درخت حوزه‌های تخصصی

گرم شدن کره ی زمین ،افزایش روز افزون آلودگی محیط زیست و تغییرات غیر قابل برگشت آن بر اثر دخالت های بشر ،ضرورت توجه به مسائل زیست محیطی را برای آینده اجتناب ناپذیر کرده است. در این میان آموزش مباحث مربوط به پایداری به عنوان اولین گام در جهت آشنایی با ضرورت پایداری و تلاش در جهت آگاه سازی و ترجیح این مباحث محسوب می شود. از طرفی این کودکان هستند که سرمایه ی آتی هر کشوری محسوب می شوند و نقش مهمی را در ساختن جامعه ایفا می کنند. مدرسه به عنوان خانه دوم کودک موجب باروری فکری، جسمی، احساسی و اجتماعی او می شود، بنابراین آموزش مسائل مربوط به پایداری و توسعه ی پایدار با اجرای صحیح معماری پایدار در محیط یادگیری کودکان(مدرسه) می تواند به عنوان الگویی برای استفاده کنندگان سرلوحة معماری پایدار قرار گیرد همچنین آموزش اصول مربوط به معماری پایدار بدون صرف هزینه های کلان باعث می شود تا پایداری زیست محیطی به جزئی تفکیک ناپذیر از معماری آینده بدل گردد. روش تحقیق به کار گرفته شده در این نوشتار مبتنی بر مطالعات اسنادی و مرور متون، منابع، تجارب و تحلیل آنها است. نخست سعی شده است با آگاهی به مبانی نظری تحقیق شامل شناخت روحیات، افکار و استعداد های کودک فضای لازم جهت آموزش و پرورش او بررسی شود، سپس با درک اصول معماری پایدار ،ضرورت آموزش این معماری را در قالب چند اصل طراحی معماری در ساخت مدرسه مانند محیط و کالبد تغییر پذیر،ایجاد کارگاه های جنبی در فضای باز به منظور تعامل بیشتر با طبیعت ،استفاده ی حداکثر از نور طبیعی و ... را متذکر شد.

ساختار واژه ای پیچیده است که با معانی مختلفی به کار می رود. در این مقاله تلاش شده با بررسی ریشه شناختی و تاریخ تحول مفهوم ساختار، معانی و کاربردهای آن در حوزه مطالعات شهری شناسایی و بر اساس آن در چگونگی شناسایی ساختار شهر ایرانی در پیش از دوره مدرن بحث شده و نمونه ای از کاربرد آن در شناسایی ساختار اصلی شهر تهران در درون حصار طهماسبی نشان داده شود. این بررسی نشان می دهد که در معماری و شهرسازی زیست همزمان ساختار با معانی مختلف، سبب چندگانگی مفهوم آن شده است؛ هرچند معماران و شهرسازان مدرن آن را چنان به کار می برند که به نظر می رسد دلالت بر چیزی می کند. چنین چیزی در مطالعات مربوط به ساختار کالبدی فضایی و به ویژه در قالب مفهوم ساختار اصلی شهر در سالیان گذشته مورد نظر بوده و هست. چنین ساختاری نه تنها در شهر معاصر بلکه در شهرهای پیش از دوران مدرن ایران نیز جستجو شده است. شناسایی چنین ساختاری با استفاده از تحلیل ساختار فضایی که ترکیبی از رویکردهای گونه شناسانه، ریخت شناسانه و معناشناسانه است و مفاهیم مختلف ساختار را(چنان که در حوزه های مختلف مطرح شده) در خود می گنجاند می تواند بخش اصلی شهر را معین سازد که شالوده نمادین و بخش پایدار آن را تشکیل داده و بخش های دیگر شهر از آن تبعیت می کنند و به این ترتیب شکل شهر را مشخص کند. چنین رویکردی نشان می دهد که صورت ثابت ساختار اصلی شهر ایرانی اسلامی(چنان که در مطالعات پیشین مطرح شده)، واقعیت ساختار شهر ایرانی را در همه دوره ها و به ویژه دوره های متأخر(صفویه و قاجاریه) نشان نمی دهد. ضمناً در ترکیب تحلیل فضایی با ساختار معنایی می توان ساختارهای دیگری را در شهر ایرانی قبل از دوره مدرن جستجو کرد که متمایز از ساختار اصلی آن است.

«مرمت شهری» را به دور از جزییات متعدد تاریخی و نظریه ای، می توان به سه دوره و روایت اصلی تقسیم کرد. این سه دوره که به ترتیب «بازسازی»، «نوسازی»، و «معاصرسازی» نامیده شده اند، هریک به سهم خود، عامل حفظ و انتقال تلفیقی از کالبد و محتوای شهر بوده، و به ترتیبی، «قص? شهر» را از زمانه ای به زمان? دیگر رسانده اند. اگر از منظری تاریخی به مجموع دگرگونی ها و تحولاتی که بر سر شهر رفته است، نگاه شود، دوره های متوالی از «دگردیسی» شهر، و «حضور» مرمت شهری پیش روی قرار می گیرد که در ظاهر، هرکدام حکایتی مخصوص به خود را نقل می کنند. با تغییر شیو? تحلیل، و گستردن نگاهی از ورای این روایت های سه گانه، حقیقت دیگری مکشوف می گردد، و آن، وجود «پایایی» در «قص? شهر» و «مرمت شهری» است. این جُستار، با نگاهی به برخی مفاهیم بنیادین، به تحلیل این دیدگاه دو سویه می پردازد. واگرایی و دوگانگی ظاهری میان «دگردیسی» و «پایایی»، با برداشتی صحیح از روح زمانه، تاریخ، و زمان، به همداستانی روایت های «مرمت شهری» می انجامد؛ آنچه امروز به عنوان «مرمت شهری» در جریان است، تعاملی است میان تمام این روایت ها.

فناوری معماری و علوم ساختمان همواره به دنبال بهره گیری از روش هایی بوده است که امکان کاهش مصرف منابع انرژی و افزایش آسایش محیطی را فراهم آورد. از جمله راهکارهای امروزه برای وابستگی کمتر به مصرف انرژی، در عین تأمین آسایش حرارتی و عملکرد بهینه صوتی که از دیدگاه نور روز و تأمین تهویه، در مقام مقایسه با بهره گیری از جداره های ضخیم تر خارجی و مصالح غیرشفاف و بازشوهای کوچک تر مطلوب تر است، امکان بهره گیری از پوسته دوم برای کنترل بهتر محیط داخلی است. طبعاً نورگذری، قابلیت تهویه، کنترل شرایط آکوستیکی، و بهره گیری از عملکردهای ترکیب این پوسته ها از دلایل توسعه و ترویج این ساختار شناخته می شود. با پیشرفت نماهای دوپوسته گونه های مختلفی شناسایی شد که عموماً در شرایط اقلیمی کشورهای سردسیر به کار بسته شده، ارزیابی، ارتقا و درنهایت در ساختمان سازی مرسوم ایشان وارد گردید. لیکن در ایران کمتر به این موضوع پرداخته شده و درنتیجه، اطلاع دقیقی از تیپولوژی بهینه متناسب شرایط اقلیمی شهرهای آن در دست نیست. این مقاله فرایند مطالعات طراحی یک نمونه عینی است که با استفاده از روش شبیه سازی و ارزیابی گزینه های طراحی، فرایند انتخاب ساختار بهینه نمای دوپوسته را در یک برج اداری در تهران شرح می دهد. به این منظور با شبیه سازی گزینه های مختلف پیکره بندی، تهویه، و نیز ترکیب و مشخصات اجزای آن و سنجش بر مبنای معیارهای انرژی و آسایش گزینه های بهینه شناسایی شده است. نتایج در مقایسه با یک نمای تک پوسته با کیفیت مطلوب، نشان دهنده کاهش نیاز به گرمایش و نیز بهبود شرایط فضای داخلی در دوره سرمایش است. کاهش مصرف منابع انرژی ناشی از استفاده از نمای دوپوسته در این ساختمان بین kWh/m2 ۵۴-۲۸ معادل 7.79% تا 14.80% کاهش ارزیابی شد. همچنین بیشترین تأثیر استفاده از گونه های مختلف نمای دوپوسته در کاهش بار سرمایشی است؛ اگرچه در تمام گونه های آن موجب افزایش بار روشنایی می شود.

در این مقاله ضمن بررسی کلی تأثیر هم جهتی یا تضاد جهت باد و خیابان بر دمای خیابان ، پس از بررسی عوامل مذکور در چند خیابان تهران مرکزی و قیاس آنها با در نظر گرفتن اهمیت عنصر باد ، پیشنهادهایی برای یافتن بهترین جهت یک خیابان به منظور تخصیص زونهای عملکردی گوناگون یا تصمیم گیری صحیح در طراحی خطوط اولیه خیابان های یک شهر ارائه می شود تا بتوان با هدایت طراحی شده ی جریان باد ، تهویه ی شهری و ساختمانی فعال و دمایی مناسب ایجاد کرد .