درخت حوزه‌های تخصصی

حفاظت معماری و تاریخ معماری هریک مفهوم و حوزه جداگانه ای دارند. حفاظتْ حفظ اثر تاریخی و استمرار حیات آن را دنبال می کند و تاریخ معماری به دنبال شناخت و فهم معماری گذشته است. حفاظت با بناهای تاریخی که شواهد تاریخ معماری محسوب می شوند، سروکار دارد که علاوه بر سرنوشت این شواهد، تحقیق تاریخ معماری نیز اهمیت می یابد. در این تحقیق، به دنبال آنیم که بفهمیم رابطه حفاظت معماری و تاریخ معماری چگونه به وقوع می پیوندد و در این رابطه، چه نسبتی میان این دو قابل تصور است؟ هدف از این نوشتار، فهم این نسبت برای پیشبرد تاریخ معماری ایران است. روش تحقیق به کاررفته، توصیفی تحلیلی و با اتکا به استدلال های عقلی است. راه به دست آوردن داده ها کتابخانه ای و در موارد محدود، مشاهدات میدانی بوده است. برای تبیین موضوعْ حفاظت در جایگاه عمل و جایگاه نظر شناسانده شده و تاریخ معماری در دو معنای تاریخ (1) معماری و تاریخ (2) معماری به کار رفته است. نقطه تلاقی و اشتراک حفاظت و تاریخ معماری در فضای کاری حفاظت و در دو پرده اصلی به وقوع می پیوندد. پرده نخست مربوط به مطالعات مقدماتی حفاظت است؛ زیرا اثر تاریخی (اثر معماری) را به درستی نمی توان مرمت کرد مگر آنکه به درستی شناخته شود و بخش مهمی از این شناخت در حوزه تاریخ معماری روی می دهد. پرده دوم در حین انجام عملیات حفاظتی روی می نماید. به این نحو که ممکن است نشانه هایی در بنای تاریخی آشکار شود که تا پیش از این شناخته شده نبود؛ این آثار درواقع شواهد تازه ای است که دست مایه ای برای تاریخ معماری محسوب می شود. نحوه عمل حفاظت و تاریخ معماری، آن ها را در نقش پیش برنده (خادم) یا سدکننده (مانع) نسبت به هم آشکار می کند. تجربه حفاظت در ایران نیز بیان کننده رابطه میان حفاظت و تاریخ معماری است که آغاز جدیِ آن از میانه دهه 1340ش است. تاریخ نگاریِ معماریِ بناها و مجموعه هایی از قبیل مسجدجامع اصفهان، کاخ عالی قاپو، کاخ چهل ستون اصفهان، مسجدجامع اردستان، گنبد سلطانیه و دیگر بناها در حین حفاظت و مرمت به انجام رسید. مطالعات منتشرشده نشان می دهد شناختی که در حین حفاظت از بناها حاصل شده، مبتنی بر شواهد و اسناد پنهان در بنا بوده و نسبت به تاریخ نگاری هایی که از راه های دیگر حاصل شده، متفاوت است.

این نوشته به معرفی هنرمندان نقاش و آنانی که خود نقاشان شاخصی بودند ولی به حکم زمان آثار هنرمندان نسل های پیشین خود را تعمیر کردند، اختصاص دارد. وجه مشترک تمامی این اساتید اعم از نقاشان اولیه و تعمیرکاران آثار انها آن است که همگی از برجسته ترین اشخاص و چهره های شناخته شده زمان خود بوده اند...

نگارش عارفانه ، اساس هنر کاندینسکی را تشکیل می دهد . او به دنبال درونی ترین راه ها برای نقاشی است و از هر گونه احساس ظاهری و جنبه های مادی در اثر هنری دوری می کند . کاندینسکی از هنر بزرگ سخن می گوید ، خردمندی جدیدی که برای بشر به ارمغان آورده می شود . کاندینسکی در رساله « معنویت در هنر » بخوبی به شرح افکار و روشهای خود در هنر و نقاشی پرداخته و هنر و هنرمند را از جوانب گوناگون بررسی کرده است ...

هدف از این پژوهش ، بررسی آثار کالدر (Calder) در قالب جواهرسازی است که تاکنون ناشناخته مانده است و البته برای رسیدن به این مقصود راهی جز بررسی کتب اندک موجود ، آن هم به زبان لاتین نبود ‎؛ که در تاریخچه و مبحث جواهرات از آنها استفاده شد ؛ ولی در فصل آخر که به بررسی تاثیرپذیریها و تاثیر گذاریهای کالدر می‌پردازد ، خود به تجزیه و تحلیل پرداخته و برداشت‌های شخصی خود را آورده‌ام که امید است این برداشت‌ها درست باشند. به طور کلی ، آثار هنری کالدر به سه دسته تقسیم می‌شوند ، ابتدا آثار متحرک او که من در این جستار نام «جنبان» در مقابل Mobile به آنها داده‌ام و شامل آثاری هستند که به وسیله‌ی نیروی موتور و با تکیه بر دانش کالدر در زمینه‌ی مهندسی مکانیک ساخته شده‌اند...

در این مقاله ضمن اشاره به اهمیت زبان در تولید، حفظ و تداوم فرهنگ و هویت در جامعه، به یکی از دست آوردهای زبان فارسی در انتقال یک حوزه معنایی و نظام مفهومی میپردازیم. این حوزه معنایی همانا بیان فرهنگی - مفهومی فضاهای سبز طراحی شده و ساخته شده توسط جامعه ایرانی در طول تاریخ است. برای نامیدن اینگونه فضاها در زبان فارسی از لغات متعددی استفاده می شده است. مجموعه این کلمات و معانی مرتبط با آنها یک انگاره ذهنی- فرهنگی را ترسیم و تصویر می کند که می توان آنرا الگوی فرهنگی – تاریخی باغسازی بومی و با هویت ایرانی دانست. الگویی که در ضمن، در طول زمان، متحول و متنوع شده ولی متاسفانه امروزه ما اطلاع زیادی از آن نداریم. در نهایت هدف این مقاله آن است که خواننده را با ارتباط متقابل و پویای فرهنگ - زبان- فضا، و این بار در رابطه با طراحی فضاهای سبز، در ایران آشنا نماید. از سوی دیگر این مقاله در صدد نشان دادن روش متفاوتی در تفسیر فضاهای انسان ساخت گذشته در ایران است. شاید این روش بتواند به شناخت برخی از ناشناخته های موجود در مورد فلسفه وجودی و تفسیر اینگونه فضاها کمک کرده و ما را در مورد پیوند بین گذشته، حال و آینده، در فرایندهای برنامه ریزی و طراحی های محیطی در ایران، یاری رساند.

در سرزمین پهناور ایران باغ هایی وجود دارند که از نقطه نظر هنر و معماری نمونه های با ارزشی تلقی شده و باعث ترویج هنر باغ سازی ایرانی در دیگر سرزمین ها و به خصوص سرزمین های اسلامی شده اند. بسیاری از کتب در خصوص باغ های رسمی ایران نوشته ها و توصیفاتی را به رشته تحریر درآورده اند. اما در لابه لای کتب و مقالات ارایه شده کمتر به چرایی پدید آمدن این باغ ها که اغلب در اقلیم گرم و خشک ایران به وجود آمده، توجه شده است. آیا تنها دلیل ساخت این باغ های زیبا، گریز از گرمای طاقت فرسا بوده و یا اینکه باید به دنبال دلایل دیگری بود. سوال اصلی این تحقیق علل ایجاد باغ های تاریخی ایران است. آیا باغ ها سمبل تفکر دوران خویشند؟ آیا دستور ایجاد باغ ها علل متفاوت دارد؟ سعی در دسته بندی علل پیدایش این نمونه ها از طریق کنکاش در متون قدیم و جدید ضمن پیدا نمودن نقاط کور موجودیت، گامی هرچند کوچک جهت شناخت سیر تحول هنر باغ سازی این خطه می باشد. با مطالعه انجام شده بایستی اذعان نمود که همواره روحیه سلاطین و امرا در ایجاد این باغ ها به عنوان اندیشه دوران تاثیر بسزیی داشته است. اما در میان مجموعه عوامل شکل دهنده باغ ها عللی همچون ثمره داشتن و ایجاد چشم اندازهای زیبا را می توان از علل عمومی و بعضا مشترک در بسیاری از باغ های تاریخی دانست. در حالی که به تبع سلایق هر دوره بعضی مواقع دلیل اصلی ایجاد باغ عاملی مذهبی، گاهی تفریحی و در بسیاری مواقع علتی سیاسی - حکومتی داشته است.

امروزه کاربرد فن آوری لیزر در زمینه های فن شناسی، آسیب شناسی و اجرای عملیات حفظ و مرمت آثار تاریخی، امری اثبات شده است. این فن آوری در زمینه ی حفظ و مرمت آثار نقاشی روی چوب نیز، کاربردهای مختلفی دارد که عبارتند از: 1- شناسایی رنگدانه ها. 2- زدودن چرکی ها و آلودگی های سطحی، زدودن لایه های نا مطلوب مثل ورنی های اکسید شده و تغییر رنگ یافته و برداشتن رو رنگی ها (Over Painting) در صورت نیاز. 3- تهیه ی مدل سه بعدی از پانل ها که یک روش مستند سازی و مستند نگاری دقیق بوده و می تواند وضعیت حفاطتی لایه های تشکیل دهنده ی اثر را به خوبی مشخص کند، از جمله وضعیت چوب تکیه گاه، آسیب هایی که به آن وارد شده، حفره های پنهان، ترکها، شکافها، میزان تاب برداشتگی پانل و سایر مشخصات. همچنین در مواردی، لایه های پنهان مثل پیش طرح ها (Under Drawing) را مشخص می کند. در تمام زمینه های مذکور، فعالیت هایی انجام گرفته و مقالاتی نیز انتشار یافته است که در اینجا مختصراً به سه مورد، جهت آشنایی پرداخته خواهد شد.