درخت حوزه‌های تخصصی

اطلاع شناسی، ناظر به پرسش از ماهیت اطلاعات است. لوچیانو فلوریدی و رافائل کاپورو از جمله فلاسفه ای اند که به این پرسش اهتمام داشته اند. فلوریدی پاسخ به این پرسش را در قالب فلسفه ی اطلاعات پی می گیرد. فلوریدی اطلاعات را داده های دارای نظمِ معنی دارِ صادق می داند. در نظر او، ما داده ی نابِ فی نفسه نداریم و لذا اطلاعات همواره وابسته به یک سطح انتزاعِ خاص است. در مقابل، کاپورو می کوشد در چارچوب هرمنوتیکِ اگزیستانسیال هایدگر به پرسش از چیستی اطلاعات پاسخ دهد. در نظر او، اطلاع وجهی از اگزیستانس دازاین است که به وجود- در- عالَم- با- دیگران راجع است. لذاست که کاپورو بر جنبه ی هرمنوتیکی- بلاغی دانش اطلاع رسانی یا انجلتیک تاکید می کند. ایده ی اساسی مشترک در آراء فلوریدی و کاپورو این است که اطلاعات همواره دارای تعهدات و جهت گیری های انتولوژیک و مشروط به یک افق معانی خاص است. بر این اساس دلالت های آراء فلوریدی و کاپورو در کتابداری و اطلاع رسانی مورد بحث قرار می گیرد.

هدف: هدف این پژوهش تعیین پیش بین های مؤثر در پذیرش پایگاه های اطلاعاتی پیوسته توسط اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی منطقه هشت با استفاده از نظریه اشاعه نوآوری های راجرز است. روش: روش پژوهش پیمایشی تحلیلی، ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته و نمونه مورد مطالعه 351 عضو هیئت علمی بود که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شد. از نرم افزار اس.پی.اس.اس (نسخه 17) برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که تفاوت معنی داری در سطح 01/0 بین درک اعضای هیئت علمی از گویه هایی ویژگی پایگاه های اطلاعاتی پیوسته وجود دارد. 70 درصد میزان پذیرش پایگاه های اطلاعاتی پیوسته متأثر از متغیرهای مفید بودن، سازگاری، پیچیدگی، آزمون پذیری، ومشاهده پذیری است. ویژگی مفید بودن و سازگاری در سطح معنی داری 001 /0 نسبت به دیگر ویژگی ها پیش بین های قوی تری در میزان پذیرش پایگاه های اطلاعاتی پیوسته هستند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف سنجش امکان پیش بینی رفتار اطلاع جویی دانشجویان تحصیلات تکمیلی بر مبنای جهت گیری های هدف و ابعاد خلاقیت انجام شده است. روش پژوهش: از بین جامعه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز، نمونه ای مشتمل بر 221 نفر (134 دختر و 87 پسر) به شیوه ی نمونه گیری طبقه ای خوشه ای انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه های رفتار اطلاع-جویی (خسروجردی و دیگران 1388)، جهت گیری هدف به شیوه محقق ساخته و پرسشنامه مدادی کاغذی چندگزینه ای سنجش خلاقیت (عابدی 1372) بود که توسط دانشجویان تکمیل شد. پایایی پرسشنامه ها به روش آلفای کرونباخ و روایی آن ها به شیوه تحلیل گویه، تعیین شد. نتایج آزمونها بیانگر روایی و پایایی مطلوب پرسشنامه ها بود. داده های پژوهش با استفاده از آزمون رگرسیون چندگانه مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش: یافته های حاصل از رگرسیون چندگانه نشان داد که الف) همه ی ابعاد جهت گیری های هدف پیش بینی کننده ی مثبت برای بعد قضاوت ربط رفتار اطلاع جویی می باشند. ب) بعد جهت گیری پرهیز از شکست و بعد بسط خلاقیت پیش بینی کننده ها ی مثبت و بعد سیالی خلاقیت، پیش بینی کننده ی منفی برای بعد زمان به عنوان عامل انگیزاننده می باشند.ج) بعد جهت گیری معطوف به یادگیری و جهت گیری پرهیز از شکست پیش بینی کننده های مثبت برای بعد تایید دانش پیشین رفتار اطلاع جویی می باشند. د) بعد جهت گیری معطوف به یادگیری و بعد ابتکار خلاقیت پیش بینی کننده های مثبت برای بعد خلق اندیشه های نو رفتار اطلاع جویی می باشند. ه) بعد تلاش برای جست و جوی اطلاعات در رفتار اطلاع جویی تنها از طریق بعد جهت-گیری معطوف به یادگیری به صورت مثبت و معنادار قابل پیش بینی است. نتیجه گیری: با توجه به وجود رابطه مثبت و معنی دار بین ابعاد جهت گیری هدف و خلاقیت با رفتار اطلاع جویی و امکان پیش بینی رفتار اطلاع جویی دانشجویان از طریق متغیرهای روان شناختی فوق، می توان بیان نمود که موفقیت یا عدم موفقیت دانشجویان در اطلاع جویی و دسترسی به اطلاعات و همچنین عملکرد بهینه در فعالیت های پژوهشی نه تنها محصول مهارتهای تخصصی آنها بلکه برگرفته از مسائل روان شناختی همچون ابعاد جهت گیری هدف و خلاقیت می باشد.

پاب مد پرکاربردترین پایگاه پزشکی توسط متخصصان پزشکی و بهداشت است. این پایگاه جهت تسهیل جستجو و بازیابی مدارک مرتبط، از واژگان کنترل شده مش استفاده می کند و به تازگی کلیدواژه ها و عبارت های پیشنهادی را به قابلیت های جستجو در رابط کاربری خود افزوده است. با توجه به این که هدف تمام نظام های بازیابی اطلاعات، بازیابی اطلاعات مرتبط با نیاز کاربر است، بررسی میزان کارآمدی کلیدواژه ها و عبارت های پیشنهادی پاب مد و اصطلاحات مش در بازیابی مدارک مرتبط از دیدگاه کاربران امری اساسی است که در این پژوهش به آن پرداخته می شود. این پژوهش کاربردی و به روش پیمایشی انجام شده است. داده های مورد نیاز آن از طریق پرسش نامه در هنگام جستجوی کاربران در پایگاه اطلاعاتی پاب مد گردآوری شده است. 40 نفر به عنوان جامعه پژوهش با استفاده از نمونه گیری هدفمند از بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی، دانشجویان پزشکی حرفه ای و اعضای هیئت علمی انتخاب شدند. پژوهش نشان داد که تفاوت معناداری بین میزان ربط مدارک بازیابی شده حاصل از کلیدواژه های پیشنهادی پاب مد و اصطلاحات مش از دیدگاه کاربران وجود ندارد. یافته های این پژوهش نشان داد که کلیدواژه های پیشنهادی پاب مد و اصطلاحات مش به جستجوگران در فهم بهتر موضوع با توسعه دامنه لغات کاربر در رابطه با موضوع مورد جستجو کمک می کنند؛ اما تفاوتی در قضاوت ربط ایجاد نمی نماید.

پژوهش حاضر به بررسی رفتار اطلاع­یابی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه­های بیرجند و فردوسی در فراگرد تهیه طرح پژوهش پایان­نامه­های خود بر اساس الگوی فراگرد جست­وجوی اطلاعات کولثاو می­پردازد. آزمودنی­های این پژوهش 236 نفر از دانشجویان کارشناسی ­ارشد دانشگاه­های بیرجند و فردوسی بودند که طرح پژوهش پایان­نامه­های آنها تا پایان نیم سال اول تحصیلی 1387-1388 به تصویب شورای تحصیلات تکمیلی دو دانشگاه رسیده بود. در نهایت 158 (95/66 درصد) پرسشنامه قابل استفاده از نمونه مورد بررسی گردآوری شد. این پژوهش در دو مرحله انجام گرفت: در مرحله نخست از پرسشنامه و در مرحله دوم از مصاحبه برای گردآوری داده­­ها استفاده شد. یافته­های حاصل از هر دو مرحله این پژوهش نشان می­دهد دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه­های بیرجند و فردوسی در فراگرد تهیه طرح پژوش پایان نامه های خویش همان مراحل ذکر شده در الگوی فراگرد جست­وجوی اطلاعات کولثاو را با تفاوتهای جزئی طی کرده و تقریباً احساسات و اندیشه های متناظر با مراحل موجود در الگوی کولثاو را نشان داده­اند. نتایج هم­چنین نشان می­دهدکه به طور کلی بین دانشجویان مرد و زن همچنین بین دانشجویان حوزه­های تحصیلی مختلف (علوم انسانی، علوم پایه، فنی و مهندسی و کشاورزی) از نظر احساسات و اندیشه های حاکم بر مراحل مختلف فراگرد جست وجوی اطلاعات تفاوت معناداری وجود ندارد. بنابراین می­توان نتیجه گرفت که الگوی کولثاو به جنسیت و حوزه تحصیلی خاصی وابسته نیست و در همه حوزه­های تحصیلی و برای هر دو جنسیت مرد و زن قابل کاربرد است