درخت حوزه‌های تخصصی

این پژوهش با هدف بررسی و مقایسة رابط کاربر دو میزبان داخلی (کتابخانه منطقه ای علوم و تکنولوژی و پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران) با چهار میزبانخارجی ,Ebsco) (Proquest ,Elsevier ,Emerald  ارائه دهنده پایگاههای اطلاعاتی به روش پیمایش تطبیقی انجام گرفته است. با استفاده از سیاهه وارسی جامع با پنج خصیصه (خصیصه های کلی، جستجو، بازیابی، نمایش و کاربرپسندی) تلاش شد تا ضمن شناخت ویژگیها و نقاط قوّت و ضعف هر یک، رابط کاربر میزبانهای داخلی و خارجی با یکدیگر مقایسه شود. یافته های این پژوهش نشان داد در میزبانهای داخلی، به ترتیب کتابخانه منطقه ای علوم و تکنولوژی و پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران و در میزبانهای خارجی به ترتیب Ebsco،,Proquest  Emerald و Elsevier در پنج خصیصه مورد بررسی دارای بیشترین ویژگیها هستند. البته، در هنگام ارزیابی و طراحی رابط کاربر پایگاههای اطلاعاتی علاوه بر معیارهای مطرح شده در این سیاهه وارسی، لازم است به عوامل دیگری نظیر سطح تجربه کاربران، پوشش و دامنة موضوعی پایگاههای اطلاعاتی هر میزبان، خصیصه ها و کاربرد آنها توجه کافی مبذول شود. این اطلاعات کتابداران را در تصمیم گیری آگاهانه یاری میرساند و به عنوان یک راهنما، در ارزیابی رابط کاربر پایگاههای اطلاعاتی ارائه شده توسط میزبانهای دیگر مورد استفاده قرار میگیرد

پیشینه های کتابشناختی، کارکردهای گوناگونی در نظامهای رایانه ای کتابخانه ها دارند. پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی، ماهیت و کارکردهای چندگانه هر یک از عناصر داده ای (فیلدهای موجود) در استانداردهای مرتبط با پیشینه های کتابشناختی (قواعد انگلو ـ امریکن، آیاس بیدی، مارک، و فراداده دوبلین کور) را با توجه به تأثیر احتمالی محیط رایانه ای پیوسته بر آنها بررسی میکند. نتایج تحلیل نشان میدهد، پیشینه کتابشناختی در قالب الکترونیکی کارکردهای متنوعی در پاسخ به نیازهای گوناگون در محیط رایانه ای (در حوزه کاری ناشران، کتابفروشان، کتابخانه ها، و کاربران) دارد. این کارکردها در پنج مقولة «بازیابی اطلاعات»، «شناسایی مدارک اطلاعاتی»، «مکان یابی مدارک»، «برقراری پیوند میان مدارک مرتبط به هم»، و «مدیریت پایگاه» دسته بندی شده است. مقاله حاضر در پی توجیه نیاز به سطح هماهنگ تر و کامل تری از توصیف، یعنی افزودن داده های بیشتر و استانداردتر به پیشینه های کتابشناختی در محیط پیوسته است. این رویکرد به منظور توسعه انواع قابلیتهای فهرستهای رایانه ای و نیز بهسازی شیوه میانکنش آنها در شبکه وب است.

در این مقاله سعی گردیده به صورت فشرده تحقیقات انجام شده در مورد فهرستهای رایانه ای در ایران و جهان ارائه شود. پس از مقدمه ای کوتاه و بیان تاریخچه ای مجمل در باب اپکها، تحقیقات انجام شده در این حوزه، به تفکیک در سه بخش «بیان وضعیت، چالشها و ارائه راه حل و ارزیابی»، «رفتار استفادهکنندگان» و «نکات فنی مربوط به طراحی اپکها» بیان می شوند. در پایان، ضمن جمع بندی نتایج پژوهشهای انجام شده در ایران و جهان، به جای خالی پژوهش گسترده در زمینة اپکها در جهان و بویژه در ایران اشاره شده است.

تنوع و گستردگی خدمات و منابع کتابخانه بریتانیا سبب گردیده که این کتابخانه به عنوان دنیای دانش شناخته شود. در مقاله حاضر، بخشهای گوناگون کتابخانه بریتانیا، خدمات، منابع و فهرستهای آن معرفی گردیده و توضیحاتی پیرامون هر کدام داده خواهد شد.

از هنگامی که اندیشة تولید مارک ایران به عنوان موضوع یک پایان نامه شکل گرفت تاکنون که مارک ایران در «سیستم جامع کتابخانة ملی (رسا)» به منزلة بخشی از پایگاه اینترنتی سازمان اسناد و کتابخانة ملّی جمهوری اسلامی ایران دیده میشود، سه مرحله طی شده است: مارک ایران به صورت یک پایان نامة دکتری، دستنامة مارک ایران و شکل عملیاتی آن در «سیستم جامع کتابخانة ملی (رسا)». مارک ایران طی این سه مرحله، تغییراتی داشته که محتوای نوشتة حاضر را تشکیل می دهد. آنچه تلاش میشود در این نوشته ارائه شود، میزان وابستگی هر مرحله به تغییرات و پیشنهادهایی است که در مرحلة پیش از آن انجام شده، و نیز تعیین این نکته است که آیا مارک ایران در حال طی کردن سیری کمالگرا یا نقص گراست.

هدف: این پژوهش رفتار اطلاعیابی دانشجویان دوره دکتری دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران در استفاده از اینترنت ومنابع الکترونیک را بررسی میکند. روش: برای انجام این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شده است. با تجزیه و تحلیل 61 پرسشنامه جمع آوری شده، ویژگیهای جمعیت شناختی و گرایش های تحصیلی جامعه مورد مطالعه مشخص گردیده است. یافته ها: نتایج نشان میدهد 100 درصد جامعه آماری از پست الکترونیک، پایگاه های الکترونیکی و موتورهای جستجو استفاده میکنند. بیشتر دانشجویان در محل کار از اینترنت استفاده کرده و نزدیک به نیمی از آنان روزانه یک ساعت در منابع الکترونیکی و اینترنت به جستجو میپردازند. 2/49 درصد افراد مورد پ ژوهش دارای تجربه بیش از سه سال آشنایی با اینترنت هستند. مهم ترین روش آشنایی آنها با اینترنت تجربه شخصی، آزمایش و خطا است. دانشجویان مورد بررسی، مهم ترین هدف را در استفاده از اینترنت و منابع الکترونیکی، فعالیت های پژوهشی و مهم ترین دلیل را، حجم زیاد اطلاعات و مهم ترین منبع مورد جستجو را مجلات الکترونیکی تخصصی ذکر کرده اند. مهم ترین روش شناسایی این منابع توسط دانشجویان، استفاده از موتورهای جستجو است. از طرفی دانشجویان مشکلات گوناگونی در استفاده از اینترنت و منابع الکترونیک دارند. مهم ترین آن ترافیک شبکه و پائین بودن سرعت است.

امروزه کتابخانه های علمی به طور فزاینده به نقش و اهمیت جنبه های مدیریتی در خدمات دهی بهتر به مراجعان و بهبود سطح عملکرد کیفی خود پی برده اند. در این میان، کتابخانه های دانشگاهی به دلیل داشتن نقش محوری در توسعة علم و دانش، تلاش دارند تا مهارتهای خود را در ارائه خدمت بهتر به مراجعان بهبود بخشند. تحلیل پوششی داده ها، یک نوع تکنیک از نوع برنامه ریزی خطی ناپارامتریک است که برای اندازه گیری میزان کارایی نسبی واحدهای سازمانی به کار میرود. در این مقاله، کارآیی نسبی کتابخانه های دانشگاه یزد بر اساس بررسی روابط بین داده ها و ستاده های کتابخانه ها بررسی و ارزیابی شده است. بدین منظور، در مرحله اول برای محاسبه کارآیی از مدلهای CCR ورودی محور، CCR خروجی محور و تحلیل پوششی داده های جمعی استفاده گردید و سپس در مرحله بعد با استفاده از تکنیک بُردا، نتایج حاصل از مدلهای قبلی ترکیب شده و رتبه بندی نهایی کتابخانه ها از لحاظ سطح عملکرد به دست آمد. در نهایت، بر اساس نتایج به دست آمده، راههای افزایش سطح عملکرد هر کتابخانه مشخص و پیشنهادهای لازم ارائه گردیده است

کتابخانه هایدانشگاهیبرایساماندهیودسترس پذیر کردناطلاعاتانبوهموجوددراینترنت،سعی دارند وب سایت و ایجاد انواع پیوندهای فرامتنی به اطلاعات مناسب را طراحی کنند. کتابخانه های دانشگاهی ایران نیز تلاش کرده اند تا از تعداد و انواع پیوندهای اطلاعاتی در وب سایت خود استفاده کنند. در عین حال، با توجه به اهمیت پیوندها در دسترس پذیر کردن اطلاعات، مشخص نیست که در وب سایتهای کتابخانه های دانشگاهی ایران تا چه میزان و از چه نوع پیوندهایی استفاده شده و این پیوندها به چه نوع منابعی داده شده است. مقاله حاضر به بررسی این مسئله در پنج وب سایت کتابخانه دانشگاهی ایران پرداخته است. داده ها به روش مشاهده و از طریق سیاهه های ارزیابیِ محقق ساخته،در پنج مقوله شامل منابع اطلاعاتی، سازمانها، راهنماها، پیوند به اشخاص و پیوندهای مربوط به خدمات کتابخانه،گردآوری شد. یافته ها نشان میدهد که در رشته های شیمی، روانشناسی، و مهندسی برق، پیوند به پایگاههای چکیده بیشتر از پایگاههای تمام متن و به دیگر منابع اطلاعاتی بیشتر از پایگاههای تمام متن است. تعداد کل پیوند به راهنماها در وب سایت کتابخانه های دانشگاهی ایران بسیار اندک است. این وب سایتها دسترسی کمی به مجله های الکترونیکی، منابع مرجع الکترونیکی، وپایگاههای اطلاعاتی (نمایه نامه ها، مقاله نامه ها، چکیده نامه و یا منابع تمام متن) فراهم کرده اند. همچنین، نتایج نشان داد که در هر یک از رشته ها، تعداد پیوندهای برون سایتی بسیار بیشتر از پیوندهای درون سایتی است. نتیجه کلی پژوهش حاضر در مورد پیوندها در وب سایتهای کتابخانه های دانشگاهی ایران نشان میدهد که این وب سایتها از الگوی مشخصی برای ایجاد پیوند استفاده نمی کنند و در زمینه ایجاد پیوند ضعیف عمل کرده و به این عنصر اطلاعاتی مهم در وب سایتها توجه کافی نداشته اند.

شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت مدیر و سازمان متبوع او، زمینه های لازم را برای پیشرفت سازمان فراهم میسازد. در پژوهش حاضر، با تکیه بر روشهای کتابخانه ای و پیمایشی و با استفاده از یافته های تحقیقات مرتبط و همچنین با انجام مطالعات کمّی بر روی سه مرکز ملّی اطلاعات علمی در ایران، تأثیر پنج عامل «ثبات مدیریت»،«فاصلة فیزیکی سازمان از مرکز»، «استقلال سازمانی مدیر»، «ارتباط تخصص مدیر با اهداف سازمان» و «استفاده از فناوری در امور آموزش کارکنان (تأثیر فناوری)» مورد مطالعه قرار گرفته است. برای تجزیه و تحلیل یافته های کمّی تحقیق، از آزمون تحلیل واریانس، شفه و همچنین همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد هر یک از پنج عامل مذکور به صورت مجزّا و همچنین به صورت ترکیبی، در موفقیت مدیران مراکز ملّی اطلاعات علمی ایران مؤثرند و بین این عوامل همبستگی نیز وجود دارد