درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر نیازهای اطلاعاتی کاربران دبیرستانی کتابخانه های عمومی شهر مشهد براساس چهار مؤلفه فردی، اجتماعی- اقتصادی، آموزشی و مذهبی است. روش: روش پژوهش پیمایشی و جامعه آماری آن شامل کلیه کاربران دبیرستانی کتابخانه های عمومی تحت پوشش اداره کل نهاد کتابخانه های عمومی شهر مشهد است. براساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 310 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن با استفاده از روش تحلیل عاملی و ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید. سپس داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد. در سطح آمار توصیفی از فراوانی، درصد فراوانی، میانگین، میانه و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از آزمون های t تک متغیره و آزمون های تحلیل واریانس چند متغیره مانوا استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که عوامل فردی و آموزشی بیشترین تأثیر را بر نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان از کتابخانه ها دارند. عوامل اجتماعی- اقتصادی در رتبه های بعدی این تأثیر قرار می گیرند و کمترین تأثیر مربوط به عوامل مذهبی است. اصالت/ارزش: در صورتی که نیازهای اطلاعاتی دانش آموزان تشخیص داده شود، می توان منابع لازم و مفید را در اختیار آنها قرار داد و علاقه آنها را به محیط های کتابخانه ای دو چندان نمود. نتایج این پژوهش که به تعیین نقش هر یک از عوامل تأثیرگذار فردی، اجتماعی- اقتصادی، آموزشی و مذهبی در نیازهای اطلاعاتی جوانان و دانش آموزان پرداخته است می تواند برای برنامه ریزی و تجهیز کتابخانه ها و سایر مراکز یادگیری مفید باشد

راه های علاقه مند کردن دانش آموزان ودانشجویان به کتابخوانی وعادت به مطالعه وهمچنین کاربرد ماهرانه ی ان، یکی از مهم ترین ارکانتعلیم وتربیت در جامعه امروزی به شمار می رود.آنچه درمقاله ی حاضر مطرح شده تحقیق روی کودکان ونوجوانان علاقه مند وغیر علاقه مند به کتاب است .

الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی، الگویی مفهومی جهت تنظیم عناصر کتابشناختی در فهرست ها و پایگاه های اطلاعاتی، در سال 1997 از سوی ایفلا و به دنبال طرحی جهت بازنگری در قواعد فهرست نویسی آنگلوامریکن به وجود آمد. این الگو در صدد است که از سایر قواعد فهرست-نویسی موجود مجزا بوده و جهت تامین نیازهای اطلاعاتی کاربران که مهم ترین هدف این الگو محسوب می شود، از ساختاری جدید جهت ذخیره سازی و نمایش پیشینه های کتابشناختی بهره برد. به نظر می رسد می توان از برخی ویژگی های منحصر به فرد این الگو، در رفع مشکلات و کمبودهای فهرست های کنونی و طراحی نظام های آینده بهره گرفت. در مقاله حاضر پس از بیان تاریخچه الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی ایفلا و معرفی مختصر این الگو و موجودیت های تشکیل دهنده آن، به مهم ترین پژوهش های انجام شده در مورد آن اشاره شده و ویژگی های اصلی این الگو و تفاوت های آن با قواعد فهرست نویسی آنگلوآمریکن مورد بررسی قرار می گیرد. توصیف موازی مدرک اولیه و آثار وابسته به آن، ساختار سلسله مراتبی پیشینه های کتابشناختی و تهیه یک ابرپیشینه برای هر اثر و تعیین دقیق کارکردهای عناصر داده ای موجود در پیشینه های کتابشناختی، از جمله مهم ترین ویژگی های این الگو نسبت به قواعد فهرست نویسی آنگلوامریکن محسوب می شود. در انتها نیز برخی از نواقص مربوط به این الگو مورد بررسی قرار می گیرد.

اجرای نقش مدیریت کیفیت فراگیر به عنوان یک پدیده مترقی در سازمان ها و مراکز آموزشی و فرهنگی امری مهم محسوب می شود. به کارگیری شاخص ها و مدل های مدیریت کیفیت فراگیر در کتابخانه های این مراکز همراه با ایجاد تسهیلات و امکانات، میزان توفیق آنها را بیشتر و عملکرد آنها را افزایش خواهد داد. از سوی دیگر، نظام حمایتی مطمئن برای هر نوع اقدام اعم از تغییر بنیادی و محدود سازی، باعث توسعه و اصلاح و تحول فکری خواهد شد. هدف اصلی این پژوهش، مقایسه وضعیت موجود و مطلوب کتابخانه های دانشگاه یزد در اجرای مدیریت کیفیت فراگیر از دیدگاه کارکنان و مدیران است. وضعیت موجود در این پژوهش به معنی چگونگی اجرای نقش های مدیریت کیفیت فراگیر در زمان حاضر است و منظور از وضعیت مطلوب، میزان انتظارات افراد از اجرای نقش های مدیریت کیفیت فراگیر است. نتایج آزمون تی مستقل نشان داد که مدیران وضعیت موجود را 3.33M= برآورد کرده اند. همچنین، نتایج آزمون تی مستقل برای بررسی تفاوت نگرش مدیران و کارکنان در وضعیت مطلوب حدود 33/4 و برای مدیران 22/4 به دست آمد که به نظر می رسد انتظار کارمندان از وضعیت مطلوب سطح بالاتری نسبت به انتظار مدیران دارد. نتایج آزمون تی وابسته برای بررسی تفاوت نگرش مدیران در وضعیت موجود و مطلوب تفاوت معنی داری را در سطح (01/0 P <) نشان داد. نگرش کارمندان در مورد وضع مطلوب (39/0 S=، 15/4 = M) با نگرش آنها در وضع موجود (65/0 S=، 04/3 M=) تفاوت معنی داری داشت. با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چندعاملی برای بررسی تفاوت نگرش کارکنان و مدیران زن و مرد در وضعیت کنونی، تفاوت نگرش زنان و مردان نسبت به وضع موجود کتابخانه ها معنی دار مشاهده نگردید و اثر تعاملی جنس با سمت در سطح 05/0 P< معنی دار به دست آمد. تفاوت نگرش افراد نسبت به وضعیت موجود و مطلوب در تمام اصول یازده گانه مدیریت کیفیت فراگیر از معنی داری بالا (01/0 P<) برخوردار بود. تحلیل واریانس چندمتغیری جهت بررسی اثر سمت و مدرک تحصیلی بر اصول یازده گانه وضعیت موجود در سطح (05/0 P<) تفاوت معنی دار مشاهده گردید. نتایج آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری جهت بررسی اثر سمت و مدرک بر اصول یازده گانه وضعیت مطلوب نشان داد که اثر سمت بر مؤلفه های وضعیت مطلوب معنی دار نیست، ولی نتایج مربوط به اثر مدرک نشان داد که افراد با مدارک تحصیلی متفاوت نگرش های متفاوتی در مورد اصول مربوط به وضعیت مطلوب دارند.

هدف، بررسی وضعیت کتابخانه های اقماری آستان قدس در مقایسه با استانداردهای کم ّی دیانی میباشد. جامعة آماری این پژوهش 14 کتابخانه اقماری آستان قدس است و اطلاعات از طریق پرسشنامه گردآوری شده. پرسش های اساسی این پژوهش در خصوص هفت مورد (وضع موجود در کتابخانه ها، نقاط قوت و ضعف، توسعة عوامل، برنامه ریزی کوتاه مدت و بلندمدت عوامل، رده بندی نُه معیار کتابخانه ها، نمونه گیری از نظرات مراجعان، و مقایسة نظرات به منظور مشخص شدن جهت حرکت) تنظیم گردیده است. نتایج به دست آمده از آزمون t نشان میدهند که کتابخانه های اقماری آستان قدس رضوی با معیارهای دیانی، در هشت مورد در سطح کتابخانه های درجه 3 قرار گرفته اند و تنها در یک مورد معیار شماره 2 (مساحت کل) دچار کمبود میباشند.

: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین میزان علاقه مندی و به کارگیری فنّاوری اطلاعات و ارتباطات براساس مدل پذیرش مبتنی بر علاقه هال و هارد انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، دبیران دوره متوسطه شهر اصفهان بودند. نمونه آماری شامل 110 نفر از دبیران مدارس متوسطه بودند که به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی بود. ابزارهای پژوهش شامل دو پرسشنامه: الف) پرسشنامه مراحل علاقه مندی هال و هارد و ب) پرسشنامه سطوح کاربرد گریفن و کریستنسن بود. داده های حاصل از پژوهش با روش آماری ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون بررسی شدند. یافته های پژوهش نشان داد که بین سطوح به کارگیری فاوا (عدم استفاده، آشنایی، آمادگی، تجدید و نوسازی، استفاده عادی ، بهبود، تلفیق، و استفاده مکانیکی) و مراحل علاقه مندی (آگاهی، کسب اطلاعات، شخصی سازی، مدیریت فرایند، ارزیابی، هماهنگی، و تمرکز مجدد) در همه سطوح رابطه معنی دار مثبت وجود داشت. فقط بین سطح به کارگیری و مرحله مدیریت رابطه معنی دار وجود نداشت.

پیدایش، گسترش و تحوّل ارتباطات و اطلاعات به منزلة زیربنای توسعه و پیشرفت پایدار ملی در جامعه اطلاع گرای امروز، ضرورت برپایی نظام ملی اطلاع رسانی را ایجاب میکند. تعریف، هدفها، اجزاء تشکیل دهنده، و ضرورت تشکیل نظام ملی اطلاع رسانی، افزون بر ملزومات، ساختار، مراحل کار و شرایط ایجاد و استقرار چنین نظامی در کشور جمهوری اسلامی ایران درنمایة این گفتار است. در پایان، نقش کتابخانه ملی در برنامه ریزی و موانع بر سر راه تشکیل نظام ملی اطلاع رسانی نیز برشمرده میشود.

هدف: سواد اطلاعاتی250 نفر کتابدار شاغل با تحصیلات کتابداری و غیرکتابداری در سازمان اسناد و کتابخانه ملی سنجیده شده است. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش پیمایشی- تحلیلی براساس پرسشنامه محقق ساخته انجام شده است. یافته ها: مهارت های کتابداران (اعم از فارغ التحصیلان کتابداری و غیرکتابداری) کتابخانه ملی در راهبردهای جست وجوی اطلاعات در حد مطلوب است، اما از نظر درک درست نیاز اطلاعاتی مطلوب نیست. میزان انطباق مهارت های سواد اطلاعاتی آنان با استانداردها کمتر از حد مطلوب است. همچنین مهارت سواد کتابداران در تمامی استانداردها (به جز استاندارد 4) در حد مطلوب است. در استاندارد چهارم مهارت های سواد اطلاعاتی کتابداران با مشکل بیشتری مواجه هستند. درمجموع باتوجه به درصد پاسخ از گزینه های درست سؤالات سواد اطلاعاتی، پاسخ دهندگانی که در رشته کتابداری تحصیل کرده اند در مقابلِ افراد رشته غیرکتابداری، موفقیت نسبی در پاسخ گویی به گزینه های درست داشته اند. نتیجه گیری: باتوجه به نتایج حاصله، ضرورت دارد به ارتقاء سواد اطلاعاتی دردوره کارشناسی توجه بیشتری شده و به برگزاری کارگاه های سواداطلاعاتی، کلاس های آموزشی ضمن خدمت، آموزش زبان انگلیسی برای تقویت مهارت سواد اطلاعاتی بیشتر تأکید شود.

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی مولفه های موجود درخط مشی دسترسی بخش نسخه های خطی کتابخانه های کشور و تحلیل دیدگاه تهیه کنندگان اینگونه خط مشی­ها انجام شده است. روش/رویکرد پژوهش: با استفاده روش تحلیل محتوا از نوع کیفی به تحلیل خط مشی مدون دسترسی و ارائه خدمات بخش خطی کتابخانه های کشور پرداخته است. یافته­ها: در خط مشی مدون کتابخانه های کشور 9 مولفه وجود دارد که هر یک دارای مقوله ها و زیر مقوله های متعدد است. کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران با 4 مولفه کمترین و کتابخانه ملی ایران با 9 مولفه بیشترین معیارها را برای دسترسی به نسخه های خطی خود تعیین کرده است. نتیجه­گیری: اهمیت مولفه ها در خط مشی ها مختلف است. دو مولفه ارائه منابع و خدمات به مراجعان و شرایط و مشخصات استفاده کنندگان از مولفه های مهم و اساسی خط مشی ها هستند