درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی نقاط قوت و ضعف محیط رابط پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در بخش نمایه استنادی علوم ایران انجام پذیرفت. روش: روش پژوهش کیفی است و به شیوه مکاشفه ای انجام شد. ابزار گردآوری داده ها سیاهه وارسی بود که بر اساس 3 سیاهه نیلسن (پیروتی، 2009)، چری و همکاران (لنکستر، 1997) و گالیور (2002) تدوین شد. جامعه پژوهش متخصصان کتابداری و رایانه بودند که تجربه کار و یا پژوهش در زمینه محیط رابط را داشتند. نمونه گیری به روش هدفمند (از جمله روش های غیراحتمالاتی)انجام شد. ارزیابی به کمک 6 نفر از ارزیابان متخصص در رشته های کتابداری و رایانه انجام گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد پایگاه استنادی از میان 83 گویه طراحی شده، در 8 مؤلفه سیاهه وارسی تنها 21 مورد(3/25%) را رعایت کرده است و در 62 گویه (69/74%) دیگر با مشکلاتی همراه بود. «طراحی کلی و جنبه های زیبا شناختی» و «اعمال محدودیت» با رعایت 50 درصد معیارها، از جمله مؤلفه هایی بودند که بیشترین میزان هم خوانی را با معیارهای سیاهه وارسی داشتند. بیشترین درجه شدت مشکلات، مربوط به مؤلفه های «بازیابی مدارک»، «جست وجو» و «اعمال محدودیت» با میانگین 6/2بود. به طور کلی یافته های پژوهش حاکی از ضعف محیط رابط پایگاه استنادی در رعایت معیارهای مورد ارزیابی است

هدف: پژوهش حاضر به بررسی رابطه معنایی بین سال انتشار و قالب های ادبی در کتاب های اروپایی کودک و نوجوان ترجمه شده به فارسی در دهه اول قرن بیست ویکم پرداخته و قالب های ادبی را در کتاب های مورد نظر که در طول نُه سال (از ابتدای سال 2000 میلادی برابر با 11دی ماه 1378 شمسی تا انتهای سال 2008 میلادی یعنی 11 الی دی ماه 1386) از نویسندگان اروپایی به زبان فارسی در ایران چاپ شده اند، شناسایی نموده است. روش: روش به کار رفته در این پژوهش تحلیل محتوا است که در آن تلاش شده است با تحلیل نظام مند قالب های ادبی کتاب هایی که در دایره این پژوهش می گنجند هر یک از داستان ها را به روشی دقیق بررسی، و قالب ادبی آن مشخص گردد. جامعه آماری این پژوهش با بهره گیری از نمونه گیری منظم انتخاب شده است. اطلاعات مورد نیاز از هر کتاب در یک سیاهه بررسی ثبت شده و با بهره گیری از آزمون خی دو، فرضیه پژوهش مورد آزمون قرار گرفته است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که از مجموع 318 عنوان اثر داستانی ترجمه ای منتشر شده، 59 اثر (28 درصد) توسط زنان و 170 اثر (5/53 درصد) توسط مردان تالیف شده است. از سوی دیگر 89 عنوان کتاب ترجمه شده (28 درصد) نویسنده مشخص نداشتند. بررسی 4 قالب ادبی استاندارد در نظرگرفته شده حاکی از آن است که 89 کتاب در قالب ادبی داستان واقعی (28 درصد)، 81 عنوان کتاب در قالب کتاب غیر داستانی (4/25 درصد)، 106 کتاب در قالب ادبی داستان فانتزی (4/33 درصد) و 42 عنوان کتاب در قالب ادبی داستان عامیانه (2/13درصد) توسط پدیدآورندگان اروپایی تالیف شده و به زبان فارسی ترجمه شده اند. همچنین نویسندگان انگلیسی با 105 کتاب (9/31 درصد) بیشترین فراوانی نگارش را به خود اختصاص داده اند. از سوی دیگر نتایج پژوهش نشان داد که فرضیه مورد نظر در ارتباط با «وجود رابطه معنادار بین فراوانی قالب ادبی و تاریخ نشر» تایید نشد؛ چرا که بر اساس آزمون خی دو 05/0> 135/23 p= محاسبه شد و چنین نتیجه گرفته شد که بین قالب های ادبی و تاریخ نشر در کتاب های ترجمه شده رابطه معناداری وجود ندارد. اصالت/ارزش: مقاله حاضر به شناسایی گستره قالب های ادبی کتاب های اروپایی کودک نوجوان، ترجمه شده به زبان فارسی پرداخته و از رویکردهای جدیدی است که به بررسی وضعیت کتاب های این حوزه از منظر گونه شناسی قالب های ادبی و نیز بررسی رابطه معنایی بین قالب های ادبی و سال نشر این کتاب ها می پردازد.

هدف: هدف سنجش میزان رعایت استانداردهای طراحی ساختمان کتابخانه با الگو برداری از دیدگاه انجمن کتابداران امریکا در طراحی ساختمان کتابخانه های مرکزی دانشگاهی شهر اصفهان است. روش/ رویکرد پژوهش: شش ساختمان کتابخانه مرکزی دانشگاهی در شهر اصفهان با استفاده از چک لیست وارسی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی استفاده شده است. یافته­ها: تنها در دو کتابخانه دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه اصفهان بیش از 50 درصد استانداردهای طراحی ساختمان کتابخانه رعایت شده است. همچنین، دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه پیام نور - از نظر رعایت استانداردهای ساختمان - به ترتیب بیشترین و کمترین امتیاز هار به دست آوردند. نتیجه­گیری :44 درصداز استانداردهای ساختمان کتابخانه در طراحی ساختمان کتابخانه های مرکزی دانشگاهی شهر اصفهان رعایت شده است.

وب سایت دانشگاه ها دروازه ای برای ورود به محیط مجازی است. امروزه اطلاعات بسیار مفیدی درباره کارکنان، اعضای هیئت علمی، دوره های تخصصی، مجله های علمی و سایر انتشارات دانشگاه ها و ... بر روی این وب سایتها قابل دسترسی است. پژوهش حاضر در نظر دارد با تحلیل پیوندهای مختلف وب سایتهای دانشگاه های علوم پزشکی ایران، به بررسی میزان رؤیت، میزان تأثیرگذاری و همکاری آنها با استفاده از شیوه وب سنجی بپردازد. جامعه پژوهش حاضر، کلیة وب سایتهای دانشگاه های علوم پزشکی ایران میباشد. کلیه وب سایتهای دانشگاه های علوم پزشکی ایران که در مجموع 42 وب سایت را شامل میشود، در یک دوره زمانی یکماهه (تیرماه 1386) با استفاده از راهنمای اینترنتی یاهو بازیابی و به منظور تحلیل پیوندهای آنها بر روی رایانه شخصی، بارگذاری گردیدند. نتایج پژوهش نشان داد وب سایتهای دانشگاه های علوم پزشکی شیراز با 12700، تهران با 10400 و اصفهان با 5170 پیوند دریافتی، دارای بالاترین میزان رؤیت بودند و وب سایتهای دانشگاه های علوم پزشکی بقیة الله بوشهر و بابل به ترتیب دارای بالاترین میزان تأثیرگذاری در محیط وب بودند و وب سایت دانشگاه علوم پزشکی فسا با ضریب تأثیری برابر با 81/0 پایین ترین میزان تأثیرگذاری را داشت. نتایج تحلیل هم پیوندی این وب سایتها نشان داد وب سایتهای مورد مطالعه در 7 خوشه با هم همکاری میکنند. از سوی دیگر، استفاده از مقیاس چند بعدی نشان داد این وب سایتها در 4 خوشه با هم همکاری دارند

هدف از مقاله حاضر، بررسی وضعیت پروانه های ثبت اختراعی است که در سطح بین المللی با مشارکت مخترعان ایرانی به ثبت رسیده است. این پژوهش به بررسی روند انتشار پروانه های ثبت اختراعِ مخترعان ایرانی در اداره های چهارگانه ثبت اختراع در بازه زمانی بین سال های1990 تا 2007 میلادی پرداخته است. بر اساس این پژوهش 365 مخترع ایرانی در 218 اختراع به ثبت رسیده، مشارکت داشته اند و سهم هر یک از چهار اداره ثبت اختراع: اروپا، آمریکا، ژاپن و سازمان جهانی مالکیت فکری (وایپو) به ترتیب 48، 39، 2، 11 درصد است.

هدف پژوهش حاضر کشف نیازهای اطلاعاتی اعضای هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز است. روش پژوهش پیمایشی توصیفی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه و جامعه مورد بررسی کلید اعضای هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز است. نتایج تحقیق نشان میدهد که اعضای هیات علمی برای تامین نیازهای اطلاعاتی خود از هر دو نوع مواد چاپی و غیر چاپی استفاده میکنند. نتایج آزمون مجذور خی نشان داد که متغیرهایی چون گروه آموزشی، محل اخذ مدرک تحصیلی، جنسیت و مرتبه علمی اعضای هیات علمی بر استفاده آنها از انواع منابع اطلاعاتی چاپی موثر بوده است. اکثریت اعضای هیات علمی (1/79 درصد) جهت تقویت توان خود در جست و جوی اطلاعات تخصصی مورد نیاز و مهارت در اطلاع یابی از شبکه اینترنت و بانکهای اطلاعاتی و همچنین استفاده از امکانات کتابخانه های دانشگاه، خواستار برگزاری کارگاه های آموزشی در این زمینه ها بوده اند.

پژوهش حاضر که به هدف بررسی تازگی اطلاعات فارسی انجام شده است، می کوشد تا سرعت نمایه سازی روزنامه های فارسی را در سه موتور کاوش گوگل، یاهو و بینگ مطالعه و مقایسه کند. این پژوهش به روش وب سنجی انجام شده و جامعه آن را کلیه روزنامه های فارسی پیوسته تشکیل می دهد. نمونه پژوهش به روش هدفمند شناسایی شد و شامل آن دسته از روزنامه های فارسی زبان بود که فهرست آن ها در پایگاه «مگ ایران» آمده و نسخه الکترونیکی آن ها به طور منظم بر وب سایت مربوطه منتشر می شود. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد موتور کاوش گوگل به لحاظ سرعت روزآمدسازی روزنامه های فارسی رتبه بالاتری نسبت به موتورهای کاوش یاهو و بینگ دارد. علاوه بر این، گوگل به طور کلی از الگوی روزآمدسازی منظم تری پیروی می کند. دو موتور کاوش یاهو و بینگ نه تنها از سرعت کمتری نسبت به گوگل برخوردارند، بلکه الگوی روزآمدسازی نامنظم تری دارند. دو موتور کاوش یاهو و بینگ به لحاظ سرعت روزآمدسازی تفاوتی با یکدیگر ندارند. این پژوهش برای نخستین بار وضعیت نمایه سازی روزنامه های فارسی زبان را در موتورهای کاوش وب مورد بررسی قرار داد و نشان داد که جستجوگرانی که به کمک موتورهای کاوش به این روزنامه ها دست می یابند، در گوگل از بخت بالاتری برای دستیابی به نسخه روزآمد این روزنامه ها برخوردارند.

مطالعه حاضر با توسعه مدل پذیرش فنّاوری و لحاظ کردن متغیرهای دیگر، سعی در ارائه مدلی ارتقاءیافته و دربرگیرنده ابعاد گسترده تر تأثیر گذار بر این فرایند، داشته است. مدل ارائه شده با مطالعه توصیفی- همبستگی و بررسی نظرات یک نمونه 263 نفری از دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد، تأثیر مؤلفه های معرفی شده را بر پذیرش فنّاوری اطلاعات از سوی این دانشجویان مورد سنجش قرار داد. به منظور آزمون فرضیه ها، از روش های آماری مختلف از جمله تحلیل رگرسیون، ضریب همبستگی و آزمون چاو جهت بررسی نقش مؤلفه های تعدیل گر استفاده شد. نتایج این پژوهش ضمن صحه گذاشتن بر اعتبار این مدل، مؤلفه های کیفیت نظام و توانایی فردی را به عنوان پیش بینی کننده های سهولت استفاده، و تعاملات اجتماعی و تصویر ذهنی را در نقش پیش بینی کننده های ادراک مفید بودن از فنّاوری مورد تأیید قرار داد. علاوه بر این دو عامل، گرایش فردی به نوآوری به عنوان سومین عامل مؤثر بر تمایل به پذیرش و استفاده از فنّاوری مورد تأیید قرار گرفت.

در این مقاله تلاش بر ارائه روشی مبتنی بر چهارچوب الگوریتم سه مرحله ای حل مسئله است تا بتواند، ابتدا اندازه-گیری بهره وری دانش کاران را در سطوح گوناگون سازمان براساس مدل کلاسیک خروجی به ورودی و مدل ویژه «دابلیو.سی.اِم.» (خواستن، توانستن و امکان داشتن) نمایش دهد(تعیین وضع موجود)، دوم این که علت های ایجاد وضع موجود را براساس مدل ویژه ارائه شده شناسایی نموده و بر اساس روش های تصمیم گیری مناسب اولویت بندی شوند. و بااستفاده از تحلیل های دینامیکی میزان تاثیرشان بر بهره وری دانش کاران مشخص شود (تعیین علت ها)، در پایان بهره وری دانش کاران را در دوره زمانی یک ساله مبتنی بر تکنیک های سری های زمانی پیش بینی نموده و با توجه به شرایط، از میان گزینه های گوناگون بهترین گزینه را به عنوان راه کار برای بهبود بهره وری دانش کاران ارائه دهد (ارائه راه کار). روش یاد شده در شرکت ایرانی آزمون شده است و مبتنی بر رویکرد اعتبارسنجی ساختاری اعتبارسنجی می شود.

هدف: مقاله حاضر کوششی است در شناساندن تاریخچه، تعریف، ابعاد، و زمینه های پژوهشی و کاربردی باورپذیری اطلاعات با تأکید بر محیط اطلاعاتی وب. روش: مقاله حاضر به روش کتابخانه ای و از طریق مرور ادبیات موجود در رشته های ارتباطات، جامعه شناسی، اطلاع رسانی و علوم رایانه انجام گرفته است. یافته ها: باورپذیری مفهومی چندبعدی و گسترده است که بر روی ابعاد اساسی آن توافقی وجود ندارد. باورپذیری بیشتر نوعی ارزیابی از سوی دریافت کننده است که هم باید قضاوت های عینی مانند کیفیت و دقت اطلاعات را در خود داشته باشد و هم قضاوت های ذهنی مانند تخصص و اعتمادپذیری منبع. پژوهش ها درباره باورپذیری که بیشتر به دو شیوه کاربرد سیاهه وارسی و پیمایش انجام شده اند با چالش های فراوانی به ویژه در محیط وب روبه رو هستند. اصالت/ارزش: باورپذیری اطلاعات از جمله مهمترین نگرانی ها در محیط های جدید اطلاعاتی و رسانه ای بوده و نیازمند توجه جدی است. مقاله حاضر نخستین مقاله ای است که در زبان فارسی درباره این مفهوم به نگارش درآمده است

عملکرد سازمانی همواره اثر قابل ملاحظه ای بر فعالیت های سازمان دارد و روش ها و ابزار ارزیابی دقیق عملکرد همواره یکی از مباحث مهم در تحقیقات سازمانی و دانشگاهی است. بنابراین، وجود مدلی به منظور ارائه بازخورد در جهت بهبود عملکرد مراکز مختلف سازمان ها و دستیابی به ابزاری جهت برآوردن این نیاز سازمان ها، بسیار ضروری و منطقی به نظر می رسد. هدف از این پژوهش، طراحی مدل ارزیابی عملکرد کتابخانه های عمومی استان های کشور است. بررسی حاضر از نوع کاربردی، از نظر زمان، تک مقطعی و از نظر شیوه اجرا، توصیفی- ریاضی است. اساس مدل سازی در این پژوهش، فنّ تحلیل پوششی داده ها بوده است، ولی به منظور افزایش دقت در ارزیابی عملکرد کتابخانه های عمومی استان های کشور و شناسایی دقیق واحدهای کارا و ناکارا، از یک مدل که از ترکیب فنّ تحلیل پوششی داده ها و برنامه ریزی آرمانی طراحی و ساخته شده است، استفاده و عملکرد کتابخانه های عمومی استان های کشور از منظر مدل ترکیبی سنجیده شده است. نتایج حاصل از اجرای مدل ترکیبی نشان داد که از مجموع 30 استان کشور در سال 1387، کتابخانه های عمومی 3 استان خراسان جنوبی و خراسان شمالی و مازندران که معادل 10 درصد استان های کشور است، در این زمینه دارای کارایی یک بوده اند.