درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: این تحقیق با هدف تحلیل کارایی نسبی و تحلیل حساسیت شاخص های کتابخانه های نهادی استان ها انجام گرفته است. روش: روش تحقیق مورد استفاده کاربردی بوده است و ۶ شاخص ورودی و ۳ شاخص خروجی از مستندات و آمارهای کتابخانه ای استخراج شده است. جامعه آماری تمامی استان های کشور در سال ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۰ بوده است. از مدل ریاضی تحلیل پوششی داده ها برای محاسبه کارایی استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان از حضور هرمزگان، خراسان جنوبی و قزوین در سه رتبه اول و استان های آذربایجان غربی، فارس و یزد در سه رتبه نهایی دارد. حساس ترین شاخص در کل شاخص ها، شاخص تعداد اعضا در خروجی ها بوده است و بالقوه ترین شاخص تعداد صندلی ها در ورودی ها می باشد. در تحلیل کیفیت رتبه ها و مقدار ارقام کارایی، استان های مازندران، خراسان شمالی و ایلام را می توان جزء باکیفیت ترین استان های کارا دانست؛ اما در میان استان های ناکارا استان های خراسان رضوی و اصفهان بهترین کیفیت ارقام کارایی را دارا بودند. در مجموع برای هر استان توجه به شاخص های حساس و برنامه ریزی برای کاهش حساسیت های بالا پیشنهاد می گردد

هدف: با توجه به اسناد بالادستی جمهوری اسلامی در حوزه علم و فناوری، به رویکرد خبرگزاری های رسمی جمهوری اسلامی در بازنمایی مفهوم تولید و سنجش علم طی سال های اخیر می پردازد. روش/ رویکرد پژوهش: به روش تحلیل محتوا اسناد بالادستی نظام جمهوری اسلامی ایران در حوزه علم و فناوری را بررسی کرده و اخبار منتشرشده در این حوزه را در دو مقوله کلی تولید و سنجش علم توسط خبرگزاری های رسمی مهر، ایسنا، ایرنا، و خبرآنلاین طی سال های 1390تا پایان مرداد 1393 مورد توجه قرار داده است. یافته ها: میزان انعکاس دو مقوله علم و فناوری در چهار خبرگزاری 620 خبر (8/61% در حوزه تولید و 2/38% در حوزه سنجش علم) بوده است. بیشترین اخبار مرتبط با حوزه تولید علم به کمّیت تولیدات علمی ایران و نشریات و پایگاه های اطلاعات علمی اشاره داشته، در حالی که بیشترین اخبار مرتبط با سنجش علم به رتبه بندی دانشگاه ها، کشورها، و دانشمندان اشاره کرده است. مسئولان و مدیران وزراتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت و درمان، آموزش پزشکی و آموزش پرورش و پس از آن، پایگاه استنادی جهان اسلام به عنوان مرجع خبر، بیشترین فعالیت را داشته اند. در بحث نگاه انتقادی به مسئله تولید علم، مجلس شورای اسلامی در رده اول و از نظر حوزه موضوعی نیز به علوم انسانی بیشترین نقد وارد بوده است. مقوله های مربوط به رتبه بندی کشورها با نشریات، بروندادهای علمی با نشریات، و ربته بندی کشورها و بروندادهای علمی در مقوله های مورد بررسی در خبرگزاری ها دارای بیشترین هم وقوعی بوده اند. نتیجه گیری: با توجه به نقش اساسی رسانه ها در شکل دهی به افکار عمومی و فرهنگ سازی بیشتر گفتمان تولید علم، ضرورت توجه به مسئله تولید علم و فرهنگ سازی بیشتر در این خصوص بیش از پیش احساس می شود.

پژوهش حاضر به شناسایی عوامل انگیزشی مؤثر بر تمایل کارکنان به تسهیم دانش پرداخته و تأثیر عوامل انگیزشی درونی و بیرونی بر نگرش نسبت به تسهیم دانش و تمایل به تسهیم دانش صریح و ضمنی را مورد بررسی قرار می دهد. همچنین، از معتبرترین الگوهای پیش بینی رفتار به نام مدل رفتار برنامه ریزی شده به عنوان چارچوب نظری استفاده می گردد. بدین منظور، تحقیق در دو مرحله انجام می گیرد. ابتدا، با توجه به ادبیات موضوع و مصاحبه اکتشافی، عوامل شناسایی و در مرحله بعد تأثیر هر یک از عوامل در قالب مدل معادلات ساختاری بررسی می گردد. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی، از لحاظ روش، توصیفی- پیمایشی و ابزار جمع آوری اطلاعات، مصاحبه و پرسشنامه است. جامعه آماری تحقیق، کارکنان شاغل در واحدهای ستادی «شهرداری تهران» هستند که تعداد آن ها در زمان انجام تحقیق، 2230 نفر بود. روش نمونه گیری، خوشه ای است و حجم نمونه بر اساس جامعه و با استفاده از فرمول تعیین حجم «کوکران» 328 نفر تعیین گردید. برای تعیین پایایی پرسشنامه ها ضریب آلفای «کرونباخ» برابر 824/0 محاسبه گردید که حاکی از پایایی در سطح مطلوب می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و LISREL انجام شده است. در نهایت، الگوی ارائه شده تأیید گردید. نتایج نشان داد که عوامل انگیزشی بیرونی و درونی بر نگرش نسبت به تسهیم دانش تأثیر داشته و نگرش نسبت به تسهیم دانش بر تمایل به تسهیم دانش صریح و ضمنی در بین کارکنان «شهرداری تهران» تأثیر دارد. همچنین، عوامل انگیزشی بیرونیبر تمایل به تسهیم دانش ضمنی و عوامل انگیزشی درونی بر تمایل به تسهیم دانش صریح تأثیر دارد. عوامل انگیزشی بیرونی بر تمایل به تسهیم دانش صریح و عوامل انگیزشی درونی بر تمایل به تسهیم دانش ضمنی از طریق نگرش تأثیر دارند و در نهایت، تمایل به تسهیم دانش ضمنی بر تمایل به تسهیم دانش صریح در «شهرداری تهران» تأثیر دارد

هدف: بررسی میزان نفوذ و اهمیت پروانه های ثبت اختراع در جریان دانش است. روش/ رویکرد پژوهش:با استفاده از تحلیل استنادی، تأثیر عامل ""اهمیت"" در چگونگی شکل گیری جریان دانش میان پروانه های ثبت اختراع کشورهای اسلامی موجود در پایگاه اداره ثبت اختراع امریکا را که در بازه زمانی 2005 تا 2014 ثبت شده اند بررسی می کند. یافته ها: اهمیت ""نگاه به آینده"" در جامعه مورد پژوهش از 21/0 تا 41/4 متغیر است. بررسی اهمیت نگاه به آینده نشان داد که سال های ابتدایی مورد بررسی، دارای بیشترین نمره ضریب تأثیر نگاه به آینده است. میانگین نمره کلیّت در میان پروانه های کشورهای اسلامی عدد 28/0 بود که نشان می دهد کمتر از یک سوم از استناددهنده ها به پروانه های مورد بررسی از سایر حوزه های اصلی است. همچنین، میان سنجه های نگاه به آینده (اهمیت نگاه به آینده و کلیّت) رابطه معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: سهم کشورهای اسلامی به دلیل محدودیت های زبانی، عدم تأثیرگذاری بالای پروانه های ثبت اختراع در اقتصاد این کشورها، و نیز کیفیت پایین اختراعات این کشورها، نسبت به میزان ثبت جهانی اختراعات در سطح پایینی قرار دارد. از طرفی، ایران در تولید پروانه های ثبت اختراع نسبت به بعضی از کشورهای اسلامی در وضعیت مناسبی قرار ندارد، که لزوم تشویق مخترعان ایرانی به ثبت اختراع خود در پایگاه های بین المللی و مشارکت جهانی را دوچندان می کند. همچنین، حوزه تأثیرگذاری موضوعی پروانه های ثبت اختراع کشورهای جهان اسلام نسبت به کشورهای توسعه یافته کم است.

هدف: این مقاله با هدف درک عمیق از رفتار اشتراک دانش انجام شده است و سعی دارد با تحلیل نظریه های کاربردی در این حوزه به این موضوع بپردازد. روش: مقاله حاضر مروری نقلی است و با استفاده از روش کتابخانه ای به مطالعه انواع مقالاتی میپردازدکه در داخل و خارج ازکشور با اتکا به نظریه های مختلف به بررسی عوامل انگیزشی مؤثر بر رفتار اشتراک دانش پرداخته اند. یافته ها: عوامل انگیزشی مختلف که افراد را برای انجام رفتار اشتراک دانش تحت تاثیر قرار می دهند با تحلیل نظریه هایی از رشته های روانشناسی اجتماعی، اقتصاد، علم اطلاعات و دانش شناسی و مدیریت که در مطالعات مربوط به این حوزه به کار رفته اند، مورد بررسی قرار گرفتند و مشخص شد نظریه عمل منطقی، نظریه رفتار برنامه ریزی شده، نظریه تبادل اجتماعی، نظریه تعادل، نظریه خودمختاری، نظریه سیگنالینگ پرهزینه و نظریه تمرکز نظارتی از رشته روانشناسی اجتماعی، نظریه وابستگی به منابع از رشته اقتصاد، نظریه وضعیت ناهمگون دانش از رشته علم اطلاعات و دانش شناسی و نظریه جو سازمانی از رشته مدیریت، در حوزه رفتار اشتراک دانش قابلیت کاربرد دارند. نتیجه گیری: به منظور تفسیر رفتار اشتراک دانش نیاز به تحلیل نظریه های کاربردی و اقتباس شده از سایر رشته ها در این حوزه بود که بتوان بینشی عمیق از قابلیت های روانی، اقتصادی، سازمانی و همچنین فردی که در نیت افراد در به اشتراک گذاری دانش تاثیر گذارند ایجاد نمود. اشتراک دانش می تواند بخش اعظم درک خود را از نظریه های روانشناسی اجتماعی به دست آورد. مفاهیمی مانند نگرش و قصد رفتاری ناشی از این نظریه ها در رفتار اشتراک دانش تاثیر می گذارد.

یکی از پایه ای ترین مراحل پردازش خودکار متن، تشخیص خطاهای املایی و استانداردسازی نویسه هاست. بدون گذر از این مرحله، ذخیره سازی مستندات متنی با مشکلات متعددی مواجه شده و موجب اختلال در بازیابی ماشینی آن ها می گردد. بدین ترتیب، متخصصان حوزه های پردازش زبان طبیعی و زبان شناسی رایانشی همواره در تلاش ظهستند تا با ارائه روش ها و الگوریتم های مطلوب انواع داده ها را در بوته پردازش قرار داده و به داده ای استاندارد دست یابند. در زبان انگلیسی و برخی زبان های دیگر، تحقیقات متعددی در این زمینه انجام شده و به دنبال آن زبان فارسی نیز در این زمینه مورد تحقیق قرار گرفته است. این تحقیقات متعدد گاهی در حد پژوهش به قوت خود باقی مانده و گاهی نیز در قالب محصول عرضه شده است. مقاله حاضر به طبقه بندی انواع روش ها و دادگان مورد نیاز در این تحقیقات پرداخته و فرایند هر کدام از آن ها را به طور خاص و نحوه سنجش میزان دقت پردازش آن ها را به طور عام شرح می دهد. در این مقاله همچنین، نحوه عملکرد سامانه های تک زبانه فارسی توصیف شده و به نحوه برخورد آن ها با چالش های زبان فارسی اشاره می گردد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت دانشگاه های ایران در چهار نظام رتبه بندی بین المللی دانشگاه ها شامل «شانگهای»، «کیو.اس»، و «تایمز» و «آی اس سی» با تاکید بر دانشگاه علامه طباطبائی انجام شده است. <br /> روش: پژوهش از نوع کاربردی است. روش پژوهش مقایسه ای، روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای، و ابزار پژوهش سیاهه وارسی مبتنی بر شاخص های هر کدام از نظام های رتبه بندی مذکور بوده است. <br /> یافته ها: یافته ها نشان می دهد که تقربیا ۸۰٪ مقالات چاپ شده (به عنوان یک شاخص مهم) با وابستگی سازمانی دانشگاه علامه طباطبائی در مجلات داخل کشور و تنها ۲۰ ٪ در مجلات بین المللی به چاپ رسیده اند. به لحاظ سایر شاخص ها، با وجود حرکت روبه رو رشد، وضع موجود دانشگاه علامه طباطبائی، فاصله نسبتا زیادی با دانشگاه های برتر در سطح بین المللی دارد.<br /> نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که دانشگاه علامه طباطبائی، تا سال ۲۰۱۶ در میان دانشگاه های برتر جهان در سه نظام «شانگهای»، «کیو.اس»، و «تایمز» قرار نگرفته است . با این حال، در نظام رتبه بندی «آی اس سی» در سال های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ در جایگاه دوم کشور در حوزه علوم انسانی قرار گرفته است.

نشریات ادواری کتابداری و اطلاع رسانی بر محدودیت نشر مقالات ترجمه شده تأکید دارند و پیامدهای این مسئله موجب قلت تعداد متون ترجمه شده و عدم انتشار اطلاعات روزآمد این علم از طریق ترجمه مقالات می شود. گروههای اموزش کتابداری و اطلاع رسانی نیز تخصیص حداقل امتیاز برای ترجمه مقالات در برابر حداکثر امتیاز به تألیفها را اعمال می کنند. ادامه این روند موجب فقر علمی عمیق تری است که تفکر بیشتر مجریان را می طلبد.