درخت حوزه‌های تخصصی

میانگین شاخص کیفی هوای شهر اصفهان در ماه آبان برابر 167 با وضعیت هوای آلوده و ناسالم برای عموم بوده است. با افزایش غلظت آلاینده ها در همین ماه و ماه های آذر و دی و با بروز و ظهور پدیده وارونگی هوا، هوای اصفهان بسیار ناسالم تر شد و میزان آلایندگی های این شهر از مرز هشدار گذشت و به حالت کشنده رسید. 70 درصد آلایند های این کلانشهر را وسایل نقلیه موتوری و 30 درصد دیگر را صنایع تولید می کنند. مسئله اصلی در این تحقیق این است که چگونه با تمسک به اقدامات مدیریت هوا می توان شرایطی فراهم کرد که آلودگی هوا به مرز بحران نرسد؟ براساس نتایج این پژوهش، اصفهان به طور متوسط در سال 12 روز دارای آلودگی بحرانی جوی است که از حد آستانه می گذرد. از این 12 روز، 4 روز در آبان، 6 روز در آذر و 2 روز در دی ماه گزارش گردیده است. روند افزایشی آلودگی هوا نیز از غرب به هسته مرکزی شهر و سپس به سوی شرق اصفهان است. در ماه آبان و آذر با کنترل ترافیک و در دی ماه با کنترل آلوده کننده های صنعتی میتوان از عبور شاخص کیفیت از حد مجاز جلوگیری کرد.

فقر واقعیتی اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی سیاسی است که از دیرباز از بزرگ ترین مشکلات انسان بوده است و در حال حاضر نیز جامعه بشری، علی رغم تحولات بسیار عظیمی که در زمینه های مختلف علوم روی داده،با آن روبرو می باشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و رویکرد حاکم بر آن در این پژوهش توصیفی و تحلیلی است و بر پایه مطالعات انجام شده در این زمینه و تحلیل محتوی مبانی نظری و استخراج شاخص های تعدیل فقر از یک سو و از سوی دیگر با تکیه بر نظرات کارشناسان ذی ربط، با بهره گیری از مدل دلفی و استفاده از ابزار مصاحبه عمیق، پرسشنامه و همچنین استفاده از نرم افزار SPSS در تحلیل های آماری و افزار ARC-GIS GEODA TMو تحلیل های آمار فضایی انتخاب شده است. تحلیل ها نشان می دهد 8 روستا در طیف فقر خیلی زیاد، 21 روستا در طیف زیاد، 8 روستا در طیف متوسط، 5 روستا در طیف کم و 5 روستا در طیف خیلی کم قرار گرفتند. همچنین نتایج نشان می دهد 3 خوشه سرد: فقر روستایی پایین(LL)، و 5 خوشه داغ فقر روستایی بالا(HH) در منطقه شناسایی گردید که بزرگترین لکه داغ در جنوب شرق شهرستان و در نزدیکی سمنان قرار دارد و روستاهای قرار گرفته در این لکه دارای فقر روستایی بالایی هستند و در مجاور همدیگر قرار گرفته اند و بزرگترین لکه سرد شمال غرب شهرستان و در نزدیکی شهرستان تهران و ری قرار گرفته است.

یکی از راهکارهایی که برای کاهش مصرف انرژی در شهرهای کلان پیشنهاد می شود، احداث بام سبز است. این پژوهش با هدف معرفی سامانه بام سبز و نقش آن در کاهش انتقال انرژی حرارتی و پدیده جزیره حرارتی شهری، به بررسی تأثیر حرارتی استفاده از بام سبز در مقایسه با بام معمولی رایج می پردازد. روش تحقیق در بخش های مربوط به مزایای بام سبز، توصیفی و نوع تحقیق، کیفی و در بخشهای مربوط به تحلیل نرم افزاری نوع تحقیق کمی و روشی تحلیلی بوده است وبرای اثبات این فرضیه که «بام سبز و چگونگی طراحی آن نقش مؤثری درکاهش انتقال حرارت دارد» از نرم افزاری شبیه سازی دیزاین بیلدر1 استفاده شده است. یک نمونه بام معمولی با بام سبز باجزییات اجرایی خاصی (پلی استایرن و پلی اتیلن) آنالیز شده و انتقال حرارت آنها در چهار شهر به نمایندگی ازاقلیم های عمده در ایران (تهران، تبریز، بندرعباس و رامسر) مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بام سبز نسبت به بام معمولی، بیشترین تاثیر را دراقلیم سرد و مرطوب (رامسر) با 22% و کمترین تاثیر را در اقلیم سرد و کوهستانی (تبریز) با 14%در کاهش مصرف انرژی دارد. به علاوه میزان کاهش بار سرمایشی در اقلیم گرم و مرطوب (بندرعباس) نسبت به سه اقلیم دیگرایران (تهران، تبریز، رامسر) کمتر و در اقلیم سرد و کوهستانی (تبریز) نسبت به سه اقلیم دیگر (تهران، رامسر، بندرعباس) بیشتر بوده است و همینطور بیشترین میزان کاهش بار گرمایشی در اقلیم سرد و مرطوب (رامسر) وکمترین میزان آن در اقلیم گرم وخشک (تهران) است.

برقراری زبان مشترک و درک متقابل میان متخصصین و شهروندان درباره ماهیت و چگونگی نیل به شهری مطلوب، گام نخستین برای تحقق این مهم محسوب میشود. در این پژوهش که در زمره تحقیقات بنیادی و کاربردی دسته بندی میشود، با بهره گیری از روش پیمایشی (پرسشنامه ای و مصاحبه) از شهروندان و نیز روش دلفی برای کسب آراء و نظرات متخصصین استفاده شده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که شهروندان تهرانی با وجود آنکه بر اهمیت و ضرورت اصل مشارکت در مدیریتِ شهر به خوبی واقف بوده و بر این عقیده هستند که مدیریتِ شهر میبایست در دست شهروندان و یا منتخبین آنها مانند شورایاریها باشد، اما به این حال به چند علت نسبت به مشارکت جویی در مدیریت شهر در شرایط کنونی کم تمایل هستند. پرهزینه بودن امر مشارکت در مدیریتِ شهر در مقایسه با آثار و فوائد آن، بیتمایلی مسئولین و متولیان امور نسبت به استفاده از مشارکت شهروندان در مدیریت شهر، درگیری با مسائل و مشکلات متعدد زندگی و نداشتن فرصت کافی، آشکار شدن جهتگیریهای اعتقادی، مذهبی و سیاسی فرد و فقدان سازوکارهای مناسب برای جلب مشارکت شهروندان از مهمترین علل کم تمایلی شهروندان به مشارکت در مدیریتِ شهر است. همچنین باید گفت برخلاف تصور جامعه خصصی شهرسازی کشور مبنی بر قرارگیری مشارکت شهروندان به عنوان مهمترین خواسته و مطالبه عمومی، مسئولیت پذیری، پاسخگویی و عدالت محوری مهمترین ویژگیهای مدیریت شهری مطلوب از دید شهروندان تهرانی است.

شریان ها و مسیرهای رفت و آمد با نام های مختلفی مانند شارع و گذر، همواره به عنوان ساختاری مهم در سازماندهی و توسعه شهرها، مطرح بوده است. در دوره صفوی این کارکرد با عنوان «خیابان» به صورت یک الگوی انتظام بخش فضایی، از ساختار باغ ایرانی وارد فضاهای شهری شد و تأثیرات هندسی وسیعی در توسعه یکپارچه شهر گذاشت. خیابانِ صفوی به عنوان عنصری انعطاف پذیر از نظر عملکرد، با مداخله در بافت پیشین شهر، اتصال بین اجزاء ارزشمند پیرامونی را برقرار می کرد. درحالیکه بیشتر خیابان کشی های کنونی در مداخلات شهری ایران، با کم توجهی به این اصول، موجب کم ارزشی بافت های پیرامونی شده است. این مقاله درصدد است تا با تحقیق در مؤلفه های هندسی خیابان، مهمترین اصول انتظام بخش فضایی را تبیین نماید و نشان دهد که هر یک از ویژگی های این مؤلفه ها، چه اصول اساسی را به وجود آورده است.پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای شامل متون و اسناد تاریخی، انجام گرفته است. نتایج نشان می دهد؛ نظام هندسی حاکم بر خیابان صفوی، سبب پیدایش نظم و کلیتی معنادار در ساختار شهری شده است. این کلیت معنادار، واجد مؤلفه ها و عوامل متعددی است که در ایجاد کیفیت و نقش انتظام بخش آن تأثیرگذار بوده است، مفاهیمی چون مفصل ها، جهت ها و محورها، ارزش گذاری، مرتبت و منزلت، تعیّن فضایی و به هم پیوستگی، در ایجاد اصولِ اساسی نظیر؛ «سلسله مراتب»، «اتصال»، «محور» و «حرکت و جهت» در چارچوب کلی نظام هندسی خیابان صفوی، نقش داشته و همین امر سبب شده است تا شهر اتصال و پیوستگی خود را با بافت پیشین به طور کامل حفظ نماید.

محدودیت منابع فسیلی و رشد سریع مصرف انرژی در جهان از جمله عواملی است که پژوهشگران را برای دستیابی به منابع جدید و قابل تجدید انرژی ترغیب می کند. بیوگاز یکی از منابع تجدیدپذیر است که می تواند در روستاها برای دامداران بسیار مفید و کاربردی باشد هدف این مطالعه امکان سنجی تولید انرژی پاک بیوگاز از فضولات حیوانی در روستاهای ایران از نظر کارشناسان دامداری می باشد. در اجرای این پژوهش از فن پیمایش استفاده شده است. جامعه آماری کارشناسان دامداری چهار استان ایران بودند (337 نفر)، که نمونه آن براساس جدول مورگان و با نمونه گیری تصادفی طبقه ای 181 نفر شد. براساس یافته ها، هشت معیار برای امکان سنجی تولید بیوگاز از فضولات حیوانی استخراج گردید که شامل اجتماعی فرهنگی، اقتصادی، فنی و مهارتی، زیست محیطی، اقلیمی، زیرساختی، اطلاع رسانی و ترویج و آموزش بودند. همچنین، اهمیت هر یک از معیارها از نظر کارشناسان در استان ها مشخص گردید که در استان فارس معیار اجتماعی فرهنگی، در استان خراسان رضوی معیار زیرساختی ، در استان گلستان، اقتصادی و در استان کرمانشاه معیارهای زیرساختی و اقلیمی از اهمیت بیشتری برخوردار بودند. پیشنهاد میگردد برای امکان پذیری اجرای بیوگاز در ایران گروهها و تشکل دامداران تشکیل گردد، ارائه تسهیلات و تأمین منابع مالی انجام شود. مراکزی جهت پشتیبانی و تربیت متخصصین ماهر در زمینه راه اندازی، نگهداری و تعمیر دستگاه بیوگاز ایجاد گردد. همچنین با توجه به اهمیت بیوگاز بعنوان یک انرژی پاک، توصیه می شود تحقیقات آینده بر ابعاد اجتماعی مؤثر بر اجرای بیوگاز تمرکز بیشتری داشته باشند. شرایط سازگاری و توسعه بیوگاز در مناطق مختلف بررسی شود و ارزیابی اثرات اجتماعی اجرای بیوگاز نیز مانند همه طرحهای توسعه ای انجام گردد.

هدف پژوهش حاضر، طراحی ساختار شکست ریسک و اولویت بندی سطوح آن در شهرداری اصفهان بوده و در این راستا، ارائه اهداف پروژه های عمرانی در مدیریت ریسک پروژه ها مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش در خصوص تعیین ساختار شکست ریسک از طریق مطالعات تطبیقی، مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه حاصل شد و در انتهاء اولویت بندی سطوح ساختار شکست ریسک، اهداف پروژه ها توسط تکنیک تاپسیس فازی سلسله مراتبی بهبود یافته انجام گرفت. با توجه به اینکه در تاپسیس کلاسیک مقدار میانگین و انحراف از استاندارد، معیار کاملی برای مقایسه دو عدد فازی نیستند در این راستا جهت رفع این نقیصه از ضریب تغییر استفاده شده است. این پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی و با ماهیت کاربردی و از نظر زمان مقطعی است. ابزار گردآوری داده ها شامل مرور مستندات، تکنیک دلفی و پرسشنامه های محقق ساخته از طریق ترسیم نردبان انتزاعی است که روایی صوری و محتوایی آن به روش لاوشه و پایایی آن توسط شیوه تعیین همسانی درونی مورد تایید قرار گرفت و به طور کلی 29 دسته ریسک در سطح سوم شناسایی گردید که در سه سطح طبقه بندی شده و در دو سطح دوم و سوم اولویت بندی گردیده است.

هدفهای پژوهش حاضر، تعیین شاخص های ارزیابی عملکرد فعالیتهای فنی وعمرانی وحمل ونقل وترافیک شهرداری تهران ، بررسی کفایت و قابلیت شاخص های موجود و همچنین ارزیابی قابلیت های سیستم حسابداری جهت تحقق مسئولیت پاسخگویی عملیاتی می باشد. درراستای تحقق این اهداف، ابتدا مبانی نظری وپیشینه پژوهش های مربوط به ارزیابی عملکرد شهرداری های کشورهای توسعه یافته وقوانین ومقررات مربوطه مطالعه وشاخص های این نوع ارزیابی تعیین گردید و از طریق بکارگیری روش دلفی فازی ونظرخواهی از خبرگان شاخصهای شناسایی شده مورد اجماع قرار گرفت. پس ازآن، به منظور تعیین شاخص های بااهمیت ازبین شاخص های مورد اجماع از آزمون "تحلیل عاملی تاییدی"استفاده گردید .افزون بر این ،کفایت وقابلیت شاخص های ارزیابی عملکرد موجود در شهرداری تهران به منظور تحقق مسولیت پاسخگویی عملیاتی، از طریق مقایسه شاخص های ارزیابی عملکرد موجود با شاخص های مورد اجماع جامعه تخصصی ارزیابی گردید . در نهایت، قابلیتهای سیستم حسابداری مورد عمل شهرداری تهران برای تامین اطلاعات مورد نیاز جهت بکارگیری شاخص های مورد اجماع خبرگان نیز مورد ارزیابی قرار گرفت . نتایج تحقیق نشان دادکه از57 شاخص ارزیابی عملکرد فعالیتهای فنی وعمرانی وحمل ونقل مستخرجه ازمبانی نظری و پژوهش های انجام شده،51شاخص اجماع اعضای گروه دلفی راکسب نمود اما با انجام تحلیل عاملی تاییدی تنها29 شاخص آن از اهمیت بالاتری برخورداربود. از سوی دیگر، نتایج تحقیق نشان داد، شاخص های ارزیابی عملکرد موجود درشهرداری تهران از قابلیت مورد انتظار برای اندازه گیری عملکردفعالیتهای فنی وعمرانی وحمل ونقل و ترافیک برخوردار است. افزون برآن،سیستم حسابداری مورداستفاده شهرداری تهران قادر به تأمین اطلاعات موردنیاز جهت ارزیابی عملکردعملیاتی فعالیتهای فنی وعمرانی وحمل ونقل وترافیک می باشد.

معماری امروز با توجه به تحولات و تغییرات قرن حاضر، ریشه در گذشته خود ندارد. در تعامل با فرهنگ بومی نبوده و دچار فاصله زیادی با آن گشته است؛ لذا از هیجانات تعلق زای ساکنین به فضاها کاسته شده و حس تعلق به عنوان عاملی برای تبدیل فضاها به مکان هایی با خصوصیات حسی و رفتاری ویژه برای افراد کمرنگ گردیده است. علیرغم معماری گذشته که بخشی از فرهنگ در آن نهفته و فرم معماری به عنوان بستری برای انتقال پیام فرهنگی بود. هدف از این پژوهش دستیابی به چیستی روش های بومی سازی ناشی از فرهنگ در معماری گذشته و چگونگی تاثیر آنها در عامل حس تعلق به مکان در معماری امروز می باشد. تحقیق حاضر از حیث ماهیت کیفی بوده و روش آن به صورت توصیفی- تحلیلی می باشد و از منابع کتابخانه ای و اطلاعات میدانی به منظور جمع آوری اطلاعات بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد مولفه های بومی سازی فرهنگ در معماری گذشته ایران عبارتند از: ارتباط چهارگانه با خود، دیگران، طبیعت و خداوند، محرمیت، امنیت، درونگرایی، مرکزیت، انعکاس، هندسه، سلسله مراتب، شفافیت، تداوم و سیر از ظاهر به باطن. پس از تمرکز بر مفهوم حس تعلق به مکان و دسته بندی و تعریف عوامل محیطی، فردی و معنایی تاثیر گذار بر آن پژوهشگر ریشه های مشترک مولفه های بومی سازی فرهنگ را در عوامل فوق می یابد و مدل نظری حاصل از آن تدوین می گردد؛ که با به کارگیری آن ها می توان در ارتقای حس تعلق به مکان فضاهای امروزی موثر واقع شد.