فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۸۶۱ تا ۱٬۸۸۰ مورد از کل ۵٬۵۶۴ مورد.
بررسی تطبیقی روش های تربیتی حضرت زهرا (ع) در فرزندپروری با روش های تربیتی عصر مدرن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و کودک، نوجوان و جوان
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
روش تربیتی به معنای فنون و شیوه هایی است که اهداف تربیت را به ثمر می رساند. روش های تربیتی فرزندپروری، فنونی در جهت پرورش و استحکام بخشی شخصیت کودک می باشد و در هر رویکرد، به واسطه اصول و مبانی متفاوت، اهداف، مراحل و فنون خاص خود را دارد. بر این اساس، روش های تربیتی عصر مدرن در موضوع فرزندپروری، که عمدتا توسط نظریه پردازان غربی در قرون نوزدهم و بیستم در زمینه روان شناسی تربیتی و روان شناسی رشد مطرح شدند، با روش های تربیتی حضرت زهرا علیهاالسلام که مبتنی بر اصول و مبانی دین اسلام و با اهداف مورد تأیید این شریعت می باشد، علی رغم وجود نقاط مشترک، تفاوت های اساسی دارد.
هدف از این پژوهش، بررسی تطبیقی و استخراج تفاوت های بنیادین روش های تربیتی حضرت زهرا علیهاالسلام در فرزندپروری با روش های تربیتی عصر مدرن می باشد که به روش اسنادی، با شیوه تحلیلی توصیفی انجام شده است. این دو گروه از شیوه های تربیتی، در اهداف، محورها و روش های تربیتی، تفاوت های بنیادینی دارند که به تفصیل در مقاله بیان شده است.
بررسی دو رویکرد حافظه محور و اندیشه محور؛ به روش های آموزش با تأکید بر روایات منقول از امام علی(ع)(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه‌های تخصصی:
امام علی(ع)، علم را بر دو نوع «مسموع» یعنی شنیده شده از خارج و «مطبوع» یعنی نشئت گرفته از عقل تقسیم می کند. بر این اساس، حافظه محوری و اندیشه محوری دو نگرش عمده حاکم بر روش های آموزش شمرده می شوند. هرچند امروزه بیشتر بر روش های اندیشه محوری تأکید می گردد، حافظه محوری نیز یکی از رویکردهای پرکاربرد به شمار می آید. نوشتار حاضر با هدف نشان دادن جایگاه و تفاوت های این دو رویکرد، با تأکید بر روایات منقول از امام علی(ع) به روش توصیفی ـ تحلیلی، نخست با تعریف دانش و خرد و رابطه میان آن دو، اهمیت آنها را در آموزش بررسی می کند، سپس به معرفی هریک از دو نگرش حاکم و روش های مورد حمایت آنها می پردازد. بررسی موضوع، اگرچه برتری به کارگیری تربیت عقلانی در آموزش را نشان می دهد، درعین حال، مشخص می کند که نباید روش تکرار و حافظه محوری را به طور کلی از نظر دور داشت.
نقش هدایت گری امام در شکل گیری جامعة آرمانی با تکیه بر آیات و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن انسان و جامعه در قرآن جامعه در قرآن
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن حکومت وسیاست در قرآن
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر قرآن وعترت
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی انسان و جامعه در روایات جامعه در روایات
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی حکومت وسیاست در روایات
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر روایات و عترت
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام فلسفه سیاسی
پیامبران و امامان همواره در طول تاریخ با هدایت تشریعی و ارائه طریق، گنجینه های عقول بشری را شکوفا کرده اند و آنان را به سوی سعادت و کمال رهنمون ساخته اند. یکی از اهداف آنان در این مسیر تشکیل مدینه فاضله یا جامعه آرمانی است که افراد جامعه در آن، فارغ از هرگونه ظلم و بی عدالتی، به سوی کمال حقیقی و معرفت الهی پیش روند، امّا امام علاوه بر هدایت تشریعی با هدایت تکوینی و باطنی خود نیز دلهای مستعد را هدایت و ایصال به مطلوب می کند و این شأن از شئون امام در پیشبرد مردم به سوی آن حیات طیّبه، نقشی مهم و اساسی را ایفا می کند. در این مقاله به این پرسش اصلی پرداخته می شود که «نقش هدایت به أمر امام در شکل گیری جامعه آرمانی چیست؟» بر اساس تحقیق به عمل آمده برای رسیدن به چنین جامعه ای، زمینه سازی، هدایت و تربیتی دایمی لازم است که از عهده بشر عادی برنیامده، بلکه باید پیشوا و رهبری که از همه کمالات انسانی و فضایل اخلاقی برخوردار است، این وظیفه را به عهده گرفته تا بتواند فطرت تشنه بشری را سیراب سازد. امام شخصیّت یگانه ای است که به عنوان فردی معصوم و منصوب پروردگار و وابسته به علم الهی با دارا بودن تمام این صفات می تواند به تربیت و هدایت مردم پردازد و آنان را ایصال به مطلوب نماید. به همین دلیل شأن هدایت به أمر امام نقشی اساسی را در تحقّق این آرزوی دیرینه بشر ایفا می کند. روش تحقیق در این مقاله، تحلیلی توصیفی و شیوه جمع آوری اطّلاعات، کتابخانه ای می باشد.
راهکارهای مبارزه با فتنه های اجتماعی با تکیه بر آیات و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن حکومت وسیاست در قرآن
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی حکومت وسیاست در روایات
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام فلسفه سیاسی
واژة فتنه یکی از پُربسامدترین واژگان در شبکة مفاهیم قرآنی و روایی است که اهل لغت سه معنا را به طور کلّی برای آن ذکر کرده اند: اوّل «گدازاندن در آتش»، دوم «اختبار و آزمایش» و سوم، «اضطراب و اختلال در نظم امور» که از میان این معانی، معنای دوم که همان اختبار و آزمایش است، دامنة مفهومی عام تری از معانی دیگر دارد، ولی با این حال، معنای سوم با مفهوم اصطلاحی فتنه که همانا حوادث اجتماعی التهاب آور مرکّب از حقّ و باطل است، ارتباطبیشتری دارد. از آنجا که فتنه های اجتماعیآثارزیان آوریرا در عرصة اجتماع موجب می گردند، مقالة حاضر در صدد است به تبیین راهکارهایی چون رجوع به معارف قرآن کریم و اهل بیت، علیهم السّلام، و ... به عنوان راهکارهایی برای در امان ماندن از فتنه ها و و راهکارهایی درجهت چگونگی مواجهه با این پدیده ها نظیر برخوردهای نرم و روشن گرانه و در صورت لزوم، برخورد سخت و قاطع با ایجادکنندگان و طرّاحان فتنه ها به عنوان راهکارهایی کوتاه مدّت و تربیت اخلاقی و معرفتی افراد جامعه و تقویت اعتقادات به عنوان روش هایی بلندمدّت به منظور مبارزه با فتنه های بشری در پرتو تعالیم بپردازد.
توریث انبیاء
حوزه‌های تخصصی:
فدک دهى یهودى نشین بود که در سال هفت هجرى بنابر مصالحه اهل آن با پیامبر اسلام (ص) نصف آن در اختیار آن حضرت قرار گرفت و چون از موارد فىء محسوب مى شد، رسول خدا آن را به فاطمه زهرا 8 بخشیدند و تا زمان خلیفه اوّل در تصرف ایشان بود.
پس از رحلت پیامبر (ص) با تمسّک به خبر «نحن معاشرالانبیاء لانورّث ما ترکناه صدقة» (ما پیامبران ارثى نمى گذاریم؛ هر چه ترک کرده ایم، صدقه است)، آن را از فاطمه 8 گرفته و جزء بیت المال قرارش دادند. به نظر مى رسد، تمسّک به این خبر و محروم کردن دختر پیامبر از ارث پدر از چند جهت مخدوش و مردود مى باشد. با آیات صریح قرآن منافات دارد؛ سند این روایت که راوى آن تنها خلیفه اول است قابل اعتماد نیست؛ احتمالهایى در خصوص متن خبر مطرح است که از تمسّک به آن بر عدم توریث انبیاء : ممانعت مى کند.
اهمیت و جایگاه محبت (1)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
این مقال شرحی بر مناجات المریدین امام سجاد علیه السلام می باشد. در این فراز از مناجات حضرت به مرتبه ای از محبت که عالی ترین مرتبه و عشق آتشینی است اشاره دارد. سؤالی که مطرح است اینکه آیا محبت به خدا امری واجب است؛ امری مستحب و فضیلت محسوب می شود؟ در پاسخ باید گفت محبت دارای مراتبی است: مرتبه ای از محبت لازمه ایمان به خداست؛ اگر کسی مدعی ایمان بود و از دستورات خدا سرپیچی کرد و واجبات را ترک نمود، ایمانش دروغین خواهد بود.
مرتبه ای دیگر از محبت، محبتی است که مقدمه واجب و مطلوبیت آن جنبه ابزاری و تعدی دارد؛ آن مقدار از محبت به خدا که موجب می شود انسان واجبات را انجام و گناهان را ترک کند، از باب مقدمه واجب، وجوب عقلی دارد.
در عین حال، محبت به خدا مراتب مستحبی هم دارد، اما عالی ترین مرتبه محبت این است که انسان همه کمالات را از آنِ خدا بداند و ورای کمالات الهی، کمال مستقلی را برای غیرخدا نشناسد.
آموزه بداء و علم الهی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم حدیث سال ۱۷ بهار ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۶۳)
22 - 41
حوزه‌های تخصصی:
بداء یکی از آموزه های تشیع است که توسط اهل بیت(ع) از آیات قرآن استنباط و عرضه شده است. بدا، تغییری است که در مراحل فعل الهی صورت می گیرد؛ بدین صورت که قبل از ایجاد اشیاء، مراحلی ازجمله: مشیّت، اراده، قدر و قضا، توسط خداوند انجام می شود. تغییر در هر کدام از این مراحل، بداء نامیده می شود.
مهم ترین اشکال مخالفان بدا، تعارض این آموزه با علم الهی است. در این نوشتار اشکالات مربوط به علم بررسی شده، این اشکالات ناشی از قیاس خداوند با انسان و استناد به روایات ضعیف و یا تفسیر نادرست از احادیث دانسته شده است.
فضای صدور(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم حدیث سال ۱۷ زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)
3 - 17
حوزه‌های تخصصی:
آشنایی با فضای صدور حدیث، سبب فهم دقیق تر و کامل تر مراد معصوم (ع) می گردد. روایات فقهی شیعه، در فضایی صادر شده اند که فرهنگ و باور اکثریت اهل سنت بر آن حاکم بوده است. آشنایی با قراین تأثیرگذار در فهم ظرافت های موجود در روایات فقهی شیعه، نیاز به آگاهی از روایات نبوی معتبر نزد اهل سنت، اقوال و آرای صحابه، تابعیان و عالمان دو سده نخست هجری دارد. جمع آوری این قراین سبب می شود که روایات تقیه ای نیز به گونه دقیق و کامل، شناخته و مشترکات گزاره های فقهی شیعه و سنی نیز معلوم گردد. این مجموعه مشخص می کند که برخی از صحابه و تابعیان، در میان طبقه اول تا سوم عالمان اهل سنت در دو سده نخست هجری، فتاوایی همانند به روایات شیعی داشته اند.
چیستی «حسن خلق» و چگونگی تأثیر آن بر روابط اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم حدیث سال ۱۷ زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)
49 - 70
حوزه‌های تخصصی:
هدف این پژوهش، تحلیل «حسن خلق» در روایات اسلامی است. روش پژوهش کتابخانه ای و تحلیل محتواست. یافته های این پژوهش در بعد چیستی آن است که اولاً، حسن خلق مربوط به قلمرو روابط اجتماعی است، نه همه قلمروها؛ ثانیاً، برای مصادیق آن، دست کم در این پژوهش، هشت مصداق به دست آمد که عبارت اند از: الفت گیری و الفت پذیری، نرم خویی، خوش گویی، خوش رویی، شوخ طبعی، خرسندی در خوشایندها، ناخرسند نشدن در ناملایمات، و مهار خشم. در بعد چگونگی تأثیر، سه عنصر (وسعت، سهولت و زینت) بیان کننده آن هستند؛ به این شکل که حسن خلق یک خُلقِ مثبتِ توسعه یافته ای است که دامنه خیر آن از خودِ فرد فراتر رفته و به دیگران می رسد و موجب سهولت در ارتباط و زیبایی آن می شود. نتیجه این که چه در حوزه فردی یا تبلیغی یا تولید علم، می دانیم که چه معنا و تحلیلی باید از حسن خلق داشت و چگونه باید عمل کرد.
عوامل و زمینه های گسترش روابط دختران و پسران با رویکرد به عوامل شخصیتی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
دوران نوجوانی و جوانی در شکل گیری شخصیت هر فرد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اختلال در هریک از مؤلفه های شخصیتی (عقلانی، روانی، عاطفی، اخلاقی، رفتاری و...)، در سایر ابعاد وجودی فرد تأثیر منفی خواهد گذاشت. از این رو، روابط ویرانگر دختر و پسر، نشانه اختلال شخصیتی جوانان به شمار می رود. این پژوهش در نظر دارد عوامل و مؤلفه های شخصیتی روابط دختران و پسران را، با استفاده از قرآن کریم و روایات معصومان: و یافته های روان شناسی مورد بررسی قرار دهد. تحقیق حاضر، توصیفی تحلیلی از نوع تحقیق کیفی است. نتیجه این نوشتار این است که میان شخصیت و روابط مطلوب و نامطلوب دختران و پسران، رابطه مستقیمی وجود دارد؛ یعنی هم شخصیت فرد در رفتارها و عواطف و چگونگی عکس العمل های فرد در برخورد با جنس مخالف نقش اساسی دارد و هم رفتارهای غیرعقلانی دختران و پسران، به تدریج در شکل گیری عادات، اخلاق و خلاصه در شخصیت ناسالم آنان مؤثر است.
روایات تفضیل در اصول الکافی، هم ساز یا ناسازگار(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم حدیث سال ۱۷ تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲ (پیاپی ۶۴)
57 - 89
حوزه‌های تخصصی:
دسته ای از اخبار و احادیث خاندان وحی (ع) از برترین ها در گفتار، رفتار و عبادات سخن می گویند. تعداد این قسم از روایات در اصول الکافی فراوان است و مهم ترین ویژگی آنها تبیین برتری امری با اسم تفضیل است که به سبب همین ویژگی، در نگاه نخست، ممکن است روایات با یکدیگر متعارض جلوه کنند. پژوهش حاضر میزان سازگاری یا ناسازگاری میان این دست از اخبار را مورد بررسی قرار می دهد. از مهم ترین یافته های تحقیق پیش رو، اثبات این نکته است که اختلاف میان روایات تفضیلی از نوع اختلاف بدوی یا ظاهری است که با تأمل در موضوع هر یک از روایات و یا کشف رابطه میان آنها با یکدیگر و نیز درک شرایط مخاطب و عناصر دیگری از این دست، قابل رفع خواهد بود.
بررسی میزان تأثیر روایات سبب نزول در تفسیر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم حدیث سال ۱۷ بهار ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۶۳)
187 - 218
حوزه‌های تخصصی:
از طریق اسباب نزول می توان بر معنا و مقصود آیات و سور دست یافت. شأن نزول آیات فضای اندیشیدن در باره آیه را روشن تر و به درک بهتر آیه کمک می کند. در میان مفسران و صاحب نظران، در میزان تأثیر روایات اسباب نزول در تفسیر و فهم، اختلاف نظر وجود دارد. البته اصل روشنگری سبب نزول، در فهم آیات به عنوان قراین حالیه را نمی توان منکر شد؛ به شرطی که با مضمون آیه و لحن و سیاق و تمام ملاک های بررسی روایات مطابقت نماید. باید توجه داشت که روایات اسباب نزول تنها منبع و مرجعی مستقل و اساسی در بیان مقاصد الهی نیستند و در بسیاری از موارد چنین نیست که بدون دانستن آن ها، فهم آیه میّسر نگردد.
این مقاله، نقش اسباب نزول در تفسیر آیات الهی و چگونگی ایفای این نقش در بازیافت مفاهیم آیات و دلالت آن بر مراد خداوند را به بحث گذاشته و با ارائه نمونه هایی، این فایده را قابل مناقشه دانسته است.