احادیث مشترک

قرآن و سنت در مباحث اسلامی محور اساسی اندیشه و علم را تشکیل می دهد. همگام سازی اندیشه های دین مداران در این دو حوزه از اهمیت و تأثیر بالایی برخوردار است. در حوزه قرآن کریم و جایگاه متمایز آن در اندیشه تقریب میان اندیشمندان اسلامی بحث های بسیار ارائه شده است، اما به حوزه حدیث شاید کمتر توجه شده است. حال آن که حدیث به عنوان دومین رکن اساسی اندیشه اسلامی جدای از اهمیت ویژه از قابلیت های بالایی در این حوزه برخوردار است. این مختصر به پی جویی حوزه ای از حدیث که کمتر مورد دید عموم قرار می گیرد؛ یعنی «متون مشترک حدیثی» پرداخته تا با تبلور آن، جایگاه، نقش و کارکرد حدیث در مباحث تقریب جدی تر دیده شود. در این تحقیق، تحلیل متون مشترک حدیثی، انواع متون مشترک، جایگاه آن، و تأثیرات شگرف این متون در حوزه تقریب و بالاتر از آن، در پیشبرد اندیشه اسلامی مورد دقت قرار گرفته است.

آشنایی با فضای صدور حدیث، سبب فهم دقیق تر و کامل تر مراد معصوم (ع) می گردد. روایات فقهی شیعه، در فضایی صادر شده اند که فرهنگ و باور اکثریت اهل سنت بر آن حاکم بوده است. آشنایی با قراین تأثیرگذار در فهم ظرافت های موجود در روایات فقهی شیعه، نیاز به آگاهی از روایات نبوی معتبر نزد اهل سنت، اقوال و آرای صحابه، تابعیان و عالمان دو سده نخست هجری دارد. جمع آوری این قراین سبب می شود که روایات تقیه ای نیز به گونه دقیق و کامل، شناخته و مشترکات گزاره های فقهی شیعه و سنی نیز معلوم گردد. این مجموعه مشخص می کند که برخی از صحابه و تابعیان، در میان طبقه اول تا سوم عالمان اهل سنت در دو سده نخست هجری، فتاوایی همانند به روایات شیعی داشته اند.