ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۸۸۱ تا ۲٬۹۰۰ مورد از کل ۱۳٬۴۱۵ مورد.
۲۸۸۱.

منطق صوری فهم معنای واژه های قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: هم نشینی جانشینی علاقه تضاد رابطه موازنه ای تصنیف و ایضاح مفهومی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی منطق کلیات مفهوم شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی کلیات مفهوم شناسی
تعداد بازدید : ۱۷۹۵ تعداد دانلود : ۸۷۲
قرآن کریم دارای سطوح مختلفی است؛ گاهی قرآن را به عنوان یک «کل منسجم» درنظر می گیریم، گاهی آن را در حد یک سوره تقلیل می دهیم، زمانی یک آیه را درنظر داریم و در نهایت ممکن است به یک واژه از قرآن بسنده کنیم. هریک از این چهار سطح ویژگی ها و ارکان خاصی دارد. چنان که روش تفسیر آیه به آیه شامل آیات قرآن می شود، این روش می تواند به عنوان منطق صوری فهم معنای واژه های قرآنی نیز به کار رود. مقاله حاضر درنظر دارد با طرح منطق صوری واژه های قرآنی، آن را به عنوان روش شناسی کشف معنای مفردات آیات به کار برد.
۲۸۸۲.

روایات اسباب نزول و مساله جاودانگی قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن بیان اسباب نزول الغاء خصوصیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹۵ تعداد دانلود : ۱۰۹۱
اسباب نزول بـه معنی شناخت موقعیت زمـانی، مکانی، فردی، اجتماعی و دیگر زمینه هایی است که نزول آیه یا بخشی ازآیات یا سوره ای را سبب شده است که شامل روایات گرد آمده درباره شان نزول آیات نیز می شود. اعتقاد به تاثیر اسباب نزول در تفسیر آیات به معنای مسدود ساختن راه اندیشه و تفکر در زمینه آن آیات و روی آوری و سطحی نگری و محدود اندیشی نسبت به پیام آن نیست؛ بلکه در کنار بهره بردن از تمامی ابزارهای علمی و عقلی موجود در زمینه تفسیر، باید به اسباب نزول به عنوان ابزاری کار آمد و مؤثر نگریست. پیام آیات الهی فراتر از بسترهای محدود و تعلقات فردی و زمانی است. سببب نزول در فهم قرائن حالیه و تطبیق عناوین بر مصادیق و شناخت فضای نزول آیات برای دلالت در توسعه و تضییق مفاهیم وگشودن افق های جدید در یافتن دلالات قرآنی تاثیر دارد. دلالت الفاظ و آیات الهی از مرتبه حوادث جزئی و خاص فراتر می رود و مفسر را گاه از طریق الغای قطعی خصوصیات زمان و مکان یا از طریق تناسب حکم و موضوع و تحلیل زبانی و... به روح آیه می رساند که پیراسته از زمان و مکان است.
۲۸۸۴.

سبک شناسی تفسیر در خلاصه البیان فی تفسیر القرآن

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات روش های تفسیر و تأویل
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات موارد دیگر کتاب شناسی تفسیر
تعداد بازدید : ۱۷۹۴ تعداد دانلود : ۸۷۲
تفسیر«خلاصه البیان فی التفسیر القرآن» اثر مجاهد فقیه ربانی سید هاشم میردامادی نجف آبادی(ره)، تفسیر روائی است و همه آیات قرآن را در برمی گیرد که در آن به تفسیر مجمع البیان توجه ویژه ای شده است. در این کتاب با توجه به قواعد دقیق زبان عربی و بهره گیری از علم فقه و اقول دیگر مفسران و سیاق آیات تفسیر روشن از آیات همراه با شان و اسباب نزول آن بیان می شود.
۲۸۸۹.

تأملاتی در گرایش تفسیر ادبی معاصر(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: تفسیر ادبی امین خولی گرایش تفسیر ادبی معاصر مؤلفه های تفسیر ادبی معاصر بنت الشاطی واژه های مترادف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹۲ تعداد دانلود : ۸۳۲
مفسران با رویکردهای مختلف به تفسیر قرآن پرداخته اند و بدین سان گرایش های گوناگونی در تفسیر به ظهور رسیده است. یکی از گرایش های تفسیری در دوران معاصر، تفسیر ادبی است. این گرایش یکی از روشمندترین گرایش های تفسیری است و مؤلفه هایی نسبتاً شفاف دارد. در مقالة حاضر مهم ترین مؤلفه های این گرایش گزارش و نقد و بررسی شده است. مهم ترین مؤلفه های تفسیر ادبی معاصر عبارت اند از: ناکار آمدی تفسیر ترتیبی، استقصای همة آیات ناظر به موضوع و تفسیر آیات بر حسب ترتیب نزول، مترادف نبودن هیچ یک از واژه های مترادف نما، محدود کردن دلالت آیات به سیاق، بهره گیری از روان شناسی و جامعه شناسی. به نظر ما ناکارآمد دانستن تفسیر ترتیبی، محدود کردن دلالت آیات به سیاق و انکار وجود واژه های مترادف در قرآن ناتمام است. از سوی دیگر پیروان این گرایش تفسیری در اجرای کامل استقصای آیات ناظر به موضوع و تنظیم آنها به ترتیب نزول موفق نبوده و در موارد بسیاری از آن غفلت کرده اند. نیز از نشان دادن تفاوت معنایی برخی واژه های قرآن بازمانده اند.
۲۸۹۰.

تفسیر حکمی معیت حق تعالی با جهان هستی در کتاب و سنت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: جمع فرق وحدت حقیقی وحدت عددی معیت حق تعالی معیت قیومیه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی
تعداد بازدید : ۱۷۹۲ تعداد دانلود : ۹۰۹
از جمله مباحث بحث انگیز در حکمت، کلام و عرفان اسلامی بحث معیت حق تعالی درجهان هستی است که در آیات متعدد در قرآن و در روایات با تعابیر گوناگون مطرح شده است. هر علّتی ضرورتاً با معلول خود در ارتباط است و معلول نمیتواند آنی از علت تامة مطلقة خود منفک باشد. این امر حکماء، متکلمان و عرفا را بر آن داشته تا سعی کنند به گونه ای توجیهاتی را ارائه دهند که تعابیر آنها با توحید حقیقی و به عبارتی با وحدت حقة حقیقیة حق تعالی و نیز با عوالم کثرت جهان هستی منافات نداشته باشد و به نوعی بتوانند خود را از قرارگرفتن در ورطة تشبیه و تنزیه نجات دهند. تصور ما این است که بدون مبانی حکمی نمیتوان در تفسیر این نوع مباحث در آیات و روایات توجیهی منطقی و قابل قبولی ارائه داد، چرا که این گونه آیات که به ویژه به مباحث تکوینی میپردازد، به مبانی حکمی و جهان بینی برگرفته از خود قرآن و روایات نیاز دارد. بر این اساس، این مقاله ابتدا به اقسام وحدت و سپس به انواع معیت و سرانجام، با اتکاء به خود آیات قرآنی و روایات معصومین(ع) به تحلیل حکمی موضوع معیت در عین وحدت و راه حل آن میپردازد.
۲۸۹۲.

شخصیت و آثار مولف تفسیر المبانی لنظم المعانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عاصمی المعانی لنظم المعانی زین الفتی کرامیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹۶ تعداد دانلود : ۷۶۷
مؤلف تفسیر المبانی لنظم المعانی که تا سالیان اخیر ناشناخته بوده ابو محمد احمد بن محمد بن علی عاصمی است بر خلاف نظر برخی از مستشرقان، او مردی فاضل از اهالی خراسان بوده و کتاب دیگری به نام زین الفتی فی شرح سوره هل اتی از وی باقی مانده است. عاصمی برای کسب دانش به هرات، بلخ و کرمان سفر کرده است. او خود را از کرامیّان شمرده است. آرای او در دو کتاب المبانی و زین الفتی به ضمیمة آنچه اهل تحقیق دربارة حقیقت مذهب کرامیه گفته اند سبب تردید در پذیرش نقل نویسندگان کتابهای ملل و نحل دربارة این فرقه می شود
۲۸۹۳.

حاکم حسکانی و تفاسیر کهن امامیه

۲۸۹۴.

روایات تحریف در تفسیر فرات کوفی

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات موارد دیگر کتاب شناسی تفسیر
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر قرآن و تفسیر در روایات
تعداد بازدید : ۱۷۹۱ تعداد دانلود : ۸۳۲
از جمله مباحث پر دامنه و چالش برانگیز میان عالمان و اندیشمندان اسلامی، بحث تحریف قرآن کریم است.وقوع برخی تغییرات در ساختار ظاهری آیات قرآن،به جهت قالب وحیانی و تکیه بر شنیدار و نوشتارهای ابتدایی،پدیده ای طبیعی و تا حدودی گریز ناپذیر می نماید؛اما بی گمان این ویژگی ها در جریان ارسال پیام الهی کم ترین ضعف و وهنی را در پی نداشته و قرآن،هماره معجزه ای جاودانه است.اما گاه به استناد روایاتی،علاوه بر تحریفاتی در حوزه معانی، حروف و کلمات برخی آیات،به وقوع نقصان در قرآنی که اینک در اختیار است، تاکید و اصرار شده است.یکی از تفاسیر کهن ماثور که روایاتی به ظاهر موهم به تحریف قرآن کریم در آن گزارش شده،تفسیر فرات کوفی است.این نوشتار با مورد پژوهی در این تفسیر،به این معنا رسیده است که برخلاف تصور شایع که بخش قابل توجهی از روایات تحریف برگرفته از کتاب تفسیر فرات است،تنها تعداد 17روایت از 775روایت این تفسیر،در ارتباط با(طیف بحث)تحریف است و نه بیشتر.
۲۸۹۵.

اثبات تحریف ناپذیری قرآن با بررسی و نقد ادله نسخ تلاوت

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: نسخ تحریف اقسام نسخ نسخ تلاوت

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی عدم تحریف قرآن
تعداد بازدید : ۱۷۹۱ تعداد دانلود : ۱۱۸۷
بحث تحریف قرآن از اساسی ترین مباحث علوم قرآنی است. چه اینکه با اثبات آن، اعجاز و اعتبار قرآن و حدیث دچار آسیب جدی خواهد شد. قائلان به تحریف به دستاویزهایی چند برای اثبات آن تمسک جسته ا ند. موضوع نسخ تلاوت از جمله آن هاست، گر چه نسخ کتاب چندگونه تصور می شود و کما بیش اختلاف نظر در مورد آن دیده می شود؛ اما محور بحث در این مقاله بررسی ادله نسخ تلاوت است که عالمان اهل سنت آیات محذوف از قرآن را با همین عنوان توجیه می کنند. نتیجه ای که از این بحث به دست می آید این است که چون نسخ تلاوت در عهد نبوی به انجام نرسیده است، پس درحقیقت همان تحریف است که در قالبی دیگر رخ نموده و راه را به روی توجیه گران گشوده است. با انجام نقد و بررسی موضوع نسخ تلاوت، دیدگاه تحریف نیز در بوته نقد قرار خواهد گرفت. روش تحقیق و بررسی در این نوشتار، روش تحلیلی است.
۲۸۹۶.

افسانه سوره های نورین و لایة(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سوره نورین سوره ولایة تحریف ناپذیری قرآن تذکرة الائمه مثالب النواصب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹۰ تعداد دانلود : ۱۲۳۵
دو سروه نورین و و لایت با تلفیق پریشان و ناشیانه ای از آیات قرآن و در عباراتی سست و مغلولط درباره وصایت و مناقب امام علی (ع) ساخته شده است پس از تحقیق فراوان معلوم گردید این دو سوره در قرن یازده ق. در هندوستان توسط عده ای ناشناس جعل و نشر شده است تنها منبع شیعی که از این دو سوره یاد می کند کتاب تذکره الائمه از اثار قرن 12 ق است که مولف آن منبع خود را ذکر نمی کند بنابراین ادعای برخی خاورشناسان و سلفیان در این که شیعه آن دو سوره را از متن قرآن دانسته و می پندارد که در زمان جمع آوری قران توسط عثمان از قرآن فروافتاده است و هم اکنون در مصحف امام علی (ع) موجود است بی اساس و فاقد هر نوع مدرکی است.
۲۸۹۸.

عشق به خدا در لایه های وجودی انسان؛ بازخوانی آیه میثاق(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: علامه طباطبایی فطرت ملکوت اهل حدیث آیه میثاق

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن توحید و اوصاف الهی در قرآن
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن انسان و جامعه در قرآن انسان در قرآن
تعداد بازدید : ۱۷۸۹ تعداد دانلود : ۵۳۶
سریان عشق به خدا در لایه های وجودی انسان سخنی است که آیه میثاق بر آن گواهی می دهد. این آیه نه از باب تمثیل است و نه از اقرار عقل بر یگانگی خدا خبر می دهد و نه اخباری است از آنچه در عالم ارواح رخ داده است. بلکه بیان حال درونی انسان است که عقربه وجودی اش همواره رو به خدا دارد، هرچند زنگارهای طبیعت مانع از این سلوک معنوی و فطری باشند. نوشتار پیش رو، پس از مفهوم شناسی فطرت و میثاق، با بیان آرای هم تراز و نقد و بررسی آنها، خواننده را با چهره واقعی آیه از دیدگاه نویسنده مواجه می کند و حقیقت فوق را تقریر می نماید.
۲۸۹۹.

بررسی تأثیر ناخودآگاه در شکل گیری هویّت انسان (با تأکید بر قرآن و روایات)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ناخودآگاه گروه های مرجع رسانه های جمعی درونی سازی هویت اعتقادی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن انسان و جامعه در قرآن انسان در قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی انسان و جامعه در روایات انسان در روایات
تعداد بازدید : ۱۷۸۹ تعداد دانلود : ۸۹۱
رفتارهای بسیاری از ما تحت تأثیر انگیزه های مختلفی می باشد؛ انگیزه ی ناخودآگاه در واقع، یک عامل درونی است که برخی از رفتارهای انسان بر اساس همین نوع انگیزه رخ می دهد. در پی فهم اینکه فرایند درون سازی رفتار و ناخودآگاه چگونه می تواند زمینة گرایش های اعتقادی فرد را تحت تأثیر قرار دهند. در مرحلة اوّل، با رویکردی دینی به بررسی تعاملات محیط و اثر آن بر تشکیل ناخودآگاه اقدام نموده، سپس عناصری چون خانواده، به عنوان ابتدایی ترین محیط تأثیرگذار بر ناخودآگاه و نیز گروه های مرجع و رسانه های جمعی را مورد توجّه قرار داده ایم و در مرحلة دوم، به هویّت در حال ساخت با تأکید بر سه هویّت اساسی و ارزشی «خانوادگی، جنسی، اعتقادی» متأثّر از ناخودآگاه پرداخته شده است و از دیدگاه قرآن، نمونه هایی را از رویکردهایی اعتقادی که در تعاقب مراحل اوّل و دوم شکل می گیرند، بیان داشته ایم و در پایان، راهکارهایی را برای تشکّل هویّت سالم کودکان ارائه می شود.
۲۹۰۰.

ترمینولوژی مفاهیم قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مفهوم موافق مفهوم مخالف مفاهیم قرآنی مفهوم عرفی مفهوم منطقی مفهوم اصولی مفهوم دلالت حجیت مفاهیم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸۹ تعداد دانلود : ۲۰۵۷
بحث از مفاهیم قرآن کریم همواره مورد توجه دانشمندان اسلامی و به خصوص مفسّران و فقیهان بوده و مفاهیم گوناگونی از این کتاب آسمانی استخراج شده است. این مفاهیم به سه دستة کلی، یعنی مفاهیم عرفی و مفاهیم منطقی و مفاهیم اصولی منقسم است. شایعترین معنای مفهوم، عبارت از معنا و مدلول الفاظ است و شامل معانی حقیقی و مجازی می گردد. دلالت الفاظ بر این معانی به طرق دلالت مطابقه و تضّمن و التزام و همچنین دلالت صریح و اقتضاء و اشاره و نیز دلالت نصّ و ظاهر و مشترک و مؤوّل تقسیم شده است. گاهی مفهوم در مقابل مصداق استعمال می شود و از این تقابل در علم منطق بحث شده است. اصولیون نیز مفهوم را به موافق و مخالف بخش کرده اند و مفهوم موافق را به لحن و فحوای خطاب و مفهوم مخالف را به مفهوم وصف و شرط و غایت و حصر تقسیم و در حجیت آنها بحث کرده اند. این مقاله به ذکر انواع مفاهیم فوق و ذکر مثالهای قرآنی آن پرداخته است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان