درخت حوزه‌های تخصصی

هدف پژوهش اثربخشی معنادرمانی گروهی بر چشم انداز زمانی و رضایت از زندگی همسران شهیدان جنگ تحمیلی بود. طرح پژوهش نیمه تجربی و از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود.30 نفر از همسران شهیدان با روش در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. مداخله معنادرمانی طی ده جلسه 90 دقیقه ای و یک بار در هفته برای گروه آزمایش اجرا شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه چشم انداز زمانی و مقیاس رضایت از زندگی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد مداخله مبتنی بر معنادرمانی گروهی به افزایش رضایت از زندگی و برخی از خرده مفیاسهای چشم انداز زمانی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل منجر شد. معنادرمانی گروهی علاوه بر نقش مؤثر در افزایش رضایت از زندگی و چشم انداز زمانی همسران شهیدان تلویحات کاربردی مهمی برای متخصصان و درمانگران به منظور اهتمام ویژه به این نوع مداخله در مسیر کمک به آنها دارد.

زنان سرپرست خانوار با مشکلات متعدد و نقش های مضاعفی روبرو هستند که می تواند روی سلامت، رضایت و کیفیت زندگی آنان تأثیر منفی بگذارد. در مطالعه حاضر ارتباط کیفیت زندگی با کارکرد خانواده و نقش واسطه ای تاب آوری در این خانواده ها مورد مطالعه قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان سرپرست خانوار شهر تهران بود. حجم نمونه با توجه به نوع پژوهش، سیاهه و خرده مقیاس ه ای آن، 160 نفر در نظر گرفته شد که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. پرسش نامه سنجش کارکرد خانواده، پرسشنامه کیفیت زندگی و مقیاس تاب آوری کانر- دیویدسون مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین تاب آوری با سلامت جسمی، سلامت روان، سلامت محیط و روابط اجتماعی ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. بین ابعاد کیفیت زندگی و تاب آوری با تمام خرده مقیاس های کارکرد خانواده رابطه منفی معنادار وجود داشت. همچنین نقش واسطه ای تاب آوری در رابطه کارکرد عمومی خانواده با سلامت جسمانی، بین نقش ها و سلامت روان، بین متغیر نقش ها و کارکرد عمومی با سلامت محیط رابطه معنی داری داشت و در نهایت در رابطه کارکرد عمومی و نقش ها با روابط اجتماعی این رابطه معنادار بود. تاب آوری را متغیری موثر در ارتباط بین کیفیت زندگی با سطوح کارکرد خانواده دانست.

پژوهش حاضر، در صدد بررسی رابطه ساختار قدرت مرد مقتدر در خانواده با عملکرد خانواده است. نمونه پژوهش، شامل 170 نفر از معلمان مدارس شهرستان نورآباد لرستان بود، که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. در این پژوهش، از پرسش نامه 45 سؤالی عملکرد خانواده (FAD-I) و پرسش نامه 36 سؤالی ساختار قدرت در خانواده استفاده شد. پژوهش کمّی از نوع هم بستگی بود. تحلیل داده ها، بر اساس ضریب هم بستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره گام به گام صورت گرفت. نتایج حاصل از تحلیل داده ها، نشان داد که بین مقیاس ساختار قدرت مرد مقتدر در خانواده و عملکرد خانواده (عملکرد کلی خانواده، عواطف و حل مسئله) رابطه مثبت معنادار وجود دارد. اما بین ساختار قدرت مرد مقتدر در خانواده و مؤلفه نقش، رابطه معنادار به دست نیامد. هم چنین، ساختار قدرت (شیوه اعمال قدرت) در خانواده با اقتدار مرد، حدود 10% از واریانس عملکرد خانواده را تبیین کرد. بنابراین، اقتدار بیش تر مرد در خانواده، عملکرد خانواده را تقویت می نماید.

اگرچه در اهمیت جنگ بر تاریخ و حیات اجتماعی یک جامعه کمتر جای تردید وجود دارد، اما افراد، گرو ه ها و قشرهای اجتماعی به میزان متفاوتی از این پدیده تأثیر می پذیرند. هدف پژوهش حاضر، بررسی مسائل زندگی، از زاویه تجارب زیسته همسران جانبازانی است که به رغم گذشت نزدیک به سه دهه از جنگ، همچنان درگیر مسائل و پیامدهای ناشی از آن در خانواده خود هستند. پژوهش حاضر به روش کیفی پدیدارشناسی و مشارکت سی نفر از همسران جانبازان و با استفاده از مصاحبه عمیق صورت گرفته است. مسائل زندگی این زنان در چهار مقوله اصلی دسته بندی شده اند که عبارت اند از: مسائل فردی، خانوادگی، اقتصادی و اجتماعی. یافته های پژوهش نشان می دهد همسران جانبازان در زندگی خویش با مسائل ویژه و درخور تأملی روبه رو هستند. هریک از این مسائل دربردارنده ابعاد متفاوتی است که ضمن ایجاد رابطه علت و معلولی در یک شبکه علیتی، با یکدیگر ارتباط داشته و بر هم اثر می گذارند. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که در زندگی اغلب همسران جانباران یک روال عادی (مانند دیگر افراد جامعه) وجود ندارد. شروع زندگی اغلب این زنان با رضایت و آرامش روانی همراه است، ولی چنین به نظر می رسد که این زندگی ها به مرور به سمت ناآرامی پیش می رود و گاهی بحرانی می شود.

تحقیقات بسیاری نشان داده که کاهش میزان سازگاری زوجین تهدیدی برای سلامت و بقا خانواده هاست. هدف اساسی این تحقیق نیز بررسی تأثیر هریک از مؤلفه های سازگاری بر انسجام خانواده در اقوام مختلف شهر همدان می باشد. این پژوهش به روش پیمایشی انجام گرفته و جمعیت نمونه در این تحقیق شامل 147 نفر از اقوام فارس، ترک و لر زبان ساکن شهر همدان بوده که با شیوه نمونه گیری تصادفی ساده ی چندمرحله ای و نسبتی انتخاب و با استفاده از پرسشنامه بازسازی شده سازگاری فیلیسینگر و اسپانیر مورد مطالعه قرار گرفتند. واحد تحلیل فرد و پرسش نامه حضوری (به صورت مصاحبه) اجرا شد. نتایج یافته ها نشان داد، تأثیر مؤلفه های تفکیک شدة سازگاری بر انسجام خانواده های اقوام یکسان نیست و تحلیل رگرسیون چند متغیره گام به گام نشان داد که تأثیر وحدت نظر در میان خانواده ترک زبان و رضایتمندی از زندگی مشترک در میان خانواده فارس زبان و اجماع در میان خانواده لر زبان بیشترین تأثیر و اهمیت را دارد که متأثر از فرهنگ خاص و سابقه تاریخی اقوام است

هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش تعدیل کننده ادراک انصاف و رفتارهای فداکارانه در رابطه صمیمیت با همسر و کیفیت زناشویی در کارکنان متأهل شرکت ملی نفت اهواز بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان متأهل شرکت ملی نفت اهواز بوده و نمونه پژوهش شامل 400 نفر (186 زن و 214 مرد) بودند که بصورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه صمیمیت (IS)، پرسشنامه ادراک انصاف (PEM)، پرسشنامه ادراک رفتار های فداکارانه (PSBM) و پرسشنامه کیفیت زناشویی (QMI) استفاده شد. نتایج تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین صمیمیت با همسر، ادراک انصاف و رفتار های فداکارانه با کیفیت زناشویی رابطه معنی داری( 0/0001> p) وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون تعدیلی مشخص کرد که متغیرهای ادراک انصاف و رفتارهای فداکارانه، توان تعدیل رابطه صمیمیت با همسر و کیفیت زناشویی را دارند. بر این اساس می توان نتیجه گرفت که رابطه بین صمیمیت با همسر و کیفیت زناشویی یک رابطه خطی ساده نیست و ادراک انصاف و رفتارهای فداکارانه می توانند این رابطه را تعدیل نمایند.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی رابطه بین شیوه های مختلف فرزندپروری (مقتدر، سهل گیر، استبدادی و بی توجه)، سبک های مختلف دلبستگی (ایمن، اجتنابی و دوسوگرا) و جو خانوادگی (گرم و سرد) دو نسل (والدین و فرزندان) صورت پذیرفته است. گروه نمونه پژوهش حاضر 220 آزمودنی (110 دانش آموز پسر کلاس سوم راهنمایی مدارس نواحی دوگانه شهر قزوین همراه با 110 نفر از والدین شان) بودند که به صورت نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند. در این پژوهش، از پرسش نامه های شیوه های فرزندپروری شیفر (نقاشیان، 1358) و سبک های دلبستگی کولینز و رید (کولینز و رید، 1990)، به عنوان ابزارهای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. برای تحلیل داده ها، از روش مجذور خی 2، روش همبستگی پیرسون و روش تحلیل رگرسیون خطی ساده گام به گام استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که رابطه معناداری بین شیوه فرزندپرروی، سبک های دلبستگی و جو خانوادگی دو نسل وجود دارد.

چکیده: هدف کلی از پژوهش حاضر، شناسایی رابطه ویژگی های خانواده اولیه و کیفیت تعامل با همسالان با تاب آوری و آسیب پذیری در کودکان و نوجوانان مقیم در مراکز شبه خانواده بود. شرکت کنندگان در پژوهش شامل 100 نفر از کودکان و نوجوانان مراکز شبه خانواده استان اصفهان بودند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه تاب آوری کودکان و نوجوانان (RSCA)، پرسشنامه دلبستگی به والدین و همسالان (IPPA) و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون همبستگی و رگرسیون، آزمون t-مستقل و تحلیل واریانس یکراهه مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد متغیر های اعتماد و ارتباط پیش بینی کننده های مثبت و مدت زندگی قبلی با مادر پیش بینی کننده منفی تاب آوری کودکان و نوجوانان مراکز شبه خانواده؛ متغیر مدت زندگی قبلی با مادر پیش بینی کننده مثبت و دلبستگی به همسالان پیش بینی کننده منفی آسیب پذیری کودکان و نوجوانان مراکز شبه خانواده بودند. یافته های پژوهش حاضر، علاوه بر کمک به غنای مباحث نظری حوزه تاب آوری، با شناسایی عوامل پیش بینی کننده تاب آوری کودکان و نوجوانان مراکز شبه خانواده در حوزه خانواده و همسالان می تواند برای مراکز و سازمان های حمایتی و درمانی- خدماتی پذیرای کودکان و نوجوانان بی/ بد سرپرست تلویحات کاربردی قابل توجهی داشته باشد.

سلامت درک شده راهی است برای بررسی وضعیت سلامت افراد که اطلاعات کامل در حیطه های بیولوژیکی، ذهنی، عملکردی و معنوی از سلامت فرد را مشخص می کند. بررسی وضعیت سلامتی افراد از نگاه خودشان یک سنجه مهم از نظر وضعیت سلامت عمومی جامعه است. خودارزیابی سلامت توسط فرد یک شاخص شناخته شده بین المللی است که برای سنجش وضعیت سلامت افراد در پژوهش های سلامت همگانی و اپیدمیولوژی دارای کاربردی گسترده است. هدف از این پژوهش مطالعه خود ارزیابی سلامت میان سالمندان ساکن شهر شیراز و یاسوج است. جامعه آماری این پژوهش را افراد سالمند بالای 65 سال ساکن شهر شیراز و یاسوج تشکیل داده است و برای گردآوری داده ها تعداد 760 نفر (400 نفر در شیراز، 360 نفر در یاسوج) از آنان را به عنوان نمونه به شیوه نمونه گیری خوشه ایی مرحله ای انتخاب شده اند. در این پژوهش روش پیمایش مورد استفاده قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها از راه نرم افزار رایانه ای SPSS در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام گرفت. میانگین و انحراف معیار چهار بعد سلامت سالمندان مورد پژوهش 95/14± 18/75 بود که 8/63 درصد آن ها وضعیت سلامت ادراک شده خود را در حد متوسط ارزیابی نمودند. متغیرهای جمعیتی مانند سن، تحصیلات، وضعیت اشتغال، وضعیت تاهل، قومیت، تعداد فرزندان، طبقه اقتصادی- اجتماعی، سابقه بیماری با خودارزیابی سلامت سالمندان رابطه ای معنی دار داشتند. بین جنس و خودارزیابی سلامت رابطه ای معنی دار وجود نداشت. هم چنین، متغیرهای فرهنگی و اجتماعی مانند رفتارهای سلامت، حمایت اجتماعی، عزت نفس، مصرف رسانه، ارتباط و صمیمیت با فرزندان و ارتباط با دوستان با خودارزیابی سلامت رابطه ای معنی دار داشتند. آماره ضریب تعیین 2R نیز نشان می دهد که حدود چهل درصد تغییرات متغیر وابسته یعنی)خودارزیابی سلامت( توسط هفت متغیر مستقل که در معادله باقی مانده اند و شامل عزت نفس، سابقه بیماری، تعداد فرزندان، رفتار سلامت، قومیت، تحصیلات، حمایت اجتماعی هستند تبیین می شود.این که فرد نسبت به خود چه احساسی داشته باشد و برای خود چه مقدار ارزش و اهمیت بداند، می تواند بر خودارزیابی سلامت تاثیر بگذارد این مطالعه نشان داد، وضعیت سلامت سالمندان شهر شیراز و یاسوج در حد متوسط بوده که نیازمند حمایت خانواده ها و مسئولان می باشند و وضعیت سلامت سالمندان شهر شیراز و یاسوج از عوامل فرهنگی- اجتماعی تاثیر می پذیرد.

هدف پژوهش حاضر، مطالعه کمال گرایی سا لم و ناسالم، و تیپ شخصیتی A متأثر از سبک های مختلف فرزندپروری است. روش پژوهش پس رویدادی و جامعه آن دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شهید بهشتی است که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای و در نهایت هدفمند بر اساس وجود حداقل 80 نفر در هر یک از سبک های فرزندپروری انتخاب شدند. نمونه پژوهش 407 نفر شامل 235 دختر و 172 پسر است. آزمودنی ها به سه پرسش نامه ادراک از سبک های فرزندپروری، مقیاس کمال گرایی مثبت و منفی و مقیاس تیپ شخصیتی A پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده با آزمون آماری MANOVA، ANOVA و آزمون تعقیبی شفه تحلیل گردید. نتایج، کمال گرایی سا لم را در سبک فرزندپروری مقتدرانه بیشتر و در سبک فرزندپروری مسامحه کار کمتر از سایر سبک های فرزندپروری نشان داد. کمال گرایی ناسالم در سبک فرزندپروری سهل گیر از مستبدانه بیشتر، همچنین کمال گرایی ناسالم در پسران بیشتر از دختران بود. اثر تعاملی سبک های فرزندپروری و جنسیت بر کمال گرایی سالم معنادار بود به طوری که کمال گرایی سالم دختران در سبک فرزندپروری مقتدرانه بیشتر از پسران و کمال گرایی سالم پسران در سبک فرزندپروری سهل گیر بیشتر از دختران نشان داده شد. اثر اصلی سبک های فرزندپروری و جنسیت در نمره تیپ شخصیتی A تفاوت معناداری نشان ندادند اما اثر تعاملی سبک های فرزندپروری و جنسیت بر تیپ شخصیتی A تأیید شد و مشخص گردید که در سبک فرزندپروری سهل گیر تیپ شخصیتی A پسران بیشتر از دختران، و در سبک فرزندپروری مستبد تیپ شخصیتی A دختران بیشتر از پسران است. بحث و نتیجه گیری به دلیل نقش برجسته و مهم سبک های فرزندپروری والدین در ایجاد کمال گرایی سالم و ناسالم، و به دلیل اثر تعاملی سبک فرزندپروری و جنسیت بر کمال گرایی سالم و تیپ شخصیتی A، آگاه ساختن والدین از پیامدهای انواع سبک فرزندپروری و ارائه آموزش های خانواده جهت پرورش افراد سا لم در جامعه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای والدگری معکوس در ارتباط بین ابهام مرزی با حمایت خانوادگی، رضایت خانوادگی و استرس ادراک شده در دختران نوجوان خانواده های طلاق است. بدین منظور 159 نفر از دختران نوجوان 16-12 ساله به روش نمونه گیری داوطلبانه انتخاب شدند و به مقیاس ابهام مرزی، مقیاس والدگری معکوس، مقیاس چند بعدی حمایت اجتماعی ادراک شده، مقیاسچندبعدیرضایتاز زندگیدانشآموزان و مقیاس استرس ادراک شده پاسخ دادند. به منظور تحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر استفاده گردید. نتایج این تحلیل حاکی از تایید نقش واسطه ای والدگری معکوس در ارتباط ابهام مرزی با رضایت خانوادگی و استرس ادراک شده بود. اما این نقش در ارتباط ابهام مرزی با حمایت خانوادگی معنادار نبود. بنابراین نتیجه گرفته می شود که چنانچه ابهام در مرزهای خانواده بعد از طلاق والدین از بین نرود، والدگری معکوس به عنوان یک نتیجه از ابهام مرزی منجر به کاهش حمایت و رضایت خانوادگی و افزایش استرس ادراک شده در دختران نوجوان شده و در ارتباط بین ابهام مرزی، رضایت خانوادگی و استرس ادراک شده نقش واسطه ای ایفا می کند. کلید واژه ها: ابهام مرزی، والدگری معکوس، حمایت خانوادگی، رضایت خانوادگی، استرس ادراک شده.

پیروی از قواعد اجتماعی و تطابق با انتظارات نقش اجتماعی برای سازگاری اجتماعی چه در گروه های همسالان و چه در خانواده مهم است و نبود چنین مهارت هایی می تواند تأثیر زیادی بر افراد بگذارد. هدف اصلی این مطالعه، تبیین و پیش بینی عوامل اقتصادی – اجتماعی مرتبط با مسؤولیت پذیری جوانان شاهد و ایثارگر شهر کرمانشاه است. جامعه آماری جوانان 14-29 سال شهر کرمانشاه هستند که از آن ها 500 نفر به عنوان نمونه به طور تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ساختار یافته است. برخی از گویه های آن از قبل موجود بود و برای بقیه متغیرها هم توسط پژوهشگران ساخته شد و با استفاده از روایی و پایایی، بازش بودن آن ها به دست آمد. از روش های آماری آلفای کرونباخ برای پایایی ابزار سنجش، ضریب همبستگی پیرسون برای آزمون فرضیات، تحلیل واریانس برای آزمون مقایسه میانگین ها و رگرسیون و تحلیل مسیر برای سنجش مدل پژوهش استفاده شد. بر اساس یافته های پژوهش رابطه معناداری بین متغیرها، سن (19/0=r)، سبک فرزندپروری استبدادی (259/0-=r)، سبک فرزندپروری سهل گیر (180/0-=r)، عزت نفس (207/0=r) تقید دینی (464/0=r) و سرمایه اجتماعی (344/0=r) با مسؤولیت پذیری جوانان وجود دارد. نتایج رگرسیون نشان می دهد که متغیر وابسته مستقیماً تحت تأثیر متغیرهای سرمایه اجتماعی (45/0=Beta)، تقید مذهبی (23/0=Beta)، عزت نفس (19/0=Beta)، هویت اجتماعی (19/0=Beta) سبک فرزند پروری (18/0-=Beta) و عضویت افراد در نهادها (14/0=Beta) قرار گرفته است و در مجموع این 6 متغیر توانستند 35 درصد از تغییرات متغیر وابسته را پیش بینی کنند.