درخت حوزه‌های تخصصی

دست کم در غرب «آبراهام لینکلن» به ارائه بهترین تعریف از «دموکراسی» شهره است. وی بر آن بوده که «حکومت مردم، بر مردم و برای مردم» (هودسن،????،ص:??) به کامل ترین وجه می تواند دموکراسی را معرفی نماید. سیستم سیاسی متشکله در چارچوب این تعریف، در مضمون خود هم معنای «آزادی و هم معنای«مشارکت جمهور مردم» یک جامعه را دارد. آزادی، اصل اساسی یا ارزش مادر یا برترین خیر موجود در هر جامعه است که همگان حق برخورداری از آن را دارند. همین برخورداری خود موجب باز تولید دو معنای یاد شده در مضمون دموکراسی است. یعنی با وجود و پایداری آزادی، آگاهی بر «حقوق اولیه سیاسی» (Dahi,1989,P.170) پدیدار و مستقر می شود. همچنین با مشارکت جمهور مردم در انجام کارها، نه تنها حقوق مزبور در عمل تحقق می یابند، بلکه «ساختارهای اجتماعی و سیاسی» لازم برای احقاق آن ها تشکیل می شوند.

" مطالعه روابط بین اعضای خانواده‌ها یکی از هدف‌های مهم مطالعات جامعه‌شناسان بوده است. همچنین تاثیر فرایند جهانی‌شدن بر ساختارهای خرد و کلان جامعه‌های بشری در دهه‌های گذشته یکی از دل‌مشغولی‌های متفکرین در عرصه‌های مختلف علوم اجتماعی به‌ویژه جامعه‌شناسان می‌باشد. هدف این تحقیق بررسی تاثیر فرایند جهانی‌شدن بر تقسیم کار در درون‌ خانواده است. در ابتدا مطالعات انجام شده و سپس نظریه‌های مرتبط با موضوع بررسی شده‌اند. مقاله حاضر با استفاده از نظریه‌ای ترکیبی که مبتنی بر آراء گیدنز و رابرتسون و همچنین پژوهش‌های پیشین است، بر روی نمونه‌ای از زنان متاهل در شهرهای تهران، شیراز و استهبان، تقسیم کار خانگی را مورد مطالعه قرار داده است. برای جمع آوری اطلاعات از روش پیمایشی و پرسشنامه‌ای خود گزارشی که شامل سؤالات زمینه‌ای، رفتاری و نگرشی زنان بود، استفاده شده است. اطلاعات مورد نیاز با شیوه نمونه‌گیری تصادفی نظام‌مند به‌دست آمده است. نتایج تحقیق نشان دهنده آن است که به ترتیب متغیرهای آگاهی نسبت به فرایند جهانی‌شدن، تصمیم‌گیری در خانواده، مشارکت سیاسی، شیوه زندگی، سرمایه اجتماعی و سرمایه‌فرهنگی به‌طور کلی با 8/30 درصد تقسیم کار خانگی را تبیین می‌کنند. "

"هدف از اجرای پژوهش حاضر بررسی عوامل مرتبط با انگیزه ازدواج در جانبازان مونث است. یافته ها نشان داد بین عزت نفس و انگیزه ازدواج رابطه مثبت و جود دارد و زنان دارای انگیزه بالای ازدواج عزت نفس بیش تری دارند. بین مهارت های اجتماعی و انگیزه ازدواج نیز رابطه مثبتی مشاهده شد. جرات ورزی وانگیزه ازدواج ارتباط مثبتی داشتند. ولی بین انگیزه ازدواج و میزان حمایت اجتماعی رابطه ای مشاهده نشد. تصور منفی از بدن و انگیزه ازدواج رابطه منفی داشتند و نشان داده شد زنان دارای انگیزه بالا برای ازدواج تصور منفی کم تری دارند. سن و انگیزه ازدواج، و نیز تحصیلات و انگیزه ازدواج رابطه ای نشان ندادند. بین وضعیت اقتصادی - اجتماعی و انگیزه ازدواج، و درصد جانبازی و انگیزه ازدواج نیز رابطه ای مشاهده نشد. "

مسئله سلطه یافتن روسیه بر قفقاز، به عنوان منطقه ای عمدتاً ایرانی، به لحاظ تاریخ و فرهنگ و نژاد، همیشه در ذهن مخاطب ایرانی تازه بوده است؛ مسئله ای که ارامنه نقشی اساسی در آن آفریدند. متأثر از خاطرات جنگ های صلیبی، ارامنه قفقاز، همیشه در آرزوی حضور یک دولت مسیحی قدرتمند در نزدیکی منطقه سکونت خود بودند، اما ازآنجا که اروپای غربی پس از جنگ های صلیبی هرگز آن حد به قفقاز نزدیک نبود که بر امور منطقه، تأثیرگذار باشد، ظهور یک قدرت مسیحی دیگر توجه ارامنه را جلب کرد؛ دولت مسکووی. فرآیندی که نخبه گان ارامنه ایران طی آن کوشیدند پای دولت همیشه توسعه طلب مسکووی و بعدها امپراتوری روسیه را به قفقاز باز کنند، درواقع فرآیندی از تغییر وفاداری بود که از دهه 1660 م (1070 ق) آغاز شد و تا سال 1828 م (1243ق)، سال بسته شدن قرارداد ترکمنچای، ادامه یافت. اینجا سعی شده به واسطه تبیین تشریحی و با اتکای عمده بر منابع ارمنی، افت و خیز های این فرآیند صدوشصت ساله به همراه چگونگی انتقال وفاداری ارامنه از ایران به روسیه تاحد ممکن روشن شود. یافته های این بررسی نشان می دهد که سه جناح عمده اشرافیت ارمنی، یعنی رهبران کلیسا، ملیک ها و تجار برجسته، به ترتیب بیشترین اهمیت را در تعیین وفاداری سیاسی ارامنه قفقاز داشته اند؛ درحالی که ابتکار گِرَوش به روسیه از آنِ تجار ارمنی بود؛ اما این ملیک ها بودند که به آن دامن زدند و درنهایت، کلیسا بود که با نقش آفرینی خود تغییر وفاداری را قطعی ساخت.

مساله: جرم را چه دو عاملی (شامل بزهکار و موقعیت) و چه سه عاملی (بزهکار، بزه دیده، موقعیت) بدانیم، باید اعتراف کنیم که موقعیت یکی از عناصر لازم برای تحقق بزه است. موقعیت جرم معنای نزدیکی با فرصت جرم دارد اما علاوه بر فرصت جرم، فقدان مانع و عوامل مزاحم بازدارنده از جرم را نیز در بر می گیرد و هدف اصلی آن بررسی نقش موقعیت در بزهکاری است.روش: این مطالعه از نوع مفهومی مروری (روش اسنادی و کتابخانه ای) است که با بهره گیری از منابع و نظریه های معتبر حوزه جرم شناسی و علوم اجتماعی تحقیق و بررسی شده است.موقعیت جرم را می توانیم به عنوان وضعیتی تعریف کنیم که شرایط مساعد ارتکاب جرم مهیا بوده و عامل بازدارنده موثری برای ممانعت از تحقق جرم وجود نداشته باشد. گروهی که جرم را دو عاملی می دانند، وجود آماج جرم مناسب را نیز یکی از اجزای موقعیت جرم به حساب می آورند؛ اما کسانی هم هستند که وجود آماج جرم مناسب را نیز به عنوان یک عامل مستقل در کنار بزهکار و موقعیت محسوب می کنند.آشنایی بیشتر با مفهوم و کارکرد موقعیت در تحقق جرم، مستلزم تفکیک و شناخت اجزای آن است. می توان با تجزیه و تحلیل و استخراج قواعد حاکم بر موقعیت، نسبت به پیشگیری و کاهش جرم اقدام کرد.

"در این مقاله که به منظور ارزشیابی پویانماییهای دینی در تلویزیون جمهوری اسلامی ایران تهیه شده است، اصول حاکم بر تولید پویانماییشناسایی شد که بر شانزده اصل مشتمل است. برای بررسی میزان استفاده از اصول مذکور در تولید پویانماییها فهرست بررسی (چک لیست) لازم تهیه شد و دادهها از بررسی و تحلیل دو پویانمایی مذهبی، دو پویانمایی غیرمذهبی داخلی و دو پویانمایی غیرمذهبی خارجی به دست آمد. البته پویانماییهای غیرمذهبی را برای فراهم شدن امکان مقایسه و ارزیابی وضعیت پویانماییهای مذهبی بررسی کردیم.تجزیه و تحلیل دادهها نشان میدهد که اصول «استفاده از حرکات موزون»، «پرهیز از خشونت» و «کسب پاداش» در پویانماییهای مذهبی رعایت نشده، اما اصول «پرهیز از کاربرد جملات منفـی» و «استفاده از جملات مثبت» تا حدودی، و اصول «استفاده از پیامهای کوتاه»، «تراکم اطلاعات»، «استفاده از حرکات صحیح»، «رنگ مناسب»، «پرهیز از مجازات»، «ارائه بهموقع پاداش» و «موسیقی شاد» در پویانماییهای مذهبی کاملاً رعایت شده است. در عین حال، استفاده از «اغراق»، «فانتزی» و «تکرار» در پویانماییهای مذهبی بیش از حدِ مقبول بوده است.با توجه به اینکه رعایت اصول تولید در پویانماییهای غیرمذهبی داخلی و در پویانماییهای غیرمذهبی خارجی بیشتر است پیشنهاد میشود که تولیدکنندگان پویانماییهای مذهبی در سیمای جمهوری اسلامی به این موضوع توجه ویژه داشته باشند. "

"پیدایش گروه روشنفکران در ایران و به دنبال آن آغاز جنبش روشنفکری با هدف نوسازی جامعه، به آستانه مشروطیت باز می گردد. روشنفکران عصر مشروطیت تا پایان دوره پهلوی اول نقش تاریخی دوران سازی را به عهده داشتند. آنان پیشگامان مدرنیته و نوسازی بودند. خاستگاه اجتماعی و اندیشگی این روشنفکران و مفاهیم و مسایلی که به آن می پرداختند از زمینه های موضوعی جامعه شناسی تاریخی و از مباحث اصلی جامعه شناسی روشنفکران ایران است. چگونگی ایفای نقش اجتماعی و تاریخی توسط این روشنفکران، پایگاه اجتماعی آنان و نیز نحوه ارتباط شان با مردم و حکومت موضوع اصلی این پژوهش است. رویکرد روش شناختی تحقیق،‌ رویکردی تحلیلی و انتقادی با استفاده از روش فراتحلیل و اسلوب جامعه شناسی تاریخی است و در این راه از دیدگاه وبر و پارسونز و دیگر صاحبنظران در زمینه نقش اجتماعی روشنفکران استفاده شده است. هدف اصلی تحقیق، تبیین جامعه شناختی نقش اجتماعی و سیاسی روشنفکران در عصر مشروطیت و پهلوی اول و یافتن پاسخ برای این پرسش اساسی است که: «چرا روشنفکران پس از انقلاب مشروطیت نتوانستند مواضع اجتماعی و سیاسی تاثیرگذار خود را حفظ کنند؟». برای پاسخگویی به این پرسش چند پیش فرض تاریخی مطرح و سپس با استفاده از مطالعات تاریخی انجام شده در این زمینه به بررسی این پیش فرض ها پرداخته شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که برخی روشنفکران ایران در عصر مشروطیت با در پیش گرفتن روش فروکاستن معانی و مفاهیم مدرن به مفهوم های سنتی و برخی دیگر با تاسی به الگوی روشنگری فرانسوی که راهبرد خشونت آمیز را سرمشق خود قرار می دهد، موجب از دست رفتن مواضع اجتماعی و سیاسی تاثیرگذار اولیه خود شدند. البته در این فرآیند، ساختار فرسوده جامعه و فرهنگ سنتی حاکم بر آن و نقش مخرب محافظان فرهنگ سنتی و در اقلیت مطلق بودن اقشار تحصیلکرده و متوسط نیز در افول نقش روشنفکران موثر بوده است. علاوه بر این، در دوره پهلوی اول اتخاذ استراتژی «توسعه آمرانه» به عنوان راهبرد اصلی ترقی جامعه و انسداد سیاسی که رضاشاه بر جامعه ایران تحمیل کرد، نیز از زمره عوامل مهم دیگری است که سبب از دست رفتن مواضع اجتماعی و سیاسی تاثیرگذار روشنفکران در جامعه ایران شد. "

مقاله حاضر دو هدف عمده را تعقیب می کند. اول ارایه یک معرفی مختصر و سهل الوصول از آن شاخه هایی از قلمرو علم پژوهی که شناخت وجوه متنوع پدیدار پیچیده علم و مدیریت عالمانه آن را ممکن می سازند. در وهله دوم بر مفهوم اصالت علمی متمرکز می گردد و تلاش می کند، با توجه به چارچوب های مفهومی فراهم آمده در مرحله پیشین، به ارایه تحلیلی از اصالت در تولیدات علمی و عوامل موثر بر کم و کیف آن بپردازد. هم چنین راه های تبیین میزان اصالت علمی موجود در یک نظام علمی را مورد بررسی قرار داده و در نهایت، به ارایه پیشنهاداتی در باب تمهیدات سیاست گذاری موثر برای افزایش خلاقیت و اصالت در تولیدات علمی می پردازد.

این پژوهش به مطالعه و بررسی رابطه میان هویت دینی و سرمایه اجتماعی مردم شهرستان کاشان درسال 1387 می پردازد. جامعه آماری دراین پژوهش، مردم شهرکاشان است که تعدادآنهابراساس سرشماری سال 1385، 162136نفربوده وحجم نمونه براساس فرمول کوکران 383 نفر تعیین شده است.روش تحقیق پیمایشی است وبراساس ابزارپرسشنامه دارای روایی مبتنی برآلفای کرونباخ، داده هاواطلاعات مربوط به جامعه آماری گردآوری شده است.پس ازبررسی نظریات مطرح شده در زمینه موضوع مورد مطالعه و همچنین جمع آوری اطلاعات وداده ها چنین استنتاج شده که هویت دینی که خود متشکل از بعد دینداری، بعد تعلقی و بعد تعهدی است، دارای دستاوردهای زیادی درجامعه کاشان است که ازآن جمله می توان به جهت بخشیدن زندگی افراد، ایجاد رویکرد مثبت به آینده و تقویت روحیه امیدواری و نشاط برای آینده ی بهتر، پاسخ دادن به پرسش های بنیادین وعمیق انسان درزندگی، ایجاد حس همدلی، همبستگی و انسجام در جامعه (که ازمصادیق سرمایه اجتماعی اند) اشاره کرد. بنابراین دراین پژوهش با افزایش میزان هویت دینی افراد جامعه به ویژه در ابعاد تعهدی و دینداری، میزان حضورجمعی افزایش یافته ودرنتیجه سرمایه اجتماعی جامعه بالاتر می رود.

فرهنگ، به سبب پویایی ذاتی، جوهر و اساس تجربیات تازه ای است که آرام آرام در حافظه جمعی نقش می بندد و تغییر آن به نحوی است که پدید آمدن هر ذهنیت جدید به معنی فراموش کردن پیشینه آن نیست. این ویژگیْ از فرهنگ مجموعه ای می سازد که، در گذر از گذشته به سوی آینده، پیوسته به غنای آن افزوده می شود و ریشه سرزمین عمیق تری به دست می آورد. در برشمردن خصلت های فرهنگ لازم است، بیش از هر چیز، به نقش هماهنگ کننده آن اشاره شود که از طریق آن برای فردِ اجتماعی امکان پیوند با محیط فراهم می شود. در این معنا «محیط» به حیطه پیرامونی فرد محدود نمی شود بلکه، به طور وسیع تر، رابطه با دیگر فرهنگ ها را نیز در بر می گیرد. از این رو، همجواری فرهنگ ها، به علت وجود تعامل میان آن ها، برای جوامع تنش زا نیست و از منظر هویت فرهنگی بحران پدید نمی آورد، بلکه تأثیرگذاری یک سویه ارزش های بیگانه، به ویژه از طریق گسترش ارتباطات رسانه ای که با جداسازی زمان و مکان از یک دیگر همراه است، می تواند از نظر هویت فرهنگی زمینه ساز بحران باشد.

هدف تحقیق حاضر، بررسی چرایی استفاده محدود از تحقیق آمیخته در دوره تحصیلات تکمیلی مربوط به حوزه علوم انسانی در دانشگاه محقق اردبیلی بود. برای نیل به این هدف از مطالعه موردی استفاده شد که در ابتدا داده های کیفی و سپس براساس یافته های آن، داده های کمّی نیز گردآوری و تحلیل شدند. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان تحصیلات تکمیلی و اساتید دانشکده علوم انسانی، علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی بود که در بخش کیفی و با استفاده از نمونه گیری هدفمند تعداد هشت نفر تحت مصاحبه قرار گرفتند و از بین جامعه 95 نفری، تعداد 61 نفر در مرحله کمّی به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی، مصاحبه بدون ساختار بود که از روش بازخورد مشارکت کننده برای اعتباریابی آن استفاده شد و در بخش کمّی نیز پرسشنامه محقق ساخته بود که ضریب آلفای کرونباخ آن 92/0 بود. به منظور تحلیل داده های کیفی از تحلیل محتوای استقرایی مبتنی بر کدگذاری باز استفاده شد و در بخش کمّی نیز از آزمون تی تک نمونه ای استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که پیچیده بودن ماهیت طرح تحقیق آمیخته، ناآشنایی محققان به طرح تحقیق آمیخته (عوامل تأثیرگذار درونی)، نیازهای فصلنامه ها و ماهیت رشته های علمی (عوامل تأثیرگذار بیرونی) از دلایل استفاده محدود از روش آمیخته است. همچنین، یافته ها نشان داد که ماهیت رشته های علمی بیشترین تأثیر را در استفاده از روش آمیخته دارد.

پژوهش حاضر به بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر فرسودگی شغلی معلمان شهر قروه می پردازد. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش انجام گرفته و ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه بوده است. جامعة آماری تحقیق شامل کلیة معلمان (۱۴۹۱) مقاطع سه گانة شهرستان قروه در سال ۱۳۸۹ است که تعداد 317 نفر از آنان به شیوة نمونه گیری طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این مطالعه فرسودگی دارای سه بعد خستگی عاطفی، مسخ شخصیت و عدم کارآیی (موفقیت) است. بر اساس نتایج، اندازة شبکة اجتماعی تأثیری در میزان فرسودگی شغلی ندارد، اما بین تنوع شبکة اجتماعی و فرسودگی شغلی (خستگی عاطفی و عدم کارآیی) رابطة معکوس و معنادار وجود دارد. مشارکت ذهنی با ابعاد خستگی عاطفی و مسخ شخصیت و مشارکت عینی با عدم موفقیت رابطه دارد. بین متغیر حمایت سازمانی و فرسودگی (خستگی عاطفی و مسخ شخصیت) همبستگی معنادار و معکوس وجود دارد. متغیرهای عدالت سازمانی و محرومیت نسبی با بعد خستگی عاطفی دارای همبستگی معنادار و معکوس هستند و متغیر پایگاه اجتماعی با هر سه بعد فرسودگی شغلی رابطة معکوس و معنادار دارد. همچنین در مورد متغیرهای زمینه ای نتایج این تحقیق حاکی است میزان فرسودگی (عدم موفقیت) معلمان ابتدایی از راهنمایی و دبیرستان کمتر است و نمرة مسخ شخصیت معلمان دارای مدرک سیکل از مدارک دیگر بیشتر است. سابقة خدمت با فرسودگی (عدم موفقیت) رابطة معکوس دارد.

شهر دره شهر از گذشته های دور به خصوص در دوره ی ساسانیان از رونق و اهمیت بالای برخوردار بوده است. میزان اهمیت این منطقه زمانی روشن تر می شود، که در متون اوایل دوره ی اسلامی با گزارش های فراوانی از مورخین صدر اسلام در رابطه با شهر سیمره روبه رو می شویم. از طرف دیگر وجود آثار فراوان از دوره ی ساسانی در این دیار، و وجود راه های مهم و استراتژیک که از این منطقه عبور می کند، نشان از اهمیت بسزای شهر سیمره در دوران ساسانی دارد. از جمله راه های مهم مسیری است، که از شوش آغاز شده و پس از گذشتن از سیمره به زاگرس مرکزی، و دیگری شاه راهی است که پس از عبور از لرستان به فلات مرکزی وارد می شود. کاوش های نجات بخشی جدیدی که در حوضه ی دریاچه ی سد سیمره انجام گرفت، زوایای دیگری از گذشته ی این دیار، بخصوص دوره ی ساسانی را روشن تر ساخت. اما در این میان به فاصله ی 10 کیلومتری از شهر دره شهر به سمت پل دختر با تنگه ای روبه رو می شویم که با عنوان تنگه ی بهرام چوبین شناخته می شود. این تنگه شامل مجموعه بناهای است، که توسط حصار طبیعی صخره های کبیر کوه و باروی بلند و طویل احاطه شده است. در این پژوهش تلاش شده است تا با معرفی این مجموعه ی تاریخی-فرهنگی درک بهتر و علمی تری از به دست آید. هدف از این پژوهش آشنایی با نحوه ی ساخت و مدت زمان مسکون بودن این تنگه و اقدام به تعیین قدمت مجموعه بود. بر این اساس با توجه به بررسی های که در سطح تنگه به عمل آمد، اقدام به تهیه پلان بناهای موجود در تنگه شده و سفال های به دست آمده از بررسی طراحی و با سفال های دیگر مناطق مقایسه شده است و در نهایت مجموعه ی مورد نظر مربوط به اواخر دوره ی ساسانی و قرون اولیه اسلامی تشخیص داده شد.

در این مقاله نمادها و آیین های پس از انقلاب اسلامی ایران بررسی می شود. فرضیه پژوهش حاضر این است که انقلاب اسلامی به دلیل ماهیت انقلابی و اسلامی و تعارضات موجود میان ارزش های اسلامی و ملی که به علت تناقض میان ارزش های رژیم پهلوی و ارزش های انقلابی به وجود آمد، باعث نفی برخی ارزش های ملی (نمادها و آیین ها) شد و ارزش هایی پدید آمد که بیشتر تداعی کننده جهانگرایی اسلام بود. در این مقاله، با تمرکز بر نمادهای موجود در تمبرهای پست، اسکناس ها، مجسمه ها و نیز نمادهای ملی، مانند سرود ملی و پرچم و پرداختن به آیین هایی همچون نوروز، عاشورا، بیست و دوم بهمن (روز پیروزی انقلاب اسلامی)، روز قدس، هفته وحدت و ... میزان توجه به عناصر هویت ایرانی کاوش می شود. علت کاهش توجه به نمادها و آیین های ملی به عنوان واکنشی در مقابل ایدئولوژی باستانگرایانه دولت پهلوی قلمداد می شود که در سال های نخستین پیروزی انقلاب اسلامی چشمگیر بود و به تدریج از شدت آن کاسته شد. موارد بررسی شده نشان می دهند طی این فرایند سی ساله، میزان توجه به نمادهای ملی افزایش یافته است؛ ولی هنوز هم نیاز به توجه بیشتری دارد