درخت حوزه‌های تخصصی

جامعه شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
جامعه شناسی آموزش و پرورش جامعه شناسی اقتصادی جامعه شناسی پزشکی و بهداشت جامعه شناسی تاریخی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی جنسیت جامعه شناسی خانواده جامعه شناسی دین جامعه شناسی سازمان جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی کار و شغل جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی جامعه شناسی کودک جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات جامعه شناسی نظری جامعه شناسی ورزش جهانی شدن روش شناسی در علوم اجتماعی مددکاری اجتماعی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۴۱ تا ۸۶۰ مورد از کل ۱۷٬۶۸۳ مورد.
۸۴۱.

تحول در بازنمایی زن در گفتمانهای اسلامی و نسبت آن با کودک همسری در دوره جمهوری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال ۱۲ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 81 - 109

کلیدواژه‌ها: گفتمان اسلام زن کودک همسری جمهوری اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۲ تعداد دانلود : ۲۰۱
بازنمایی زن در گفتمانهای مختلف اسلامی در ایران معاصر و بویژه در دوره جمهوری اسلامی به صورتهای مختلفی متجلی می شود و به تغییر و تحول وضعیت عینی زنان و دختران در جامعه ایران منجر می شود. پژوهش حاضر ضمن مطالعه نحوه بازنمایی زن درگفتمان های اسلامی معاصر بویژه دوره جمهوری اسلامی، به تحلیل این مساله می پردازد که چگونه گفتمانهای اسلام سنتی و اسلام سیاسی در حوزه زنان در رقابت با گفتمانهای مدرن، نواندیشی دینی و اصلاح طلبی قرار می گیرند و مطابق با آن چگونه بازنمایی زن بر مبنای کنترل هرچه بیشتر بر بدن زنانه با تاکید بر ازدواج زودهنگام، نقش مادری و فرزندی آوری در رقابت با بازنمایی زن بر مبنای آزادی نسبی و کنترل هر چه کمتر بر تن زنانه، برابری جنسیتی، مشارکت اجتماعی و افزایش سن ازدواج، قرار گرفته است. سوال این است که گفتمانهای اسلامی در بازنمایی مفهوم زن و رویارویی با مساله ازدواج زودهنگام یا کودک همسری چگونه صورتبندی شده اند؟ زمینه ها و دلایل تحول گفتمانی و علل و عوامل دخیل درآن چه بوده است؟ فرضیه پژوهش این است که گفتمان غالب در ادوار مختلف از تحول برخوردار شده و منحنی این تحول گرایش این گفتمان را به دخالت هر چه بیشتر درتثبیت نطام معنایی خود در تعریف سنتی از زنان و برنامه ریزی برای افزایش ازدواج و فرزندآوری درحداقل سن و در تقابل با گفتمانهای مدرن و نو اندیشی دینی کشانده است. نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موف، روش برگزیده ما در بررسی یکی از مسائل اصلی زنان در ایران معاصر، یعنی کودک همسری بوده است.
۸۴۲.

تحلیل گفتمان انتقادی الگوی زن مطلوب در آثار مرتضی مطهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال ۱۴ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۵۰) 155 - 185

کلیدواژه‌ها: تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف سوژه های فعال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۱۱۵
توجه به سوژه های فعال ما را به صورت تاریخی با فرایند ساخته شدن و به حاشیه رفتن گفتمان های مختلف آشنا می کند چون آن ها از مجرای گفتگویی انتقادی به گفتمان خود شکل می دهند و سرنخی می شوند تا بتوانیم رد این گفتمان ها را در ساختارها جستجو کنیم. مقاله حاضر با سودای بررسی فرایند ساخته شدن الگویی از زن مطلوب، به سراغ مرتضی مطهری در تاریخ معاصر ایران می رود؛ به این دلیل که همچنان می توان رد الگویی را که او برساخت می کند در نظام حقوقی و سیاسی کشور دنبال کرد. پرسش ما در این پژوهش این است: مطهری چگونه الگویی از زن مطلوب را در رقابت با گفتمان های دیگر و زمینه اجتماعی اش برساخت می کند؟ ما برای پاسخ به این پرسش از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، هم به عنوان روش و هم به عنوان رویکردی نظری بهره بردیم. نتایج مقاله بر اساس تحلیل دو کتاب از مطهری صورت گرفته است. او الگوی مد نظرش را با گفتگوی انتقادی با الگوی زن پرده نشین از یک سو و الگوی زن مدرن از سوی دیگر شکل می دهد اما در نهایت الگوی زن مطلوب او در ابعاد مختلفی شبیه الگوی زن پرده نشین می شود.
۸۴۳.

واکاوی چالش های زنان مهاجر افغانستانی دارای همسر مصرف کننده مواد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵۵ 345 - 379

کلیدواژه‌ها: زنان افغانستانی همسر مصرف کننده مواد مهاجران چالش ها نیازهای زنان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۴۹
پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش ها و نیازهای زنان افغانستانی دارای همسر مصرف کننده مواد به منظور ارایه راهکارهای کاربردی برای کاهش این مشکلات انجام شده است. در این مطالعه از روش کیفی بهره گرفته شده است. مشارکت کنندگان را زنان مهاجر افغانستانی دارای همسر مصرف کننده مواد تشکیل می دهند. نمونه گیری بر اساس اقتضائات تحقیق به صورت هدفمند و تحلیل اطلاعات به صورت تماتیک و مضمون انجام شد. برای گردآوری اطلاعات از روش مصاحبه نیمه ساختار مند استفاده گردید. این نوع مصاحبه به دلیل انعطاف و عمیق بودن برای پژوهش های کیفی مناسب است. مصاحبه با سؤالات کلی و ساده شروع شد و به سمت سؤالات جزئی تر پیش رفت. برای افزایش قابلیت اعتماد پژوهش از روش اخذ بازخورد از مشارکت کنندگان و داشتن رابطه طولانی با آن ها و همچنین تحلیل اطلاعات توسط چند نفر به طور مستقل، بهره گرفته شد. شش مضمون اصلی در خصوص چالش های زنان به دست آمد که عبارت اند از:"طرد اجتماعی"، "خشونت همسر"، "انگ مضاعف"، "فقر ترکیبی"، "مشکلات بهداشت روان" و"دل زدگی زناشویی". نتایج نشان داد که زنان افغانستانی دارای همسر مصرف کننده مواد با چالش ها و مشکلات عدیده ای در خانواده و اجتماع مواجه هستند و علاوه بر ارتقای توانمندسازی و افزایش تاب آوری و مهارت های اجتماعی، به عنوان یک گروه در معرض آسیب نیازمند مداخلات حرفه ای و حمایت های رسمی نیز هستند.
۸۴۴.

«بررسی نقش خانواده های خاستگاه و خودساخته بر کارآفرینی زنان، با رویکرد نظریه زمینه ای» (مورد مطالعه: زنان دانش آموخته آموزش عالی ساکن تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره ۱۰ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱ 77 - 102

کلیدواژه‌ها: کارآفرینی زنان دانش آموخته آموزش عالی خانواده نظریه زمینه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴ تعداد دانلود : ۲۲۴
اهداف: هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش خانواده های خاستگاه و خودساخته بر کارآفرینی زنان دانش آموخته آموزش عالی است. این هدف به دلیل تأثیر کارآفرینی زنان بر بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی جامعه اهمیت دارد و به دلیل نیاز پژوهشی، تحقیق آن ضرورت می یابد. روش مطالعه: پژوهشی کیفی با روش نظریه زمینه ای، رویکرد طبیعت گرایی توصیفی- تحلیلی و ابزار مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته انجام شد. مشارکت کنندگان شامل زنان کارآفرین دانش آموخته آموزش عالی ساکن تهران و مطلعین است که از طریق نمونه گیری هدفمند و متوالی با تکنیک گلوله برفی انتخاب شدند و مصاحبه پژوهش با 52 تن به اشباع رسید. برای تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک سه مرحله ای کدگذاری (باز، محوری و گزینشی)، مفاهیم ، مقولات و مضامینی به دست آمد که محتوای مدل پارادایمی و روایت داستان را تشکیل داد. برای تعیین روایی و پایایی از تکنیک های بازاندیشی، تکرارپذیری و تأیید استفاده شده است. یافته ها: یافته ها حاکی از تأثیر خانواده خاستگاه در ایجاد سرمایه های فرهنگی-توسعه ای، ارتباطی- انطباقی و عاطفی در فرد کارآفرین است؛ همچنین با ایفای نقش های تربیتی، الگویی، انگیزشی، فرصتی و حمایتی خواسته یا ناخواسته آنان را به سوی کارآفرینی هدایت می کنند. خانواده های خودساخته نیز با ایفای نقش-های الگویی، انگیزشی، فرصتی و حمایتی بر کارآفرینی آنان مؤثر هستند. نتیجه گیری: با توجه به چگونگی تأثیر دو نوع خانواده، خانواده های خاستگاه می توانند با اصلاح سبک« ارتباطی- انطباقی» و گسترش فرهنگ «توسعه مدارانه»، بستر جامعه پذیری مناسبی را برای زنان فراهم آورند. خانواده های خودساخته نیز با حمایت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، فرصت های برانگیختگی را برای آنان مهیا می کنند.
۸۴۵.

بررسی نقش ابعاد ذهنی احساس امنیت در مشارکت اجتماعی مرزنشینان (مورد مطالعه: روستاهای مناطق مرزی استان کردستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره ۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 156 - 170

کلیدواژه‌ها: احساس آرامش اعتماد اجتماعی پایبندی مذهبی مشارکت اجتماعی مرزنشینان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۹ تعداد دانلود : ۱۴۵
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش سویه های ذهنی احساس امنیت در مشارکت اجتماعی مرزنشینان استان کردستان در ابعاد رسمی و غیر رسمی است. روش تحقیق از نوع پیمایشی، به لحاظ زمانی مقطعی، و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بوده است. جامعه آماری کلیه ساکنین روستاهای سقز (58092)، بانه (43365)، مریوان (84074) و سروآباد (36643) در استان کردستان است که بر اساس سرشماری سال 1395 در مجموع 222174 نفر بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد ۳۸۴ نفر محاسبه شد. نمونه گیری به شیوه طبقه بندی و تعداد نمونه ها بر اساس سهم جمعیتی در هر روستا توزیع و پرسشنامه ها به شکل تصادفی بین آن ها توزیع و تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS انجام شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که سهم هر یک از ابعاد ذهنی احساس امنیت اجتماعی در مشارکت اجتماعی مرزنشینان به ترتیب درجه اثرگذاری عبارت است از: اعتماد اجتماعی(487/0)، پایبندی مذهبی(417/0)، احساس آرامش (371/0)، آگاهی از حقوق فردی (020/0). همچنین نشان داده شده است که متغیرهای مستقل از توان تبیینی تغییرات حاصله در متغیر وابسته، یعنی مشارکت اجتماعی، برخوردار بوده اند، بدین نحو که دو مؤلفه احساس امنیت اجتماعی، یعنی اعتماد اجتماعی و آگاهی از حقوق فردی، به ترتیب در بالاترین و پایین ترین سطوح اثرگذاری بر میزان مشارکت اجتماعی ساکنین روستاهای مناطق مرزی استان کردستان عملکرد داشته اند. 
۸۴۶.

مطالعه انتقادی تحولات نئولیبرالیِ آموزش عمومی در ایرانِ پس از انقلاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 1 - 24

کلیدواژه‌ها: آموزش و پرورش انتخاب مدرسه بازاری سازی خوصی سازی مدارس غیردولتی نئولیبرالیسم‏

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۲۶۴
از جنگ جهانی دوم، با افزایش نیروهای جهانی سازی، بیشتر کشورهای جهان سعی در بهسازی نظام آموزشی خود داشتند، اما با افول تدریجی سیاست های کینزی در ابتدای دهه 1970 و با مسلط شدن سیاست های نئولیبرال، از ابتدای دهه 1980 آموزش و پرورش نیز مانند سایر حوزه های اجتماعی دستخوش تغیر و تحولات وسیعی شد. در پژوهش حاضر به مطالعه تحولات نئولیبرالی آموزش عمومی در ایران پس از انقلاب می پردازیم.روش پژوهش اسنادی و مصاحبه عمیق است. روش نمونه گیری در بخش اسنادی قضاوتی و هدفمند است و هر جا اسناد به تنهایی پاسخگوی سؤالات تحقیق نبوده، با مطلعان و متخصصان مصاحبه عمیق انجام گرفته است.یافته ها نشان می دهد مصوبات و قوانین متعددی در راستای حمایت از سیاست های نئولیبرالی توسط مراجع گوناگون تصویب شده است. نقش دولت در تأمین هزینه های آموزش در چند دهه اخیر کاهش یافته است؛ به طوری که سهم آموزش از هزینه های عمومی دولت از 19 درصد در سال 1370، به 10 درصد در سال 1398 رسیده است. همچنین تعداد مدارس غیردولتی با اجرای سیاست های تعدیل ساختاری و تصویب قانون مدارس غیرانتفاعی در سه دهه اخیر 64 برابر شده است. وجود مدارس متعدد (بالغ بر بیست نوع مدرسه) نیز نشان دهنده اجرای سیاست انتخاب مدرسه است. روند روبه رشد مدارس خاص-مدارس شاهد، مدارس هیئت امنایی، مدارس نمونه و مدارس تیزهوشان- نیز سبب ایجاد نوعی از خصوصی سازی شد که آن را «خصوصی سازی درون زاد» نامیدیم.مطابق نتایج، تحولات ملهم از نئولیبرالیسم سبب بازاری و خصوصی شدن آموزش در چند دهه اخیر شده که پیامدهایی مانند نابرابری آموزشی، کالایی سازی آموزش و افت کیفیت تحصیل دارد.
۸۴۷.

تحلیل زمینه های شکل گیری بسترهای فسادزا در شهرداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 187 - 202

کلیدواژه‌ها: فساد اداری نظام اداری شهرداری تهران تحلیل تماتیک زمینه های بروز فساد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۲۳۱
فساد یکی از مسائل مهم مدیریت شهری است. ضرورت بررسی فساد اداری در نهاد شهرداری تهران این است که بروز فسادهای گوناگون در چند سال گذشته منجر به این شده است که اعتماد عمومی به این سازمان و به تبع آن کل نظام سیاسی-اجتماعی کشور خدشه دار شود. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل زمینه ساز فساد اداری در شهرداری تهران انجام شده است.این مقاله با رویکرد استقرایی و براساس روش تحلیل تماتیک انجام شده و برای این منظور با 30 نفر از مدیران شهرداری و متخصصان حوزه فساد مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفته است. برای انتخاب آن ها نیز از نمونه گیری هدفمند استفاده شده است و داده های گردآوری شده با روش های کدگذاری باز، محوری و انتخابی کدگذاری و تحلیل شده اند.براساس کدگذاری ها و تحلیل های صورت گرفته، 10 زمینه ارتباطات شبکه ای و روابط زنجیره ای فسادزا در شهرداری، ناکارآمدی، ضعف و انحراف در سیستم های نظارتی، نظام اداری ناکارآمد و مستأصل شهرداری، نارسایی قوانین، نبود اراده علمی و عملی در مبارزه با فساد، فرهنگ سازمانی فسادزده، نظام اطلاعاتی ناقص، نظام معیشتی آسیب پذیر، فساد عادی سازی شده و نظام مالی مستعد فساد، از زمینه های خاص رخداد فساد اداری در شهرداری تهران شناخته شده اند.مضامین و زمینه های شناسایی شده در بروز فساد حول یک محور کلی تر یعنی «ساختار سازمانی فسادزا» گرد هم می آیند که سبب ایجاد فرهنگ فساد در سازمان شهرداری تهران شده است که نتیجه آن بازتولید فساد در بستر سازمانی شهرداری تهران است.
۸۴۸.

تحلیل نظام تأمین اجتماعی ایران در برنامه های توسعه پسانقلابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی بهار ۱۴۰۲ شماره ۵۴ 105 - 146

کلیدواژه‌ها: تامین اجتماعی برنامه های توسعه بیمه های اجتماعی حمایت اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۵ تعداد دانلود : ۲۳۹
این مقاله به تحلیل نظام تامین اجتماعی در برنامه های توسعه پس از انقلاب پرداخته تا مشخص شود در سطح کلان با چه سیاستی به برنامه ریزی و مدیریت پرداخته شده است.روش تحقیق، تحلیل محتوای کیفی از نوع عرفی است. هریک از بخش های مرتبط با نظام تامین اجتماعی از قبیل بیمه های اجتماعی و حمایت های اجتماعی واحد تحلیل بوده است. اعتبارپذیری با استفاده از تکنیک کسب اطلاعات موازی و خودبازبینی محقق، تاییدپذیری یافته ها با استفاده از رویه های کدگذاری مورد ملاحظه قرار گرفته است.روش تحقیق، تحلیل محتوای کیفی از نوع عرفی یا قراردادی است. جامعه مورد مطالعه برنامه های توسعه اقتصادی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران و هریک از بخش های مرتبط با نظام تامین اجتماعی واحد تحلیل بوده است. اعتبارپذیری با استفاده از تکنیک کسب اطلاعات موازی و خودبازبینی محقق، تاییدپذیری یافته ها با استفاده از رویه های کدگذاری مورد ملاحظه قرار گرفته است. نتیجه پژوهش نشان داد نظام تامین اجتماعی رشد چندپاره وکند داشته، لایه حمایت اجتماعی از لایه بیمه های اجتماعی پیش افتاده و دارای دو ویژگی اصلی تقلیل گرایی و تبعیضی است. نظام تامین اجتماعی در برنامه های توسعه کمتر به مثابه ابزاری برای فقرزدایی و توزیع عادلانه درآمد، در نظر گرفته شده، بیشتر با تمرکز بر بیمه سلامت، در جهت توسعه بعد افقی رشد داشته و توسعه بعد عمودی تقریبا مغفول مانده است.
۸۴۹.

بررسی میزان گرایش به خرافات و ارتباط آن با شاخص های توسعه انسانی (مورد مطالعه: شهروندان شهر کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی بهار ۱۴۰۲ شماره ۵۴ 187 - 223

کلیدواژه‌ها: خرافه گرایی شاخص های توسعه انسانی سطح زندگی توانمندی و قابلیت شهر کرج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۲۳۵
هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان گرایش به عقاید خرافی با توجه به شاخص های توسعه انسانی در بین شهروندان 75-19 سال شهرکرج می باشد. در بخش مبانی نظری از نظریات صاحبنظران حوزه مکتب توسعه ( اورت راجرز، دانیل لرنر، آمارتیاسن، اس ان آیزنشتات، دیوید مک کله لند و کری کییز) استفاده گردید. این پژوهش از نظر روش در چارچوب روش کمی (پیمایشی) است که داده های مورد نیاز با ابزار پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد.جامعه آماری این پژوهش، شامل شهروندانی شهرکرج و حجم نمونه 400 نفر برآورد شد و شیوه نمونه گیری به صورت چند مرحله ای بوده، به طوری که پس از رعایت مراحل نمونه گیری، از سه منطقه شهرکرج (منطقه برخوردار، منطقه تا حدی برخوردار و منطقه کم برخوردار) متناسب با حجم جمعیت هر کدام از مناطق، افراد نمونه انتخاب شدند. براساس نتایج، گرایش به عقاید خرافی در میان شهروندان (با میانگین69/36 با توجه به بازه نمرات85-17) در حد پایینی است. نتایج آزمون رگرسیون خطی چند متغیره نشان می دهد که در مجموع 52 درصد از واریانس متغیر وابسته (خرافه گرایی) از طریق متغیرهای مستقل «سطح زندگی، توانمندی و قابلیت، سلامت اجتماعی، سلامت جسمانی، سواد رسانه ایی و سرانه مطالعه» برآورد و تبیین می شود.واژه های کلیدی: خرافه گرایی، شاخص های توسعه انسانی، سطح زندگی، توانمندی و قابلیت، شهر کرج
۸۵۰.

آسیب شناسی اشتغال کودکان کار خیابانی تهران: یک پژوهش گراند تئوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی بهار ۱۴۰۲ شماره ۵۴ 1 - 36

کلیدواژه‌ها: آسیب شناسی اشتغال کودکان کار نظریه داده بنیاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۵ تعداد دانلود : ۲۹۵
کودکان کار، بخشی از سرمایه های آینده ساز و امیدهای کشورند که در بهترین روزهای زندگی خود مجبور به تلاش برای امرار معاش هستند. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل به وجود آورنده و گسترش دهنده آسیب اشتغال کودکان کار تهران و بررسی عوارض آن است. این مطالعه با رویکرد کیفی، بر اساس روش داده بنیاد و با ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. نمونه گیری به صورت هدفمند از 14 کودک کارِ شهر تهران بود. نتایج تحلیل مصاحبه ها به شناسایی 40 کد باز، 7 کد محوری و کد انتخابی «کودک کار، غفلت از امید آینده ساز» منتهی شد. بر اساس یافته ها عوامل اثرگذار بر ایجاد و افزایش کودکان کار شامل عواملی مانند تمایزیافتگی ضعیف و معلولیت جسمانی، عدم مراقبت و حمایتگری والدین از کودک، فقر و عدم حمایت از خانواده های کم درآمد بود. برخی عوارض این آسیب نیز شامل تضعیف خودپنداره، فرار از منزل، سوء استفاده های محیط کار و مستعد شدن زمینه بزهکاری آنها شناسایی شد. همچنین، راهکارهای عملی در زمینه مداخله مناسب برای کاهش آسیب اشتغال کودکان کار پیشنهاد شد. بدیهی است برای انتخاب شغلِ مناسبِ افراد در مقطع مناسب از زندگی، لازم است بستر بهره مندی آنها از آموزش، راهنمایی و مهارت آموزی فراهم شود. امید است با بررسی های عمیق تر ابعاد اشتغال کودکان کار و به کارگیری راهکارهای کارآمد، مسیر رشد و شکوفایی این کودکان هموار شود و شاهد نقض حقوق انسانی هیچ کودکی در جهان نباشیم.
۸۵۱.

بررسی تعیین کننده های توانمندسازی ساکنین اسکان غیر رسمی شهر قزوین (مورد مطالعه: باغ نشاط)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۸ 42 - 75

کلیدواژه‌ها: عوامل اقتصادی عوامل اجتماعی اسکان غیررسمی گرایش به توانمندسازی باغ نشاط

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۹۸
سکونتگاه های غیررسمی اغلب در مکان های تجمع مهاجرین روستایی و فقرای شهری، در اثر توسعه روزافزون شهر و ناتوانی مدیریت شهری در تأمین به موقع نیاز به مسکن شکل می گیرند. این مناطق خارج از برنامه ریزی رسمی و قانونی توسعه و پیشرفت شهری قرار دارند و افراد بدون اجازه در درون یا بیرون از محوطه ی قانونی شهرها اقدام به ساخت سکونتگاه می کنند این سکونتگاه ها عموماً سند مالکیت رسمی ندارند و از خدمات و زیرساخت های شهری بی بهره هستند. عدم برخورداری از امکانات و خدمات شهری و عدم توجه مسئولین شهری به این محلات منجر به جدایی گزینی محلی ساکنین و پیدایش انواع ناهنجاری های اجتماعی می شود. امروزه در کنار پیشگیری از آسیب های اجتماعی، لزوم توجه به توانمندسازی ساکنین چنین محلاتی در راستای افزایش تاب آوری محله ای باعث شده است تا ساماندهی محلاتی ازاین دست در کانون توجه برنامه ریزان شهری قرار گیرد، پژوهش حاضر با عنایت به این امر و با هدف کمک به مدیران شهری و بهبود وضعیت محلات شهر قزوین به بررسی و سنجش میزان گرایش ساکنین اسکان غیررسمی محله باغ نشاط به توانمندسازی و سنجش عوامل مؤثر بر گرایش به توانمندسازی ساکنین این محله بر اساس نظریه های توانمندسازی پرداخته است. جامعه آماری پژوهش ساکنین اسکان غیررسمی محله باغ نشاط قزوین بودند که 341 نفر از آنها به عنوان نمونه آماری با روش نمونه گیری تصادفی ساده مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد؛ میانگین گرایش به توانمندسازی در بین ساکنین اسکان غیررسمی محله باغ نشاط بالاتر از حد متوسط است. همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان دادند؛ عوامل اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و حقوقی به ترتیب بیشترین اثر را بر گرایش به توانمندسازی ساکنین بر عهده دارند و درمجموع این چهار عامل 27 درصد از واریانس متغیر وابسته تحقیق را تبیین نمودند.
۸۵۲.

فضای همگانی شهری اجتماع محور در اندیشه آرمان شهری طالبوف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۸ 142 - 178

کلیدواژه‌ها: فضای شهری طالبوف آرمان شهر فضای همگانی اجتماع محور نرم افزار اطلس تی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۰۶
شهرها دارای نظامی هستند که آهنگ سریع تغییرات موجب عدم تعادل ساختارهای اجتماعی، اقتصادی، مدیریتی و فضایی در آن ها شده است و نمود بیرونی این گسست ها در فضاهای همگانی به چشم می خورد. فضاهای همگانی به عنوان شاخصی برای تنوع زیستی شهر عمل می کنند که برنامه ریزی برای توسعه پایدار در آن ها می تواند نقطه عطفی در پیشرفت و حل مسائل گسترده شهری به شمار آیند. هدف پژوهش حاضر بررسی فضای همگانی اجتماع محور در اندیشه آرمان شهری طالبوف و تطبیق دیدگاه او با صاحب نظران حوزه های جامعه شناسی و شهری جهت دستیابی به راهبردی مؤثر برای داشتن فضاهای همگانی پایدار است. روش تحقیق این مطالعه توصیفی-تحلیلی با رویکرد کیفی و هدف آن بنیادی، با استراتژی پسکاوی است که در پارادایم تفسیرگرایی قرار دارد. جمع آوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و نظری صورت پذیرفت و درنهایت به تحلیل محتوای پژوهش با استفاده از نرم افزار اطلس تی، پرداخته شد. نتایج حاکی از آن است که اندیشه های طالبوف آرمان گرا و نظریه پردازهای واقع گرا در ابعاد مدیریتی، اجتماعی و اقتصادی، بسیار مشابه است. در بعد بصری، طالبوف نگاهی دقیق تر به مسائل زیبایی شناسی دارد. او دین و مذهب را از اصلی ترین اصول پایداری یک ملت و شهر می داند که دیگران تنها به وجود این بعد اشاره نموده اند. طالبوف و دیگر نظریه پردازها معتقد هستند اگر این ابعاد پنج گانه، به طور هماهنگ با یکدیگر، در فضاهای همگانی اجرا شوند، موجب موفقیت و پایداری آنها و در پی آن پیشرفت و بهبود شهرهای امروزی خواهد شد.
۸۵۳.

تحلیل جامعه شناختی ابعاد کیفیت اجتماعی و ارتباط آن با طرد اجتماعی در گروه های مطرود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۹ 172 - 197

کلیدواژه‌ها: مازندران طرد اجتماعی کیفیت اجتماعی گروه های مطرود اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۱۷
طرد اجتماعی به معنای محروم شدن از مشارکت در نهادهای اجتماعی و فرایند جدایی از بازار کار، اجتماعات و سازمان های اجتماعی است. مقاله حاضر، کاربردی و با هدف تحلیل جامعه شناختی ابعاد کیفیت اجتماعی و ارتباط آن با طرد اجتماعی در گروه های مطرود تدوین شده است. روش آن پیمایشی و مهم ترین ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است. آلفای کرونباخ متغیرها، بالای 70 /0 است. برای اندازه گیری اعتبار گویه ها و سؤالات از اعتبار محتوایی استفاده شد. جامعه آماری، گروه های مطرود ساکن مناطق حاشیه نشین برخی از شهرستان های استان مازندران است. 277 نفر با استفاده از فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. بر اساس یافته های تحقیق، بین کیفیت اجتماعی در سه شاخص انسجام اجتماعی، توانمندسازی و امنیت اجتماعی-اقتصادی با طرد اجتماعی رابطه منفی معنادار وجود دارد. کیفیت اجتماعی 69 درصد کاهش طرد اجتماعی را تبیین می کند. در این میان، انسجام اجتماعی بیش از همه بر کاهش طرد از روابط اجتماعی و خدمات اساسی، توانمندسازی بر کاهش طرد از روابط همسایگی و امنیت اجتماعی -اقتصادی بر کاهش طرد از منابع مالی تأثیر دارد. یافته ها حاکیست معادلات ساختاری از برازش و نیکویی کافی برخوردار است. طرد اجتماعی بین زنان و مردان متفاوت است. بین درآمد و طرد اجتماعی رابطه وجود دارد. به طور کل، با افزایش کیفیت اجتماعی گروه های مطرود، طرد اجتماعی آنها کاهش می یابد.
۸۵۴.

مطالعه پدیدارشناختی زیست جهان زنانه در شهر کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره ۵ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 1 - 15

کلیدواژه‌ها: زیست جهان پدیدارشناسی زن ازدواج خیانت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۰ تعداد دانلود : ۱۸۶
پژوهش حاضر سعی دارد زیست جهان زنانه در شهر کرمانشاه را مورد مطالعه قرار دهد. رویکرد نظری آن مبتنی بر آراء هابرماس با تاکید بر مفهوم زیست جهان است. روش پژوهش پدیدارشناسی است و فنون گردآوری داده ها مشاهده و مصاحبه نیمه ساختاریافته است. تعداد مصاحبه شوندگان 40 نفر هستند که به شیوه گلوله برفی انتخاب شده اند و داده ها بر اساس مراحل هفت گانه کلایزی تجزیه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که گرچه ظاهرا عناصر سبک زندگی سنتی در کرمانشاه حضور دارد، اما زیست جهان زنانه در آن نیرومند است. در این پژوهش زیست جهان زنان در چهار حوزه ازدواج، خیانت، قدرت و تعریف از زن مطالعه شده و دیدگاه زنان در چهار حوزه مذکور در دو الگوی سنتی و مدرن قرار گرفتند. زنان با الگوی سنتی ازدواج را امری مهم و حیاتی در زندگی خود می دانستند، اما زنان با الگوی مدرن دیدگاه متعادل تری نسبت به امر ازدواج داشتند. در باب خیانت نیز زنان خیانت را رفتاری پسندیده نمی دانستند. در حوزه قدرت، زنانِ با الگوی مدرن در اختیار داشتن سرمایه های مختلف را منبع قدرت می دانستند، اما الگوی سنتی قدرت زیادی را برای زنان قائل نبودند. در قلمرو تعریف از زن، مطالعه شوندگان رویکردهایی نزدیک به هم داشتند؛ هرچند تعابیر متفاوتی از پدیده ها در گروههای مختلف با شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی متفاوت دیده می شد.
۸۵۵.

بررسی تطبیقی رابطه تحزب با توسعه اقتصادی مورد مطالعه برنامه های توسعه دوران پهلوی با جمهوری اسلامی در ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال ۱۷ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۵۹) 65 - 82

کلیدواژه‌ها: توسعه سیاسی توسعه اقتصادی کارگزار تحزب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۵ تعداد دانلود : ۲۴۳
توسعه از مفاهیمی است که به صورت جدی از برنامه های عمرانی دوران پهلوی شروع شد و با تاسیس نظام جمهوری اسلامی نیز ادامه یافت اما در دوران جنگ هشت ساله برای مدتی متوقف ماند. توسعه از مفاهیم جدی حوزه سیاست و اقتصاد است که ضمن استقلال علمی هر یک به صورت متداخل نیز عمل می کند. این مقاله با هدف بررسی تطبیقی رابطه تحزب با توسعه اقتصادی به صورت مطالعه موردی برنامه های توسعه دوران پهلوی با جمهوری اسلامی در ایران انجام می شود تا به این سئوال پاسخ دهد که آیا تحزب به عنوان یک مفهوم در حوزه توسعه سیاسی با توسعه اقتصادی در دوره پهلوی و دوران جمهوری اسلامی رابطه داشته است؟ تحقیق از نوع کیفی و توصیفی است که به لحاظ روش شناختی به صورت کتابخانه ای انجام شده است. یافته های تحقیق حاکی از این است که در دوران پهلوی؛ تحزب بیش از هر چیز در توسعه سیاسی جای دارد نه در توسعه اقتصادی؛ تحزب در درون حاکمیت به لیبرالیسم گرایش داشتند، اما به نفع نظام تک حزبی حذف و ادغام شدند. تحزب خارج از حاکمیت بیشتر به سوسیالیسم گرایش داشت. توسعه اقتصادی متاثر از جایگاه مشورتی شاه بود. برنامه ریزی عمرانی و اقتصادی نیز در چارچوب انقلاب سفید و منشور نوزده ماده ای آن و برنامه های عمرانی اجرا شد که توسط سازمان برنامه و بودجه تدوین گردید و احزاب در نظام برنامه ریزی دخالت نداشتند. در دوران  انقلاب اسلامی نیز برنامه های توسعه کشور در قالب برنامه های پنج ساله تدوین شد که سازمان برنامه و بودجه کارگزار اصلی تهیه و تدوین برنامه بود. حزب جمهوری اسلامی فراگیرترین حزب  بود اما به علت اختلافات ناشی از نگرش و گرایش سیاسی، تاثیرگذاری در نظام اقتصادی نداشت، جامعه روحانیت مبارز تهران نیز دچار اختلاف و انشقاق شد. احزاب کارگزاران سازندگی و گروههای 18گانه اصلاحات بیشترین تاثیرگذاری را در برنامه های توسعه اقتصادی ایران  داشتند و به میزانی که از سهم مشارکت احزاب کم شده برنامه های توسعه نیز ناکارا شدند.
۸۵۶.

پیش بینی رضایت زناشویی بر مبنای «هماهنگی نگرش ها»، «آشنایی با نگرش های همسر» و «هماهنگی ارزش های زوجین»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال ۱۹ بهار ۱۴۰۲ شماره ۷۳ 29 - 44

کلیدواژه‌ها: رضایت زناشویی هماهنگی بازخوردها آشنایی با بازخوردهای همسر هماهنگی ارزش های زوجین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۲۴۵
رضایت زناشویی برای حفظ زندگی زوجین و بهزیستی آن ها، مهم است و عواملی که رضایت زناشویی را افزایش می دهد، مشهود است. هدف از پژوهش حاضر، پیش بینی رضایت زناشویی بر اساس هماهنگی نگرش ها، آشنایی با نگرش های همسر و هماهنگی ارزش های زوجین است. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی می باشد. ۱۲۶ زوج از زوجین متأهل شهر تهران و کرج که به روش  نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند، در این پژوهش شرکت کردند.  تمامی آزمودنی ها، پرسش نامه رضایت زناشویی انریچ (ENRICH)، پرسش نامه سازگاری زناشویی اسپانیر (DAS) و پرسش نامه ارزش های آلپورت (SOV) را تکمیل نمودند. یافته ها حاکی از آن است که بین هماهنگی نگرش ها، آشنایی با نگرش های همسر و هماهنگی ارزش های زوجین با رضایت زناشویی، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و این متغیرها قدرت پیش بینیِ رضایت زناشویی را دارد. مقدار ضریب همبستگی رضایت زناشویی زوجین با هماهنگی نگرش های زوجین، آشنایی با نگرش های همسر و هماهنگی ارزش های زوجین برابر ۰.۷۱ و واریانس مشترک آن ها برابر با ۰.۵۰ است که به معنای آن است که متغیرهای موردنظر ۵۰ درصد رضایت زناشویی زوجین را پیش بینی می کنند؛ در این بین، هماهنگی نگرش های زوجین بیشترین نقش را در پیش بینی رضایت زناشویی دارد و پس از آن آشنایی با نگرش های همسر و در انتها هماهنگی ارزش های زوجین، می توانند رضایت زناشویی را پیش بینی کنند.
۸۵۷.

ارائه الگوی پارادایمی هویت ورزشی در تکواندوکاران استان آذربایجان غربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال ۲۰ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۷۷) 25 - 37

کلیدواژه‌ها: الگوی پارادایمی هویت ورزشی تکواندوکاران آذربایجان غربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۶۳
برای ورزشکاران و افرادی که فعالانه در ورزش فعالیت می کنند، هویت ورزشی بخش ارزشمندی از وجود آنهاست که می توانند با شرکت در ورزش نیاز هویت ورزشی خود را برآورده کنند. هویت ورزشی با سطح درگیری در ورزش افزایش می یابد، و هویت ورزشی قوی با دستاوردهای ورزشی و همچنین با انگیزه و رقابت بالاتر ارتباط مثبت دارد. هدف کلی پژوهش ارائه الگوی پارادایمی هویت ورزشی در تکواندوکاران استان آذربایجان غربی است. از نظر روش یک پژوهش کیفی، از نوع نظریه مبنایی است. جامعه مورد مطالعه شامل اعضای هیأت تکواندو استان آذربایجان غربی ،کمیته های آموزش و مربیان دارای درجه ملی استان آذربایجان غربی می شود. نمونه گیری به روش گلوله برفی انجام و تا حد اشباع نظری ادامه یافت. پس از پیاده سازی متون مصاحبه، کدگذاری انتخابی، محوری و کدهای باز استخراج و با استفاده از نرم افزار MAXQDA تحلیل شد. در نهایت الگور پارادایمی ارائه شد. بر اساس یافته ها الگوی پارادایمی هویت ورزشی در تکواندوکاران استان آذربایجان غربی کشور از 4 مقوله (هویت یابی با تیم ورزشی، هویت فنی ورزشی، هویت اجتماعی ورزشی و هویت اخلاقی ورزشی)، 8 مفهوم ثانویه و 39 مفهوم اولیه تشکیل شد و پاردایم کیفی تحقیق ارائه شد.
۸۵۸.

مطالعه ی تطبیقی نقش ساختارهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بر روند عکاسی مستند ایران در دو دوره ی اصلاحات و مهرورزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی هنر و ادبیات دوره ۱۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 147 - 167

کلیدواژه‌ها: عکاسی مستند بازتاب ایدئولوژی شهروند- خبرنگار روح زمانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۱۶۲
مقاله ی حاضر جستاری است در خصوص مطالعه ی تطبیقی نقش ساختارهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بر روند عکاسی مستند به عنوان یک رسانه، در دوره ی اصلاحات با دوره ی مهرورزی، و چگونگی نقش سیاست های قدرت حاکم بر عکاسی مستند در دو دوره ی مورد مطالعه را از منظر دو جامعه شناس هنر، لوکاچ و هاوزر بررسی می کند. در این پژوهشِ کیفی، روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و جمع آوری اطلاعات از طریق مرورِ ادبیات مکتوب چاپی و الکترونیکی است.یافته ها نشان می دهد که عکاسی مستند در دو دوره ی اصلاحات و مهرورزی تحت تاثیر ایدئولوژی و سیاست های قدرت حاکم قرار داشت، با ایجاد فضای باز سیاسی و اجتماعی در دولت اصلاحات، عکاسی مستند توانست روح ِ زمانه را به طور نسبی بازتاب دهد ولی رئالیسم انتقادی نتوانست رخ دهد. انتشار روزنامه ها، ظهور خبرگزاری ها، برگزاری مسابقات، سالانه های عکاسی، نمایشگاه ها و چاپ کتاب های عکاسی موجب پیشرفت عکاسی مستند اجتماعی و خبری شد، ولی در دولت مهرورزی این موارد به علت آرمان گرا نبودن و مغایرت با ایدئولوژی قدرت حاکم با کنترل شدید و ممیزی همراه بود. عکاسی مستند در دوره ی مهرورزی ادامه ی جریان عکاسیِ دوره ی اصلاحات بود اما با انسداد فضای سیاسی و توقیف روزنامه ها و غیره، فعالیت عکاسان مستند نگار به تدریج محدود تر شد، در نتیجه عکاسی مستند از فضاهای خارجی به سمت فضاهای اندرونی و استودیوها کشیده شد و روح زمانه در قالب عکاسی مفهومی و هنری، ترجمه ی متون و کُتب عکاسی بازتاب یافت و به جای عکاسان حرفه ای، شهروند-خبرنگاران با استفاده از دوربین گوشی های همراه و ابزار های ارتباطی مختلف نقشی اساسی در بازتاب تصاویر مستند این دوره داشتند.
۸۵۹.

از «کشف اسرار» تا «ولایت فقیه»: ثبات در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 39 - 51

کلیدواژه‌ها: امام خمینی امر به معروف و نهی از منکر اندیشه سیاسی حاکم جائر کشف اسرار عصر غیبت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۱۷۵
نظریه ولایت فقیه یکی از مهم ترین ارکان اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) برای رهبری جامعه اسلامی در عصر غیبت امام معصوم (ع) است. به علاوه ایشان، تنها فقیهی است که توانست بر مبنای این نظریه، حکومت اسلامی تشکیل بدهد و به آن به عنوان اولین تجربه حاکمیت فقیه بر جامعه نمود عینی ببخشد.  سوال اصلی مقاله حاضر این است که آیا اندیشه سیاسی امام خمینی از زمان انتشار کتاب کشف اسرار تا تدوین کتاب ولایت فقیه دچار تحول شده یا ثابت بوده است. برای پاسخ به این سؤال با بهره گیری از روش مقایسه ای، محتوای دو کتاب امام خمینی با عنوان کشف اسرار و ولایت فقیه تحلیل و بررسی شده است.  فرضیه پژوهش براین اساس است که امام خمینی نظریه ولایت فقیه را در هر دو کتاب مذکور مطرح کرده است و مجتهد عادل را در عصر غیبت، جانشین امام معصوم با تمام اختیارات او می داند. بنابراین امام خمینی در زمان های مختلف براساس مقتضیات زمان و مکان – که از نظر ایشان دو عنصر کلیدی در اجتهاد است – ابعاد مختلف اندیشه سیاسی خود را مطرح کرده است، اما چارچوب اندیشه سیاسی امام خمینی از ابتدای نظریه پردازی تا پایان عمرشان ثابت بوده است.  چارچوب نظری حاکم بر اندیشه امام خمینی در هر دو کتاب، مبتنی بر دیدگاه تشیع در باب شیوه رفتار مؤمنان با حاکم جائر است که اصل اساسی در این مکتب، نفی همکاری با حاکم جائر است، مگر اینکه شرایط خاصی این همکاری را مجاز کند. این مبنا قادر است اندیشه و عمل سیاسی امام خمینی را در ادوار مختلف سیاسی ایشان از جمله شدت و ضعف رویکرد ایشان را نسبت به حکومت پهلوی تبیین کند.
۸۶۰.

مسئولیت مدنی والدین مبتلا به بیماری های خطرناک، موضوع تبصره ماده 23 قانون حمایت خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال ۱۹ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۷۴ 297 - 325

کلیدواژه‌ها: مسئولیت مدنی حق بر سلامتی والدین کودک انسان بالقوه مستمری بیماری های خطرناک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵ تعداد دانلود : ۱۸۷
حریم خصوصی افراد در حقوق، امری پذیرفته شده است و امکان دخالت حاکمیت، جز در موارد محدود قانونی وجود ندارد. یکی از مصادیق این مداخله در ماده 23 قانون حمایت خانواده و تبصره آن وجود دارد و بیانگر امکان مطالبه گواهی پزشکی، دال بر عدم اعتیاد به موادمخدر و عدم ابتلا به بیماری های موضوع ماده برای ثبت ازدواج است. به علاوه، تبصره ماده مذکور در صورت وجود بیماری های مسری و خطرناک، انجام مراقبت و نظارت که شامل منع تولید نسل هم می شود را لازم دانسته است. پرسش آن است که در صورت عدم رعایت این مقرره و تولید نسل، چه مسئولیتی برای والدینی که علی رغم هشدار به بچه دارنشدن، خواسته یا ناخواسته دارای فرزند شده اند وجود دارد؟ چراکه مطابق این ماده، در صورت وجود بیماری و توافق زوجین، نکاح و ثبت آن میسر است و در موارد امکان خسارت به جنین، به دلیل وجود بیماری، باید مراقب باشند فرزنددار نشوند؛ زیرا انتقال بیماری به فرزند آن ها احتمال بالایی دارد. با این حال، روشن نشده که اگر والدین بی توجه به این امر اقدام به فرزندآوری نمایند، آیا مسئولیتی خواهند داشت یا خیر و در صورت پاسخ مثبت، جبران خسارت به چه ترتیب باید باشد. به نظر می رسد با توجه به مبانی و مصالح موجود در این موضوع، می توان مسئولیت مدنی والدین را محرز دانست؛ زیرا این طفل به راستی متحمل زیان های مالی و معنوی می گردد. برای جبران می توان از روش های متناسب بهره برد و ضمناً روش پرداخت مستمری با توجه به خسارت مطرح در این موارد، پیشنهاد مناسبی به نظر می رسد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان