درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیای انسانی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
جغرافیای روستایی جغرافیای شهری
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۲۸۱ تا ۲٬۳۰۰ مورد از کل ۱۰٬۶۲۶ مورد.
۲۲۸۱.

تحلیلی بر اثرات توسعه فیزیکی شهرها بر آینده محیط زیست شهری (مطالعه موردی: شهر جدید پرند)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی شهری دوره ۱ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 1 - 20

کلیدواژه‌ها: توسعه فیزیکی آینده نگاری شهر جدید محیط زیست شهری شهر پرند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۷ تعداد دانلود : ۲۷۲
شهرهای جدید با رویکرد جذب جمعیت سرریز شهرهای بزرگ در فاصله نزدیک آنها احداث شده اند که با تداوم فرآیند جذب جمعیت، این شهرها نیز در آینده گرفتار مسائل زیست محیطی خواهند شد. آلودگی های هوا و صوتی ناشی از مهاجرت های آونگی و توسعه کالبدی منجر به رشد مسائل زیست محیطی در شهر جدید پرند شده است. بر این اساس هدف این پژوهش بررسی اثرات توسعه فیزیکی شهر جدید پرند بر آینده محیط زیست این شهر است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری متخصصین و خبرگان و حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای 60 نفر است. داده های مورد نیاز از طریق روش کتابخانه ای و مطالعه میدانی (پرسشنامه) گردآوری شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار استنباطی مانند ضرایب رگرسیون، آزمون T و مدل تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد بخشی از مسائل زیست محیطی شهر جدید پرند از مجموعه شهری تهران تاثیر پذیرفته است. بخشی دیگر پیامد شکل گیری و توسعه خود شهر پرند می باشد که از جمله این موارد می توان به آلودگی هوای ناشی از فعالیت های صنعتی در بخش جنوبی شهر، آلودگی ناشی از فاضلاب شهری و صنعتی و تولید زباله های شهری،  نزدیکی فرودگاه بین المللی امام خمینی، نزدیکی با جاده تهران – ساوه و نهایتا بادهای غالب منطقه (غرب به شرق) اشاره کرد. یافته های نشان می دهد افزایش شاخص هایی چون نرخ رشد مهاجرت- توسعه کالبدی- نرخ رشد شهرنشینی تاثیرات مستقیمی بر افزایش مسائل زیست محیطی شهر جدید پرند در شاخص هایی چون آلودگی صوتی و هوا (واقع شدن در کمربندی تهران- ساوه و افزایش مهاجرت های آونگی از شهر جدید پرند به تهران و کرج) و آلودگی های محیطی ناشی از توسعه فیزیکی این شهر (آلودگی های ناشی از توسعه کالبدی و رشد ساخت و سازها) دارد.
۲۲۸۲.

ارزیابی قابلیت ها و چالش های توسعه کالبدی – فضایی شهر مذهبی (مطالعه موردی: شهر کربلا در دوره معاصر)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی شهری دوره ۱ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 38 - 53

کلیدواژه‌ها: توسعه فضایی ابنیه مذهبی اقلیم شهرکربلا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۳ تعداد دانلود : ۲۳۸
  شهر از نظر کالبدی _ فضایی با  هدف ایجاد محیطی با هویت زیبا، مانوس و خوانا رشد می کند. در شهرهای مذهبی علاوه بر این اهداف، با رویکرد ارائه خدمات به زائرین و گردشگران مذهبی، در رشد اقتصادی شهر مؤثر است و می تواند در ایجاد رونق اقتصادی، اشتغال و امکانات نیز برای ساکنین تأثیرگذار باشد، به نحوی که در هماهنگی کامل با تقدس شهر و ابنیه موجود شهرهای مذهبی، مطابقت داشته باشد. تطابق اقتصادی در نظام سلسله مراتبی فضایی در شهر باید همسو با بافت شهری باشد، تا بتواند بین مذهب، مسکن و اقتصاد تعادل برقرار نماید. پیدایش و شکل گیری شهر کربلا نشان می دهد، در سال های اخیر برنامه ریزی و طرح های شهری برای همسویی رشد شهر متناسب با وجود عنصر و شاخص اصلی به نام  بارگاه و حرم امام حسین(ع) انجام نشده است. استفاده از طرح جامع مصوب شهر کربلا توانسته است تا حدودی به برخی از ابعاد و شاخص های شهر توجه نماید و با تأکید بر این عوامل روند توسعه شهر متناسب با اقلیم و شرایط موجود را پیشنهاد و طراحی نماید. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش و ماهیت « توصیفی – تحلیلی – تاریخی »  است و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای، اسنادی و طرح های بالادست و استفاده از سیستم های جغرافیایی ( GIS )، سنجش از دور و تفسیر نقشه های هوایی و ماهواره ای و با روش تجزیه و تحلیل SWOT  به تحلیل قابلیت ها و چالش های توسعه کالبدی فضایی شهر پرداخته شده است و با رعایت سلسله مراتب فضایی، معابر و شناخت گره های شهری، چالش ها با استفاده از روش تجزیه و تحلیل SWOT شناسایی شود. نتایج به دست آمده نشان می دهد، اصلی ترین راهبرد توسعه شهر کربلا، بایستی مبتنی بر به کارگیری برنامه های توسعه اقتصادی و اجتماعی در بخش های مختلف شهر باشد و از این طریق بتوان، به توسعه کالبدی – فضایی مناسب که حاصل توسعه اقتصادی و اجتماعی شهر است، دست یافت و بهترین مسیر ارتباطی بین هسته مرکزی با سایر نقاط شهر برقرار ساخت.  
۲۲۸۳.

از بازبینی فرآیند تا تحقق محصول در طراحی شهری به سوی رویکرد تدریجی فرایند طراحی شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شهری دوره دهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۰ 3 - 14

کلیدواژه‌ها: طراحی شهری فرایند طراحی شهری فرایند تدریجی طراحی شهری اقدام پژوهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۰ تعداد دانلود : ۲۶۳
در این مقاله فرایند طراحی شهری به عنوان اصلی ترین مؤلفه ی چنته دانش طراحی شهری مورد بررسی قرار گرفته و مناسبت این فرایند با تحقق پروژه ها به لحاظ نظری تحلیل شده است. به این منظور فرایند طراحی شهری در بستر نظری رشته طراحی شهری به عنوان یک رشته ی آکادمیک مستقل تحلیل شده و مشکلات تحقق پذیری پروژه ها در قالب رابطه سه گانه تئوری، حرفه و اجرا مورد بحث قرار گرفته است. هدف مقاله دستیابی به روش شناسی مناسب برای مواجهه طراحی شهری با مشکلات مرتبط با تحقق پذیری پروژه هاست. این روش شناسی در چارچوب نظری مقاله ارائه شده است. چارچوب نظری مقاله مبتنی بر تبیینی جدید از فرایند طراحی شهری است که به منظور افزایش تحقق پذیری پروژه ها مطرح شده است. فرایند یاد شده با عنوان فرایند تدریجی طراحی شهری مرحله اجرا را نیز به مراحل متداول فرایند، مطالعه، تحلیل و اجرا می افزاید و آنها را در یک مناسبت غیر خطی و غیر چرخه ای به صورت نامنظم و وابسته به مراحل اجرا در نظر می گیرد. این فرایند پیشنهادی در قالب روش شناسی پژوهشی اقدام پژوهی در یک پروژه طراحی شهری مورد بررسی قرار گرفته است. پروژه طراحی اراضی کن جنوبی شهر تهران مبتنی بر این روش شناسی در بستر عالم واقع و شرایط محیط حرفه ای مورد ارزیابی قرار گرفته است. در بررسی این نمونه ی موردی مراتب افزایش تحقق پذیری پروژه از طریق به کار گرفتن روش تدریجی شرح داده شده است. همچنین به عنوان شاهد عدم کامیابی فرایند کلاسیک طراحی شهری اسناد تحقق یک نمونه موردی دیگر، طرح جامع ویژه ی اراضی عباس آباد، با روش تحلیل محتوا آنالیز شده است. در نهایت در نتیجه بحث تعمیم پذیری فرایند تدریجی طراحی شهری به عنوان یک سازوکار جایگزین یا تکمیل کننده فرایندهای روتین و متداول طراحی شهری مطرح گردیده است.
۲۲۸۴.

حمل و نقل پایدار در ایران؛ اندازه گیری و تحلیل شاخص های مرتبط(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و برنامه ریزی شهری دوره ۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 247 - 264

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار شاخص های حمل و نقل پایدار حمل و نقل پایدار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۳ تعداد دانلود : ۲۳۷
مقاله حاضر در تلاش است تا وضعیت پایداری یا ناپایداری سیستم های حمل و نقل موجود یا برنامه ریزی شده را دراقتصاد ایران ارزیابی نماید. این اقدام مستلزم شناسایی و تدوین شاخص های بومی برای اندازه گیری حمل و نقل پایدار در کشور است. در این راستا، شناسایی و محاسبه شاخص های تعیین کننده کیفیت و کمّیت حمل و نقل پایدار در سطح کشور، به عنوان معیار عملکرد سیاست ها و تصمیم ها در جهت حرکت به سوی توسعه پایدار در نظر گرفته شده و دوره زمانی 1375-1393 مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته و سپس شاخص حمل و نقل پایدار طراحی و ارائه شده است. نتایج حکایت از آن دارد که تقریباً با گذشت زمان، کلیه متغیرهای نامبرده در وضعیت نامساعدی به لحاظ پایداری قرار گرفته و در کل نیز شاخص محاسبه شده حمل و نقل پایدار در طی دوره مذکور، از میزان 93/1- به مقدار 91/4- کاهش پیدا کرده یعنی اوضاع به مراتب بحرانی تر و وخیم تر شده است.به طور خاص، حمل و نقل زمینی هزینه های متعددی( نظیر:آلودگی ه ای زیس ت محیط ی، هزینه های مستقیم و غیرمس تقیم اقتص ادی به اقتصاد ایران تحمیل می نماید. بنا براین به منظور نیل به پایداری و کاهش هزینه های حمل و نقل، سوق دادن سیستم حمل درون و برون شهری به سمت حمل و نقل جاده ای منطبق با آخرین استانداردهای مجمع جهانی حمل و نقل و نیز تقویت پایدار حمل و نقل ریلی پیشنهاد می گردد
۲۲۸۵.

تحلیلی بر برنامه ریزی توسعه پایدار بخش مرکزی کلانشهر تهران با محوریت حمل ونقل شهری (منطقه 12 شهرداری تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه فضای شهری سال هشتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۵) 39 - 63

کلیدواژه‌ها: توسعه ی پایدار توسعه ی حمل ونقل محور چالش های آتی منطقه ی 12 تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۲۲۳
در طی سالیان گذشته و با افزایش مشکلات مرتبط با حمل ونقل در شهر تهران، توجه به رویکرد «توسعه ی حمل ونقل محور»، در کانون توجه برنامه ریزان شهری این کلان شهر قرار گرفته است. بدین منظور، این تحقیق با هدف بررسی میزان اهمیت مقوله ی «حمل ونقل» در راستای محوریت قراردادن آن در روند توسعه کالبدی منطقه 12 و همچنین بررسی اصول توسعه پایدار منطقه موردمطالعه با محوریت حمل ونقل شهری، به انجام رسید. جهت دستیابی به اهداف این تحقیق از روش پیمایشی و رویکرد آینده پژوهی استفاده گردید. در این راستا، اقدام به مطالعه ی کتابخانه ای و پرسش گری از مدیران و صاحب نظران منطقه ی مورد مطالعه به تعداد 30 نفر، شد. پرسشنامه ها در قالب «جدول اثرات متقابل» طرح گردیده و با نرم افزار میک مک تحلیل شده اند. نتایج بخش اول تحقیق نشان داد که مسائل مرتبط با حمل و نقل دارای میزان تأثیرگذاری بالاتری نسبت به سایر چالش های کالبدی منطقه موردمطالعه بوده و منطقی است تا توسعه ی آتی منطقه را با محوریت حمل ونقل پیگیری نمود. نتایج بخش دوم تحقیق در زمینه ی اصول «توسعه ی مبتنی بر حمل ونقل» در منطقه ی مورد مطالعه نیز منجر به شناخت 12 نیروی اصلی تأثیرگذار گردیده که تعدادی از آن ها همچون توجه به «تراکم» و یا «تنوع» با اصول مطروحه در توسعه ی حمل ونقل محور تفاوت اساسی دارند.
۲۲۸۶.

نقش ژئوپلیتیک کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا در امنیت منطقه ای (مطالعه موردی: ایران و اعراب)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۳ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۵) 265 - 282

کلیدواژه‌ها: اعراب امنیت منطقه ای ایران ژئوپلیتیک منا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۳ تعداد دانلود : ۹۳۹
در طول تاریخ، اغلب حضور مؤلفه های «قدرت» و «ثروت» در کنار «ایدئولوژی» و «رقابت» به شکل گیری روابط خصمانه بین کشورها منجر شده است. در بین مناطق جهان، خاورمیانه و شمال افریقا به علت دارابودن همه مؤلفه های ذکرشده دارای روابط پیچیده تری برای دست یابی به امنیت اند؛ از جمله این کشورها می توان به ایران اشاره کرد که با وزن ژئوپلیتیک خاص خود بر کشورهای دیگر خواه در سطح منطقه خواه در سطح بین الملل اثر می گذارد. ایران، همراه سایر کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا، از کشورهای تأثیرگذار بر جهان هستند و در هر تغییر سیاسی، اجتماعی، و فرهنگی تأثیر عمیقی داشته یا از آن متاثر شده اند. این مطالعه به دنبال پاسخ به این سؤال است: «نقش ژئوپلیتیکی ایران و اعراب در امنیت منطقه ای منا چیست؟» توضیح داده خواهدشد که چه اتفاقی افتاده و چرا این اتفاق رخ داده است. این تحقیق از نظر ماهیت و روش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و برای آزمون پایایی مدل پژوهش از روش دلفی با رویکرد شبه گمنامی استفاده شده است. در این مقاله، تلاش شده است تا از مدل های گرافیکی برای درک بهتر مفاهیم استفاده شود. نتایج حاکی از آن است که کشورهای عربی از جمله عربستان به موقعیت و وزن ژئوپلیتیک ایران توجه نمی کنند و، بدون توجه به جایگاه ایران، آن ها نمی توانند بحران های منطقه ای را کنترل کنند. سرانجام، با بررسی وضعیت فعلی ایران و کشورهای عربی در منطقه، به الگوی مفهومی در روابط امنیتی بین ایران و کشورهای عربی رسیدیم.
۲۲۸۷.

تبیین سینومرفی در قرارگاه های رفتاری بر اساس شیوه زندگی در خانه های محلی روستایی مبتنی بر خوانش از ادبیات داستانی - اقلیمی (مورد مطالعه: داستان خوندشت نوشته ناصر وحدتی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره دوازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 608 - 631

کلیدواژه‌ها: قرارگاه رفتاری سینومرفی خانه محلی روستایی ادبیات داستانی - اقلیمی تحلیل محتوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۳۳۹
مفهوم قرارگاه رفتاری شاخه ای از روان شناسی محیط است که ﺣﺎﺻﻞ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﺤیﻂ و اﻧﺴﺎن است. بین تمام مؤلفه های قرارگاه رفتاری (کالبد ی و الگوهای رفتاری) د رهم تنید گی وجود د ارد. این ویژگی را هم ساختی (سینومرفی) می نامند. ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑ ﺎ ﺑﺮرﺳ ی مؤلفه های سینومرفی و مطالعه مورد ی خوانش از د استان خوند شت نوشته ناصر وحد تی د ر حوزه اد بیات د استانی - اقلیمی به منزله اسناد ی که حاوی اطلاعات بسیاری د رباره شیوه زند گی، اقلیم، معماری و... است د ر پی پاسخ به این پرسش ها است: 1. کد ام مؤلفه های سینومرفی بیشترین تأثیر د ر شکل گیری قرارگاه های رفتاری د ر خانه های محلی را د ارند؟ 2. این عوامل به چه شکل و بر کد ام مولفه های قرارگاه های رفتاری اثر گذارند. روش تحقیق برحسب هد ف کاربرد ی و از حیث گرد آوری د اد ه ها از نوع توصیفی - تحلیلی است. بخش توصیفی مبتنی بر شیوه اسناد ی و مطالعه د ر نمونه مورد ی است. بخش تحلیلی با تکیه بر روش تحلیل محتوای تلفیقی (کمی و کیفی) انجام گرفته. نتایج بررسی حاکی از این است که بر اساس استناد به مطالعه مورد ی، واکنش های آموخته شد ه و شکل ظاهری محیط مهم ترین عوامل سینومرفی د ر شکل گیری قرارگاه های رفتاری د ر خانه محلی مطالعه مورد ی هستند.
۲۲۸۸.

تحلیل اکتشافی عوامل مؤثر بر احساس ناامنی در فضاهای سبز شهری (نمونه موردی: پارک های ناحیه ای شهر یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۳ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۸) 1191 - 1208

کلیدواژه‌ها: احساس ناامنی پارک های ناحیه ای فضای سبز نیروی انتظامی شهر یزد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۲۴۳
امروزه ، مقول ه امنیت شهری ب ه ویژه در فضاهای عمومی مانند پارک ها و فضاهای سبز ، که همواره مأمنی برای آرامش و تفریح شهروندان است، حائز اهمیت بسیاری است. زیرا شهروند در مقصد مورد نظر اگر احساس امنیت ن کند، گذران اوقات فراغتش را در خانه ، به رفتن به فضاهای سبز ، ترجیح خواهد داد. در پژوهش حاضر ، نظر به اهمیت موضوع فوق ، به بررسی عوامل مؤثر بر احساس ناامنی در پارک های ناحیه ای شهر یزد پرداخته شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است و از نظر روش تحقیق رویکردی اکتشافی و توصیفی- تحلیلی دارد. جامع ه آماری پژوهش را شهروندان ساکن در شهر یزد (529673 نفر) تشکیل می دهند که از میان آن ها 384 شهروند به عنوان حجم نمونه و به صورت تصادفی ساده در سطح پارک های ناحیه ای شهر یزد در دو مرحله (مصاحب ه نیمه ساختاریافته با شهروندان در مرحل ه اول در جهت شناسایی نماگرهای اثرگذاری بر احساس ناامنی و تکمیل پرسش نامه در جهت عامل بندی نماگرها و بررسی میزان اثر هر عامل در مرحل ه دوم) انتخاب ش ده اند. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده ها از یافته های کیفی (تحلیل محتوای مصاحبه ها در نرم افزار تحلیل کیفی مکس کیودا) و کمی (تحلیل عاملی اکتشافی) استفاده ش د. بر اساس نتایج پژوهش ، 27 نماگر در قالب 5 عامل مؤثر بر احساس ناامنی در پارک های ناحیه ای توسط جامع ه میزبان شناسایی و وزن دهی ش د. از میان عامل های مورد بررسی، عدم مطلوبیت زیرساخت های نظامی- انتظامی با مقدار ویژ ه 179 / 10 و درصد واریانس 699 / 42 مهم ترین عامل مؤثر بر احساس ناامنی شهروندان و عامل محدودکنند ه فردی- اجتماعی با مقدار ویژ ه 449 / 1 و درصد واریانس 367 / 5 کم اهمیت ترین عامل بوده است.
۲۲۸۹.

پایش نظریه حق به شهر در بازتولید فضای شهر دوستدار سالمند (مطالعه موردی: بافت فرسوده بخش مرکزی شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۳ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۵) 195 - 212

کلیدواژه‌ها: حق به شهر شهر دوستدار سالمند شهر زنجان فضای شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۳۴۷
شهر به مثابه حق اجتماعی است و نقش فضای شهری در تولید آهنگ روزمره زندگی و بازتولید روابط اجتماعی رویکردی به حقوق شهروندی را پدید می آورد که در آن ساکنان شهر باید نقش آفرینان و ذی نفعان اصلی در تولید فضای شهری باشند. در این میان افزایش طول عمر انسان ها و اضافه شدن جمعیت سالمندان از پیامدهای قابل توجه قرن بیست ویکم است. به نظر می رسد با مطرح کردن فضای شهر دوستدار سالمند،ایده حق به شهر لوفِور می تواند معیاری سودمند برای ارزیابی مداخلات فضایی در شهرها به نفع این قشر آسیب پذیر تلقی شود. برای دست یابی به این هدف، پس از بررسی و استخراج نمودهای فضایی ایده حق به شهر به عنوان مدل مفهومی پژوهش، به بررسی وضعیت حاکم بر سالمندان ساکن در بافت فرسوده بخش مرکزی شهر زنجان(حجم نمونه برابر 170 نفر) پرداخته شده است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است و پژوهش به لحاظ هدف کاربردی است. روش نمونه گیری پژوهش خوشه ای است و خوشه ها به طور سیستماتیک انتخاب شده اند. محققان وضعیت سالمندان ساکن در بافت مذکور را از طریق پرسش نامه استاندارد SF-36 و با روش مصاحبه چهره به چهره انجام داده اند. برای تحلیل داده ها از جدول ها و نمودارهای توصیفی، آزمون کروسکال والیس[1]، و آزمون تحلیل مسیر به کمک نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد وضعیت دوستداری شهری سالمندان در محدوده مور مطالعه از منظر شاخص حق به شهر با امتیاز 94/2 دارای وضعیتی پایین تر از سطح متوسط است و سالمندان با ویژگی های متفاوت جنسیتی، اجتماعی- اقتصادی، و مدت زمان اقامت در شهر آرای مشترکی در این ارتباط داشته اند. برای بهبود وضعیت حق به شهر سالمندان، تقویت شاخص های مستقل حق استفاده مناسب از فضای شهری و حق مشارکت تأثیر مطلوبی در این زمینه خواهد داشت.
۲۲۹۰.

تحلیل و ارزیابی میزان تاثیرگذاری شاخص های رشد هوشمند بر توسعه شهری اراک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال چهاردهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۱) 174 - 198

کلیدواژه‌ها: رشد هوشمند توسعه شهری روش کوپراس آنتروپی شانون شهر اراک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۲ تعداد دانلود : ۲۹۱
امروزه تئوری رشد هوشمند نقش بسیار مهمی در توسعه شهری دارد . این رویکرد تلاش می کند کیفیت زندگی انسان ها را ارتقا بخشد و در صدد پاسخگویی به مسائل و مشکلات اجتماعی- اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی شهرها است و می تواند راهگشای مدیریت شهری برای استفاده بهینه از امکانات و حل معضلات شهری باشد، از آنجایی که رشد هوشمند پدیده ای نوین در کشور ما بوده و به دلیل محدودیت منابع و زمان، اولویت بندی اصول و شاخص های رشد هوشمند جهت اجرای صحیح توسعه شهری امری مهم و قابل توجه می باشد لذا این پژوهش به بررسی میزان تأثیر شاخص های رشد هوشمند بر توسعه شهر اراک می پردازد. این تحقیق از لحاظ هدف کاربری و از نظر روش توصیفی- تحلیلی است که روش جمع آوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعات میدانی، کتابخانه ای و همچنین جمع آوری نظرات مسئولین و نخبگان شهرسازی و برنامه ریزی شهری در اراک بوده و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار متلب و روش آنتروپی شانون و کوپراس استفاده شده است. نتایج حاصله بیانگر آن است که شاخص کالبدی – کاربری اراضی مهمترین شاخص رشد هوشمند در توسعه شهری اراک می باشد .همچنین در پایان با توجه به نتایج پژوهش و نیازهای شهر اراک، راهکارهایی به منظور اجرای هر چه بهتر توسعه هوشمند ارائه گردیده است.
۲۲۹۱.

تحلیل شاخص های کیفیت زندگی در محلات شهری (مطالعه موردی: شهر کوهبنان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۳ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۶) 409 - 426

کلیدواژه‌ها: شهر کوهبنان کیفیت زندگی محلات شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۷ تعداد دانلود : ۲۶۶
کیفیت زندگی شهری یکی از مهم ترین حوزه های مطالعات شهری در کشورهای مختلف از جمله در ایران است. این مهم به دلیل اهمیت روزافزون مطالعات کیفیت زندگی در پایش سیاست های عمومی و نقش آن همچون ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامه ریزی شهری است. بر این اساس، هدف از این پژوهشتحلیل چگونگی شاخص های کیفیت زندگی محلات شهر کوهبنان در چارچوب روش توصیفی- تحلیلی است. مفهوم کیفیت زندگی در ۴ بُعد، ۸ مؤلفه، و ۲۹ شاخص تعریف عملیاتی شد. داده های مورد نیاز به روش میدانی و با استفاده از پرسشنام» خانوار گردآوری شد. حجم نمونه به روش کوکران و برابر با ۳۷۷ خانوار تعیین شد و نمونه گیری به روش تصادفی - سیستماتیک انجام گرفت. تحلیل داده ها نیز با استفاده از آمار توصیفی، مدل ANP، مدل همپوشانی فازی، تحلیل واریانس یک طرفه، و روش tاستودنت انجام شد. مطابق نتایج، که بیانگر وجود تفاوت در کیفیت زندگی محلات شهر کوهبنان و محرومیت محله دهمیر است، این محله باید در اولویت رسیدگی و برنامه ریزی قرار گیرد. در این زمینه قراردادن متغیرهای سن و درآمد در کانون توجه با توجه به وجود ارتباط مستقیم و معنادار آن با کیفیت زندگی ضروری است. به علاوه، با توجه به اینکه عوامل میزان درآمد، دسترسی به امکانات بهداشتی، و فرصت های شغلی در بین سایر عوامل بررسی شده تأثیر بیشتری در کیفیت زندگی شهر کوهبنان داشته اند، لازم است این عوامل نیز در اولویت رسیدگی و برنامه ریزی قرار گیرند. نتیجه اینکه در شناخت و بهبود کیفیت زندگی لازم است شرایط محلی، اجتماعی، و محیطی هر شهر به خوبی مورد توجه قرار گیرد.
۲۲۹۲.

توسعه گردشگری شهری با تاکید بر خلاقیت (مورد مطالعه: شهر بیرجند)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی شهری دوره ۱ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳ 129 - 112

کلیدواژه‌ها: گردشگری شهری خلاقیت شهر خلاق شهر بیرجند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۲۱۰
گردشگری یکی از عوامل موثر بر رشد و توسعه اقتصادی جوامع به شمار می رود. توسعه گردشگری منجر به افزایش درآمد، ایجاد اشتغال مستقیم و غرمستقیم و همچنین کسب درآمد ارزی برای کشور می گردد. برای بهره مندی بیشتر از آثار مثبت گردشگری، توجه به خلاقیت و نوآوری از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به آثار و جاذبه های متعدد گردشگری در استان خراسان جنوبی و به ویژه شهر بیرجند از یک طرف و خشکسالی های چندین ساله از طرف دیگر توجه به این صنعت در بهبود وضعیت اقتصادی این منطقه تاثیر گذار است در این راستا، پژوهش حاضر در صدد بررسی عوامل موثر در توسعه گردشگری در شهر بیرجند با تاکید بر خلاقیت می باشد. پژوهش حاضر کاربردی و روش پژوهش توصیفی تحلیلی و پیمایشی است. اطلاعات میدانی از طریق پرسشنامه از 67 فعال گردشگری و گردشگر جمع آوری و با استفاده از نرم افزار SPSS و نرم افزار Amos تجزیه و تحلیل صورت گرفته است. متغیرهای موثر بر گردشگری شهری با تکیه بر خلاقیت به 6 مولفه کلی ( اقتصادی، زیرساختی و کالبدی، محیط زیست، فناوری اطلاعات، سیاسی و امنیتی، اجتماعی و فرهنگی) که هر کدام در برگیرنده چند شاخص میباشد، تقسیم شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد مولفه سیاسی و امنیتی با ضریب 1/58 و مولفه فناوری اطلاعات با 1/3 بیشترین تاثیر بر گردشگری شهر بیرجند با تاکید بر خلاقیت داشته اند. واژه های کلیدی: گردشگری شهری ، خلاقیت، شهر خلاق، شهر بیرجند.
۲۲۹۳.

تبیین وجوه و حدود اتاق بستری بیمارستانیِ مطلوب از نگاه بیماران بومی مبتلا به سرطان در کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۸ 59-80

کلیدواژه‌ها: بیماران بومی سرطان حس تعلق قلمرو بیمار اتاق بستری بیمارستان محلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۸ تعداد دانلود : ۲۱۹
در درمان بالینی اتاق های بستری بیماران مبتلا به سرطان، استانداردهای کمّی فراهم می شود اما به کیفیت اتاق های بستری به عنوان محیط کالبدیِ مد نظر بیماران که به افزایش امیدبخشی کمک می کنند، کمتر توجه می شود. در این راستا هدف از پژوهش حاضر تبیین وجوه و حدود کیفیت اتاق بستری مطلوب از نگاه بیماران بومیِ مبتلا به سرطان است. روش تحقیق از نوع تحلیل محتوا و بر مطالعات کتابخانه ای، مشاهدات میدانی، مصاحبه و بازخوردهای ۳۱ بیمار (78% اهل روستاها و شهرستانهای کرمانشاه و 22% اهل شهر کرمانشاه) از پرسشنامه های تصویری تا اشباع نظری در دو بیمارستان کرمانشاه استوار است. یافته ها حاکی از آن است که وجوه جسمانی، روانی، معنوی، اخلاقی-حقوقی و اجتماعی-محلی در مطلوبیت اتاق های بستری مؤثرند و انتظار بیماران بومی بر وجه درون فرهنگی(محلی) با تأکید بر حفظ قلمرو و ایجاد حس تعلق برای استقرار در اتاق ها متمرکز است. در نزد جامعه آماری حدودی همچون "خودمانی بودن"، "راحتی مشابه خانه"، "ارتباط بیشتر با طبیعت" و "تعریف قلمروها بر اساس عرف محلی" مطرح است. همچنین"امید بخش بودن"،"مناسب برای حضور همراهان" و "تناسب با تعداد بیماران" از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. با توجه به مطالعه انجام شده به نظر می رسد هر چه بیماران مبتلا به سرطان به ویژگی های محلی-اجتماعی خود متصل تر باشند، بعد پنجم که ناظر بر وجه محلی اتاق بستری آنان است در طراحی چنین فضاهایی نیاز به تقویت بیشتری دارد. لذا برای مطلوبیت اتاق بستری در نزد بیماران بومی بایستی بر وجه محلی نیز بسیار توجه گردد. به بیان دیگر، در جوامع محلی تر، نقش مولفه پنجم پر رنگ تر می شود در حالیکه در جوامع کمتر محلی، شاید این مولفه بتواند در چهار وجه دیگر جذب شود. لذا لازم است اتاق های بستری بیماران بومی مبتلا به سرطان در بیمارستان های استانهای کشور، با کیفیات سکونتی مردم بومی آنان نسبت داشته باشد تا آنها کمتر احساس غریبگی با محیط جدید که مکمل درمان و احیاگر می تواند باشد داشته باشند و امکان امیدبخشی و یا کاهش استرس در آنان بهبود یابد. در این راستا پیشنهاد بر آن است که طراحان با رجوع به فرهنگ زمینه، در تنظیم قلمروها و تقویت حس تعلق، محلی تر بیندیشند تا در تحقق نقش مکمل درمان بالینی اتاق های بستری گام های مؤثرتری بردارند.
۲۲۹۴.

تحلیل فضایی میزان برخورداری شهرستان های استان اصفهان از شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه پایدار شهری سال اول تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳ 47-56

کلیدواژه‌ها: تحلیل فضایی میزان برخورداری شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرستان های استان اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۲۱۸
پژوهش حاضر با هدف تحلیل فضایی نحوه برخورداری شهرستانهای استان اصفهان از شاخصهای فناوری اطلاعات و ارتباطات تدوین یافته است. نوع تحقیق با توجه به هدف؛ کاربردی- توسعهای و از نظر ماهیت و روش از نوع توصیفی، کمی و تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را 23 شهرستان استان اصفهان تشکیل میدهند. اطلاعات موردنیاز از سالنامه آماری و نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390 به دست آمده است که از میان متغیرهای فناوری اطلاعات و ارتباطات، 20 شاخص انتخابی استخراج و با بهرهگیری از مدلهای ک  می تاپسیس به عنوان یک روش تصمیمگیری چند شاخصه، ضریب پراکندگی و ... به رتبهبندی و تعیین میزان اختلاف و نابرابری شهرستانها از لحاظ شاخصهای فناوری اطلاعات و ارتباطات پرداخته شده است. سپس با توجه به امتیاز حاصل از تاپسیس، شهرستانهای استان در پنج گروه (بسیار برخوردار- برخوردار- نیمه برخوردار- محروم و بسیار محروم) سطح بندی و جایگاه هر یک در میزان برخورداری از شاخصهای مذکور مشخص گردیده است. یافتههای پژوهش نشاندهنده آن است که شهرستانهای استان اصفهان در برخورداری از شاخصهای فناوری اطلاعات و ارتباطات برابر نیستند و تفاوت آشکاری در میزان درجه برخورداری 30 درصد در سطح / دیده میشود. از مجموع 23 شهرستان ب ه جز شهرستان اصفهان که در سطح بسیار برخوردار قرار دارد 43 17 درصد در سطح بسیار محروم قرار دارند و نهایتاً با در نظر / 13 درصد محروم و 39 / 34 درصد نیمه برخوردار، 04 / برخوردار، 78 گرفتن گروه سطح بندی و جایگاه شهرستانها به منظور کاهش نابرابریهای فضایی و ایجاد تعادل ناحیهای در توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، شهرستانهای استان اولویتبندی شدهاند.
۲۲۹۵.

بازشناسی ابعاد و راهبردهای برندسازی مراکز تجاری با تأکید بر هویت شهری (نمونه موردی: بازار تاریخی، لاله پارک و برج تجارت جهانی تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و برنامه ریزی شهری دوره ۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 277 - 295

کلیدواژه‌ها: برندسازی هویت شهری مراکز تجاری بازار تاریخی تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۱۸۸
هویت یکی از مولفه های اساسی در برندسازی محسوب می شود. یکی از راهکارهای مدیریت شهری به منظور پیشرفت در بازار رقابتی جهان، بازشناسی ابعاد و راهبردها در عین توجه به هویت شهری در جهت دستیابی به برندسازی شهری پایدار برای شهرهاست. هدف این پژوهش بازشناسی ابعاد و راهبردهای طراحی مراکز تجاری در برندسازی شهری است. این پژوهش با راهبرد توصیفی_تحلیلی و از نوع کاربردی است؛ که ابتدا به بررسی شاخص های برندینگ شهری در کلانشهر تبریز با تأکید بر مراکز تجاری برای پاسخ به دو پرسش اول تحقیق می پردازد. در این پژوهش، ابتدا مؤلفه های برندسازی شهری با تاکید بر جنبه تجاری تحلیل و سپس نمونه های موردی (بازارتبریز، لاله پارک و مرکز تجارت جهانی) بررسی گردید. در این پژوهش جمع آوری داده ها از طریق توزیع پرسشنامه و مطالعات کتابخانه ای انجام گرفته است. این پیمایش بدین منظور برای شناخت و برندسازی مکان های تجاری شهر تبریز با نظرسنجی از متخصصان و مدیران شهری و تکنیک توزیع پرسش نامه های طیف لیکرت بین 30 نفر، انجام و برای پاسخ به سوال سوم تحقیق تحلیل شده است. در بخش یافته ها بازار تاریخی تبریز با دارا بودن بیشترین قابلیت در برندسازی تجاری و دارا بودن ضعف هایی در زمینه عدم مقاومت در برابر حوادث طبیعی، می باشد. نتایج حاصل از پژوهش های میدانی و تحلیل آماری درباره برندسازی مراکز تجاری شهر تبریز به این شرح است: آگاهی از برند و شهرت جهانی از عوامل موثر بر برندسازی مراکز تجاری شهر تبریز هستند، ابعاد و راهبردها در طراحی مراکز تجاری توجه به، "تصویر از برند"، "آگاهی از برند" بارویکرد برندسازی مکان هستند
۲۲۹۶.

واکاوی عوامل مؤثر بر نگرش زنان روستایی نسبت به ایجاد گروه های خودیار؛ مطالعه موردی: بخش بزینه رود، شهرستان خدابنده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۳ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۷) 873 - 886

کلیدواژه‌ها: استان زنجان توانمندسازی زنان روستایی گروه های خودیار نگرش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۵۲۲
گروه های خودیار، به عنوان یکی از مهم ترین راهبردهای توانمندسازی زنان، اهمیت زیادی در زمینه اشتغال، تولید درآمد، کاهش فقر، و ارتقای صادرات و درآمد ارز خارجی کشورهای در حال توسعه دارند. ایجاد این گروه ها می تواند متأثر از عوامل مختلف جغرافیایی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، و اقتصادی باشد. بنابراین، تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر نگرش زنان روستایی نسبت به گروه های خودیار در بخش بزینه رود تدوین شده است. پژوهش به صورت ترکیبی - اکتشافی متوالی انجام شده است. در مرحله نخست نگرش زنان روستایی به ایجاد گروه های خودیار با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از طریق مصاحبه احصا و در مرحله دوم به تحلیل بیشترین عوامل مؤثر د ر نگرش زنان روستایی نسبت به ایجاد گروه های خودیار از طریق پرسش نامه محقق ساخته با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای پرداخته شده است. در مرحله اول پژوهش ، عوامل مؤثر د ر ایجاد گروه های خودیار در قالب 27 مفهوم احصا و در پنج بُعد طبقه بندی شد. نتایج مرحله دوم نیز حاکی از آن است که میانگین عددی حاصل در ابعاد اجتماعی- اقتصادی، پذیرش فناوری و مشارکت، بازاریابی، آموزش و حمایت، بانکداری/ اعتبارات به ترتیب مبیّن بالابودن عوامل مؤثر د ر نگرش زنان روستایی نسبت به ایجاد گروه های خودیار بوده و عوامل اجتماعی- اقتصادی مهم ترین عامل تأثیرگذار در ایجاد گروه های خودیار زنان روستایی است. بنابراین، نتایج نشان می دهد استفاده از سرمایه جمعی در اجرای فعالیت ها و استفاده مشاع از ابزارهای تولید باعث صرفه جویی در عوامل تولید خواهد شد و تلاش های جمعی در امور مربوط به گروه های خودیار و انعطاف پذیری در قوانین و مقررات سبب افزایش بازدهی زنان عضو می شود.
۲۲۹۷.

تحلیل بافت های تاریخی شهری برای مقابله با مخاطرات انسانی مطالعه موردی: منطقه 12 شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۹ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 589 - 613

کلیدواژه‌ها: بافت تاریخی پدافند غیرعامل توسعه پایدار شهری مخاطرات انسانی منطقه 12 تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۵ تعداد دانلود : ۵۱۳
بافت های تاریخی شهری دربرگیرنده آثار جایگزین ناپذیری از گذشته هستند که می توانند در آگاهی جوامع از ارزش های فرهنگی پیشینیان مؤثر باشند. حفظ آن ها علاوه بر برانگیختن غرور ملی و ایجاد حس هویت، بر کیفیت زندگی نیز می افزاید. هدف از این پژوهش، تحلیل بافت های تاریخی شهری برای مقابله با مخاطرات انسانی است و منطقه 12 شهر تهران که یکی از مناطق قدیمی و مرکزی این شهر محسوب می شود، به دلیل وجود بناها و آثار تاریخی ارزشمند و متعدد، به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. این تحقیق از نوع اکتشافی است که با هدف کاربردی به بررسی داده ها پرداخته است. براساس اهداف و پرسش های تعیین شده برای تحقیق، به طور عمده مطالعات اسنادی و کتابخانه ای صورت گرفت و با استفاده از روش پرسشنامه و مصاحبه برای آگاهی از نظرات، افکار و اندیشه های گروه های هدف استفاده شد. با بهره گیری از تکنیک ها و روش های معمول در مطالعات جغرافیایی، داده های جمع آوری شده، رتبه بندی، وزن دهی و دسته بندی و سپس تحلیل شدند. برای تهیه نقشه های موضوعی براساس داده های گردآوری شده و همچنین تجزیه و تحلیل و ترکیب لایه های اطلاعاتی و تهیه نقشه های استنتاجی از سیستم های اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. مهم ترین نکته قابل توجه در پژوهش حاضر، تلفیق اصول اساسی رویکرد «پدافند غیرعامل» و پارادایم «توسعه پایدار شهری» در تحلیل بافت های تاریخی برای مقابله با مخاطرات انسانی است؛ چرا که دو رویکرد فوق، تضاد مفهومی و عملکردی با هم دارند و تاکنون نیز در تعامل با یکدیگر مطالعه نشده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد بافت های تاریخی شهری در منطقه 12 تهران به شدت در برابر مخاطرات انسانی آسیب پذیر هستند. عامل «انسان» به همان میزان که قادر است بافت تاریخی را با انواع خطرات جدی مواجه سازد، به دلیل نقش تأثیرگذار خود در محافظت از این بافت، توان مقابله با انواع مخاطرات، به ویژه مخاطرات انسانی را نیز دارد؛ بنابراین پارادایم توسعه پایدار شهری به منظور حفظ تعادل بین سه رکن «فضا»، «جمعیت» و «فعالیت» و رویکرد پدافند غیرعامل با تأکید بر توانمندی عاملیت مقوله انسانی، علی رغم پارادوکس هایی که در معیارهای پایداری شهر با یکدیگر دارند، برای حفاظت بافت های تاریخی شهر باید در کنار یکدیگر استفاده شوند.
۲۲۹۸.

سنجش کیفیت فضاهای شهری با رویکرد عدالت جنسیتی در کلانشهرها، مطالعه موردی: کلانشهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال پانزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۳) 45 - 63

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی عدالت جنسیتی فضاهای شهری کلانشهر تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۲۰۶
ﺣﻀﻮر زﻧﺎن و ﺗﺒییﻦ ﻧﻘﺶ آﻧﺎن در ﺷکﻞ دﻫی ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی اﻣﺮوزی، ﻣﺴﺌﻠﻪ ای ﻣﻬﻢ و ﺣیﺎﺗی ﻣی ﺑﺎﺷﺪ. از ﻃﺮﻓی ﻣﻮﺿﻮع ﺟﻨﺴیﺖ و ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴیﺘی در ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻣﻮﺿﻮﻋی اﺳﺖ کﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺣﺎﺷیﻪ راﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴیﺘی ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی رﻋﺎیﺖ ﺗﻨﺎﺳﺐ زﻧﺎن و ﻣﺮدان در دﺳﺘﺮﺳی ﺑﻪ ﻫﻤه اﻣکﺎﻧﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕی، اﺟﺘﻤﺎﻋی و اﻗﺘﺼﺎدی اﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای کﻪ در ﺣﻖ ﻫیﭻ کﺪام اﺟﺤﺎﻓی ﻧﺸﻮد. از ایﻦ رو ﻧﻮیﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮیﻪ ای و همچنین ﻣﻬمتریﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در ایﻦ ﺧﺼﻮص، کیﻔیﺖ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی و رﺿﺎیﺖ زﻧﺎن از آنﻫﺎ را در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮ ﺗﺒﺮیﺰ ﺳﻨﺠیﺪه اﻧﺪ. در ایﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﭘﺲ از ﺷﻨﺎﺳﺎیی ﻣﻌیﺎرﻫﺎی ﻣﺆﺛﺮ در کیﻔیﺖ زﻧﺪﮔی زﻧﺎن، ﺟﻬﺖ اﺧﺘﺼﺎص اوزان ﺑﻪ ﻫﺮیک از آنﻫﺎ، ﺑﻪ ﻣﻘﺎیﺴﻪ زوﺟی ﻣﻌیﺎرﻫﺎ ﺑﻪ روش ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒیAHP ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ. در اداﻣﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮ ﺗﺒﺮیﺰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل ﻫﺎی ویکﻮر و اﻟکﺘﺮ رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪی ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺮای ﺗﻠﻔیﻖ ﻧﺘﺎیﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از ﻫﺮ دو ﻣﺪل، از ﺗکﻨیک کﭗ ﻟﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدیﺪ کﻪ ﻧﺘﺎیﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﻧﺸﺎن-دﻫﻨﺪه ایﻦ اﺳﺖ کﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ 4 و 1 کﻪ ﺟﺰو ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ کیﻔیﺖ زﻧﺪﮔی ﺑﻬﺘﺮ ﺗﺒﺮیﺰ ﻣی ﺑﺎﺷﻨﺪ از ﻧﻈﺮ رﺿﺎیﺖ زﻧﺎن از ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻧیﺰ در رﺗﺒﻪﻫﺎی ﻧﺨﺴﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ و ﻣﻨﺎﻃﻖ 9 و 5 در رﺗﺒﻪ ﻫﺎی آﺧﺮ ﻗﺮار دارﻧﺪ و وﺿﻌیﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒی را ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی کیﻔیﺖ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی و رﺿﺎیﺖ زﻧﺎن ﻧﺪارﻧﺪ کﻪ ﺑیﺸﺘﺮیﻦ اﺳکﺎنﻫﺎی ﻏیﺮرﺳﻤی و ﺣﺎﺷیﻪﻧﺸیﻨی در ایﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎﻧﻮاﻧی کﻪ در ایﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﺎﺷیﻪای ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ کﻤﺘﺮیﻦ رﺿﺎیﺖ را از ﺧﺪﻣﺎت و ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی دارﻧﺪ.
۲۲۹۹.

تحلیل ناهمگونی فضایی شاخص های توسعه و رتبه بندی استانهای کشور با تکنیک های آماره فضایی و تصمیم گیری های چند منظوره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال پانزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۳) 1 - 22

کلیدواژه‌ها: توسعه یافتگی استانها ناهمگونی فضایی شاخص های توسعه تکنیک آماره فضایی تکنیکMADM

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۳ تعداد دانلود : ۲۰۴
در این پژوهش به بررسی جایگاه توسعه یافتگی استان های کشور پرداخته شده است. به همین منظور برای بررسی توسعه یافتگی از71 شاخص در 6 حوزه استفاده شده که این آمار از سالنامه های آماری سال1395 استخراج گردیده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر کاربردی بوده و هدف آن بررسی جایگاه توسعه یافتگی استان های کشور است. در این تحقیق از روش آنتروپی شانون برای وزن دهی و برای محاسبات توسعه یافتگی از تکنیک های تصمیم گیری چند شاخصه الکتر و ویکور استفاده شده است. برای یکسان سازی نتایج نیز تکنیک کپلند بکارگرفته شده، برای تهیه نقشه خوشه و ناخوشه و تحلیل فضایی نابرابری ها از تکنیک های آمار فضایی و روش لکه های داغ و خوشه و ناخوشه در تحلیل ها استفاده شده است، نتایج بدست آمده از روش ها نشان می دهد استان سمنان به تنهایی در وضعیت بسیار برخوردار قرار داشته و استانهایی مانند اصفهان، یزد و اردبیل و چهارمحال و بختیاری در وضعیت برخوردار قرار دارد. نتایج تحلیل های آمار فضایی با استفاده از تحلیل لکه های داغ بر مبنای امتیاز کپلند نشان می دهد که استانهای سمنان و مازندران به احتمال 95% و استانهای گلستان، تهران و اصفهان به احتمال 90% جزو لکه های داغ و استانهای سیستان و بلوچستان و هرمزگان به احتمال 90% لکه های سرد می باشند. تحلیل خوشه و ناخوشه بر مبنای امتیاز حاصل از مدل کپلند نیز حاکی است استان سمنان یک خوشه با مقادیر بالا ( HH ) و استان البرز یک ناخوشه می باشد که توسط مقادیر بالا محاصره شده است ( LH )
۲۳۰۰.

گونه شناسی و بررسی ساختارهای مدیریت زائرسراهای ارزان قیمت در شهر مشهد، با نگاهی بر تئوری نوآوری مخرب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۳ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۷) 977 - 998

کلیدواژه‌ها: اقامت ارزان زائرسرا گونه شناسی مشهد نوآوری مخرب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۹ تعداد دانلود : ۲۲۴
تأمین اقامتگاه ، بر اساس توان اقتصادی و سطح اجتماعی گردشگران، یکی از مهم ترین موضوعات مدیریت مقاصد گردشگری است که در ایران از وظایف و اختیارات قانونی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری ، و صنایع دستی است. مس ئ له اساسی پژوهش حاضر بررسی و گونه شناسی اقامتگاه های ارزان قیمت در شهر مشهد، فرایندهای عملیاتی و اجرایی احداث ، و ارا ئه راهکارهای مدیریت چالش های ناشی از احداث آن ها، به عنوان یک نوآوری مخرب در محیط بازار رسمی اقامت گردشگران، با رویکردی انتقادی و با نگاهی بر تئوری های علمی مرتبط است. نوآوری مخرب بازار و شبکه ارزش جدیدی ایجاد می کند و موجب بر هم خوردن موازنه شرکت ها در بازار می شود. این پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی است و پژوهشی کاربردی در حوزه مطالعات گردشگری به شمار می آید. اطلاعات از دو طریق اسنادی و میدانی گردآوری شد و در تحلیل اطلاعات از نرم افزار GIS استفاده شد. مسا ئ ل ناشی از توسعه لجام گسیخته زائرسراها در چهار زمینه مدیریتی، اقتصادی، اجتماعی ، و محیطی- کالبدی بررسی شد و راهکارهای برون رفت از آن پیشنهاد شد. از دیدگاه انتقادی، آنچه موجب تغییر و نوسان ناگهانی بازار اقامت در مشهد شده عمدتاً ناشی از تفاوت وزن تأثیرگذاری عناصر قدرت بر سیاست گذاری های حوزه اسکان است و راهکار نهایی برون رفت از این مس ئ له مشارکت کلیه ذی نفعان در برنامه مدیریت یکپارچه اقامت زائران و گردشگران در شهر مشهد است. نتیجه اجرای این راهکار ایجاد فضای سالم رقابتی و کنترل و مدیریت خسارت های اقتصادی ناشی از یک فعالیت جدید بر بازار سنتی و رسمی اقامت و اسکان گردشگران در شهر مشهد است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان