درخت حوزه‌های تخصصی

یکی از آثار مهم تحولات قرن حاضر، گسترش تفکر جهانی شدن است. امروزه شرکت ها و سازمان های متعددی در نقاط مختلف جهان در حال رقابتند و تولید را از حد تصمیمی محدود، به حد قلمروی جهانی و تصمیمی استراتژیک تبدیل کرده اند. از این رو، بررسی مسائل و مشکلات سازمان ها و افزایش میزان رقابت پذیری آن ها، به ویژه برخورداری سازمان از زنجیره تامینی در ابعاد تولید در مقیاس جهانی، از جمله مباحث مطرح در ادبیات مدیریت است. با توجه به این نکته که تامین کننده از ارکان مهم و مؤثر بر میزان رقابت پذیری سازمان است، مقاله حاضر به معرفی مدل انتخاب تامین کننده استراتژیک جهانی با قابلیت گزینش تامین کنندگان با دو شرط اساسیِ همکاری استراتژیک، و توان تولید در مقیاس جهانی پرداخته و نتایج آزمون آن را برای تامین کننده رده اول یکی از شرکت های تامین کننده قطعات در صنعت خودرو کشور، تبیین می کند.

پیشرفت بی سابقه علوم در حوزه های گوناگون دانش بشری در قرن اخیر سبب ایجاد سیستمهای بزرگ و پیچیده ای شده است که تصمیم گیری و برنامه ریزی را با استفاده از روشهای متداول سنتی دچار مشکل و پیچیدگی کرده است. از این روبه رویکردی نیاز است که ضمن مقابله با پیچیدگی قادر باشد علاوه بر بهره گیری از روش شناختی مهندسی سیستمها، تصویری روشن و شفاف از اجزای سیستم برنامه ریزی و رابطه میان آنها ارایه کند. سیستمهای اقتصادی، مانند سیستم اقتصاد ایران، هنگامی پیچیده می شوند که تعداد اجزای تشکیل دهنده آنها زیاد شود، و نیز هر تغییری در یکی از اجرای سیستم، تغییرات دیگری را در کل سیستم در پی داشته باشد. این تغییرات پویا، و به ندرت خطی است. از این رو با معادلات دیفرانسیل و یا تفاضلی نمی توان رفتار چنین سیستمهایی را پیش بینی کرد. این مقاله به منظور طراحی سیستم برنامه ریزی برای اقتصاد ایران از روش شناختی مهندسی سیستمها و ریاضیات استفاده می کند. رویکردی که در آن ضمن رعایت اصل کلیت، اجزای گوناگون سیستم برنامه ریزی برای اقتصاد ایران را با استفاده از ریاضیات به طور روشن و شفاف ارایه می کند. از آن جا که مسایل اقتصاد ایران روز به روز پیچیده تر می شود و عوامل دست اندرکاران آن ارتباط بیشتری با یکدیگر پیدا می کند، اجزای سیستم برنامه ریزی اقتصاد ایران و رابطه میان آنها با مشارکت و تبادل نظر گروهی متخصصان، کارشناسان، و افراد ذی نفع و آگاه به اقتصاد ایران تعیین شده است. در این مقاله به منظور طراحی سیستم برنامه ریزی برای اقتصاد ایران ابتدا به تعریف سیستم و برنامه ریزی اشاره می شود. سپس مرور کوتاهی بر تاریخ اقتصاد ایران شده است، و در قسمت بعدی مفاهیم ریاضی کاربردی در سیستم برنامه ریزی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، و در آخر با استفاده از این مفاهیم سیستم برنامه ریزی برای اقتصاد ایران طراحی شده است.

اصل مشترى مدارى در نظریه هاى نوین مدیریت به عنوان یکى از جهت گیرى هاى اصلى سازمان هاى امروزى تلقى مى شود، زیرا در عمل با جلب رضایت مشتریان درون و برون سازمان، کارآیى خود را در راستاى بهره ورى سازمانى به اثبات رسانده است. طرح تکریم نیز به عنوان یکى از برنامه هاى تحول ادارى کشور، با محور قرار دادن جلب رضایت ارباب رجوع در این راستا به اجراء در آمده است. هدف از انجام این پژوهش، بررسى محتواى طرح تکریم در مقایسه با اصول و مبانى مشترى مدارى است. روش بررسی: در این مقاله که به روش مرورى و با استفاده ازمنابع کتابخانه اى و اینترنت و ثبت و آنالیز تجربیات عینى، مستقیم و گسترده نویسنندگان در سازمان هاى دولتى تهیه؛و سعى شده است علاوه بر بیان اهداف طرح تکریم و معرفى آن به عنوان یک راهکار مشترى مدار در راستاى برنامه هاى تحول ادارى کشور، اهمیت جلب رضایت مشتریان داخلى سازمان (کارکنان) و توانمندسازى و انگیزش آنها به عنوان پیش شرط اجراى این طرح بررسى شده و میزان تطابق این طرح با اصول و مبانى مشترى مدارى مورد بحث و بررسى قرار گیرد. به دلیل تازه گى، ضرورت اجرا و گستردگى این طرح در سطح کشور، انجام این پژوهش هایى در این زمینه بسیار ضرورى به نظر مى رسد. مرورى بر مطالعات: عمده مطالعات انجام شده نشان داده اند که بیشترین مشکلات نظام ادارى کشور در بخش نیروى انسانى است که اهم آن نداشتن انگیزه، عدم تامین اقتصادى و نیازها؛ وجود محافظه کارى وروابط کار نامطلوب است. در بخش سیستم ها و روش ها نیز کم توجهى به مشترى گرایى و مدیریت کیفیت ذکر شده است. توجه به مشترى مدارى به عنوان راهکار مشترک تمام پژوهش هاى مذکور مطرح گردیده است. در مصوبه طرح تکریم تامین منافع ارباب رجوع بر منافع مؤسسه و ارائه دهندگان خدمت ترجیح داده شده است، که این کم توجهى موفقیت سازمان را در این راستا به چالش کشیده است . نتیجه گیری: طرح تکریم به عنوان یک راهکار مشترى مدار در راستاى ایجاد تحول ادارى کشور، باید با توانمندسازى، حمایت همه جانبه وانگیزش ارائه دهندگان خدمات از طریق اعمال مدیریت علمى و کارآمد، مشتریان داخلى رادر اولویت توجه قرار داده تا از طریق جلب رضایت آنها، بهبود مستمر کیفیت خدمات تحقق یافته و رضایت مشتریان خارجى سازمان نیز جلب شود."

هر سازمان یا شرکتی در بعد بیرونی و محیط خارجی خود که به نوعی بر حسب بزرگی و گسترده بودن آن غیر قابل کنترل نیز می باشد ، با فرصت ها و تهدیداتی رو به روست که می تواند به عنوان عامل کلیدی موفقیت یا شکست یک سازمان تلقی گردد و به قولی دیگر بهره گیری مناسب از این فرصت ها و اتخاذ تدابیری برای رویارویی با تهدیدات اگر از طرح سازمان نادیده گرفته شود همچون طوفان تسونومی به یکباره و در اندک زمانی همه چیز را ویران می کند و در هم می شکند . برای حضور موفق در این عرصه رقابت و بازی تجارت ، آشنایی با قواعد بازی تجارت لاجرم الزامیست که در این دریای مواج و طوفانی اگر چه نتوانیم قایق سواری کنیم حداقل از موج سواری در این دریا مواج لذت ببریم .

کسب مزیت رقابتی، از مباحث چالش‌برانگیز در دنیای رقابتی امروز است و محققان بسیاری این موضوع را مطالعه و بررسی کرده‌اند. نتیجه این تحقیق‌ها، بنیان سازمان‌های بازار راهبر را شکل داده است. سازمان‌های بازار راهبر، مشتری و بازار را مبنای کسب و کار خود قرار داده‌اند. صاحب‌نظران، شاخص‌ترین قابلیت متمایز این نوع سازمان‌ها را، قابلیت یادگیری بازار در نظر گرفته‌اند. از طرف دیگر، در منابع نظریة مبتنی بر منابع، که فلسفة آن تأکید بر منابع و قابلیت‌های سازمان در جهت خلق مزیت رقابتی است، تحقیق و توسعه به عنوان قابلیت نوآورانه در‌ نظر‌ گرفته شده است. سازمان‌هایی که بر قابلیت تحقیق و توسعه تأکید می‌ورزند، توانایی بالایی در خلق محصولات جدید دارند، بنابراین با توجه به اهمیت ایجاد محصولات جدید و نوآورانه در دنیای رقابتی امروز و ارتباط تنگاتنگ آن با قابلیت یادگیری بازار به عنوان قابلیت متمایز سازمان‌های بازار راهبر، در این مقاله، فرایند خلق محصولات جدید و نوآورانه بر مبنای قابلیت یادگیری بازار، تشریح شده و با تبیین اجزای این فرایند، اثر آن در خلق محصولات نوآورانه بررسی شده است.

اگرچه تحقیقات بسیاری در زمینه نظریه‌‌‌های علمی و تجربه‌‌های عملی در حوزه مدیریت زنجیره عرضه (SCM ) به‌عمل آمده و ارزیابی عملکرد آن نیز از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گرفته است، باوجود این، موضوع ارزیابی عملکرد SCM از نقطه نظر‌های متعدد از جمله انتخاب مقیاس‌‌ها و شاخص‌‌های مناسب ، توسعه فنون ریاضی اندازه گیری عملکرد و نیز دستیابی به بسیاری از ویژگی‌‌های کاربردی حاصل از محاسبات عملکرد، می‌تواند توسعه یابد. اشکال‌‌ها و نقص‌‌های اساسی بسیاری باعث می‌شوند تا سیستم‌‌های ارزیابی عملکرد فعلی در توسعه و بهبود SCM از کارایی و اثربخشی کافی برخوردار نباشند. به‌منظور پاسخ‌گویی و پوشش نارسائی‌‌های ماهوی سیستم‌‌های ارزیابی عملکرد در زنجیره عرضه و نیز جامعیت ارزیابی زنجیره ، در این مقاله مدل جامعی تدوین و ارایه می‌شود که بر دو رویکرد اصلی اثربخشی اجرای اهداف استراتژیک زنجیره و تامین رضایت مراکز ذی‌نفع در آن مبتنی بوده و در صدد نمایش توانمندی زنجیره عرضه در یک مدل چندسطحی و رویکردی فرایند محور است. رویکرد ابتکاری مدل در مورد تامین رضایت مراکز و گروه‌‌های ذی‌نفع در زنجیره سبب شده تا شاخص‌‌های مناسب سنجش نیز بر مبنای روش جدیدی , تحت عنوان روش مصداقی استخراج شاخص‌‌ها تعیین و مورد بررسی قرار گیرند. این روش بر ملاحظه مصادیق اهداف راهبردی زنجیره عرضه و تبیین عوامل کلیدی موفقیت در هر رده از زنجیره مبتنی است.

رزشیابی و قیمت گذاری دانش فنی از جمله فعالیت های دشوار می باشد. پیچیدگی های مرتبط با تکنولوژی و دانش فنی، بسیاری از بنگاه های اقتصادی را از قیمت گذاری علمی منصرف ساخته است. از سوی دیگر استفاده از روش های معتبر علمی برای قیمت گذاری، این بنگاه ها را بر آن داشته است تا به منظور موفقیت بیشتر در تجاری سازی دانش فنی، از چنین روش هایی استفاده نمایند. در این مقاله با استفاده از یک رویکرد فیمابین، ابتدا ارزیابی دانش فنی توسط یک مدل سیستماتیک بعمل آمده سپس قیمت گذاری بر اساس یک روش تجربی و ابتکاری ارائه می شود. در انتها نیز نتایج استفاده از این مدل در مورد چند دانش فنی در پژوهشگاه صنعت نفت ارایه می گردد.

از جمله مشکلات مهم امروز صنعت کشور عدم رقابت پذیری است که یکی از ارکان این مشکل بزرگ عدم شفافیت بازار می باشد. منظور اینکه اطلاعات به اندازه کافی در محیط بازار وجود ندارد. لذا معاملات و مبادلات با کارایی بالا انجام نمی شود. در صورتیکه اطلاعات موجود در بازار افزایش یابد، از یک طرف مشتریان خریدهای بهینه تری را انجام خواهند داد و از طرف دیگر تولیدکنندگان نیز ترغیب می شوند که برای حفظ یا افزایش سهم بازار خود تلاش بیشتری نمایند. این مساله (عدم شفافیت بازار) برای شرکت های انفورماتیکی کشور نیز مطرح بوده است. در این مقاله جستجویی گسترده در ارتباط با سابقه رتبه بندی در دنیا، تکنیک ها و متدولوژی های رتبه بندی و مدل های ارزیابی سازمان انجام گرفته است. خروجی این کار توسعه مدلی جهت بررسی شرکت های انفورماتیکی بوده است. دراین مدل یک شرکت بر اساس سه حوزه ورودی، پردازش و خروجی مورد بررسی قرار می گیرد. سپس یک تکنیک کمی مدل مذکور را تکمیل نموده است. در نهایت نیز نمره هر شرکت بر اساس جذابیت سرمایه گذاری محاسبه شده و بر مبنای آن رتبه بندی شرکت ها صورت گرفته است.