درخت حوزه‌های تخصصی

پژوهش حاضر، به منظور تعیینِ میزان تأثیر گذاری بازی های آموزشیِ مبتنی بر گفتمان کلاسی، بر دایره واژگان کودکان کلاس دوم ابتدایی انجام شد. نخست، مفهوم گفتمان کلاسی به درون دادِ ارائه شده و یا تنظیم شده به وسیله معلم و تعامل و پیوند میان دانش آموزان از طریق بازی محدود شد. سپس، 44 دانش آموز پایه دوم ابتدایی با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به شیوه تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش گروه بندی شدند. طرح پیش آزمون-پس آزمون با بهره گیری از یک آزمون دایره واژگانِ محقق ساخته که دربرگیرنده 35 پرسش بود، به اجرا درآمد. در ابتدای فرایند پژوهش، پیش آزمون از هر دو گروه به اجرا در آمد تا از میزان یکپارچگی و سطح آگاهی آن ها درباره واژگان اطمینان به دست آید. سپس، گروه آزمایش طی 6 ماه به مدت 3 ساعت در هفته، با روش مبتنی بر بازی های زبانی مبتنی بر گفتمان کلاسی آموزش داده شدند. گروه کنترل نیز بدون تمرکز بر بازی های زبانی و در همان مدت با معلم و کتاب آموزشی، موردِ آموزش سنتی یکسان قرار گرفتند. در پایان دوره آموزشی، پس آزمون پیشرفت زبانی از هر دو گروه به اجرا درآمد. یافته های تحلیل نمرات با بهره گیری از آزمون تی مستقل نشان داد که تفاوت معناداری در یافته های پس آزمون بین گروه آزمایش که تحت آموزش با بازی های زبانیِ مبتنی بر گفتمان کلاسی قرار گرفته بود و گروه کنترل که تحت آموزش سنتی بود، وجود داشت. به این معنا که گروه آزمایش پیشرفت چشمگیری در افزایش دایره واژگان از خود نشان داد. یافته ها می تواند راهگشای معلمان، برنامه ریزان و نگارندگان کتاب های درسی در نظام آموزش و پرورش کشور باشد تا با توجه به رویکردهای گفتمانی روزمره و گنجاندن مفاهیم مرتبط با بازی، علاقه و تمایل دانش آموزان برای یادگیری را افزایش دهند.

This paper reports an attempt to see if podcasting can be a valuable tool to improve English vocabulary learning and retention of Persian university students compared with traditional method of vocabulary teaching. Students have been randomly divided into two groups namely experimental and control group. In the experimental group, students are asked to produce podcasts collaboratively and students in the control group are asked to spend the same amount of time in a traditional class practicing vocabulary items. The analysis of covariance shows students in the experimental group significantly outperform students in control group in terms of both learning and retention of vocabulary items.

این مقاله به بررسی کلاس آموزش ترجمه دیداری شنیداری و تأثیر دوره آموزش زیرنویس فیلم، سریال و برنامه مستند بر دیدگاه دانشجویان به مهارت های کار تیمی می پردازد. با توجه به زمان بندی محدود پروژه های زیرنویس و همچنین، ویژگی های زبانی و فنی مختلف مورد نیاز برای انجام آن ها، نقش کار تیمی در این تخصص در نهادهای رسمی و حتی گروه های غیررسمی فعالِ ساخت زیرنویس بسیار برجسته است. با هدف بررسی وضعیت موجود و ارتباط آموزش زیرنویس با ارتقای دیدگاه دانشجویان نسبت به مهارت های کار تیمی در فضای آموزشی دانشگاهی ایران، 167 دانشجوی زن و مرد مترجمی زبان انگلیسی انتخاب شدند و در یک دوره زمانی پنج ماهه در 6 کلاس آموزش زیرنویس مهارت های ترجمه و ساخت زیرنویس به صورت گروهی شرکت کردند. بر اساس روش پژوهش شبه تجربی و با استفاده از پیش آزمون و پس آزمون این تحقیق، دیدگاه این دانشجویان در زمینه مهارت های کار گروهی در پیش از شروع دوره و پس از انجام سه پروژه ترجمه برگرفته از بازار کار و ساخت زیرنویس برای سه برنامه مستند بررسی و تحلیل شد. روایی و پایایی آزمون سنجش دیدگاه دانشجویان مترجمی زبان انگلیسی در مورد مهارت های کار تیمی طراحی شده از سوی محققان، نشان داد این آزمون دارای اعتبار مناسبی است، و می تواند در سایر پژوهش های مشابه استفاده شود.

افزایش تب و تاب یادگیری زبان خارجی بویژه زبان انگلیسی، به تأسیس رو به رشد آموزشگاههای زبان در سالهای اخیر انجامید. عدم کارآیی نسبتاً مطلوب آموزش و پرورش در آموزش زبان انگلیسی، بروز نیازهای تازه برای کسب مناصب جدید، تقاضا برای تحصیل و کار در خارج از کشور و بسیاریموارد دیگر، عملاً به رشد شتابان آموزشگاههای زبان افزود. با وجود این، مدیران آموزشگاههای زبان همانند بسیاری از مدیران کسب و کاری، اکنون دغدغه ی آینده ی کسب و کاری خود را دارند. تمایل دارند بر پایه ی واقعیتهای پیش رو، بتوانند آینده ی 2 تا 5 سال آتی را با وضوح بیشتری ترسیم کنند؛ چراکه رشد و توسعه ی آموزشگاههای زبان در ایران در گرو این پیش بینی های جسورانه است. چنین نگاهی سبب شد تا به سراغ برخی از مدیران و کارشناسان آموزشگاههای زبان رفتیم و این تک پرسش را با آنان در میان گذاشتیم که: ""آینده ی آموزشگاههای زبان در ایران چه خواهد بود؟"" پاسخ این مدیران و کارشناسان فراتر از انتظارمان بود. ازاین رو به لطف این مدیران، برخی پاسخها تا جایی که شدنی بود، در این اثر آمده است. برخی از پاسخهای مدیران آینده نگر آموزشگاههای زبان را مجاز نبودیم که در این نشریه درج کنیم. پیشنهاد مؤکد آنان بود که نشریه وظیفه دارد ""پرسشهای خوب"" برای مدیران بالنده طرح کند. اگر مدیرانی تمایل داشتند بیش از این جستجوهای آینده نگری داشته باشند، بهتر است در قالب یک پروژه ی خاص برای ""آموزشگاه"" آنان در قالب مشاوره تقدیم شود.

گورانی یکی از زبان ها ی ایرانی شمال غربی است که به طور پراکنده در استان های کرمانشاه و کردستان ایران و بخش هایی از اقلیم کردستان عراق تکلم می شود و با توجه به گسترش نفوذ زبان های قدرتمند مجاور آن مانند فارسی، عربی و کردی، در معرض خطر است. یکی از ویژگی های دستوری زبان گورانی، جنس دستوری است که در مورد آن تنها به اشارات کوتاهی در برخی از منابع مانند ( 1966 MacKenzie, ) و سجادی (1394) بر می خوریم. با توجه به نقش مؤثر جنس دستوری در صرف و نحو گورانی، این مقاله می کوشد تا با استفاده از داده های میدانی از دو گویش لهون (شمالی و جنوبی) و هورامان تخت، به نقش، کاربرد و صورت گوناگون این ویژگی دستوری در این زبان بپردازد. داده های این پژوهش با استفاده از چارچوب نظری ( Corbett, 1991 ) بررسی شده و روش تشخیص جنس دستوری واژ ه های مشتق، مرکب و وام واژه ها تعیین شده است. نتایج به دست آمده، تفاوت های معناداری را در کاربرد جنس دستوری هنگام وام گیری واژه از زبان های دیگر و تک واژهای حالت در دو جنس مذکر و مؤنث و شناسه های فعلی و تأثیر جنس دستوری اسم بر وابسته های اسمی در دو گویش مذکور هورامی نشان می دهد.

هرچه صورت یک نشانه پیچیده تر یا نشان دارتر باشد درنتیجه معنی هم پیچیده تر خواهد بود. نشان داری می تواند شکل یک رابطۀ دوتایی را به خود بگیرد یا به صورت طیفی باشد که از بی نشانی آغاز می شود و به نشان دارترین صورت ختم می شود. در مورد نشان دار بودن و پیچیده بودن آنچه در بدو امر مطرح می شود این نکته وجود دارد که صورت پیچیده یا نشان دار، تکواژهای بیشتری نسبت به صورت بی نشان دارد و بسامد وقوع آن ها نیز کمتر از صورت های بی نشان است. بنابراین، بین نشان دار بودن یک مقوله و تنوع معنایی و پیچیده بودن آن رابطۀ مستقیم وجود دارد. فرایندهای نحوی که ترتیب کلمات جمله را تغییر می دهند فرایندهای مؤکدسازی ازجمله مبتداسازی، اسنادی سازی، سازه آمیزی، مجهول سازی و فراگذری هستند که باعث نشان دار شدن جمله می شوند. ساخت نحوی ویژۀ دیگر، ساخت افعال متوالی است که ساختی نشان دار است و در این مقاله به آن اشاره خواهد شد. فرضیۀ اصلی مقالۀ حاضر عبارت است از اینکه تغییر ترتیب متعارف کلمات در جملات فارسی که منتج از فرایندهای نحوی است با نشان داری مرتبط است. هر کدام از موارد ترتیب کلمات و نشان داری به تنهایی تاکنون در پژوهش های مختلفی بررسی شده اند؛ اما در این مقاله ارتباط چگونگی و چرایی تغییر آرایش و ترتیب کلمات در جملات نمونۀ فارسی معیار با موضوع و مفهوم نشان داری مورد بررسی قرار خواهد گرفت. برای نخستین بار نوعی متفاوت از انواع نشان داری با عنوان نشان داری حرکتی در این مقاله مطرح خواهد شد که از نوآوری پژوهش حاضر است.

نظام نشانه ای زبان، یک ی از نظ ام ه ای نش انه ای ارتب اطی است و در هر واقعة ارتباطی، مجموعه ای از ن ظام ه ای نشانه ای، از رمزگ ان ه ای م ختل ف م نطق ی، اجتماعی و زیبایی شناختی، با میزان برجستگی متفاوت با هم در تعامل هستند. واحدهای زب انی نیز ممکن است یکی از عناصر نشانه ای دخیل در ارتباط باشد و بسته به رمزگان فراخ وانی ش ده و هدف واقعة ارتباطی، در یک ی از س طوح لفظی، مورد استفاده قرار گی رد. یکی از این واحدهای رمزگانیِ زبان در قالب صنعت بدیعی به نام ایهام ظاهر می شود. ایهام از دیرباز محل اختلاف صاحب نظران حوزة زبان شناسی و بلاغت ادبی بوده است و نظریه های گوناگونی در این باره وجود دارد؛ با وجود این، آن گونه که شایسته و بایسته است، گامی درخور جهت آشکارگریِ شیوة دلالت در این مقولة بدیعی و بازنماییِ شیوه های به کارگیریِ آن براساس ناخودآگاه بشری، برداشته نشده است و بیشتر به یادکرد تعریفی یگانه و سطحی، به همراه ذکر شاهدمثال هایی، بسنده کرده اند. در این مقاله جایگاه صنعت ایهام به عنوان یکی از نظام های نشانه ای با رمزگان زیبایی شناختی بررسی می گردد و در ادامه به چیستیِ شیوة برقراری ارتباط و نیز چگونگیِ دلالت لفظ بر معنا، در حوزة علم نشانه شناسی، پرداخته می شود.

امروزه سیاستمداران و مشاوران آنها به ویژگی طنز که نفوذ بیشتر پیام در ذهن مخاطب است، پی برده اند و سعی می کنند از این ابزار فن ّبیانی با اهداف گوناگونی بهره ببرند. در ایران علیرغم گرایشی که به طنز و طنز پردازی وجود دارد هیچگاه پژوهش مدوّنی در باب بررسی این راهبرد در زبان سیاسی کشور وجود نداشته است. بنابراین در پژوهش حاضر برآن شدیم تا راهبرد طنز از منظر زبانشناختی در زبان سیاسی ایران را بررسی کنیم. بدین منظور سخنرانی های مقامات سیاسی از جمله رئیس جمهور و وزیر امورخارجه پیشین آقایان روحانی و ظریف و همچنین سخنرانی های نمایندگان در دوره دهم مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار گرفته اند. برای تحلیل داده ها از نظریه طنز فن بیانی اندرسون (2007) که برای زبان سیاسی طراحی شده است، استفاده کرده ایم. نتایج پژوهش نشان می دهد که در سخنرانی های مورد بررسی، در مورد مجلس شورای اسلامی طنز از جنس فن ّبیانی وجود ندارد و بیشتر از جنس عبارات خنده آور و پاسخ های آنی است که تنها در بخش طنز طبقه بندی می شوند. اما روحانی بیش از دیگران از طنز در مفهوم فن ّبیانی آن استفاده می کند. از میان استراتژی های فن ّبیانی نیز او بیشتر از استراتژی شخصی بهره می برد همان دسته از استراتژی های شخصی که این امکان را می دهند که مخالفانش را مورد انتقاد قرار دهد.

فعل به عنوان اصلی ترین عنصر هر پیام، نشان دهنده جهت گیری ذهنی گوینده در ایجاد پیام است. شیوه های گوناگون حضور، غیاب، ساختار، نمود، وجه و ... یک فعل می تواند در بردارنده اغراض مشخص گفتمانی در هر پاره گفتار باشد. در میان ویژگی های فعل در نحو زبان فارسی، زبان شناسی نقش گرا و تحلیل گفتمان انتقادی، وجه و وجهیت فعل را که مرتبط با تلقی گوینده از وقوع یا عدم وقوع فعل همراه با احتمال، شرط، آرزو، امر یا جز آن است، باید حامل معانی اصلی گفتمانی دانست. در این پژوهش با تمرکز بر برخی مجموعه غزل های پست مدرن، وجه فعل از بعد معنایی (وجهیت توانمندی، وجهیت درخواستی و وجهیت برداشتی) و همچنین علت ها و شیوه های گزینش هر یک از وجوه اخباری، التزامی و امری بررسی شده و سعی گردیده است تا ارتباط یا تعارض این وجوه، با گفتمان غالب مشخص گردد. یافته ها حاکی از نقش محوری وجه فعل در شفافیت اغراض گفتمانی غزل پست مدرن و تأثیر آن بر سایر عناصر هم نشین در محور کلام است و اینکه چگونه گزینش پُربسامد برخی وجوه، نظیر وجه التزامی به یکی از مختصات سبکی در غزل پست مدرن بدل شده است.

حرکت خیالی یکی از سازوکارهای جالب توجّه در زبان است که از طریق آن وضعیّت هستاری ایستا به کمک حرکت توصیف می شود و علی رغم آن که جمله، فعلی حرکتی را دربردارد، حرکت واقعی را منتقل نمی کند. پژوهش حاضر قصد دارد در وهله اول به تمایز حرکت استعاری و حرکت خیالی در زبان فارسی بپردازد و سپس برخی ویژگی ها و محدودیّت های ساخت حرکت خیالی را در زبان فارسی توصیف نماید. در این راستا، با جستجو در موتور جستجوگر گوگل و مراجعه به تارنماهای مربوط، 98 جمله حرکت خیالی در زبان فارسی گردآوری و تحلیل شد. نتایج نشان می دهد حرکت استعاری و حرکت خیالی در دو بُعد با یکدیگر تفاوت دارند؛ اوّل آن که، برخلاف جمله های حرکت خیالی، جمله های حرکت استعاری بازنمود زبانی استعاره های مفهومی هستند؛ دوم آن که، جمله های حرکت خیالی نمونه های تکی و منحصربه فرد هستند، درحالی که هر یک از جمله های استعاریِ مربوط به حرکت، تنها یکی از بازنمودهای یک استعاره مفهومی زیربنایی هستند. بررسی ویژگی ها و محدودیّت های ساخت حرکت خیالی نیز نشان داد که در زبان فارسی شمار، جهت حرکت و کنشگر بودن هستار از عوامل تأثیرگذاری هستند که در ساخت حرکت خیالی نقش دارند. همچنین به نظر می رسد که این قابلیّت وجود دارد که چند حرکت خیالی در جهات مختلف با یکدیگر ترکیب و یک هستار ایستا و واحد را توصیف کنند. افزون برآن مشخص شد در ساخت جمله های حرکت خیالی زبان فارسی، همچون زبان انگلیسی امکان کاربرد عبارت های بیانگر طول زمان و مسافت وجود دارد. اما ظاهراً  برخلاف زبان انگلیسی، محدودیّتی در رابطه با زمان دستوری و نمود وجود ندارد.

Informed by the expectancy-value and social cognitive theories of learning, the present study proposed a path model to investigate the impact of motivational beliefs as defined by listening self-efficacy, three types of goal orientations, and task value on self-regulation of Iranian EFL learners, in addition to the unique contribution of each to the variability in the listening comprehension score. Results of path analysis revealed significant positive effect of listening self-efficacy and self-regulation on students’ listening comprehension and task value on self-regulation. Unlike performance approach goals, mastery and performance avoidance goals demonstrated a significant impact on participants’ self-regulation but no significant direct effect of any goals on listening achievement was detected.

هدف پژوهش حاضر، بررسی ساخت ترکیب های نام اندام «سر»، به عنوان یکی از فعال ترین نام اندام های زبان فارسی است- تا در چارچوب صرف ساختی (Booij, 2010) به تحلیل الگوی واژه سازی ]سر-[X پرداخته شود. همپنین این مقاله می کوشد تنوع های معنایی، عمومی ترین طرح واره ساختی ناظر بر عملکرد این الگوی واژه سازی، انشعابات حاصل و نیز ساختار سلسله مراتبی آن را در واژگان گویشوران زبان فارسی بر اساس داده های همزمانی و درزمانی مورد بررسی قرار دهد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است و داده ها شامل 178 واژه مرکب است که از جستجو در فرهنگ سخن (Anvari, 2002)، فرهنگ زانسو (Keshani, 1993)، پیکره بیجن خان و جستجوگر گوگل استخراج شده اند. یافته های پژوهش نشان دهنده آن است که دو طرح واره ساختی عمومی و چندین زیرطرح واره فرعی تشکیل دهنده نظام سلسله مراتبی این ساخت هستند. همچنین مفاهیم «هستار مرتبط با معنای سر و X» و «ویژگی متمایزکننده هستار مرتبط با معنای سر و X» ، انتزاعی ترین همبستگی های صورت و معنای ناظر بر عملکرد این ساخت هستند. این مطلب بیان گر آن است که الگوی ]سر-[X از اساس ساختی با قابلیت کارکرد چندگانه است. به سخنِ دیگر، چندمعنایی که در این جا با آن روبه رو هستیم نه در سطح واژه های عینی، بلکه در سطح ساخت ها و طرح واره های انتزاعی قابل تبیین است. همچنین، مشخص شد که علاوه بر معنای حاصل از ساخت، عامل های دیگری مانند معنای هریک از اجزای شرکت کننده در ساخت و رابطه آن ها، دانش دایره المعارفی، بافت و همچنین ساز و کارهای مفهومی استعاره و مجاز نقش مهمی در تعیین معنای واژه های مرکب حاصل از این ساخت دارند.