درخت حوزه‌های تخصصی

امروزه، اینترنت یک عنصر ضروری در نظام آموزشی کشورهای پیشرفته است. به سبب پیشرفت سریع فناوری، سهولت برقراری ارتباطات و قابلیت اجتماعی این رسانه، اهمیت آن در آموزش رشته های گوناگون آموزشی، از جمله زبان انگلیسی در سراسر جهان رو به افزایش است. پژوهش های گسترده ای در پیوند با تأثیرات مثبت بهره گیری از اینترنت در آموزش زبان انگلیسی انجام شده است. با این وجود، بررسی انتقادی آن، مبحث جدیدی است که کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. در این راستا، پژوهش حاضر با استفاده از مدل چهاروجهی ایدئولوژیک ون دایک (Van Dijk, 2004) به بررسی انتقادی بازنمایی تصویر انگلستان در درس های بخش «LingoHack» وب گاه یادگیری زبان انگلیسی بی بی سی، طی دو سال پرداخته است. بر پایه تحلیل گفتمان انتقادی درس هایی که دربرگیرنده واژه کلیدی مرتبط با انگلستان بودند، یافته هایی به دست آمد. بر پایه این یافته ها، بی.بی.سی با استفاده از دست کاری های زبانی ویژه ای که گرایش به بازنمایی مثبت و مطلوب اعضای گروه خودی دارند، به ترویج هنجارهای اجتماعی و ارزش های اعتقادی، القاء برتری علمی و فناوری و تبیین سیاست های نظام انگلستان می پردازد. پرورش چنین ذهنیتِ ایده آلی از نظام و تفکر انگلیسی، در بین زبان آموزان سراسر جهان از برنامه درسی پنهان وب سایت یادگیری زبان انگلیسی بی.بی.سی سرچشمه می گیرد که سعی در ترویج شکل جدیدی از استعمار را دارد. بر پایه پیش بینی نظریه استعمار الکترونیک مک فیل(McPhail, 2006) ، قرار گرفتن در معرض چنین درس هایی در دراز مدت، از سویی درک زبان آموزان از هویت و فرهنگ خودشان را به خطر انداخته و از سوی دیگر ارزش ها و هنجارهای انگلیسی را رواج می دهد.

This study aimed to discover whether an online writing system has any effect on Iranians’ EFL academic writing performance. The study also sought to find out whether the proficiency level of learners influenced the effect of the system on academic writing. To meet this end, an online writing system was developed and 68 undergraduate students of the General English language course studying at Sharif University of Technology were requested to participate in this study. First, their English language proficiency was measured by a language proficiency test that included 80 questions of one of the latest versions of the official TOEFL iBT test, which was provided by the Educational Testing Service (ETS). Then, over an eight-week period, the participants were assigned to write eight versions of academic writing that followed a genre-based teaching approach through computer-based instructions. The writing scores were statistically analyzed and the results revealed that providing students with computer-assisted instruction (CAI) led to significant improvements in their academic writing performance. Moreover, according to the findings of this study, the learners’ level of proficiency did influence the effect of the system.

فریدون، اسطوره ای هندوایرانی است که در اوستا و ریگ ودای هندوان، داستان او با اختلافات جزئی آمده و معنای نامش «سومین» است. دویست سال است که پژوهشگران پی گیر دلیل این نام گذاری بوده اند و هنوز پاسخ را نیافته اند. در نام گذاری اساطیر، «نام» خلاصه نخستین خویشکاریِ یک اسطوره است. زبان شناسی تاریخی می تواند اولین خویشکاری اسطوره را در خلأ مستندات مکتوب، از نام آن اسطوره استخراج کند. در این جستار، با روش تطبیق ریشه شناسی درزمانی با خویشکاری اسطوره کوشیده شده است، معمای نام «فریدون» افشا شود. در وداها معنای نام دو برادر بزرگ تر او اولین و دومین است. این جستار ثابت می کند دلیل این نام گذاری در کهن ترین زمان این بوده که او سومین و بهترین تهیه کننده هوم (سومه ودایی) یا فرزند این تهیه کننده بوده است. همچنین، ریشه شناسی درزمانی ثابت کرده، او فرزند خدای آّ ب ها و وارث کرّ و فرّ پدر بوده است. در اساطیر ایرانی، گسستگی شخصیت ها مسئله را پیچیده تر کرده است. این خویشکاری در زمان های جدیدتر، به دلیل تصعید و تقدس «سه» در همه ادیان به کهن الگوی برتری پسر سوم و اسطوره «سه برادر» تبدیل شده است.

Notwithstanding the obligation of courses such as English for Academic Purposes (EAP) in the Iranian university curriculum, exploring the language academic needs and abilities of students of social and natural sciences has been untouched. Focused on the students’ perspectives, this study aims to identify the present and target situation academic language needs of Iranian undergraduate students of social vs. natural sciences in a comparative manner. A total of 260 undergraduate students studying natural sciences (n=117) and social sciences (n=143) at Sharif University of Technology and Shahid Beheshti University participated in this study by responding to a validated questionnaire on language needs self-assessment. Regarding the present language abilities, the natural sciences students considered themselves as much more competent in the English language compared to the social sciences students. However, the target language needs of both groups were roughly similar. Besides, both groups believed that the EAP courses should be oriented more towards English for Specific Purposes (ESP). Finally, while the majority of the natural sciences students asserted that the number of credits offered for the EAP courses was not enough, the comments made by the social sciences students were contrary. The paper concludes with a suggestion to revise the present program in order to boost the effectiveness of the EAP course and a discussion of implications for instructors and material designers.

پژوهش حاضر کنش گفتاری تشکّر را در گویش کردی ایلامی براساس نظریه کنش های گفتاری آستین (1962) و سرل (1969) بررسی کرده است. ابزار جمع آوری داده ها آزمون تکمیل گفتمان بیست گزینه ای بود که موقعیّت هایی را مجسّم می کرد که افراد به طور معمول ابراز تشکّر می کنند؛ سپس این آزمون را (240) گویشور ایلامی تکمیل کردند. با بررسی داده ها درمجموع بیست راهبرد ابراز تشکّر شناسایی شدند که تشکّر ساده، درک زحمت و قول جبران به ترتیب بیشترین فراوانی را داشتند؛ همچنین، چهارده راهبرد مختصّ فرهنگ ایرانی و اسلامی و متأثّر از باورهای دینی تشخیص داده شدند که نُه راهبرد انواع دعاها بودند (درمجموع 7/30%) که به طور عمده از اعتقادات و باورهای دینی سرچشمه می گیرند. پنج راهبرد دیگر نیز بیشتر جنبه اخلاقی و اجتماعی دارند و به ستایش فرد و لطف او در حقّ گوینده معطوف هستند؛ افزون بر این نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین مردان و زنان و گروه های سنّی مختلف و افراد با سطح تحصیلات و مشاغل مختلف در این زمینه وجود ندارد.

There has been an increasing attention to written corrective feedback (WCF) and its potential effectiveness in recent years. This paper examines the roles of direct versus indirect WCF in fostering learners’ written and oral accuracy across language proficiency. A quasi-experimental design was adopted to conduct the study. Seventy-six pre-intermediate and upper-intermediate EFL learners were randomly assigned into six groups (four experimental and two control groups). In the experimental group, a series of pictures were used as prompts for writing tasks in the treatment sessions, and pre-, immediate, and delayed posttests were used to measure written and oral accuracy. According to the results, WCF, regardless of the type, was facilitative in developing learners’ both written and oral accuracy, which was a manifestation of implicit knowledge. The results also revealed that the proficiency level played a key role in determining which type of CF was more beneficial. While the pre-intermediate learners benefited more from direct CF, the upper-intermediate group improved more as a result of indirect CF treatment. This study calls for more informed decisions by L2 teachers in the correction of written errors considering that it improved L2 learners’ oral accuracy

بسامد بالای ابزار زبانی استعاره آنتروپومورفیک در قرآن نه تنها زمینه انحراف اندیشگانی از توحید و حقایق توحیدی را فراهم نمی کند، بلکه در پرتو نظریه آمیزه مفهومی، حقایق عالم ربوبی، مجهولات عالم غیب و حقایق عقلی و معنوی را در مقیاس بشری روشن می سازد. بدین تصور مهم ترین اهداف این نوشتار استخراج گونه هایی از آنتروپومورفیسم قرآنی، تبیین سازوکارهای شکل گیری آن ها، تحلیل مفهوم سازی های خاص در ورای هریک از این استعاره ها و انگیزه های معنایی کاربست آن هاست. دستاورد حاصل نشان داد که کاربست استعارات آنتروپومورفیک افزون بر کاهش امور پیچیده عقلی و انتزاعی/غیرعینی به مقیاس بشری و تقویت روابط حیاتی و انتراعی زدایی، بیش از هر متن دیگری بیانگر حرکت از کثرت به وحدت و بُعد معنوی طبیعت و ماوراء آن به دور از افراط در بزرگ نمایی، کوچک نمایی و یا زیاده روی در مدح یا مذمت و... است. همچنین، کشف کانون توجه در این استعارات که غالباً یکی از صفات انسانی، در آن ها برجسته می شود، ضرورت کاربست الگوی آمیزه را تأیید می کند.

کاربردشناسی، یکی از گرایش های نسبتاً نوظهور در رشته زبانشناسی است که همواره مورد توجه پژوهشگران بوده و به حوزه مستقل از پژوهش های زبانشناختی تبدیل شده است. با توجه به اهمیت دانش کاربردشناسی در بهبود توانش ارتباطی زبان آموزان، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر آموزش تلویحی و تشریحی با استفاده از برشهای ویدئویی بر درک کاربردشناسی دو کنش گفتاری معذرت خواهی و امتناع پرداخته است. به این منظور، تعداد 49 دانشجوی نیم سال اول رشته ادبیات و آموزش زبان انگلیسی سطح متوسط از دانشگاه گلستان برمبنای آزمون تعیین سطح آکسفورد به عنوان جمعیت نمونه انتخاب شدند. محدوده سنی این زبان آموزان، بین 18 الی 33 سال بود. زبان آموزان به صورت تصادفی در سه گروه آموزش تلویحی، آموزش تشریحی و کنترل گروه بندی شدند. در گروه  تشریحی، زبان آموزان توضیحات فراکاربردشناسی، بازخوردهای مستقیم وآموزش های مستقیم ارتقاءآگاهی دریافت کردند. هر چند زبان آموزان گروه تلویحی تحت آموزش ضمنی قرارگرفتند. در آموزش گروه تلویحی و تشریحی از 60 فیلم کوتاه استفاده شد که از سریال «فرار از زندان» و مجموعه فیلم کتاب «تاچ استون 2» برگرفته شده بودند. در مقابل، گروه کنترل هیچ گونه آموزشی برای یادگیری چگونگی استفاده از کنش های گفتاری معذرت خواهی و امتناع دریافت نکردند و بخش های گوناگون کتاب «تاچستون 2» آموزش داده شد. پیش و پس از دوره 10 جلسه آموزش، هر سه گروه در آزمون تکمیل کلام چندگزینه ای شرکت کردند. یافته های به دست آمده از آزمون تحلیل واریانس یک متغیره نشان داد که درک زبان آموزان از کنش گفتاری معذرت خواهی و امتناع در گروه آموزش تلویحی و تشریحی، پس از اجرای آموزش ارتقاء و پیشرفت داشته است. همچنین، یافته های آزمون شفه نشان داد عملکرد گروه آموزش تشریحی بهتر از گروه تلویحی بوده و همچنین عملکرد گروه آموزش تلویحی بهتر از گروه کنترل بوده است. بر پایه نتایج این پژوهش به آموزگاران زبان انگلیسی پیشنهاد می شود که با استفاده از برش های ویدئویی راهکارهای آموزش تشریحی را بیش از آموزش تلویحی مورد توجه قرار دهند.

طبقه بندی واژه ها به منظور ساماندهی و دسترسی آسان به ابعاد مختلف آن ها و همچنین تجمیع اطّلاعات، از موضوعاتی است که از دیرباز در حوزه مفهوم شناسی و اصطلاح شناسی مورد توجّه پژوهش گران بوده است. پژوهش حاضر دو هدف عمده دارد. هدف اوّل این است که براساس دو رویکرد مفهومی فلبر (1984) و لانگاکر (2008 و 2013) منتخبی از واژه های محتوایی فرهنگ لغت معین را به طبقه بندیِ معنایی کند تا کارایی این دو رویکرد در طبقه بندی واژه های عمومی این فرهنگ لغت و نیز امکان تلفیق دو رویکرد و دستیابی به انگاره ای جامع تر را بررسی کند. هدف دوم این است که با مفهوم شناسیِ مدخل های مستخرج از فرهنگ لغت پیش گفته، مفاهیم زیربنایی آن ها را شناسایی و دسته بندی کند و مزایا و معایب طبقه بندیِ به دست آمده را با دو طبقه بندی فلبر و لانگاکر مقایسه نماید. داده های پژوهش شامل ( 990) واژه محتوایی است که به روش تصادفی نظام مند از فرهنگ معین استخراج شده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که طبقه بندی فلبر و لانگاکر هیچ کدام کارایی لازم برای طبقه بندی همه واژه های فرهنگ لغت را ندارند و تلفیق این دو نیز ما را به طبقه بندی جامع و کارآمدی نمی رساند؛ بنابراین، راه حل را در مفهوم شناسی مدخل های واژگانی یافتیم که درنتیجه آن، تعداد (45) مفهوم شناسایی و در قالب الگویی منسجم ارائه شد.  

اقناع ازجمله مباحث چشم گیر در حوزه تحلیل گفتمان و به ویژه تحلیل گفتمان انتقادی - حقوقی است؛ از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل سوگیری های وکلا در به کارگیری روش های اقناع قضات بربنیاد نظریه لاکلا و موف (1985، 2001 و 2002) انجام شده است. روش نوشتار پیش رو آمیخته (کیفی و کمی) به صورت توصیفی - تحلیلی بوده و نگارندگان برای گردآوری داده ها با مراجعه به دادسراها، دادگاه های شهر تهرانو دفاتر وکلا با مطالعه صدها پرونده و مشاهده ده ها بازجویی در سال های (1397) و (1398) توانسته اند به روش فیش برداری، متن بیست پاره گفتمان از مکالمات مشارکان گفتمان را بررسی کنند، پیکره گفته شده تجزیه و تحلیل و آشکار شد که بیشترین روش اقناع سازی وکلا، سوگیری مثبت همچون برجسته سازی و سوگیری منفی همچون حاشیه رانی است. این دو مفهوم، به صورت های گوناگون در عرصه منازعات گفتمانی پدیدار می شوند. در پایان، نتایج نشان داد که حاشیه رانی و برجسته سازی هر کدام، نقاط قوّت و ضعف خود را دارند؛ همچنین، یافته ها بیان گر آن است که مفاهیم برجسته سازی و حاشیه رانی شیوه هایی برای حفظ و استمرار قدرت و هژمونی گفتمان به شمار می روند.  

هنجار گریزی یکی از مؤثرترین روش های برجستگی زبان و آشنازدایی در شعر است که همواره شاعران از آن استفاده کرده اند. تکامل و ادبیّت زبان شعر با فراروی از قاعده های زبان معیار و بهره مندی از ساخته ای غیرمتعارف تحقق می پذیرد و در اثر تکرار یک ویژگی بارز در طرز بیان شاعرانه به تشخیص و هویّت سبکی نیز بدل می شود. یکی از انواع هنجارگریزی هایی که شاعر به مدد آن به آفرینش و خلاقیت اثر ادبی دست می یازد، هنجار گریزی دستوری است که در شعر فرخی نیز به ویژگی پرتکرار اشعار وی تبدیل شده است؛ بنابراین، آنچه در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد؛ تبیین نقش هنجار گریزی در شعر فرخی به روش مطالعه متن و تحلیل محتوا با بهره جستن از چارچوبی کیفی – توصیفی در اشعار فرخی است. دستاورد مقاله، گویای این مهم است که اولاً برجسته سازی در حوزه دستوری زبان با طرز چیدمان جملات، درهم ریختن نظم جهت مندانه واژگان در محور هم نشینی و همچنین بینش خلاقانه وی در دخل و تصرّف ساز و کارهای زبانی، حرکت تعالی گرایانه زبان شعری فرخی را نشان می دهد و دو دیگر اینکه در بین هنجارگریزی های دستوری بررسی شده، بیشترین برجستگی ها در حوزه افعال روی داده است.

دال های یک زبان، با بُرشِ پدیده ها، بخشی از آنها را برجسته می کنند و تصوّرات ویژه ای از آنها در ذهنِ کاربران زبان شکل می دهند که همان مدلول ها هستند. این مسأله برآمده از ماهیّت اختیاری نشانه و مبنای شکل گیری هویّت و درکِ مشترکِ هم زبانان از جهان است. بر همین اساس، کاربرانِ یک زبانْ دنیا را، از دیدگاهی فراگیر، مانند هم زبانانِ خود می بینند. از همین روی، اگر پیش از آموختنِ زبانِ ملّی و اندیشیدن در آن، به آموختنِ زبانی بیگانه گماشته شوند، بخشی از جهان را با بُرش های دال های آن زبان بیگانه خواهد شناخت و ممکن است به اختلال های هویّتی دچار شوند. این مسأله، در رویکردی کلّی، روندِ شکل گیری هویّت چهل تکّه را شتاب می دهد. ما در این مقاله می کوشیم، با درنگی بر ماهیّت اختیاری نشانه و جایگاه زبان در شکل گیری هویّت، به بحث درباره آموزش زبان های بیگانه به کودکان بپردازیم که در روزگارِ ما به امری فراگیر تبدیل شده است. جست وجوها نشان می دهد، آموزش زبان های بیگانه به کودکان مایه اختلال در جهان تصویرهای آنها می شود و توانِ اندیشیدنِ سالم در زبانِ ملّی را از کودکان می گیرد. چنین کودکی جهان را با آمیخته ای از بُرش های دال های زبانِ ملّی و زبانِ بیگانه ای که آموخته، می بیند و به مصداقی از پدیده «هویّت چهل تکّه» دگرگون خواهدشد.

در سالیان اخیر پژوهش های درخورنگرش و ارزشمندی درباره اساطیر ایران، و به ویژه شخصیّت جمشید انجام شده است. این شخصیّت چنان ابعاد گسترده ای دارد که هر کس از دیدگاهی به یک یا چند ویژگی او نگریسته است. یکی از معمّاهای مربوط به جم، دو ابزاری است که اهوره مزدا به او داد تا جهان مادّی را گسترش دهد و ببالاند. در این مقاله سعی بر این است که با ارائه دلایل مستدل، چیستی این دو ابزار نشان داده شود، و از آن طریق برخی دیگر از ابعاد ناشناخته این شخصیّت شگفت کشف و نموده شود. در پایان با ذکر مطالبی که درباره ذوالقرنین در قرآن آمده است، تشابهات جم و ذوالقرنین ذکر می شود، و بر اساس آن این نظریه مطرح می شود که جم و ذوالقرنین در اصل یک شخصیت واحد هستند. با بیان این مطلب که ذوالقرنین همان جم هندوایرانی است، می توان به این قائل شد که جم در اصل یک شخصیت تاریخی بوده است.

ساختارهای برآیندی دربردارنده تنوع ساختاری گوناگونی در سطح تعامل نحو و معنا بوده و دارای ناهمگونیهای بین زبانی است. مطالعه کنونی به بررسی فراگیری انواع مختلف ساختارهای برآیندی توسط فراگیران انگلیسی فارسی زبان می پردازد. به دلیل نبود ساختهای سببی و غیر سببی برآیندی در زبان فارسی ، فراگیران می توانند در تولید و درک انواع مختلف این ساختار با چالش هایی مواجه شوند. این پژوهش به بررسی موارد ذیل پرداخت: (الف) فراگیری انواع گوناگون ساختارهای برآیندی بر اساس تعامل نحو- معنا؛ (ب) تاثیر بسندگی زبانی در تولید و درک انواع گوناگون این ساختارها؛ (ج) تعیین پرچالش ترین ساختار برآیندی و (د) تاثیر زبان اول در تولید ساختارهای برآیندی. بدین منظور، با بهره گیری از شیوه تحقیق کمّی و طرح نیمه تجربی غیر مداخله ای تعداد 68 داوطلب در آزمون ترجمه شرکت کردند. نتایج نشان داد که فراگیران از ساختارهای برآیندی جهتی تا حد قابل توجهی استفاده می کنند ولی در مورد ساختارهای برآیندی مشخصه ای، از انواع ساختارهای جایگزین استفاده می نمایند. فراگیران در تولید ساختارهای برآیندی شبه انعکاسی با بیشترین چالش مواجه بودند. بسندگی زبانی نیز تاثیر معنی داری در تولید ساختارهای برآیندی داشت. یافته های این پژوهش چالش های مرتبط با رابطه نحو- معنا را در فراگیری زبان دوم آشکار می کند و در بردارنده پیامدهای آموزشی برای فراگیران و طراحان مطالب درسی در بافت زبان فارسی است. .