درخت حوزه‌های تخصصی

زمانی که سرمایه گذاران با استفاده از اطلاعات سود حسابداری (و اجزای آن) به مبادلات سهام اقدام می نمایند و از این طریق موفق به کسب بازده های غیرعادی می شوند، گفته می شود قیمت گذاری سهام (با استفاده از سود حسابداری و اجزای آن)، غیر عقلایی است و بازار سرمایه در انعکاس اطلاعات سود حسابداری و اجزای آن در قیمت های سهام، کارایی ندارد. این تحقیق، به بررسی عقلایی بودن قیمت گذاری سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، با استفاده از سود حسابداری و اجزای نقدی و تعهدی آن در بازه زمانی 1381 تا 1392 می پردازد. بدین منظور، از تحلیل رگرسیون غیرخطی با سیستم معادلات همزمان و آزمون میشکین (1983) استفاده شده است. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها به طور کلی حاکی از غیرعقلایی بودن قیمت گذاری سهام با استفاده از سود حسابداری و اجزای نقدی و تعهدی آن است. به عبارت دیگر، بازار اوراق بهادار تهران در انعکاس اطلاعات سود و اجزای آن در قیمت های سهام، به صورتی کارا عمل نمی کند.

در دهه اخیر، خوانایی متن اطلاعات مالی توجه بسیاری از ناظران بازارهای مالی را به خود جلب نموده است. با این حال، تا کنون پژوهش های تجربی اندکی به بررسی پیامدهای خوانایی متن اطلاعات مالی پرداخته اند. هدف از اجرای این پژوهش، بررسی ارتباط خوانایی صورتهای مالی و حساسیت سرمایه گذاران به استفاده از اطلاعات حسابداری می باشد. به لحاظ نظری انتظار می رود، با افزایش خوانایی صورتهای مالی، حساسیت سرمایه گذاران به استفاده از اطلاعات حسابداری (غیرحسابداری) بیشتر (کمتر) شود. در این پژوهش برای اندازه گیری خوانایی، از شاخص فاگ و برای اندازه گیری حساسیت سرمایه گذران به استفاده از اطلاعات حسابداری، از ضریب واکنش سود استفاده می شود. در مجموع، یافته های تجربی پژوهش حاکی از وجود رابطه معنادار و معکوس بین خوانایی صورتهای مالی و حساسیت سرمایه گذاران به استفاده از اطلاعات حسابداری می باشد. همچنین، حساسیت یاد شده برای شرکتهایی که سرمایه گذاران غیرعمده و غیرحرفه ای بیشتری دارند، بالاتر است.

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی مدل حسابرسی عملکرد مدیران اجرایی برای بانک ها ی دولتی انجام شده است. روش این مطالعه از نوع توصیفی و کیفی است که در دو مرحله کتابخانه ای و اجرای روش دلفی با مراجعه به ۲۲ نفر از خبرگان انجام شده است. در مرحله اول با رویکرد اکتشافی-تطبیقی، فعالیت ها شناسایی و بعد از آن مؤلفه های تأثیرگذار بر آن ها در سه دسته عوامل زمینه ای، محتوایی و ساختاری طبقه بندی شده اند. با ترکیب این متغیرها چارچوب مفهومی پژوهش ارائه و طی سه دور دلفی اعتبارسنجی و مدل نهایی پژوهش طراحی شد. یافته های این پژوهش، در مورد ۲۲ مؤلفه نشان می دهد که (ضریب کندال 0/702) بین صاحب نظران اجماع و اتفاق نظر حاصل شده است. همچنین، بررسی نظرات خبرگان نشان داد که عوامل زمینه ای، ساختاری و محتوایی به ترتیب  اول و دوم و سوم اولویت بندی اعضای پانل قرار گرفته است.  

هدف: هدف این پژوهش، بررسی رفتار متغیر تلاطم تحقق یافته در ارتباط با داده های با فراوانی زیاد شاخص سهام بورس اوراق بهادار تهران، در فاصله زمانی 9 اردیبهشت 1391 تا 17 مرداد 1397 است. روش: برای دستیابی به هدف پژوهش و تحلیل و بررسی رفتار متغیر تلاطم تحقق یافته، از سه گونه مختلف مدل های خودرگرسیونی ناهمگن، شامل HAR-RV-CJ، HAR-RV و HAR-RVJ استفاده شده است. یافته ها: نتایج به دست آمده از سه مدل مختلف نشان می دهد که تلاطم تحقق یافته تخمینی در بازار، به نحو مطلوبی از طریق معامله گرانی که به صورت روزانه و در چارچوب مدل HAR-RVJ فعالیت می کنند، توضیح داده شده است. علاوه بر این، منبعث از فرضیه مشهور بازار ناهمگن، درمی یابیم که در مقایسه عملکردی تمام افق های زمانی مطالعه، مقادیر مربوط به چهار معیار ارزیابی (شامل RMSE، MAE و غیره) در مدل فوق از مدل های HAR-RV-CJ و HAR-RV کمتر است. نتیجه گیری: عملکرد پیش بینی درون نمونه ای در مدل HAR-RVJ و در ارتباط با متغیر تلاطم آتی شاخص بورس اوراق بهادار تهران، از آنچه در مدل های HAR-RV و HAR-RV-CJ به دست آمده است، بهتر بوده و بین تمام معیارها بیشترین امتیاز را کسب کرده است. همچنین در حالت بررسی برون نمونه ای نیز باید گفت که فقط در افق زمانی ماهانه، مدل ساده HAR-RV نسبت به دو مدل دیگر برتری داشته است.  

کارایی، یکی از مهمترین معیارهایی است که سرمایه گذاران برای پیداکردن فرصت های مناسب سرمایه گذاری به دنبال عوامل تأثیرگذار برآن هستند. هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر کوتاه بینی مدیریتی بر کارایی شرکت ها با نقش تعدیل کننده کیفیت حاکمیت شرکتی در شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران است. در این راستا گزارش های مالی شرکت ها طی دوره زمانی 1386 تا 1393 مورد بررسی قرارگرفت. همچنین از الگوی رگرسیون خطی چند متغیره برای آزمون فرضیه های پژوهش استفاده شده است. نتایج پژوهش بیانگر این است که کوتاه بینی مدیریتی بر کارایی شرکت ها، تأثیر منفی و معنا داری دارد و همچنین کیفیت حاکمیت شرکتی نقش تعدیل کننده بر تأثیر کوتاه بینی مدیریتی بر کارایی دارد. مدیران کوتاه بین باکاهش هزینه هایی که هدف از تحمل آنها به دست آوردن منافع بلندمدت است باعث کاهش ارزش شرکت می شوند که با بالا بردن سطح نظارت بر مدیریت می توان این گونه رفتارهای مدیریت را کاهش داد.

دستیابی به یک اهرم مالی بهینه یکی از اهداف و الویت های اصلی مدیران مالی شرکت ها برای دستیابی عایدات بیشتر از محل مدیریت هزینه ها می باشد. چرا که فقدان ساختار سرمایه مناسب در هر شرکتی، زمینه های مختلف فعالیت شرکت را تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند به بروز مسائلی همچون عدم کارایی منجر شود. هدف این پژوهش بررسی تاثیر حساسیت تجدید ارزیابی دارایی ها بر نسبت اهرم مالی هدف شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران می باشد. قلمرو زمانی پژوهش 5 سال و در بازه زمانی 1390 تا 1394 می باشد. جامعه ی آماری این پژوهش کلیه ی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران می باشد که تعداد 102 شرکت از طریق نمونه گیری به روش حذف سیستماتیک به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. بر این مبنا 510 مشاهده بر اساس سال-شرکت صورت پذیرفت. نتایج پژوهش مشخص ساخت، با توجه به ضریب و سطح خطا، متغیر حساسیت تجدید ساختار دارایی ها، ارتباط منفی و معناداری با انحراف اهرم مالی دارد. همچنین مشخص گردید، شرکت های چارک اول (که دارای بیشترین حساسیت تجدید ساختار دارایی ها می باشند)، با سرعت 85 درصد در سال، اهرم واقعی خود را به سمت اهرم هدف تعدیل می نمایند. سرعت تعدیل شرکت های چارک اول 16 درصد نسبت به کل شرکت های مورد بررسی، بیشتر است.

هدف از این پژوهش، بررسی ثبات عملکرد در صندوق های سرمایه گذاری مشترک در سهام، در افق های زمانی 1 ماهه و 12 ماهه است. بدین منظور معیار عملکرد ضد دستکاری ارائه شده از سوی گوتزمن و همکاران (2007)، به همراه تعدادی از معیارهای عملکرد رایج شامل ترینر، شارپ، آلفای جنسن و سورتینو برای اندازه گیری عملکرد صندوق های سرمایه گذاری سهام به کار برده شد. نتایج نشان می دهد که در بازه زمانی پژوهش از فروردین ماه 1392 تا اسفندماه 1395، در هر یک از افق های زمانی 1 و 12 ماهه، عملکرد سبد های سهک بالا بر اساس همه معیارهای عملکرد پژوهش، به طور معنا داری بیشتر از عملکرد سبد های سهک پایین است که نشان دهنده ثبات عملکرد در صندوق های سرمایه گذاری سهام است؛ همچنین شباهت نتایج حاصل از به کارگیری معیار عملکرد ضد دستکاری با معیارهای عملکرد رایج نیز نشان می دهد که ثبات عملکرد موجود ناشی از دستکاری نیست.

در جواب به این سوال که آیا حرفه حسابداری در ایران آمادگی پذیرش استانداردهای بین-المللی گزارشگری مالی را دارد؟ باید گفت که موفقیت عملیِ IFRS در زمینه ی متوازن سازی حسابداری مالی همچنان نیازمند تأییدهای بیشتر است. به منظور استفاده از IFRS مجموعه مناسبی از حسابداران و حسابرسان واجد شرایط و آموزش دیده مورد نیاز است. اما در ایران، مدیران نسبتاً کمی وجود دارند که اعضای آن مدرک خود را با مطالعات گسترده از بهترین دانشگاه ها دریافت کرده باشند. حرفه حسابداری نسبت به سطح عمومی توانایی حسابداران ایرانی در مورد IFRS ابراز نگرانی کرده است. دانشگاه های ایران دوره های آموزشی حسابدارای مرتبط با IFRS را ارائه نمی کنند و میزان آموزش IFRS در بین این مؤسسات آموزشی بسیار متفاوت است. در نتیجه، استخدام کارکنان ماهر می تواند برای شرکت ها دشوار باشد؛ زیرا با کمبود متخصصان IFRS مواجه هستیم. برای رفع این مشکل، باید ابعاد فنی و نیز استدلال و مدل های حسابداری پشت IFRS به طور کامل در دوره آموزشی دانشگاه های ایران قرار بگیرد. در مورد این که آیا استانداردهای حسابداری که متأثر از کشورهای صنعتی پیشرفته تهیه شده اند در صورت در نظر نگرفتن دغدغه های بومی برای کشورهای در حال توسعه نظیر ایران مناسب هستند یا خیر. یافته های متضادی در پژوهش های پیشین درمورد تأثیرات پذیرش IFRS بر حرفه حسابداری وجود دارد. در مورد پذیرش IFRS در ایران می توان گفت، به رغم مجاز بودن شرکت ها از ابتدای سال 1392 به ارائه صورت های مالی طبق استانداردهای بین المللی، استقبال چندانی از سوی شرکت های بورسی برای این موضوع نشده است. به نظر می رسد در زمین ه ح رکت به س مت گزارشگری طبق استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی IFRS باید جلسات متعددی با حضور سازمان بورس و اوراق بهادار، سازمان حس ابرسی، ج امع ه حساب داران رسمی ایران و شرکت های بورسی برگزار شده و با ارائه برنامه و راهکاری روشن و تعیین صحیح دورهی گذار، این اقدام را به ثمر رساند.

در پژوهش حاضر اعتماد به نفس کاذب مدیران به عنوان توضیحی رفتاری برای تعدیل نامناسب هزینه در نظر گرفته شده است. هدف این مطالعه بررسی اثر بیش اعتمادی مدیران بر تعدیل نامناسب هزینه ها می باشد. در این راستا و با استفاده از تکنیک قدرتمند پانل، از معیار سرمایه گذاری بیش از حد به عنوان شاخص بیش اعتمادی و همچنین از سایر متغیرهای کنترلی مؤثر بر تعدیل نامناسب هزینه ها از قبیل شدت کارکنان، شدت دارایی ها، کاهش فروش متوالی، لگاریتم طبیعی 1 بعلاوه بازده سهام سالانه اولیه، جریان نقد آزاد، پرداخت های ثابت مدیران استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش 91 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1385-1394 می باشد. بر اساس نتایج تحقیق حاضر اثر بیش اعتمادی مدیران بر تعدیل نامناسب هزینه پذیرفته می شود و می توان گفت که اطمینان و اعتماد بیش از حد مدیران منجر به تعدیل نامناسب هزینه ها خواهد شد.

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی شفافیت افشا در خصوص فعالیت در ارزش گذاری حساب های ذخیره ای و مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی بوده است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ روش توصیفی از نوع همبستگی و از جمله تحقیقات پس رویدادی می باشد. جامعه آماری تحقیق را کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1390 تا 1394 تشکیل می دهند که تعداد 125 شرکت به روش نمونه گیری حذفی سیستماتیک در طول دوره تحقیق به عنوان نمونه آماری انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت. داده های تحقیق از صورت های مالی شرکت ها استخراج گردیده و با استفاده از مدل های رگرسیونی به روش داده های ترکیبی با استفاده از نرم افزار ایویوز 7 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان داد که افشای شفاف حساب های تعهدی تاثیر معکوس و معناداری بر روی تحریف اقلام تعهدی اختیاری شرکت دارد. همچنین نتایج نشان داده که اندازه مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی در شرکت هایی که حساب های ذخیره ای را در صورت های مالی و یادداشت های همراه و یا گزارش هیئت مدیره به مجمع ارائه می کنند، نسبت به شرکت هایی که این اطلاعات را افشا نمی نمایند؛ تفاوت معناداری ندارند

تاکنون مطالعات گوناگون نشان داده اند که ساختار بازار محصولات شرکت ها عاملی موثر بر سازوکارهای بازارهای سرمایه همانند سرمایه گذاری، تامین مالی و غیره می باشند. هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین رقابت در ساختار بازار محصول و ریسک سقوط قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. به دنبال بررسی رابطه این دو متغیر، یک فرضیه اصلی متشکل از شش فرضیه فرعی مطرح شده است که معنا دار بودن رابطه بین رقابت در بازار محصول و ریسک سقوط قیمت سهام شرکت ها را مورد آزمون قرار می دهد. روش آماری مورد استفاده جهت آزمون فرضیه های مطرح شده در این پژوهش، روش «داده های ترکیبی» است به طوری که رقابت در بازار محصول با استفاده از دو شاخص هرفیندال، هیرشمن و شاخص لرنر و ریسک سقوط قیمت سهام با استفاده از سه روش چولگی منفی بازده سهام، سیگمای حداکثری و نوسان پائین به بالا مورد محاسبه و آزمون قرار می گیرد. نمونه آماری پژوهش شامل 73 شرکت پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 1395-1384 است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل فرضیه های پژوهش نشان می دهد که در چهار فرضیه از شش فرضیه طرح شده، بین رقابت در بازار محصول و ریسک سقوط قیمت سهام شرکت ها رابطه مثبت معناداری وجود دارد.

در چند سال گذشته، تجربه انفجار خارق العاده ناشی از صندوق های سرمایه گذاری که به خرید سهام سایر شرکت ها اقدام می کنند، سبب شد سازمان های مسئول برای کنترل و نظارت بر این سرمایه گذاری ها، برخی دستورالعمل های مدیریتی براساس ارزش در معرض خطر اعمال کنند؛ اما انعطاف پذیری روش مذکور، پرسش های زیادی را درباره انتخاب دقیق ترین و مناسب تر ین الگوی تخمین ایجاد کرد. هدف این مقاله، انتخاب روش بهینه از بین سه روش پارامتریک، شبیه سازی تاریخی و شبیه سازی مونت کارلو در سطوح اطمینان 99، 5/97 و 95 درصد است تا بهترین روش پیش بینی ضررهای احتمالی صندوق های سرمایه گذاری ایران مشخص شود. بدین منظور، ابتدا نتایج ناشی از روش های مختلف تخمین ارائه شد؛ سپس در هر روش محاسبه، صندوق هایی مشخص شد که بیشترین وکمترین ارزش در معرض خطر را داشت. در این پژوهش، هر سه روش پارامتریک، شبیه سازی تاریخی و شبیه سازی مونت کارلو با آزمون کوپیک تأیید شد؛ اما بیشترین سطوح اطمینانی که با آزمون های اعتبارسنجی تأیید شد، سطح اطمینان 99 درصد بود؛ به عبارت دیگر، مشخص شد سطح اطمینان 99 درصد، کمترین انحراف را نسبت به میانگین ایجاد می کند و بهترین سطح برای استفاده در روش های مختلف محاسبه ارزش در معرض خطر است. این مورد نشان می دهد در محاسبه خطر صندوق های سرمایه گذاری در ایران، سطح اطمینان مدّنظر، مهم تر از روش محاسبه ارزش در معرض خطر است که این موضوع دقیقاً با گزارش کمیته بال در سال 2016 درباره محاسبه ارزش در معرض خطر و کفایت سرمایه بانک ها همخوانی دارد.

توانایی مدیریت یکی از ابعاد سرمایه انسانی شرکت هاست که به عنوان دارایی نامشهود طبقه بندی می شود. بر اساس نظریه علامت دهی، مدیران توانمند معمولاً از عملکرد بهتری برخوردار بوده و تمایلی به پنهان نمودن عملکرد مطلوب خود ندارند. از این رو، سعی می کنند تا با انتشار گزارش های مالی خواناتر، عملکرد مطلوب و توانایی های خود را به عموم ذینفعان و بازار مخابره نمایند. لذا بر پایه این استدلال، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر توانایی مدیریت بر خوانایی گزارشگری مالی شرکت ها می پردازد. بدین منظور، برای سنجش خوانایی گزارشگری مالی از دو شاخص فوگ و شاخص طول متن و همچنین، از مدل دمرجیان و همکاران ( 2012 ) برای اندازه گیری توانایی مدیریت استفاده گردید. فرضیه تحقیق نیز با استفاده از نمونه ای متشکل از 91 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1391 تا 1395 و با بهره گیری از مدل رگرسیون چندمتغیره مبتنی بر تکنیک داده های ترکیبی مورد بررسی قرارگرفت. مطابق با پیش بینی نظریه علامت دهی نتایج نشان می دهدکه توانایی مدیریت موجب بهبود خوانایی گزارشگری مالی شرکت ها می گردد. همچنین نتایج تجزیه و تحلیل اضافی حاکی از آن است که در شرکت های بزرگتر، رابطه بین توانایی مدیریت  و خوانایی گزارشگری مالی قوی تر است.

باوجود گذشت بیش از سه دهه از تجربه اجرای بانکداری بدون ربا، نگرانی در خصوص وجود ربا در نظام بانکی مطرح است، که امروزه به یکی از چالش های اصلی اقتصادی و اجتماعی تبدیل شده است. با توجه به اهمیت موضوع، در این مقاله به بررسی چالش ها و راهکارهای مربوطه و ارائه راهکار لازم می پردازد. بررسی چالش ها و ارائه راهکارهای متفاوت در نظام بانکی بدون ربا مبتنی بر عقود معیّنه ملاحظه شد که ساختار و مکانیسم های بانکداری قابلیت اجرای عقود را ندارد. اقداماتی که در جهت مواجهه با این چالش ها توسط طراحان و سیاست گذاران و مجریان این نظام انجام شده یا قابل انجام است در دودسته قابل تفکیک است: دسته اول تداوم نظام بانکی مبتنی بر عقود معیّنه و اصلاح وضع موجود؛ دسته دوم حرکت از بانکداری مبتنی بر عقود به سمت پارادایمی متفاوت. این مقاله به راهکار دوم و تبیین پارادایم جدیدی تحت عنوان «عقد بانک» می پردازد. براساس این مطالعه نظام بانکداری بدون ربا مبتنی بر عقود معیّنه که در حال حاضر مبنای قانون عملیاتی بدون ربا است برای اجرای عملیات بانکداری مناسب نیست. علاوه بر آن، پول رایج در صدر اسلام پول حقیقی بوده است، درحالی که پولی که در نظام بانکی فعلی دنیا رایج است اصطلاحاً پول بدون پشتوانه می باشد و با پول حقیقی که مقبولیت آن به دلیل خصوصیات ذاتی آن پول است، ماهیتاً متفاوت و احکام خاص خود را خواهد داشت؛ لذا لازم است احکام پول حاکمیتی تعریف و نظام بازار پول و بانک براساس آن تحلیل شود. نهایتاً با توجه به اینکه بانکداری و کارکردهای آن در صدر اسلام رایج نبوده و به عنوان موضوع مستحدثه است، لذا رابطه بین سپرده گذاران و بانک و رابطه بانک با تسهیلات گیرندگان نیازمند تعریف عقد متناسب «عقد بانک» می باشد. پژوهش حاضر با روش تحقیق توصیفی – تحلیلی به معرفی آن عقد اقدام می کند.

سرمایه در گردش یکی از مهمترین موضوعات در حوزه حسابداری و مدیریت مالی میباشد به این دلیل که این مهم تا حد زیادی بر سودآوری و نیز ریسک شرکت و گاها تداوم فعالیت آن تاثیر بسزایی دارد. اعمال مدیریت صحیح بر سرمایه در گردش و جلوگیری از اتلاف منابع نقدی و موجودی شرکت باعث بهبود عملکرد و سودآوری و در نتیجه خلق ارزش در شرکت خواهد گردید. در این پژوهش تاثیر مولفه های مختلف سرمایه در گردش مانند چرخه تبدیل موجودی ها و چرخه تبدیل وجه نقددر غالب چهار فرضیه اصلی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سالهای 1385 لغایت 1394 مورد آزمون قرار گرفته تا میزان تاثیر سرمایه درگردش و مولفه های آن بر سودآوری مشخص گردد. برای آزمون فرضیات از روش تحلیل همبستگی میان متغیر وابسته و متغیرهای مستقل و مدل سازی بر اساس مدل رگرسیون چند گانه استفاده شده است. نتایج کلی تحقیق حاکی از وجود رابطه معنادار بین اجزای سرمایه در گردش و سودآوری میباشد.