درخت حوزه‌های تخصصی

این پژوهش با هدف بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش در کتابخانه های دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. این پژوهش، کاربردی، و از نوع تحقیقات آمیخته همزمان است. در بخش کیفی این پژوهش از رویکرد پدیدارشناسی جیورجی تبعیت شده است. برای گردآوری اطلاعات کیفی از مصاحبه های اکتشافی نیمه ساختاریافته استفاده شده که به صورت رو در رو انجام شده است. نمونه آماری در این بخش به شیوه نمونه گیری هدفمند از نوع موارد خاص استفاده شده است و نمونه گیری تا اشباع نظری ادامه یافت و با 15 نفر از مدیران و کارکنان کتابخانه های دانشگاه شهید چمران اهواز مصاحبه انجام شده است. از یادداشت برداری و ضبط صوت نیز برای ثبت اطلاعات مبتنی بر پروتکل مصاحبه طراحی شده توسط محققان استفاده شده است. برای بررسی اعتبار سازه ابزار از روش سه سویه سازی داده ها استفاده شده است. اعتبار درونی بر پایه انتخاب نمونه ای هدفمند و براساس تشریح انبوه و غنی داده ها یا پرمایگی اطلاعات و طولانی کردن فرایند مصاحبه ها برای فهم عمیق موضوع، بررسی شده است. برای دقت و استحکام داده ها، مقبولیت، امکان انتقال و اعتماد داده ها، مورد بررسی قرار گرفت. داده های کیفی به روش استقرایی تجزیه و تحلیل شده است. بخش کمی این پژوهش، توصیفی همبستگی است. جامعه آماری شامل تمام مدیران و کارکنان کتابخانه های دانشگاه شهید چمران اهواز به تعداد 47 نفر است که به دلیل محدود بودن جامعه، همه این افراد به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در این بخش اطلاعات مورد نیاز از طریق دو پرسشنامه استاندارد فرهنگ سازمانی (کامرون و کوئین، 1996) و پرسشنامه مدیریت دانش (لاوسون، 2003) جمع آوری شد. روایی ظاهری و محتوایی پرسشنامه ها توسط پنج نفر از استادان رشته علم و اطلاعات شناسی با سابقه بیش از پنج سال سنجیده و مناسب ارزیابی شده است. برای سنجش پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شده که به ترتیب 92/0 برای پرسشنامه فرهنگ و 72/0 برای پرسشنامه مدیریت دانش به دست آمده است. با توجه به عادی بودن داده ها برای بررسی معنی داری رابطه ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد و داده ها با استفاده از نسخه 24 نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شده است. یافته ها نشان داد فرهنگ حاکم بر کتابخانه ها فرهنگ سلسله مراتبی است؛ بین این نوع فرهنگ با مدیریت دانش رابطه معنا داری وجود ندارد؛ اما بین فرهنگ قبیله ای یا گروهی، فرهنگ بازاری و فرهنگ وضعیت سالار با مدیریت دانش رابطه معناداری هست. هم چنین، نتایج همبستگی نشان داد که فرهنگ سازمانی گروهی بیشترین همبستگی را با مدیریت دانش دارد. پیشنهاد می شود بستر لازم برای تغییر فرهنگ سلسله مراتبی حاکم بر کتابخانه های مورد مطالعه به فرهنگ گروهی ایجاد شود تا پیاده سازی مدیریت دانش در این کتابخانه ها با موفقیت بیشتری همراه باشد. بخش کمی این پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه مدیران و کارکنان کتابخانه های دانشگاه شهید چمران اهواز به تعداد 47 نفر است که به دلیل محدود بودن جامعه همه این افراد به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در این بخش اطلاعات مورد نیاز از طریق دو پرسشنامه استاندارد فرهنگ سازمانی (کامرون و کوئین ، 1996) و پرسشنامه مدیریت دانش (لاوسون ، 2003) جمع آوری گردید. روایی ظاهری و محتوایی پرسشنامه ها توسط 5 نفر از اساتید رشته علم و اطلاعات شناسی با سابقه بالای 5 سال سنجیده و مناسب ارزیابی شده است و برای سنجش پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شده است که به ترتیب 92/0 برای پرسشنامه فرهنگ و 72/0 برای پرسشنامه مدیریت دانش به دست آمده است. با توجه به نرمال بودن داده ها، برای بررسی معنی داری رابطه ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد و داده ها با استفاده از نسخه 24 نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شده است. یافته ها نشان داد فرهنگ حاکم بر کتابخانه ها فرهنگ سلسله مراتبی است، بین این نوع فرهنگ با مدیریت دانش رابطه معنا دار وجود ندارد، اما بین ( فرهنگ قبیله ای یا گروهی، فرهنگ بازاری و فرهنگ وضعیت سالار) با مدیریت دانش رابطه معنادار است. همچنین، نتایج همبستگی نشان داد که فرهنگ سازمانی گروهی بیشترین همبستگی را با مدیریت دانش دارد. پیشنهاد می شود بستر لازم برای تغییر فرهنگ سلسله مراتبی حاکم بر کتابخانه های مورد مطالعه به فرهنگ گروهی ایجاد شود تا پیاده سازی مدیریت دانش در این کتابخانه ها با موفقیت بیشتری همراه باشد.

جامعه ما با سرعت روزافزونی به سوی اطلاعاتی شدن پیش می رود, در حالی که بهره دهی بخش اطلاعات آن طور که باید نیست. برداشت نادرست مدیریت راهبردی, یا به عبارت دیگر مدیریت منابع اطلاعاتی, از نقش و ویژگی اطلاعات یکی از علل این ناکارآیی است. تصویری که در این مقاله ارائه می شود از روند تحولات و برخی از تناقضاتی است که بر مدیریت منابع اطلاعاتی اثر می گذارد. برای اداره صحیح منابع اطلاعاتی, شیوه ها یا الگوهای مدیریت و تناقضات و مشترکات آنها مشخص می گردد, تا بلکه بتوان به یک الگوی رضایت بخش از مدیریت منابع اطلاعاتی دست یافت. در خاتمه, درباره نقشی که پژوهشگر آینده در سه سناریوی مدیریت منابع اطلاعاتی در آینده – سناریوی بی طرفی, سناریوی بدبینانه و سنایوری خوش بینانه  بازی می کند بحث و نتیجه گیری می شود

در این مقاله با بررسی و تحلیل جامع نقشه های دانش سازمان به عنوان یکی از ابزارهای اصلی مدیریت دانش، الگویی برای تدوین نقشه دانش مراکز رشد علم و فناوری توسعه داده شده است. بدین منظور، ابتدا پژوهش های انجام شده طی سال های 1998 تا 2018 میلادی مورد بررسی قرار گرفته و الگوهای مختلف تدوین نقشه دانش و عوامل اثرگذار بر تدوین آن با تحلیل محتوا استخراج شده است. ازسوی دیگر، با مطالعه ویژگی های مراکز رشد علم و فناوری، عوامل اثرگذار بر تدوین نقشه های دانشی این مراکز با در نظرگرفتن تأثیرگذارترین عوامل تدوین نقشه دانش ازنظر فراوانی و تناوب در پژوهش های محققان، شناسایی شده است. سپس یک الگوی کاربردی تدوین نقشه دانش با درنظرگرفتن این عوامل، در هفت گام اساسی و متناسب با ویژگی های مراکز رشد و مبنتی بر نقشه فرایند این مراکز، طراحی شد. برای پیاده سازی گام های پیشنهادی تدوین نقشه دانش مراکز رشد، کاربرگه های متناظر تهیه شد که مسیر و نحوه تدوین نقشه دانش را به صورت اجرایی و عملیاتی در این مراکز به طور مشخص نشان می دهد. در پایان، این الگوی تدوین نقشه دانش برای بخش خدمات پشتیبانی مرکز رشد علم و فناوری دانشگاه موردمطالعه به عنوان پایلوت، تهیه شده است.

مفهوم معناداری کار و کار معنادار از دیرباز مورد توجه پژوهشگران بوده ولی به دلایل متعدد، در سال های اخیر شاهد پژوهش های متعدد نوینی در رابطه با مفهوم معناداری کار در سازمان ها و اثر آن بر خروجی های سازمانی هستیم. شرکت های دانش بنیان و نوپا نیز که جایگاهی خاص در اقتصاد دانش محور دارند از جمله سازمان هایی هستند که می توانند بر اساس مفهوم معناداری کار، به بازطراحی و سازمان دهی خود بپردازند و از مزایای آن استفاده کنند. هدف از انجام پژوهش حاضر، شناخت و درک الگوهای ذهنی مدیران شرکت های دانش بنیان کشور در مورد معناداری کار با روش کیو است. به این منظور با استفاده از روش کیو، عبارات تالار گفتمان، تحلیل و چهار الگوی ذهنی مشارکت کنندگان پژوهش در مورد کارمعنادار در میان مدیران شرکت های دانش بنیان آشکار و نام گذاری گردید که عبارتند از: انتظار از کار، نگرش نسبت به کار، ماهیت کار و ویژگی های فردی. شناخت این الگوهای ذهنی می تواند در تبیین و ارائه راهبردهای مناسب طراحی مشاغل و مسیر پیشرفت و توسعه شرکت های دانش بنیان و برنامه های حمایتی آن ها، مورد استفاده مدیران قرار گیرد.

امروزه دیگر همه گرئههای کاری و علمی اذعان دارند ، برای اینکه سازمانها بتوانند در دنیای تجاری و رقابتی یک حضور مستمر و پایداری داشته باشند ، باید حول محور علم و دانش فعالیت کنند . علی رغم اینکه دانش به عنوان منبعی برای بقای سازمانها ضروری و حیاتی است و شرط موفقیت سازمانها در تجارت جهانی دستیابی به یک دانش و فهم عمیق در تمامی سطوح است ، اما باز هم بسیاری از سازمانها هنوز به مدیریت دانش به طور جدی توجه نکرده اند .

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطه ی بین ابعاد خودراهبری و مدیریت دانش فردی مدیران است. روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی است و جامعه ی آماری آن، کلیه ی مدیران حوزه های آموزشی، پژوهشی، دانشجویی، اداری و مالی و همچنین مدیران گروه یا رؤسای بخش در دانشگاه های شیراز و علوم پزشکی مشهد را در سال تحصیلی 90-1389 دربر می گیرد. ابزار تحقیق، شامل دو مقیاس خودراهبری (شیخ نظامی، 1376) و مدیریت دانش فردی، (محقق ساخته) است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل رگرسیون چند متغیره بهره گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داد که رابطه بین ابعاد خودراهبری و مدیریت دانش فردی مدیران مثبت و معنادارند

یکی از دستاوردهای سودمند فناوری اطلاعات در سازمان ها تیم های مجازی است. با بهره گیری از IT تیم های مجازی سرعت زیادی به عملیات سازمان بخشیده اند. یکی از مسایل مهمی که تیم های مجازی با آن روبه رو هستند،اعتماد است . هدف این پژوهش بررسی رابطه ی اعتماد و اثربخشی تیم های مجازی با تاکید بر نقش تسهیم دانش است. جامعه آماری این تحقیق تیم های مجازی موسسه ی فرهنگی تبیان وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی است. تعداد40 تیم مجازی مشتمل بر 200 نفر کارمند به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و گردآوری داده ها به وسیله ی پرسشنامه انجام شده است. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق تحلیل مسیر و با استفاده از نرم افزار ایموس صورت گرفته است. نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد در شرایطی که متغیر تسهیم دانش در وضعیت مطلوبی قرار داشته باشد، تاثیر مولفه های اعتماد بر اثربخشی تیم های مجازی افزایش پیدا می کند.

هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر گرایش بانک ها به راه اندازی دوره های یادگیری ترکیبی است. پس از توسعه محیط های یادگیری الکترونیکی، گونه جدیدی از محیط های یادگیری شکل یافته است که سازمان ها به دلایل مختلف به سمت راه اندازی این گونه محیط های یادگیری سوق پیدا کرده اند تا قابلیت ها و شیوه های محیط های یادگیری حضوری و الکترونیکی را با هم ترکیب کنند. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 27 بانک خصوصی و دولتی کشور است که از بین آنها به صورت تصادفی خوشه ای دو بانک دولتی (ملی و تجارت) و دو بانک خصوصی (پارسیان و پاسارگاد) انتخاب شد. سپس از بین کارشناسان آموزش این چهار بانک 285 نفر به عنوان نمونه برگزیده شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بوده که روایی آن با استفاده از نظرات ده نفر از افراد پژوهشگر و صاحب نظر در زمینه یادگیری الکترونیکی به دست آمده و پایایی آن پس از اجرای آزمایشی در بین 55 نفر به میزان 82/0 بوده است. تحلیل داده های بدست آمده نشان می-دهد که عوامل ساختاری و سازمانی، دشواری های تولید محتوای الکترونیکی، عدم دسترسی به محتواهای الکترونیکی باکیفیت، مزیت های خاص محیط یادگیری ترکیبی و نبود دانش و مهارت کافی برای طراحی و اجرای اثربخش دوره های یادگیری ترکیبی پنج عاملی هستند که به ترتیب اهمیت و مجموعاً 427/40 درصد از واریانس کل مربوط به عامل ها را تبیین می-کنند. به علاوه برای تعیین میزان برازش عوامل شناسایی شده از برنامه AMOS استفاده شد که شاخص به دست آمده برازندگی عوامل شناسایی شده را نشان می دهد.

" مدیران ارشد سازمان تاثیر قابل توجهی را که فناوری اطلاعات می تواند روی موفقیت سازمان داشته باشد، درک کرده اند. مدیران امیدوارند که درک و شناخت خود را از روشهای مبتنی بر فناوری اطلاعات که به کار برده شده است و نیز احتمال به کار بردن موفقیت آمیز آن را برای کسب مزیت رقابتی افزایش دهند. بنابراین هیئت مدیره و مدیران اجرایی نیاز دارند که مدیریت و نظارت روی IT را افزایش دهند، برای اینکه اطمینان یابند که IT سازمان، استراتژیها و هدفهای سازمان را دنبال می کند و برآورده می سازد. از اینرو راهبری فناوری اطلاعات (IT Governance = ITG) به عنوان بخش جدایی ناپذیر مدیریت سازمان در نظر گرفته می شود. این مقاله با هدف معرفی راهبری فناوری اطلاعات و دلایل اهمیت آن و آشنایی با چگونگی پیاده سازی آن تهیه شده است تا مدیران را در جهت به کارگیری راهبری فناوری اطلاعات در سازمانها یاری کند. راهبری فناوری اطلاعات عبارتی است که برای توصیف اینکه چطور افراد برای مدیریت یک نهاد، فناوری اطلاعات را درسرپرستی، نظارت،کنترل و رهبری مورد توجه قرار می دهند، به کار برده می شود. "

  با توجه به این که در دنیای رقابتی امروز، افزون بر عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی نیز می تواند بر کسب وکارهای تأثیرگذار باشند؛ شبکه های اجتماعی به منزله یک مشخصه اجتماعی، نیروی محرکه و پایه ای، برای انسجام اجتماعی در فعالیت های کسب کارهای اینترنتی نقش بسیار مهمی دارند. هدف این مقاله بررسی تأثیر شبکه های اجتماعی (محتوای روابط اجتماعی، ساختار روابط اجتماعی، منابع اجتماعی اطلاعات، شیوه انتقال اطلاعات) در توسعه کارآفرینی دیجیتالی (آنالیز فرصت، ایجاد و توسعه وب سایت، برنامه بازاریابی الکترونیکی، اجرا و توسعه تجارت الکترونیکی) است. جامعه آماری تحقیق شامل 70 نفر از مدیران و کارشناسان فناوری اطلاعات شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری استان کرمان است که با ترکیب پرسشنامه ها تعداد 35 پرسشنامه از آن ها به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش پژوهش ازنظر ماهیت، توصیفی پیمایشی است و برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار (Spss) و معادلات ساختاری (Smart pls) استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که شبکه های اجتماعی بر توسعه کارآفرینی دیجیتالی تأثیر مثبت و معناداری دارد و از بین ابعاد شبکه های اجتماعی، محتوای روابط اجتماعی، شیوه انتقال اطلاعات، منابع اجتماعی اطلاعات دارای بیشترین تأثیر را بر کارآفرینی دیجیتالی دارند.  

امروزه دانش به عنوان یک ابزار حیاتی برای حفظ و پیشرفت سازمان به شمار می آید. در دنیای رقابتی امروز بدون داشتن دانش لازم و خلق دانش جدید، موفقیت سازمان میسر نخواهد بود. در این مقاله به بررسی تأثیر خلق دانش بر مبنای مدل چهار مرحله ای نوناکو و تاکئوچی بر کسب مزیت رقابتی، بر اساس مدل 6 عنصریهنری مینتزبرگ (کیفیت طراحی عدم تمایز قیمت پشتیبانی تصویر)در شعب بانک کار آفرین تهران پرداخته شده است. در این تحقیق بر اساس نظر خبرگان و کارشناسان پرسشنامه هایی مشتمل بر دو بخش که بخش اول به دنبال ارزیابی شاخص های خلق دانش و بخش دوم به دنبال ارزیابی وضعیت رقابتی بانک بر طبق مدل شش عاملی مزیت رقابتی مینتزبرگ تهیه شده بود بین 185 نفر از مدیران و کارشناسان این بانک توزیع گردیدو تجزیه و تحلیل های آماری لازم انجام و فرضیه اثر مثبت و معنادار خلق دانش بر کسب مزیت رقابتی در ابعاد چهارگانه اجتماعی کردن، بیرونی کردن، ترکیب کردن و درونی کردن در بانک کارآفرینمورد تأیید قرار گرفت.

هدف از این پژوهش، بررسی رابطه بین سرمایه فکری و بهره وری دانش بین اعضای نظام مهندسی استان گیلان است. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش جمع آوری اطلاعات توصیفی- پیمایشی است. روش گردآوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی است. جامعه آماری اعضای سازمان نظام مهندسی استان گیلان (15198 نفر) و حجم نمونه برآورد شده بر اساس جدول مورگان – کرسی 380 نفر است. داده ها از طریق پرسشنامه سرمایه فکری (14 سؤالی) و پرسشنامه بهره وری دانش (10 سؤالی) هو آینگ و جیم وو (2010) جمع آوری و پس از کدگذاری و انتقال به نرم افزار رایانه ای 19SPSS، تجزیه وتحلیل شد. برای آزمون فرضیات، از آزمون های پیرسون و رگرسیون استفاده شده و نتایج بیانگر این مطلب است که بین سرمایه فکری و بهره وری دانش در میان اعضای نظام مهندسی استان گیلان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. به علاوه بین ابعاد سرمایه فکری و بهره وری دانش در میان اعضای نظام مهندسی استان گیلان نیز رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

سازمان ها با مشکلات متفاوتی در استفاده بهینه از داده ها مواجه اند. هوشمندی کسب وکار به خوبی سازمان ها را در این امر یاری می کند. این مقاله مبتنی بر پژوهش کیفی است که با استفاده از استراتژی نظریه پردازی داده بنیاد به طراحی مدل هوشمندی کسب وکار در شرکت های پتروشیمی مستقر در منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر می پردازد. به همین منظور با 13 تن از مدیران و خبرگان مهندسی/فناوری پتروشیمی به عنوان نمونه و به روش نیمه ساختاریافته مصاحبه انجام شد و متون مصاحبه در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تحلیل قرار گرفت. مدل پس از طراحی به روش دلفی مورد ارزیابی مشارکت کنندگان و تأیید آنان قرار گرفته است. نتایج حاصل از این تحقیق مدلی را ارائه می دهد که به انگیزه های روی آوردن به هوشمندی کسب وکار و عوامل مؤثر بر آن می پردازد و به شرکت های پتروشیمی منطقه در پیاده سازی موفق هوشمندی کسب وکار، تصمیم گیری بهینه در تمامی سطوح و دستیابی به سازمانی هوشمند کمک می کند.