محمدبای بشارت رحمانی

 افغانستان، کشوری با قومیت های متعدد و چندفرهنگی است. این کشور بیش از چهار دهه، گرفتار جنگ و ناامنی بوده است. یکی از دلائل اساسی استمرار جنگ و ناامنی در این کشور بی توجهی به زمینه ها و ابعاد اجتماعی و فرهنگی ناامنی است. بنابراین هدف اصلی در این مقاله، فهم زمینه ها و بسترهای اجتماعی و فرهنگی نظم و امنیت در افغانستان است. روش این پژوهش کیفی است و با رویکرد نظریه داده بنیاد انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، کارشناسان امور اجتماعی و فرهنگی افغانستان هستند و نمونه ها با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و تا اشباع نظری با 18 نفر مصاحبه کیفی ادامه یافته است. داده ها با کدگذاری باز، محوری و گزینشی تجزیه و تحلیل شده است. یافته های پژوهش در قالب شش مقوله اصلی این گونه استنتاج شده اند: نبود تفاهم نمادی و بی نظمی فرهنگی، تعاملات ضعیف و پرتنش گروه های قومی، نابرابری ها و تبعیض در توزیع منابع ملی، سرمایه فرهنگی ستیزه جویانه، سرمایه اجتماعی متمرکز بر قوم و قبیله و شکل نگرفتن عرصه عمومی. پدیده مرکزی این پژوهش، حک شدگی نظم و امنیت در بسترهای اجتماعی و فرهنگی جامعه افغانستان شناخته شده است. بنابراین نتیجه گرفته می شود که راه حل اساسی تأمین نظم و امنیت در این کشور، برچیدن بسترهای فرهنگی و اجتماعی جنگ و ناامنی است.