جلیل تجلیل

جلیل تجلیل

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۶۲ مورد.
۲۱.

بررسی تطبیقی جلوه های حدیث در دیوان شمس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: غزلیات احادیث مولوی تلمیح دیوان شمس بررسی تطبیقی قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴ تعداد دانلود : ۱۳۰
در طول تاریخ اسلام، احادیث و اخبار و استناد به آنه ا پس از ق رآن، موثق ترین سخن اعتقادی بوده است و علاوه بر آن که محدثان و عالمان در تداول و حفظ آن کوشیده اند شاعران عرب و عجم نیز به خاطر استواری و فصاحت کلام خویش از آنها بهره برده اند. استفاده از احادیث و آیات علاوه بر این که بر جزالت و فصاحت کلام می افزاید، آرایش لفظی و معنوی را نیز به دنبال دارد بنابراین شاعران بسیاری از احادیث و مضمونشان تأثیر پذیرفته اند که مولوی سرآمد آنه است. در می ان آث ار مول وی، غزلی ات شمس چ ون سایر آث ارش مجلای مناسب ی در اثر پذیری از احادیث به شمار می آید و این امر یکی از بسترهای جاودانگی مولوی است.
۲۲.

بلاغت تصویر در دیوان اشعار محمدتقی بهار (ملک الشعرای بهار)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: تشبیه استعاره تصویر خیال ابتکار خاستگاه هنری

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی نقد و بررسی آثار ادبی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی بلاغت بیان
تعداد بازدید : ۳۳۹۲ تعداد دانلود : ۱۷۷۲
یکی از جنبه های زیبایی اشعار محمد تقی بهار تصویر است. ذهن خلاق بهار در عرصه صورت گری، تخیل و الهام را با هنر نمایی های کلامی چنان در هم آمیخته که حالات عاطفی و نفسانی و برهان سازی های دشوار خود را عمدتا در قالب عناصر تصویر ساز تشبیه و استعاره جلوه گر ساخته است. در حوزه تشبیه، بیشتر از فشرده یا بلیغ اضافی و تصاویر حسی به حسی بهره گرفته است که این نوع تصاویر او از تنوع برخوردارند. موضوع مشبه اغلب خود شاعر، ممدوح یا معشوق و گاه مفاهیم تجریدی و انتزاعی است ولی موضوع مشبه به غالبا عناصر طبیعت و اشیا است. در عرصه استعاره های او، نوع کنایی (تشخیص) و مصرحه مرشحه بیشترین بسامد را به خود اختصاص داده اند. عناصر سازنده خیال او از لحاظ مستعارمنه بیشتر طبیعت و اشیا و به لحاظ مستعارله، ممدوح یا معشوق و خود شاعر است. در این مقاله کوشش نگارنده بر آن است که در تحلیل صوری، نخست سرچشمه های بلاغت این تصاویر هنرمندانه و گاه مبتکرانه را همراه با مصادیق متقن به نمایش بگذارد و آنگاه یک تحلیل محتوایی از این عناصر تصویر آفرین ارایه نماید.
۲۳.

بررسی نقش اسراییلیات در پیدایش نمادهای گوناگون در ادب عرفانی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: نماد مولانا ادب عرفانی عطار اسراییلیات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶۹ تعداد دانلود : ۱۲۹۶
اسراییل از القاب حضرت یعقوب (ع) می باشد که در قرآن کریم (آل عمران/ 93) فقط یک بار از آن حضرت با نام اسراییل یاد شده است.اسراییلیات اصطلاحی است که علمای اسلامی به عقاید و داستان های خرافی که از ناحیه علمای اهل کتاب از قرن اول هجری میان مسلمانان رواج یافت، اطلاق کرده اند.این افسانه های دروغین، ضمن رخنه در تفاسیر قرآن و سپس در کتب تاریخی، شعرا و نویسندگان دینی و عارف مسلک را که برخی از آنان حافظ قرآن کریم نیز بوده اند، و مطالعه تفاسیر در دستور کار آن ها بوده، تحت الشعاع قرار داده و بدون بررسی و نقد و پژوهش، این داستان ها را وارد اشعار خود کرده اند. اگر چه زیان های بسیاری از جانب اسراییلیات برپیکر ادب فارسی وارد آمده است، ولی هنرمندی و چیره دستی شاعران و نویسندگان حوزه عرفان، نظیر عطار و مولانا موجب شد تا داستان های اسراییلی سبب پیدایش برخی از نمادها و مفاهیم جدید در ادب عرفانی گردد، که در این مقاله به اهم آن پرداخته خواهد شد.
۲۶.

معرفی نسخه خطی دیوان اشعار میرزاعبداله متخلص به برقی خویی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: تصحیح محتوا سبک نسخه خطی شکل برقی خویی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳۶ تعداد دانلود : ۹۹۹
پویایی فرهنگ، مدیون تلاش مستمر محققان و اندیشمندان، در کشف و نشر مواریث فرهنگی است. حیات یک جامعه به شریان های فرهنگی وابسته است و قطع آنها، از خاموشی و خمودگی آن جامعه خبر می دهد. از جمله این شریان ها، فرهنگ پربار و غنی ای است که در آثار ادبی گذشته ما تبلور یافته است و باید آن را ارج نهاد و برای حفظ و پایداری آن از هیچ کوششی فروگذار نبود؛ بر همین اساس، در این مقاله سعی شده است که یکی از میراث های ادبی زبان و ادب فارسی - که دیوان اشعاری تحت عنوان «دیوان اشعار برقی خویی» است به دوست داران فرهنگ و ادب معرفی شود و با ارایه گزارشی مفصل از شکل و محتوای آن، یکی دیگر از گنجینه های پنهان فرهنگی - ادبی در معرض دید و استفاده علاقه مندان قرار گیرد.
۲۷.

تاثیرپذیری سخنوران ادب فارسی از روایات ابوهریره(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: ادب فارسی روایات ابوهریره

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵۹ تعداد دانلود : ۱۲۸۶
به برکت ورود دین مقدس اسلام به سرزمین متمدن و کهن ایران، علوم ادبی تحت تاثیر قرآن کریم و احادیث نبوی قرار گرفته و باعث غنا و شکوفایی نظم و نثر فارسی شده است. آیات قرآنی به دلیل وعده الهی که هیچ تغییر و تحریفی در آن صورت نخواهد پذیرفت، به عنوان ابزاری نیرومند در اختیار شعرا و نویسندگان قرار گرفت. اما پس از درگذشت پیامبر اسلام (ص) اقشار مختلف مردم برای درک تفسیر و تاویلات قرآنی و سنن و احادیث نبوی به صحابه روی آوردند. برخی از علمای اهل کتاب از این اقبال مردم به صحابه و تابعین نهایت استفاده را در جهت پیشبرد اهداف خود نمودند. عنایت ویژه ای که حکومت امویان به این گونه صحابه و تابعین برای اهداف سیاسی خود داشتند، سبب شد که برخی از این شخصیت ها مانند ابوهریره بیش از 5700 حدیث از پیامبر نقل کند، که بسیاری از این احادیث جعلی می باشد. حدیث های ابوهریره به سرعت در میان مردم پخش شد و در تفاسیر و کتب تاریخی رخنه کرد. شعرا و نویسندگان فارسی که بسیاری از آنان مانند مولانا با تفاسیر و تاریخ اسلام مانوس بودند نیز تحت تاثیر این احادیث قرار گرفتند.
۲۹.

رخشایی معرفت الهی در هستی نبی اکرم|

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: معرفت الهی صفات الهی پیامبر اکرم| اخلاق نبوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱۳ تعداد دانلود : ۷۱۹
معرفت الهی در هستی نبی اکرم| را میتوان در آئینه آیات قرآن، روایات معصومین^ و سخن اهل معرفت از جمله شاعران اهل معنا یافت؛ این معرفت در قالب بیان اوصاف نبی اکرم| متجلی و بازگو شده است. صحابه رسول خدا| مثل ابن عباس و بخصوص امیرمؤمنان علی× جلوه ای از سیمای پرفروغ نبی اکرم| را در کلمات و جملات خود منعکس کرده اند، سیمایی که در آن لحظه های پربار عبادت و عرفان و بندگی و نور و تابندگی و همراهی و هم نوایی با فرشتگان الهی در آن منعکس شده است. مولوی، سعدی، خاقانی، نظامی و سنایی از جمله شاعرانیاند که شرح این عاشقی و مشتاقی و دلدادگی را در اشعار خود بیان کرده اند.
۳۲.

بهاءالدین محمد مختاری.نخستین مترجم لهوف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مقتل سید بن طاووس لهوف بهاءالدین مختاری ترجمه اللهوف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۱۸ تعداد دانلود : ۱۰۹۲
سیدبهاء الدین محمدمختاری یکی از علمای بزرگ شیعه مذهب دوره صفوی و صاحب ده ها تالیف است که شخصیت عظیم اوتاکنون ناشناخته مانده است.مختاری در شاخه های مختلف علوم روزگار خودازجمله فقه، اصول فلسفه، کلام و حدیث متبحر و سرآمد بوده و از علمای بزرگ زمان از جمله علامه مجلسی اجازه نامه داشته است. مختاری که در آرزوی نوشتن کتابی درمراثی اهل بیت پیامبر(ص)بود ، برای نخستین بار کتاب لهوف سیدبن طاووس را که از معتبرترین مقاتل در تاریخ شیعه است، از عربی به فارسی ترجمه کرد که این اثر ارزشمند او همچون شخصیت گرانقدرش تاکنون از نظرها پنهان مانده و برخلاف نظرکسانی که کتاب«لجة الالم» را اولین ترجمه لهوف می دانند، ترجمه اللهوف مختاری نخستین ترجمه این کتاب است.در این مقاله برآنیم تامختاری، آثار و ترجمه اللهوف او رامعرفی نماییم.
۳۶.

سعدى تالى فردوسى(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷۷ تعداد دانلود : ۸۰۵
دراین پژوهش پاره ای از اشتراک فکرى دو ابر مرد ایران یعنى فردوسى و سعدى مطرح شده است. درمقاله حاضر، جانمایه هاى حیات و پایدارى آدمى و آموزه هاى آن دو بزرگو ار را درزمینه هاى واحد به قلم کشیده ایم و شواهد مختلفى از آثارشان با روشى تطبیقى بدست دإده شده است. آنها درعرصه ى بنیان هاى حیات آدمى درسه محور وظیفه ی انسان نسبت به خدا، تکلیف آدمى درقبال خود و دیگران وبالاخره وظیفه ى ا نسان درارتباط با جامعه و طبیعت نظری یکسان داشته اند. ازنگاه آنها بلاها و مصائب نتیجه ى کردارهاست و توفیق ها نیز چنین است. رویکرد به پیام ها و ارمغان هاى آنها ضرورت زمان ماست، چاره آنست که خود را به آنها بسپاریم.
۴۰.

مفاهیم اخلاقى در چهار منظومهء عطار (ا سرارنامه، الهى نامه، منطق الطیر و مصیبت نامه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اخلاق ملکه جهان بینى اوامر و نواهى شرعى

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳۶ تعداد دانلود : ۱۳۸۱
در این مقاله سعى شده است ظریف ترین و لطیف ترین مفاهیم اخلاقى در حکایات و تمثیلات عطار جستجو شود. لذا این مفاهیم و مصادیق اخلاقى از خلال چهار مثنوى تعلیمى معروف و مسلم وى، یعنى, اسرارنامه، الهى نامه، منطق الطیر، و مصیبت نامه استخراج و در سه حوزهء, وظیفهء انسان نسبت به خدا، وظیفهء انسان نسبت به خود و نزدیکان و وظیفهء انسان نسبت به جامعه مطرح گرد ید.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان