فهم حاصل از آگاهی و عمل می باشد، و فهم اجتماعی نگاهی جامعه شناسانه به موضوع مورد مشاهده است که در جهت دریافت استنباط اجتماعی رخ می دهد؛ چنانچه این فهم در طول تاریخ، عرف را به دلیل هم سویی با هنجارهای اجتماعی شکل می دهد. عرف دینی نشات گرفته از هنجارهای دینی و متون دینی است، و سبب ایجاد روش متفاوت زندگی می گردد. در این راستا کتاب هایی در زمان های مختلف به نگارش درآمده است که هدف آنان پاسخ به نیازهای اجتماعی در راستای حفظ و گسترش هنجارهای اجتماعی می باشد. هدف از بررسی دو کتاب (حلیه المتقین و مفاتیح الحیاه)، تاثیر نقش های محیطی بر نگارندگان و مداقه در فهم اجتماعی از عرف دینی شیعه است. گرایش عرف دینی شیعه را به طور کلی می توان به دو بخش اصلی اجتماعی(تمدن اسلامی) و فردی (انسان توحیدی) تقسیم نمود. روش تحقیق، روش مقایسه ای (تطبیقی) است که باعث افزایش آگاهی، جلوگیری از تعمیمات بی جا و عبرت آموزی می گردد.
