بورس اوراق بهادار

هدف این پژوهش بررسی اثر آخر هفته بر سرعت معاملاتی بیش از حد معمول معامله گران بر بازده غیر عادی تجمعی سهام در اطراف اعلان های فصلی سود است. نمونه پژوهش شامل 161 شرکت از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که یک دوره زمانی پنج ساله از ابتدای سال 1392 تا انتهای سال 1396 را شامل می شود. نتایج یافت شده در این پژوهش نشان می دهد که سرعت معاملاتی بیشتر از حد معمول معامله گران در دامنه زمانی یک ماه قبل و یک ماه بعد از اعلان های فصلی سود در روزهای سه-شنبه و چهارشنبه در سه ماهه دوم سال بیشتر از سه ماهه اول و در سه ماهه سوم سال بیشتر از سه ماهه دوم می باشد. . بنابراین می توان گفت، با نزدیک شدن به پایان سال مالی و افزایش در سرعت معاملات، عدم تقارن اطلاعاتی بیشتر شده و منجر به ایجاد بازده غیرعادی می شود. وجود سرعت معاملاتی بالای سهام، منجر به توسعه چارچوب نظری عدم تقارن اطلاعاتی گردد زیرا معاملات سریع در اطراف اعلان های سود منجر به تشدید شکاف بین اطلاعات منتشر شده در بازار و اطلاعات معامله گران می گردد و عدم تقارن اطلاعاتی در بازار را افزایش می دهد.

هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین اجزائ اقلام تعهدی و جریان های نقدی عملیاتی با جریان های نقدی آتی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است و بدنبال پاسخ گویی به این سوال می باشد که آیا طبقه بندی اقلام تعهدی به اجزای (سرمایه در گردش، سرمایه گذاری و تامین مالی ) و اجزای جریان های نقدی عملیاتی، توانایی آنها را در توضیح دهی جریان های نقدی آتی بهبود می بخشد؟ برای این منظور داده های137 شرکت بورسی طی 1396- 1388 مورد بررسی قرار گرفت. شواهد تجربی نشان می دهد که اجزائ سرمایه در گردش اقلام تعهدی (دارایی ها و بدهی های جاری عملیاتی) و جزء دارایی های اقلام تعهدی سرمایه گذاری و تامین مالی نقش مهمی را در توضیح دهی جریان های نقدی آتی در مقابل جزء بدهی های اقلام تعهدی سرمایه گذاری وتامین مالی دارند. همچنین نکته قابل توجه در این پژوهش این بود که اقلام تعهدی دارایی ها نسبت به اقلام تعهدی بدهی ها، و اجزای جریان های نقدی عملیاتی نسبت به اجزای اقلام تعهدی، قابلیت پیش بینی جریان های نقدی آتی بیشتری را دارند.

ردیابی شاخص که به عنوان یکی از روش های مدیریت غیرفعال سرمایه گذاری شناخته شده است، به دنبال تشکیل پرتفوی، به گونه ای است که در طول زمان با کمترین میزان خطا، بازده ای نزدیک به شاخص داشته باشد. در این پژوهش به بررسی کاربرد یک مدل برنامه ریزی صفر و یک در خوشه بندی سری های زمانی به منظور تشکیل پرتفوی ردیاب شاخص پرداخته شده است. به منظور فرایند خوشه بندی، معیار های متنوع سنجش شباهت سری های زمانی از جمله، ضرایب همبستگی مبتنی بر کاپولا همچنین فاصله مبتنی رویکردهای پویا در سنجش شباهت سری های زمانی، مورد استفاده قرار گرفته است. آزمون خارج از نمونه بر روی نسبت بازار و خطای ردیابی پرتفوهای مبتنی بر شاخص 50 شرکت فعال تر بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی ابتدای سال 1394 تا پایان بهار سال 1397 نشان از این موضوع دارد که پرتفو ها در ردیابی شاخص موفق عمل نموده اند و متوسط خطای ردیابی روزانه پرتفوها دارای تفاوت معنی داری با یکدیگر نیست. همچنین آزمون سخت گیرانه مقایسات زوجی بر روی خطای ردیابی پرتفو ها نیز نشان از این موضوع دارد که خطای ردیابی پرتفو ها با یکدیگر تفاوت معنی دار ندارد.

اعتماد یکی از عناصر مهم صنعت بانکداری است، روابط بین مشتری و بانک یک مبادله دو طرفه است، هر دو طرف ممکن است به هم اعتماد کنند یا رفتار فرصت طلبانه را انتخاب کنند. بنابراین با یک بازی استراتژیک مواجه ایم، هدف این مقاله تجزیه و تحلیل رفتارهای فرصت طلبانه و اعتمادی بین مشتریان و بانک هاست. در این مقاله یک مدل معادلات ساختاری مبتنی بر منطق بازی های اقتصاد رفتاری برای تجزیه و تحلیل تأثیرات منحصر به فرد اعتماد و فرصت طلبی بین مشتریان حقوقی و بانک های آنها ارائه شده است. نتایج نشان می دهد که اعتماد و فرصت طلب بودن بر خطر ادراک شده توسط مشتری اثرگذار است. اعتماد متقابل مشتری و بانک سطح ریسک ادراک شده توسط مشتری را به شدت کاهش می دهد علاوه بر این، فرصت طلبی رابطه را به خطر می اندازد و سطح بالایی از خطر درک شده را ایجاد می کند. نتایج همچنین نشان دهنده این است با فرض ثابت بودن سایر شرایط چنانچه اعتماد بانک به مشتری یک درصد کاهش یابد 28 درصد خطر ادراک شده افزایش می-باید اما زمانی که یک درصد اعتماد مشتری به بانک کاهش یابد خطر ادراک شده 51 درصد افزایش خواهد یافت که نتایج فوق با مبانی اقتصاد رفتاری هم خوانی دارد. این نتایج اهمیت اعتماد را به عنوان ابزاری برای ایجاد و حفظ ثبات در سیستم مالی تأکید می کنند. همچنین یافته ها بر اهمیت اعتمادسازی شبکه ای و نقش بازاریابی رابطه مند در صنعت بانکداری تأکید می کند.

با توجه به تحریم های صورت گرفته علیه ایران و کاهش درآمدهای ارزی، بازار سرمایه دستخوش تغییرات چشمگیری شده است. پژوهش موجود تلاش می کند با مقایسه کشور ایران با سایر کشورهای در حال ظهور و تأثیر بحران ارزی بر بازار دارایی آنها، به ارائه مکانیسم انتقال اثر بحران ارزی بر شاخص قیمتی بورس اوراق بهادار به عنوان دارایی حائز اهمیت بپردازد. جهت حصول نتایج از داده های ماهانه دوره 1398:12–1387:10و رویکرد خود توضیح برداری مارکف سوئیچینگ استفاده شده است. بدین منظور، از میان حالت های مختلف الگوی مارکف سوئیچینگ، الگوی MSIAH(2)-VAR(2) انتخاب شد. یافته های تجربی تحقیق نشان می-دهد که تنها در رژیم با نوسانات بالا، افزایش نرخ ارز باعث افزایش شاخص قیمتی بورس اوراق بهادار شده است درحالی که شاخص قیمتی بورس اوراق بهادار اثری بر نرخ ارز ندارد. علاوه بر این، نتایج نشان می دهد احتمال پایداری رژیم 1 (رژیم با نوسانات اندک نرخ ارز) نسبت به رژیم 2 (رژیم با نوسانات بالای نرخ ارز) بیشتر است.

پژوهش حاضر راجع به بررسی اثر تکانه های ریسک های مالی(برمبنایERM) و سیاست تقسیم سود بر کارایی تخصیص سرمایه به روش PVAR می باشد. اجرای این پژوهش، به لحاظ ضرورت گذر از سبک سنتی مدیریت ریسک به سبک نوین (ERM) است؛ جهت اداره ریسک های مالی در قالب پرتفوی، لزوم ارتقای کیفیت تخصیص سرمایه و بهره برداری از کارکردهای سیاست تقسیم سود حائز اهمیت می باشد. روش اجرای پژوهش تحلیلی- توصیفی می باشد. تجزیه وتحلیل اطلاعات 114شرکت طی سال های 1388تا1396 به روش PVARکه ترکیبی از خود توضیحی برداری و داده های ترکیبی است، با نرم افزار Stata15 صورت گرفته است. مدل های کارایی تخصیص سرمایه برمبنای دو شاخص «ناکارایی سرمایه گذاری- مدل اول» و «کشش سرمایه گذاری به ارزش افزوده بازار- مدل دوم»، برآورد گردید. مطابق تابع واکنش آنی(IRF)، «شدت واکنش» و «دوره میرایی» اثرتکانه انفرادی متغیرها در مدل دوم شدیدتر و زودتر از مدل اول و حدود 4 دوره می باشد. برابر تجزیه واریانس(Fevd) نیز، بیشترین تغییرات هردو معیار کارآیی تخصیص سرمایه ناشی از خود معیارهای مزبور است و صرفاً در مدل اول سهم توضیح دهندگی ریسک های مالی در پایان دوره 10به 16% و سهم سیاست تقسیم سود به 19% می رسد. نتیجه این که، بنگاه ها در فرایند تخصیص سرمایه و مدیریت ریسک های مالی، در اولویت اول و در کوتاه مدت باید بر روند خودرگرسیونی شاخص های کارآیی تخصیص سرمایه و ریسک های مالی تمرکز نمایند. ضمن این که طبق مدل شاخص اول، امکان مدیریت ریسک های مالی در قالب پرتفوی، تحلیل روابط متقابل ریسک ها و اجرای آزمون بحران بر پایه رویکردERM تسهیل می شود.

هدف این پژوهش بررسی تأثیر نااطمینانی در بازارهای مالی بر متغیرهای واقعی اقتصاد کلان با تأکید بر مدل نسل های همپوشان می باشد. در این راستا،یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی کینزین جدید(DSGE) شامل خانوارها، بنگاه ها، بخش بانکی و دولت برای بررسی تأثیر مسأله نااطمینانی در بازارهای مالی بر بخش های واقعی اقتصاد کلان ایران طراحی شده است. بنابراین، در ادامه به بررسی روند سری زمانی متغیرهای بازار بورس و اقتصاد کلان در ایران طی دوره 1390 تا 1399 و همچنین بررسی روابط همبستگی و علّی میان آنها پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که، هر چه بازار سرمایه کشورها سهم بیشتری در اقتصاد داشته باشند، درآمد سرانه حقیقی افزایش و نرخ های تورم پایین تر خواهد بود و لذا می توان به دلیل تخصیص بهینه منابع و تأمین مالی بلندمدت سرمایه گذاری ها انتظار عملکرد مطلوب تری از اقتصاد داشت. همچنین، بحث معنی داری اثر معامله گران اخلال زا بر افزایش نوسان و تلاطم تأیید شده و شدت تأثیر قابل ملاحظه است؛ ولی با توجه به مشکلات ساختاری در اقتصاد ایران وجود تأثیر معامله گران اخلال زا و رفتار کارگزاران بر ایجاد نااطمینانی در بازارهای مالی نسبت به سایر تأثیرات قابل ملاحضه نبوده و می بایست به رفع مشکل در سایر متغیرها نظیر مشکلات اقتصادی و مناقشات سیاسی روی آورد. همچنین وجود نااطمینانی مالی موجب کاهش میزان اشتغال، کاهش رشد اقتصادی و کاهش سرمایه گذاری می گردد.

برای ارزیابی ریسک های بازار مالی، همبستگی بازده های سهام شرکت های مختلف از اهمیت ویژه ای برخوردار است. همبستگی شرکت ها در بازارهای مالی به دلیل تغییر انتظارات معامله گران و روابط بین واحدهای مختلف مالی تغییر می کند. این بدان معنی است که نوسانات سری زمانی مالی به سرعت تغییر می نماید. تغییرات مربوط به نوسانات و نامانایی سری زمانی می تواند چالش های بسیاری را برای برآورد پارامترها به ویژه ماتریس کواریانس واریانس، که اصلی ترین عامل ارزیابی ریسک به شمار می آید، به وجود آورد. علاوه بر این، تأثیر رویدادهای بزرگ نشان می دهد که پذیرش فرض توزیع نرمال برای سری زمانی مالی به خصوص در شرایط بحران، می تواند منجر به برآوردهای گمراه کننده گردد. در حقیقت نامانایی، منجر به پهن شدن دم ها در توزیع بازده بازارهای مالی می شود و عدم لحاظ این امر می تواند برآوردهای مورد نیاز را تحت تأثیر قرار دهد. در این مقاله، تغییرات ماتریس کواریانس واریانس بازده-های سهام شرکت های موجود در بورس اوراق بهادر تهران در بازه زمانی 1390 الی 1397 مورد بررسی قرار می گیرد و توزیع چندمتغیره بازده های شرکت های فوق، با لحاظ نامانایی و بکارگیری روش ماتریس های تصادفی به دست می آید. نتایج تحقیق نشان می دهد توزیع تئوریک حاصل از روش ماتریس تصادفی با دو رویکرد ماتریس کواریانس واریانس غیرهمگن و همگن می تواند به خوبی توزیع تجربی بازده شرکت های بورسی اوراق بهادار تهران را توصیف نماید.

پدیده اثر هاله ای باعث تحت تأثیر قرار گرفتن سرمایه گذار از یک ویژگی مطلوب سهم که منتج به تعمیم آن به دیگر ویژگی های می گردد؛ که این امر منجر به استنادهای اشتباهی شده که می تواند به طور بالقوه باعث قیمت گذاری اشتباه در بازار سهام، نوسانات قیمت سهام و ناکارایی بازار مالی شود. از این رو، مطالعه ی حاضر، با هدف بررسی نقش پیش-بینی های مدیریتی در بروز پدیده اثر هاله ای در بازار سرمایه خاورمیانه صورت گرفته است. در این راستا، این مطالعه از اطلاعات بازار سرمایه 12 کشور خاورمیانه برای دوره زمانی 2016-2020 از الگوهای پنل دیتا جهت بررسی وجود این پدیده استفاده نموده است. یافته های این مطالعه نشان می دهد که پیش بینی های مدیریتی در بروز پدیده اثر هاله ای در بازار سرمایه خاورمیانه نقشی ندارد. به بیانی دیگر، سرمایه گذاران در بازار سرمایه خاورمیانه در پیروی از الگوی پدیده اثر هاله ای، از پیش بینی های مدیریت استفاده نمی کنند. لذا سرمایه گذاران، مدیران، قانون گذاران و سایر کاربران در تصمیم گیری های خود عقلانی تر رفتار نمایند.

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تأثیر برخی از مهمترین متغیرهای عمده اقتصادی بر میزان افشای اختیاری اطلاعات در گزارشگری سالانه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. در میان پژوهش های متعدد بازار سرمایه ارتباط میان عوامل سیستماتیک (عوامل کلان اقتصادی) و سطح افشای اختیاری نادیده گرفته شده است که نوآوری پژوهش حاضر محسوب می شود. تعداد 113 شرکت برای دوره زمانی 1391 تا 1398 انتخاب شده است. بدین منظور برای آزمون فرضیه های پژوهش از تحلیل ضرایب رگرسیون استفاده شده است. به منظور اندازه گیری سطح افشای اختیاری اطلاعات در گزارشگری سالیانه، فهرستی متشکل از پنجاه قلم اختیاری براساس استانداردهای حسابداری و مقررات موجود در حوزه گزارشگری مالی تهیه شد. تحلیل یافته های پژوهشی نشان می دهد که از میان متغیرهای عمده اقتصادی (شامل تغییرات نرخ ارز، تورم، نقدینگی، تراز تجاری و تولید ناخالص داخلی)، میان تغییرات تولید ناخالص داخلی، نقدینگی و نرخ تورم با سطح افشای اختیاری رابطه معنادار وجود دارد. به عبارت دیگر، سایر متغیرهای بررسی شده رابطه معناداری با میزان افشای اختیاری ندارند. به صورت کلی نتایج پژوهش حاضر حاکی از این است که برخی از متغیرهای عمده اقتصادی می توانند تغییرات در میزان افشای اختیاری را تببین نمایند.

در سال های اخیر، همزمان با توسعه بازار سرمایه و شبکه های اجتماعی، نوعی از استراتژی های معاملاتی به شکل معامله گری اجتماعی رواج یافته است که نیاز به سکوی اجتماعی بومی در بازار سرمایه ایران را بیش از پیش نمایان کرده است. هدف پژوهش حاضر، طراحی و تبیین سکوی اجتماعی معاملاتی بومی در بازار سرمایه ایران است. پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد کیفی مبتنی بر تحلیل تم و تحلیل محتوا و از طریق مصاحبه عمیق با فعالان حوزه های مختلف فینتک و سرمایه گذاری، به عنوان فعالان حوزه معامله گری اجتماعی انجام شده است. مشارکت کنندگان از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافتند و در نهایت 12 مصاحبه انجام شد. برای تحلیل داده ها از کدگذاری باز و انتخابی، تحلیل مقایسه ای مستمر، و ایجاد مفاهیم ومقوله ها استفاده شد. توسعه سکوهای معاملاتی اجتماعی، به واسطه تعامل بسیار گسترده فعالان خرد بازار با فضای مجازی، اولویتی انکارناپذیر است و طبق کدگذار ی مصاحبه ها، خبرگان این حوزه، به 11 بعد و 60 مقوله ضروری برای توسعه یک سکوی اجتماعی معاملاتی جهت ارتقای معاملات و اطلاعات در بازار سرمایه اشاره کردند. بر این اساس، ابعاد سکوی اجتماعی معاملاتی و اطلاعاتی در بازار سرمایه ایران شامل شفافیت اطلاعاتی و معاملاتی؛ وضعیت کلی شبکه های اجتماعی؛ ابزار تحلیل و بازدهی سهام؛ شاخص های توسعه مالی و تعامل بازار پول و سرمایه؛ نسبت های مالی و ارزش بازار؛ حقوق مالکانه و صورت های مالی؛ مدیریت ریسک؛ توان فناوری؛ رقابت پذیری؛ آموزش و آگاهی و عدم رفتار توده وار؛ و سیستم مدیریت موجودی می شوند.

معامله گران اختلال زا، معامله گرانی هستند که تحت تأثیر احساسات و هیجانات بازار تصمیم گیری می کنند و در ادبیات مالی رفتاری، وجود نوسان بیشتر ممکن است نشان دهنده وجود معامله گران اخلال زای بیشتر در بازار و تمایل یا توانایی کمتر معامله گران عقلایی برای خنثی کردن اثر آن ها باشد. پژوهش حاضر رابطه بین معامله گران اختلال زا و نوسان در شاخص قیمت بورس اورق بهادار تهران را مورد تحلیل و ارزیابی قرار می دهد. این پژوهش از منظر هدف، کاربردی و از جهت روش، کمی محسوب می شود. در این پژوهش ابتدا شاخص گرایش احساسی برای تبیین رفتار معامله گران اختلال زا به روش EMSI استخراج می گردد. سپس برای مدل سازی و استخراج نوسانات (تلاطم) متغیرهای کنترل، از مدل ناهمسانی واریانس شرطی EGARCH استفاده شده است و در گام آخر برای سنجش اثر گرایش های احساسی خوش بینانه و بدبینانه معامله گران بر نوسان (تلاطم) شاخص قیمت بورس اوراق بهادار از روش حداقل مربعات معمولی (OLS) یا تعمیم یافته (GLS) استفاده شده است. نتایج گویای آن است که اثر احساسات خوش بینانه و بدبینانه بر نوسانات بازار سهام به ترتیب منفی و مثبت و هر دو معنی دار هستند. همچنین مقدار ضرایب نشان دهنده شدت تأثیرگذاری اندک احساسات خوش بینانه و بدبینانه بر تلاطم بازار سهام است.

دادرسی در بازار سرمایه همچون دادرسی های مدنی، با هدف حل وفصل اختلافات مدنی و با محوریت تأمین منافع خصوصی می باشد؛ با این تفاوت که در حوزه بازار سرمایه، مصالحی فراتر از مصالح شخصی بلکه ناظر بر منافع عمومی و اقتصادی کشور نیز مطرح می گردد. اطمینان به وجود سیستم دادرسی عادلانه و کارآمد یکی از عوامل رونق و توسعه ی بازار سرمایه از طریق کاهش ریسک سرمایه گذاری، ترغیب به سرمایه گذاری بیشتر و جذب سرمایه می باشد. کارایی دادرسی ریشه در میزان مطلوبیت آن نزد سرمایه گذاران دارد. انصاف، سرعت و تخصص در دادرسی های بازار سرمایه از مهم ترین معیارهای مطلوبیت دادرسی از منظر سرمایه گذاران است. هم راستایی با مصالح و اقتضائات خاص دادرسی در بازار سرمایه (سرعت و تخصص) با عدول از برخی اصول کلی دادرسی عادلانه محقق خواهد شد، ضمن آنکه اصول ثابت و مسلم دادرسی بایستی تمام و کمال اعمال گردند. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی درصدد شناسایی و ارزیابی اصول مذکور می باشد.

هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی کارایی مدل های پویای اقتصاد سنجی (BEKK-GARCH,CCC-GARCH) جهت پوشش ریسک متقاطع بازده سهام و قرارداد آتی سکه در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از داده های روزانه طی سال های 1392-1398 است. لذا محقق جهت تشخیص کارایی مدل های متفاوت گارج جهت پوشش متقاطع ریسک بازده بازار سهام با استفاده از قرارداد آتی سکه ازمدل BEKK-GARCH و مدل CCC-GARCH استفاده نموده است. با توجه به تخمین مدل های متقارن گارچ در تحقیق حاضر مشخص شد که هم امکان پوشش متقاطع ریسک بازار بازده سهام وجود دارد و هم مدل های متقارن گارچ جهت پوشش ریسک در بورس با استفاده از قرارداد آتی سکه کارا می باشد. از سویی با توجه به اینکه ضریب تعیین در مدل VAR-BEKK بزرگتر از ضریب تعیین در مدل CCC-GARCH می باشد بنابراین مدل VAR-BEKK کاراتر از مدل CCC-GARCH می باشد. همچنین بر اساس ضرایب به دست آمده در این دو مدل با توجه به اینکه در معادله دوم مدل CCC-GARCH و معنادار نبودن ضرایب بازده بازار سهام در دوره قبل و دو دوره قبل و عدم تاثیر آن بر بازده قرارداد آتی سکه می توان نتیجه گرفت مدل VAR-BEKK کاراتر از مدل CCC-GARCH می باشد.