۱.
کلید واژه ها:
مورفوتکتونیک مورفومتری زاگرس خوزستان تاقدیس خویز
مطالعه الگوی هندسه چین خوردگی ها و تحلیل دگرریختی آن ها، یکی از مهم ترین موضوع های زمین شناسی کمربندِ کوهزایی زاگرس به شمار می آید. تاقدیس خویز در استان خوزستان و در کمربند رانده و چین خورده زاگرس در فرادیواره گسل پیشانی کوهستان واقع شده است. این تاقدیس یکی از تاقدیس های مهم زاگرس به شمار می رود؛ اهمیت آن به دلیل وجود رودخانه دائمی مارون است که از میانه تاقدیس عبور کرده و تاقدیس خویز را به دو نیم تقسیم کرده است. این تاقدیس با استفاده از اشکال مورفومتری نظیر رویه ها ی سه گوش، دره های ساغری و شاخص تابیدگی جبهه کوهستان، از نظر مورفوتکتونیک مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی وضعیت تاقدیس خویز از نظر میزان فعالیت زمین ساختی به خصوص فعالیت های عهد حاضر است؛ به کمک نتایج این پژوهش می توان وضعیت سازه های احداث شده بر روی این تاقدیس و در مجاورت آن، به خصوص سد مخزنی مارون را از نظر مخاطرات زمین شناسی مورد ارزیابی قرار داد. این اشکال و شاخص ها در دو یال تاقدیس به صورت جداگانه مورد مطالعه قرار گرفت؛ بر اساس نتایج این مطالعه مشخص شد که شاخص های مورفوتکتونیکی ذکرشده رابطه مستقیمی با میزان فعالیت زمین ساختی داشته و بر این اساس می توان اظهار داشت که تاقدیس خویز از نظر فعالیت نسبی زمین ساختی در وضعیت فعال قرار دارد و همچنین یال شمال شرقی آن نسبت به یال جنوب غربی، فعالیت بیشتری از خود نشان می دهد. این مسئله می تواند به علت وجود تاقدیس زیرسطحی منصورآباد در جنوب غرب تاقدیس خویز و با فاصله ای کمتر از یک کیلومتر از آن باشد که منجر به تشکیل پس راند در یال شمال شرقی تاقدیس خویز و ایجاد فعالیت زمین ساختی بیشتر در این یال شده است.
۲.
کلید واژه ها:
زمین آمار حوضه آبخیز هندیجان - جراحی شاخص های خشکسالی
به منظور ارزیابی و شناخت ویژگی های خشکسالی حوضه آبخیز هندیجان – جراحی از بارش دوره آماری 30 ساله استفاده شده است. با توجه به ماهیت داده ها از بین شاخص های مربوط به ارزیابی خشکسالی، شاخص های خشکسالی هواشناسی استفاده شد. برای تعیین بهترین شاخص خشکسالی هواشناسی در یک ماتریس همبستگی به روش ضریب همبستگی پیرسون مقادیرشاخص های PN،DI ،SPI ،SZI ،CZI ،MCZI با سطح اطمینان99% و 95% بررسی و مقایسه گردید. شاخص هایSPI ،SZI ، CZI همبستگی قوی بیش از 9/0 با هم داشتند که از بین آنها شاخص خشکسالی SPI که توانایی بهتری برای شناسایی شروع و پایان به موقع خشکسالی را دارد، انتخاب و بر اساس آن خشکسالی ها به 4 گروه خشکسالی خفیف، متوسط، شدید و فوق العاده شدید تقسیم شد. بر اساس این شاخص 5 ویژگی خشکسالی؛ فراوانی تعداد سال های همراه با خشکسالی، طولانی ترین تداوم، تعداد رخدادها، سال های مواجه و فراوانی رخدادهای شدید و فوق العاده شدید، استخراج شد. برای نرمال سازی داده ها ی خشکسالی از روش کاکس باکس استفاده شد. بین روش های درون یابی قطعی و زمین آماری از روش زمین آمار کریجینگ معمولی استفاده شد. سپس به منظور بررسی ارزیابی روش های برآورد و مدل سازی، از ترسیم و آنالیز سمی واریوگرام استفاده شد. برای تعیین اندازه گام، از تابع تحلیل گر مکانی GIS استفاده و اندازه آن بر اساس حداکثر فاصله بین ایستگاه ها 24015/0 با 12 گام برآورد گردید. بر اساس متد های مختلف؛ اسفریکال، نمایی و گوسی، ویژگی های واریو گرام بر اساس معیار های اثر قطعه ای، مقدار آستانه، نسبت واریانس ساختار دار به غیرساختاردار ، میانگین، ریشه مربع خطا، متوسط خطای استاندارد و ریشه مربع خطای استاندارد، متد مناسب برای پهنه بندی انتخاب گردید. نتایج نشان داد؛ بر اساس پنج ویژگی مورد مطالعه با توجه به اختلاف زیاد توپوگرافی و تنوع عوارض طبیعی و غیر طبیعی و تنوع اقلیمی، ویژگی های خشکسالی در حوضه از نظم خاصی تبعیت نمی کند؛ اما در مجموع فراوان ترین تعداد سال های همرا با خشکسالی و بیشترین رخداد های خشکسالی شدید و فوق العاده شدید، در غرب حوضه آبخیز بیشتر از نیمه شرقی آن می باشد، که بیشتر در دهه اخیر رخ داده اند.
۳.
کلید واژه ها:
کیفیت محل زندگی شاخص اقتصادی شاخص اجتماعی شاخص بوم شناختی گرگان
انسان از آغاز کوشیده است تا کیفیت زندگی را در محیط زیست خود بهبود بخشد. شاخص های اقتصادی- اجتماعی در توسعه شهری از جمله عوامل اثرگذار در کیفیت محل زندگی افراد به شمار می آید، لذا توجه و اهمیت دادن به نظرات مردم می تواند بستر مناسبی را در رسیدن به کیفیت محیط زیست مطلوب برای افراد ایجاد نماید. هدف کلی این پژوهش تعیین رضایت مردم از کیفیت شرایط زندگی افراد در ناحیه های مختلف شهر گرگان است؛ همچنین شاخص های اقتصادی، اجتماعی و بوم شناختی از دیدگاه شهروندان اولویت بندی شده اند. روش این پژوهش برحسب هدف کاربردی، از لحاظ روش توصیفی تحلیلی و مبانی نظری و شناخت عوامل و شاخص های تأثیرگذار آن بر اساس مطالعات کتابخانه ای انجام گرفته است؛به این منظور پرسش نامه ای تدوین و سپس بین افراد توزیع و تکمیل گردید. داده های حاصل شده در نرم افزار SPSS20 تحلیل و با استفاده از روش طبقه بندی رتبه ای، اولویت بندی شدند. با استفاده از روش درون یابی تیسن داده های حاصل به نقشه تبدیل و سپس شهر براساس کیفیت به 4 زون تفکیک شد. ارزیابی و تحلیل داده ها نشان داد که ناحیه 3 با کسب امتیاز 34/886 نسبت به سایر نواحی از کیفیت مطلوب تر و ناحیه 5 با کسب 45/540 نسبت به سایر نواحی از کمترین کیفیت برخوردار است؛ همچنین مؤلفه اقتصادی مهم ترین مؤلفه تعیین گردید. از آنجا که توسعه فضاهای شهری درآینده امری اجتناب ناپذیر است، لزوم درک و شناخت نظرات مردمی به منظور اجرای مدیریتی کارآمد توسط برنامه ریزان شهری در زمینه بهبود و ارتقای کیفیت زندگی افراد، ضروری است.
۴.
کلید واژه ها:
ایستگاه آتش نشانی الگوریتم جستجوی ممنوعه مدل میانه تخصیص برداری منطقه 22 تهران
توسعه ناهمگون شهری و عدم پیش بینی صحیح در زمینه توسعه شهرها مشکلات متعددی را در شهرها ایجاد می کندف از جمله این مشکلات، کمبود تسهیلات شهری و نامناسب بودن مکان قرارگیری تسهیلات مانند بیمارستان، ایستگاه آتش نشانی و ... جهت خدمات رسانی به مردم است. در این میان منطقه 22 شهر تهران که بزرگ ترین قطعه پایتخت محسوب می شود، در سال های اخیر شاهد رشدی فزاینده بوده است. این منطقه که دربردارنده برج ها و ساختمان های بلندمرتبه است و جمعیت زیادی را در خود جای داده است، نیازمند توجه بیشتری از لحاظ نحوه خدمات رسانی تسهیلات اورژانسی و از آن جمله ایستگاههای آتش نشانی می باشد. با توجه به این که ایستگاههای آتش نشانی جهت خدمات رسانی بهینه باید در زمانی کمتر از 5 دقیقه به محل حادثه برسند، هدف این پژوهش کمینه کردن زمان رسیدن ماشین های آتش نشانی به محل حادثه و بررسی وضعیت تخصیص یا تعداد مردمی است که می توانند از خدمات بهره مند شوند. جهت حل این مسئله از رویکرد ترکیبی مدل میانه تخصیص برداری که رویکردی کاملا نو در زمینه مکانیابی و تخصیص است در محیط سیستم اطلاعات مکانی استفاده می شود. از آنجایی که مسائل تخصیص در زمره مسائل سخت قرار دارند، از الگوریتم جستجوی ممنوعه جهت حل مسئله استفاده گردید. پس از انجام آنالیز حساسیت و تنظیم بهترین پارامترها برای الگوریتم جستجوی ممنوعه، مدل تخصیص برداری در منطقه 22 اجرا شد. نتایج پژوهش نشان داد که 7 ایستگاه موجود قادر نیستند در کمتر از 5 دقیقه به تمام جمعیت منطقه خدمات رسانی کنند و 28040 نفر بدون دسترسی به خدمات باقی خواهند ماند. در نتیجه لازم است که حداقل 2 ایستگاه دیگر نیز جهت خدمات رسانی بهینه در منطقه ایجاد شود؛ همچنین با وجود دشوار بودن مدل میانه تخصیص برداری مشخص شد که این الگوریتم قادر است در حل مسائل با سایز متوسط جواب های راضی کننده ای را در مدت زمان کوتاهی فراهم کند.
۵.
کلید واژه ها:
کاربری اراضی زابل کاربری اداری - دولتی fazy GIS
کاربری اراضی شهری و چگونگی توزیع فضایی- مکانی آن یکی از مهم ترین کارکردها به منظور استفاده بهینه از فضاهای شهری است.ازآنجاکه کاربری های اداری – دولتی مورد مراجعه روزانه بسیاری از شهروندان است، چنانچه این نوع از کاربری ها به صورت نامناسب در شهر توزیع شده باشند نقش اساسی را در ایجاد سفرهای زائد شهری خواهند داشت. با توجه به اینکه این کاربری ها در شهر زابل در بخش مرکزی تجاری شهر واقع شده و بار ترافیکی سنگینی ایجاد می کند، بنابراین هدف این پژوهش مکان یابی بهینه کاربری های اداری –دولتی در شهر زابل با استفاده از منطق فازی در محیط GIS است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و بررسی های میدانی در سطح شهر زابل انجام می گیرد. در مرحله تحلیل، ابتدا عوامل مهم در تعیین مکان بهینه شناسایی شد و نقش و میزان اثرگذاری هریک مشخص گردید، سپس اقدام به جمع آوری مجموعه ای از کاربری های سازگار و ناسازگار مرتبط با کاربری های اداری – دولتی و تعیین حریم مربوط به آن ها نمودیم و با به کارگیری مجموعه ای از اپراتورها فازی مانند Sum، Product و Gama در پهنه کلی شهر زابل از لحاظ تناسب اراضی به منظور استقرار کاربری های اداری- دولتی، به چهار سطح مناسب، تا حدودی مناسب، نامناسب و کاملاً نامناسب تقسیم شده درنهایت به مناسب ترین پهنه ها در قسمت شمالی شهر زابل با مساحتی برابر با 1634473 مترمربع یعنی معادل 17/9 درصد و بالاترین همبستگی از اراضی تحت اشغال شهر زابل دست یافتیم. تا علاوه بر حذف عنصر ازدحام و ارتقا امنیت لازم باعث تسهیل در رفت و آمد شهروندان شوند که نمونه هایی از این نوع کاربری ها را در شهرهای دیگری مانند اردبیل و ارومیه تحت عنوان شهرک اداری مشاهده می کنیم.
۶.
کلید واژه ها:
حکمروایی شهری مدیریت دانش بنیان کلان شهر تبریز
امروزه دانشی سازی فرایند توسعه، رویکرد نوینی در دستیابی به مدیریت و برنامه ریزی پایدار جهت خلق چشم انداز پیشرفت در عرصه های مکانی-فضایی به شمار می رود. این مهم در عصر اطلاعات به عنوان یکی از ملزومات اصلی دستیابی به پایداری در اشکال هدایتگری و تصمیم سازی مورد تاکید قرار گرفته است. در این راستا هدف اصلی این پژوهش بررسی چگونگی تحقق حکمروایی شهری دانش بنیان در کلان شهر تبریز است که با دو هدف فرعی شناخت عامل های اصلی دانشی کردن حکمروایی شهری و میزان تأثیر هریک از عامل ها در تحقق این رویکرد دنبال شده است. در این راستا، روش شناسی پژوهش «توصیفی – تحلیلی» بوده که از روش پیمایشی به صورت ابزار پرسش نامه برای گردآوری داده ها استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، کارشناسان رشته های مرتبط با امور شهری در دانشگاهها و شهرداری تبریز می باشند. جهت تحلیل داده ها نیز متناسب با اهداف پژوهش از آزمون های آماری تحلیل عاملی اکتشافی و رگرسیون خطی و لگاریتمی در قالب نرم افزار AMOS و SPSS استفاده شده است. برابر با نتایج به دست آمده از تحلیل داده های پژوهش، اول برمبنای تحلیل عاملی متغیرهای 25گانه پژوهش و بر مبنای متغیرهای بارگذاری شده، 5 عامل توانمندسازی دانش مبنا با درصد واریانس 25/16، شفافیت دانش مبنا با درصد واریانس 91/13، خلاقیت دانش مبنا با درصد واریانس 29/12، یادگیری دانش مبنا با درصد واریانس 55/13و نوآوری دانش مبنا دانش مبنا با درصد واریانس 9/14و مجموع واریانس تجمعی 71/0 به عنوان شاخص های اصلی حکمروایی شهری دانش بنیان در کلان شهر تبریز شناسایی شدند. دوم با استفاده از رگرسیون خطی و لگاریتمی مشخص شد که "یادگیری دانش مبنا" با میزان 387/0 برای رگرسیون خطی و 325/0 برای رگرسیون لگاریتمی و" شفافیت دانش مبنا " با میزان 238/0 برای رگرسیون خطی و 242/0 برای رگرسیون لگاریتمی با به دست آوردن بالاترین میزان همبستگی چندگانه و سطح معناداری قابل قبول می توانند بیشترین تاثیر را در دستیابی به حکمروایی شهری دانش بنیان در شهر تبریز داشته باشد.
۷.
کلید واژه ها:
ژئونرون سلول لیتولوژیکی فرسایش خطی تحلیل برنده اسارت حوضه آبی قزل اوزن
غالب ژئومورفولوژیست ها تلاش نموده اند شکل تغییر و تحول ناهمواری ها را در روندی قابل پیش بینی تبیین کنند. با این وصف همواره مواردی در طبیعت یافت می شود که چنین نظمی را در چارچوب های تعریف شده، نقض می نمایند. مورفولوژی حوضه ها و شبکه های رودخانه ای در پاسخ به تغییرات محیطی، متحول می شود. شواهد توالی چهار ژئونرون بیجار، زنجان، میانه و طارم در حوضه قزل اوزن و اتصال آن ها به وسیله نرون های ماهنشان، هشتچین و میانه- طارم دال بر این است که هرکدام از آن ها به صورت حوضه های مستقل بوده اند. مستقل بودن هر یک از ژئونرون ها با توجه به سلول های اقلیمی، لیتولوژیکی، تکتونیکی و ژئومورفولوژیکی قابل ردیابی است. به این منظور، با استفاده از DEM 30*30 لایه توپوگرافی حوضه قزل اوزن استخراج گردید. با استناد به نقشه های 1:100000 و 1:250000 زمین شناسی، لایه های لیتولوژی و گسل و به کمک نقشه های توپوگرافی 1:50000 لایه آبراهه ها رقومی گردید. مناطق استراتژیک با ترسیم نقشه های لیتولوژی، هم بارش، هم دما، توپوگرافی، خط تعادل آب ویخ کواترنری و گسل در مسیر رودخانه اصلی مشخص گردید. از روش رایت برای برآورد ارتفاع برف مرز دائمی کواترنری استفاده شد. در منطقه بیجار، نزدیک سرچشمه قزل اوزن، 6 زیرحوضه وجود دارد که شبکه آبراهه ای همگرای سطحی دارند، چنین عملکردی نشان از ژئونروتیکی حوضه دارد که بحث داشتن سطح اساس محلی برای شبکه رودخانه های قزل اوزن را به میان می آورد. شبکه ژئونروتیکی حوضه ناشی از اثرگذاری عوامل مختلفی است که از تمرکز آن عوامل در یک مکان به عنوان سلول یادشده است. توزیع سلول های آب و هوایی بستگی به سلول های ژئومورفیکی دارد و تجدید ماده و انرژی را برای حوضه قزل اوزن به ارمغان آورده است. توزیع سلول های لیتولوژیکی و تکتونیکی بیشتر بر رفتار رودخانه اثر گذاشته و موجب فرسایش خط یا خط در سطح رودخانه شده است.
۸.
کلید واژه ها:
توسعه پایدار پایداری محیط زیستی آینده پیش رو چالش ها کلان شهرهای ایران
امروزه مشکلات محیط زیستی یکی از اساسی ترین محورهای توسعهپایدار شهری و حاصل تعارض و تقابل توسعهشهری با محیط طبیعی است. در ایران کلان شهرهای کشور از جمله شهرهایی هستند که از مشکلات محیطی فراوان رنج می برند و به نظر می رسد این عامل، ادامه حیات این شهرها را درآینده با چالش جدی مواجه خواهد ساخت. از این رو این پژوهش با هدف شناخت چالش های پیش روی 9 کلان شهر اصلی کشور با جمعیتی بیش از 20 میلیون نفر در افق 20 ساله تهیه گردیده است. در این زمینه ابتدا چالش های اصلی پایداری محیطی برای شهرهای درحال توسعه از منابع معتبر استخراج گردید و در قالب ماتریس اثرات متقابل در اختیار 54 نفر از مدیران و برنامه ریزان کلان شهرهای مورد مطالعه قرار داده شد. داده های به دست آمده در نرم افزار میک مک تحلیل گردیدند. نتایج نشان داد که سیستم کلانشهرهای کشور، در زمینه محیط زیستی از ناپایداری رنج برده و سیستم از این نظر آشفته است. 4 چالش محیطی شامل "کاهش مصرف انرژی در خانواده های پردرآمد"،" اختصاص منابع مالی جهت انطباق پذیری"، "کاهش آلودگی هوا و استفاده از انرژ ی های آلاینده " و "عدم آگاهی و آموزش ساکنان در مسائل محیطی" به عنوان چالش های کلیدی و تعیین کننده رفتار سیستم در زمینه محیطی شناخته شده اند.
۹.
کلید واژه ها:
توسعه گردشگری توسعه پایدار منطق فازی منطقه نمونه گردشگری
در سال های اخیر به منظور بهره برداری و سازماندهی هرچه بیشتر جاذبه های گردشگری، ایجاد منط قه نمونه گردشگری به عنوان الگوی توسعه گردشگری انتخاب شده است. استفاده از روش های مناسب برای تعیین بهترین مکان از میان تعداد زیادی مکان، با بهره گیری از تعدادی معیار ها وشاخص ها برای برنامه ریزی توسعه گردشگری جهت رسیدن به توسعه پایدار ضروری است. این پژوهش با هدف تعیین مناطق نمونه گردشگری با روش منطق فازی انجام شده است. روش تحقیق، رویکرد توصیفی – تحلیلی است و مطالعات کتابخانه ای و میدانی و معیارها بر اساس نظر کارشناسی شامل عوامل محیطی، اقلیم، جاذبه ها، راههای دسترسی و تسهیلات مشخص و میزان ارزش اهمیت هر معیار برآورد گردید، بعد پایگاه داده های مربوط به معیارها در محیط GIS ایجاد گردید. با فازی سازی و سپس ارزش گذاری لایه ها براساس نظر کارشناسان و تلفیق آنها با عملگر گاما و همپوشانی وزنی لایه ها نقشه نهایی به دست آمد و نتایج حاصل از نقشه نهایی نشان می دهد 13375.5 کیلومترمربع در محدوده بسیار مناسب معادل 43.4 درصد و 7875 کیلومتر مربع معادل 25.5 درصد در پهنه مناسب، پهنه متوسط 2379.4 کلیومتر مربع معادل 7.7 درصد و پهنه نامناسب 7167.3 کیلومتر مربع معادل 23.2 درصد را به خود اختصاص داده است. با توجه به نظرات کارشناسان لایه جاذبه ها و تأسیسات و خدمات گردشگری با امتیاز 9/0 بیشترین امتیاز را دارد، لایه راههای ارتباطی و اقلیم 8/0 و لایه توپوگرافی با امتیاز 7/. اولویت بندی شده اند. با استفاده از روش منطق فازی می توان پتانسل ها و توانمندی های بیشتری را نسبت به روش های دیگر شناسایی کرد.
۱۰.
کلید واژه ها:
دمای سطحی زمین سنجش از دور طبقه بندی تفاضل پوشش گیاهی نرمال شده
مدیران و مسئولان منابع انرژی کشور هم اکنون با مسئله چالش جدی در زمینه شناسایی علت های شکل گیری جزایر حرارتی و چاره اندیشی در زمینه کاهش این پدیده مخرب مواجه هستند. برای این منظور نیاز به گردآوری اطلاعات مکانی دقیق و قابل اطمینان درباره محل تمرکز ناهنجاری های حرارتی می باشد. دمای سطح زمین یکی از پارامترهای کلیدی برای کنترل و ارزیابی فرایندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی سطح زمین و یک عامل مهم برای مطالعه آب و هوا در مناطق شهری محسوب می شود. اما داده های دمای ثبت شده توسط ایستگاه های سینوپتیک فاقد قدرت تفکیک مکانی مناسب می باشند. از طرفی دستیابیبه اطلاعاتدر کوتاه ترینزمانوباکم ترینهزینهازجملهعواملمهمتأثیر گذاربرتصمیم گیریاست. هدف از انجام این پژوهش بررسیارتباط تغییر کاربری زراعی و دمای سطحی با استفاده از داده های سنجش از دور زابل در استان سیستان و بلوچستان است. درسال هایاخیراستفاده ازروش هاینوین،کم هزینه و سریعمانندفناوری سنجشازدور،به علتتواناییدرشناساییپدیده هاهموارهموردتوجهمتخصصین، مدیرانوتصمیم گیرانبودهاست. روش تحقیق در این پژوهش با استفاده از تصاویر لندست و همچنین یک الگوریتم تک باندی وابسته به شاخص تفاضل گیاهی نرمال شده مقادیر محاسبه شده است. همچنین نقشه های کاربری اراضی با الگوریتم دقیق شبکه های عصبی محاسبه و رابطه تغییرات دمای سطح با تغییرات کاربری و همچنین تغییرات پوشش گیاهی محاسبه شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تغییرات دما با تغییرات پوشش گیاهی رابطه عکس دارد و بیشترین دما به مناطق ساخته شده و بایر تعلق دارد
۱۱.
کلید واژه ها:
تناسب اراضی سایت های مسکن مهر شهر اردبیل
مسکن یکی از نیازهای اساسی انسان است و دستیابی به مسکن سالم و مطلوب یکی از شاخص های توسعه یافتگی محسوب می شود. از نظر قانونی نیز داشتن مسکن مناسب حق هر شهروندی است. سیاست مسکن اجتماعی یکی از راهکارهای اصلی در تأمین مسکن شهروندان در کشورهای مختلف بوده است. در ایران نیز مسکن مهر یکی از این تلاش ها محسوب می شود. پژوهش حاضر سعی بر آن دارد تا وضعیت مسکن مهر شهر اردبیل به لحاظ مطلوبیت دسترسی به خدمات و زیرساخت های شهری، مورد بررسی قرار دهد. روش این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی - تحلیلی است، در فرایند پژوهش، بعد از مشخص شدن معیارهای مؤثر، لایه های GIS هر یک از معیارها با استفاده از نرم افزار ARCGIS تهیه، ارزش گذاری و استانداردسازی شده و در تحلیل نهایی مورداستفاده قرار گرفت. به منظور سنجش مطلوبیت دسترسی مسکن مهر به کاربری های عمومی از ترکیب مدل AHP و قابلیت های سیستم اطلاعات جغرافیایی در قالب مدل های Index Overlay ،Weighted Overlay و TOPSIS استفاده شده است؛ در نهایت با بهره گیری از نظر کارشناسان و متخصصان هرکدام از مدل های مورد استفاده امتیاز دهی و اولویت دهی شدند تا نقشه نهایی حاصل از تلفیق نتایج مربوط به هر یک از مدل ها به دست آید، نتیجه نهایی به دست آمده از هر یک از روش های فوق متناسب با میزان اهمیت آن ها در ارزیابی مطلوبیت دسترسی سایت های مسکن مهر، با استفاده از افزونه Raster Calculator در محیط نرم افزار ARCGIS با یکدیگر تلفیق شدند و در قالب نقشه نهایی ارائه گردید. نتایج یافته ها حاکی از آن است که سایت مسکن مهر اندیشه (پیله سحران) در طبقه بسیار نامناسب؛ سایت های مسکن مهر پنج آذر و نیایش در طبقه نامناسب؛ مسکن مهر فرهنگیان (شهرک کوثر) در طبقه متوسط؛ سایت های مسکن مهر سپاه حضرت عباس (شهرک سینا) و وطن یولاری (بهارآباد) در طبقه مناسب و درنهایت سایت های مسکن مهر میراشرف، مجتمع مالک اشتر و فیضیه (رسالت) نیز به لحاظ دسترسی به زیرساخت ها و کاربری های عمومی شهر اردبیل در وضعیت بسیار مناسب قرار دارد.
۱۲.
کلید واژه ها:
تخریب اراضی نقشه پوشش گیاهی و منابع خاک تصاویر ماهواره ای منطق فازی
تخریب اراضی در واقع کاهش اکولوژیکی، بیولوژیکی و تخریب زمین می باشد که ممکن است عوامل طبیعی یا غیر طبیعی در ایجاد آن دخالت داشته باشند، بدنبال تخریب اراضی و فرسایش خاک پدیده گرد و غبار رخ خواهد داد. مناطق غربی و جنوب غربی و حتی مرکزی کشور از جمله مناطقی هستند که تحت تاثیر این پدیده قرار دارند. این پژوهش با انتخاب منطقه ای در غربی ترین ناحیه کشور تلاش دارد که نقش تخریب پوشش گیاهی و خاک را در ارزیابی شدت تخریب اراضی و پیدایش ریزگردها بررسی نماید. به این ترتیب با استفاده از تصاویر ماهواره ای و نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی و خاک شناسی منطقه همراه بازدیدهای صحرایی و نمونه برداری، نقشه های پوشش گیاهی مانند درصد تاج پوشش، مقاومت در برابر خشکی، محافظت خاک در مقابل تخریب و مقامت در برابر آتش سوزی، نقشه های منابع خاک شامل فرسایش، زهکشی خاک، مواد مادری، عمق خاک، شیب خاک، درصد سنگریزه، نفوذپذیری و بافت تهیه گردید و سپس هرکدام از این نقشه ها براساس مدل مدالوس وزن دهی و در محیط سیستم اطلاعات مکانی، به صورت ساختار رستری آماده شدند. در نهایت با استفاده از عملگرهای منطق فازی، نقشه پهنه بندی شدت تخریب اراضی منطقه در مقیاس صفر تا یک تهیه شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که شدت تخریب اراضی منطقه به پنج کلاس خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم قابل طبقه بندی است. ناحیه ای که در کلاس خیلی زیاد و زیاد قرارگرفته بیشترین نقش در تولید ریز گردهای وارده به کشور را دارد. ﻟﺬا ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس، ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد بایست اقدامات بازدارنده و مدیریتی برای کنترل تخریب اراضی و ورود ریز گردها به کشور را در نواحی با شدت زیاد و خیلی زیاد متمرکز نمود. همچنین برای استفاده از مدل مدالوس در سایر مناطق جهت حفظ کارایی مدل، باید در تعداد، نوع شاخص ها و دامنه آنها تجدید نظرکرد.
۱۳.
کلید واژه ها:
ارزش روز منطقه ای ارزش معاملاتی شبکه عصبی مصنوعی منطقه دو تبریز
شهرداری ها در ایران که به عنوان متولی محلی در زمینه اداره شهر عمل می نمایند؛ جهت تأمین هزینه های خود باید از منابع مالی محلی خود به صورت بهینه استفاده نمایند. یکی از این منابع مالی محلی، عوارض پروانه ساختمانی است. ازآنجایی که مبنای محاسبه عوارض پروانه ساختمانی، ارزش معاملاتی املاک می باشد؛ لزوم دقت در برآورد قریب به صحت آن از اهمیت زیادی برخوردار است. براین اساس، هدف این پژوهش استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی برای برآورد قیمت املاک مسکونی در منطقه دو تبریز است تا از این طریق ارزش روز منطقه ای که مبنای محاسبه ارزش معاملاتی است؛ به دست آید. این پژوهش از گونه پژوهش کاربردی است. جامعه آماری، کلیه قطعات مسکونی منطقه دو شهر تبریز به تعداد 24638 واحد می باشد. با استفاده از فرمول کوکران 378 واحد نمونه با سطح اطمینان 95 درصد و ضریب خطای 5 درصد برآورد و جهت برآورد مطلوب شبکه عصبی تعداد 400 نمونه استفاده گردیده است. به منظور حذف اثر زمان، تنها از داده های مقطعی مربوط به خرداد لغایت مردادماه سال 1397 استفاده شده است. نتایج، از دقت بالای شبکه عصبی مصنوعی در برآورد قیمت املاک حاکی است. همچنین، مقدار ارزش معاملاتی مصوب در تمام بلوک های منطقه دو تبریز نسبت به مقدار ارزش معاملاتی برآورده شده توسط شبکه عصبی مصنوعی کمتر می باشد. به طوری که، بیشترین اختلاف در برآورد در بلوک های شماره 13، 7 و 24 (به ترتیب 3.050.380-، 2.752.550- و 2.430.850- ریال) و کمترین میزان اختلاف نیز در بلوک شماره 9 (399.580- ریال) می باشد؛ همچنین، ارزش معاملاتی مصوب مجموعاً 11.056.920 ریال کمتر از مقدار برآورد شده می باشد.
۱۴.
کلید واژه ها:
زمین لغزش سیستم اطلاعات جغرافیایی پهنه بندی کلونی زنبورعسل مصنوعی کمترین مربعات ماشین بردار پشتیبان استان گلستان
پهنه بندی اراضی بر مبنای میزان خطر وقوع زمین لغزش با استفاده از الگوریتم های مناسب، یکی از راهکارهای مدیریت زمین لغزش است. تاکنون کارایی روش ها و الگوریتم های زیادی برای پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش مورد بررسی قرار گرفته است تا بهترین و کاراترین روش و الگوریتم مورد استفاده قرار گیرد. در این پژوهش کارایی الگوریتم ترکیبی نوین کمترین مربعات ماشین بردار پشتیبان و کلونی زنبورعسل مصنوعی در پهنه بندی خطر زمین لغزش های محدوده کوهستانی استان گلستان مورد ارزیابی قرار گرفت. روش تحقیق بر پایه روش کمّی-تحلیلی و در محیط نرم افزارهای ARC GIS 10.5، SAGA GIS و MATLAB انجام شد و تعداد 12 پارامتر شامل زاویه شیب، جهت شیب، مدل رقومی ارتفاع، انحنای سطح زمین (انحنای شیب)، فاصله از گسل، کاربری اراضی، بافت خاک، عمق دره، شاخص توان آبراهه، شاخص سختی زمین، شاخص میزان رطوبت و لیتولوژی به منظور اجرای مدل انتخاب شدند. نتایج نشانگر آن است که معیار صحت کلی برای داده های تعلیمی و اعتباری به ترتیب 26/86 و 3/82 درصد می باشد که بیانگر این مطلب است که مدل ذکرشده از نظر صحت و اعتبار مدل سازی مورد تأئید است و درنهایت، منطقه مطالعاتی به پنج طبقه با حساسیت بسیار زیاد، زیاد، متوسط، خیلی کم و کم، طبقه بندی گردید که ارزیابی تمامی نتایج، نشان دهنده عملکرد بالا و ظرفیت پیش بینی خوب الگوریتم کمترین مربعات ماشین بردار پشتیبان- کلونی زنبورعسل مصنوعی در شناسایی پهنه های با پتانسیل بالای لغزشی است که می تواند برای مدیریت بهتر در استان گلستان مورد استفاده قرار گیرد. در نقشه نهایی پهنه بندی لغزش در استان، به ترتیب 69 /0، 11/28، 93/62 و 27/8 درصد از مساحت نواحی کوهستانی استان در در پهنه های لغزشی با حساسیت کم ، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار دارد.
۱۵.
کلید واژه ها:
ژئوپلیتیک اقوام ایرانی امنیت ملی گفتمان جهانی شدن عوامل سیاسی - اقتصادی جمعیتی و جغرافیایی
امروزه تاثیر جغرافیای سیاسی اقوام ایرانی بر امنیت ملی بر کسی پوشیده نیست. به همین خاطر این تحقیق به جهت اهمیتی که اقوام ترکمن در امنیت ملی کشور در پرتو جهانی شدن دارند، تدوین شده و در پایان راهکارهایی برای افزایش امنیت ملی ارائه شده است. این پژوهش از نظر هدف، پژوهشی کاربردی و بر حسب نحوه گردآوری اطلاعات (روش) از آنجائی که میزان اتفاق آرای گروهی را درباره وزن دهی و اولویت بندی مولفه های ژئوپلیتیک اقوام ایرانی موثر بر امنیت ملی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی ANP بررسی می نماید، یک تحقیق توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات تحقیق روش کتابخانه ای و میدانی است. ابزار گردآوری اطلاعات در روش میدانی این تحقیق پرسشنامه ANP خود ساخته محقق و مصاحبه با خبرگان امر می باشد. جامعه آماری انتخاب شده برای پاسخگویی به این پرسشنامه شامل نخبگان و صاحبنظران دانشگاهی درحوزه جغرافیای انسانی و علوم سیاسی بوده اند. در این راستا از فرمول تعیین حجم نمونه جامعه محدود با سطح اطمینان 99% برای تعیین حجم نمونه استفاده شده است. که باید 20 پرسشنامه جمع آوری و ارزیابی می گردید. برای تایید روائی پرسشنامه از تایید استاد راهنما و دیگر اساتید مجرب در این زمینه استفاده شده است. از سوی دیگر، پایایی پرسشنامه، از طریق آزمون سازگاری و ثبات، مورد بررسی قرار گرفت. متغیر وابسته تحقیق امنیت ملی و متغیر های مستقل آن عوامل سیاسی، اقتصادی، جمعیتی و جغرافیائی است. نتایج نشان می دهد عامل سیاسی (A) با وزن نسبی 306/0 در رتبه اول و پس از آن عامل اقتصادی (D) با وزن نسبی 279/0 در رتبه دوم و جمعیتی (C) با وزن نسبی 211/0 در رتبه سوم و عامل جغرافیایی (B) با وزن نسبی 204/0 در رتبه چهارم اهمیت قرار دارد.
۱۶.
کلید واژه ها:
گردشگری اکوتوریسم توسعه روستایی آب درمانی بخش لاریجان
امروزه گردشگری از اهمیت ویژه ای در اقتصاد ناحیه ای برخوردار بوده و نقش کلیدی در توسعه اقتصاد روستایی کشورهای مختلف جهان ایفا می کند. به طوری که با توسعه گردشگری روستایی اقتصاد روستایی پویاتر شده و به تبع ارزش افزوده اقتصادی، کیفیت زندگی روستاییان بهبود می یابد. براین اساس هدف این پژوهش بررسی موانع و چالش های توسعه گردشگری و ارائه راهکارهایی در راستای توسعه روستاهای کوهستانی شمال ایران به ویژه روستاهای ناحیه مورد مطالعه است. این پژوهش به صورت کاربردی بوده و روش آن به صورت توصیفی- تحلیلی و میدانی است و جامعه آماری روستاییان ساکن در روستاهای کوهستانی بخش لاریجان شهرستان آمل می باشند. پس از شناسایی و طراحی شاخص ، پرسش نامه ای تنظیم شد که با استفاده از فرمول کوکران، 220 نفر از روستاییان به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده پرسش نامه ها بین آنها توزیع گردید و در نهایت با استفاده از آماره های توصیفی و آزمون های فریدمن و تحلیل عاملی در محیط نرم افزاری SPSS، داده ها مورد سنجش و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمون فریدمن نشان دهنده تفاوت معنادار و 99 درصدی هریک از موانع پیش روی توسعه گردشگری روستایی هستند. همچنین نتایج حاصل از آزمون تحلیل عاملی حاکی از آن است که مؤلفه مختلف بررسی شده به عنوان چالش به چهار دسته (عامل) طبقه بندی شدند و درمجموع درمحدوده این پژوهش بودند. در این بین چالش های زیرساختی با 18/25 درصد واریانس مقدار ویژه به عنوان مهم ترین چالش محسوب می گردد و بعد از آن چالش های بهداشتی و زیست محیطی با 38/17 درصد از واریانس مقدار ویژه به عنوان دومین عامل محسوب می شود. علاوه بر موارد مذکور چالش های اقتصادی با 19/15 درصد از واریانس و چالش های اجتماعی و فرهنگی با 06/13 درصد از واریانس مقدار ویژه در رتبه های بعدی قرار می گیرند. براین اساس می توان نتیجه گرفت که مؤلفه بررسی شده در مجموع 81/70 درصد از واریانس کل موانع توسعه گردشگری در روستاهای کوهستانی محسوب می شوند و حدود 19/29 درصد باقی مانده مربوط به عواملی هستند که در این پژوهش مورد شناسایی و بررسی قرار نگرفتند.
