بهبود و ارتقای کیفیت محیط شهری از جمله اهداف برنامه ریزی شهری است. وجود عناصر مبلمان شهری استاندارد نه تنها از ضروریات زندگی شهری به شمار می رود، بلکه نقش زیادی در رضایت شهروندان از محیط شهری خواهد داشت. برای شهری چون اردبیل، وجود حاشیه رودخانه به عنوان یکی از مواهب الهی فرصت بسیار مناسبی است که باید از این پتانسیل جهت ایجاد فضای عمومی و گردشگری استفاده شود. این پژوهش در سال 1394 و با هدف تحلیل وضعیت و سنجش رضایتمندی از مبلمان شهری و با استفاده از پیمایش میدانی تهیه شد است. در این سنجش از 33 متغیر استفاده شده است. جامعه ی آماری پژوهش تمام ساکنان شهر اردبیل که از محدوده ی مورد مطالعه استفاده می کنند، هستند که با استفاده از فرمول کوکران، 400 نمونه برای انجام پرسشگری به طور تصادفی انتخاب شدند. مقدار پایایی ابزار با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ، 0/891 محاسبه شده است. نیکویی برازش داده ها با استفاده از آزمون کولموگروف_اسپیرنوف سطح معنی داری کوچکتر از آلفا (0/05) را نشان می دهد و در نتیجه توزیع داده های ما غیرنرمال بوده و به همین علت از آزمون های ناپارامتریک استفاده شده است. ضمن تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون های آماری ضریب اسپیرمن، رگرسیون و کای اسکوئر و همچنین از تحلیل عاملی استفاده شده است و در این راستا از نرم افزار های Expert GPS, SPSS و GIS برای ورود، پردازش، تحلیل و خروجی داده ها استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که میزان رضایتمندی از عناصر مبلمان این محدوده پایین تر از میانگین می باشد و رضایت از کفپوش ها نسبت به سایر عوامل بیشتر است. همچنین با توجه به نتایج پژوهش، پیشنهادهایی در انتهای پژوهش ارائه شده است.
با توجه به رشد شتابان شهرها بالاخص شهرهای بزرگ همچون تبریز و جمعیت آنها تامین نیازهای اولیه در شهرها به خصوص کاربری آموزشی به عنوان یکی از مراکز خدمات رسانی در سطح شهر که خود نسبت به سایر کاربری ها از تقاضای بیشتری برخوردار است از اهمیت زیادی برخوردار است. تحقیق حاضر بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و با هدف مکان یابی بهینه مراکزآموزشی ابتدایی در سطح منطقه 4 شهرداری تبریز می باشد که با بهره گیری از فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP و وزن دهی معیار های موثر در امر مکانیابی با استفاده از نرم افزار Expert Choice و نهایتا وارد کردن نتایج حاصل از وزن دهی در سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS ، مکان های بهینه جهت ایجاد فضاهای آموزشی استفاده گردیده است که نتایج حاصل از تلفیق لایه ها نشان داد فضاهای آموزشی مقطع مورد مطالعه از توزیع فضایی موزونی در منطقه برخوردار نبوده و تعدادی زیاد از دانش آموزان محلات منطقه به شعاع دسترسی مطلوب در منطقه دسترسی ندارند و در رابطه با مراکز آموزشی معیارهایی چون نزدیکی به کاربری فضای سبز ،فرهنگی، ورزشی و مذهبی حریم ضوابط مکانیابی رعایت نشده و همچنین دررابطه با معیار هایی چون فاصله از کاربری های نظامی ، گورستان ، اداری، بهداشتی و درمانی ، صنعتی و تجاری در وضعیت نامطلوب قرار دارند. لازم به ذکر است که تمامی مدارس موجود فقط در رابطه با نزدیکی به کاربری مسکونی در وضعیت کاملا مناسب قرار گرفته اند و در نهایت با توجه به تلفیق شاخص های مکانی موجود مستعد ترین پهنه ها در منطقه برای احداث مراکز جدید شناسایی شده است. واژگان کلیدی : مراکزآموزشی، تحلیل فضایی،مکانیابی،منطقه4،شهر تبریز،GIS،AHP
سبک زندگی مفهومی است که از قرن بیستم به بعد با توجه به رشد شهرنشینی وصنعتی شدن وتفکیک اجتماعی فزاینده ای که درجوامع غربی شکل گرفته بود، مطرح می شود. جوامع روستایی ایران نیز از مظاهر مدرنیته برخوردار و این بهره مندی، به معنای تغییر ودگرگونی الگوی مصرفی روستاهاست. مسکن نیز به عنوان یکی از نیازهای اساسی ومصرفی انسان تحت تاثیر این دگرگونی ها قرار رفته است. این تحقیق بهبررسی تاثیر تغییرات سبک زندگی بر الگوی مسکن روستایی در شهرستان نکامی پردازد. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق، روستاهای بالای 20خانوار شهرستان نکا بوده که با استفاده روش کوکران، حجم نمونه ایمعادل 256 خانوار از 10 روستای نمونه انتخاب شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که ضریب همبستگی بین الگوی مسکن روستایی و تغییرات سبک زندگی در روستاهای مورد مطالعه 658/0 می باشد. هم چنین بر اساس نتایج رگرسیون چند متغیره، تاثیر تمامی شاخص های سبک زندگی یعنی ارزش ها وایده آلها، طرز پوشش، تغذیه، اوقات فراغت ومصرف گرایی در مدل معنی دار است و بیشترین تأثیر به رژیم غذایی و تغذیه و نحوه گذران اوقات فراغت با ضرایب 538/0 و 526/0 اختصاص دارد. با توجه به یافته های تحقیق در زمینه تغییرات الگوی مسکن در منطقه، شناخت فرهنگ وسبک زندگی روستایی وگسترش جنبه های مثبتآن و توجه به رفاه و آسایش روستاییان در مساکن روستایی، رعایت ضوابط مربوط به امنیت ومقاومت مسکن روستایی و استفاده از الگوهای مسکن شهری در انطباق با فرهنگ و محیط روستا پیشنهاد می شود.
شهرنشینی شتابان همگام با تحولات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی عوامل ایجاد الگوی نامتوازن شهری و به تبع آن توزیع ناهمگون امکانات از جمله منابع اقتصادی در سراسر کشور از جمله استان آذربایجان شرقی می باشد. رویکرد مطالعه حاضر کاربردی بوده که با بهره گیری از روش شناسی «توصیفی – تحلیلی» در راستای تحلیل فضایی شاخصه ای توسعه اقتصادی در بین شهرستان های استان آذربایجان شرقی به انجام رسیده است. شاخص های مورد ارزیابی 14 شاخص اقتصادی می باشد که جهت جمع آوری داده های مربوط به آنها از آمارنامه عمومی استان در سال 1391 استفاده شده است. جهت تحلیل داده های پژوهش از مدل شباهت به گزینه ایده آل فازی (FTOPSIS ) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که شهرستان تبریز به عنوان مرکز استان آذربایجان شرقی با 12/4 فاصله از راه حل ایده آل فازی( ) و 91/8 فاصله از راه حل ضد ایده آل فازی( ) در فاصله دو برابری از بقیه شهرستان ها به خصوص شهرستان دوم استان از لحاظ برخورداری از شاخص های توسعه اقتصادی یعنی شهرستان اهر با 98/7 فاصله از ( ) و 97/4 فاصله از ( ) می باشد. در این بین شهرستان های خداآفرین، چاراویماق و جلفا نیز محروم ترین شهرستان های استان می باشد. نتایج پژوهش حاکی از یک الگوی مرکز – پیرامون در رابطه با برخورداری از شاخص های توسعه اقتصادی در سطح استان بین مرکز استان و بقیه شهرستان های استان می باشد. برطرف کردن این مسائل نیازمند تمهیدات جدیدی در زمینه تخصیص عادلانه شاخص های اقتصادی در سطح شهرستان های استان می باشد.
از جمله عوامل گوناگونی که می تواند توسعه پایدار شهری را تحت تأثیر قرار دهد، گردشگری و پیامد های حاصل از آن می باشد، به طوری که بررسی جامع پیامدهای گسترش گردشگری در یک منطقه شهری، مستلزم بررسی آن در قالب توسعه پایدار شهری است. در این راستا، مقاله حاضر سعی در شناسایی و واکاوی موانع و محدودیت های توسعه پایدار گردشگری در شهر ساحلی تنکابن را دارد. روش پژوهش در تحقیق حاضر، توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه می باشد. تعداد نمونه ها با استفاده از فرمول کوکران 323 نفر از سرپرستان خانوار شهر تنکابن بدست آمده است که بصورت تصادفی ساده انتخاب شده اند. به منظور سنجش موانع و محدودیت های توسعه پایدار گردشگری در شهر ساحلی تنکابن، با استفاده از مدل تحلیل عاملی، 38 متغیر در قالب چهار ُبعد توسعه پایدار (اقتصادی، اجتماعی، زیست-محیطی و کالبدی) مورد آزمون قرار گرفتند. در نهایت موانع و محدودیت ها به صورت جدا گانه در هفت عامل دسته بندی گردیده اند که نتایج نشان می دهند؛ موانع پایداری 75/74 درصد از واریانس کل را به خود اختصاص داده اند که ُبعد زیست محیطی با 12/16درصد از واریانس مقدار ویژه به عنوان مهم ترین مانع شناخته شده است. همچنین نتایج حاصل از چرخش عامل ها به روش واریماکس نشان می دهد که از 38 متغیر وارد شده در تحلیل عاملی اکتشافی، تنها 25 متغیر که دارای بار عاملی بالای چهار درصد بوده باقی مانده اند. واژگان کلیدی: توسعه پایدار شهری، گردشگری، شهر ساحلی تنکابن، تحلیل عاملی.
در پروژه های مربوط به زیر ساخت های خطی مانند خطوط لوله ی انتقال گاز طبیعی، به منظور کاهش آسیب رسانی به منابع محیط زیستی و نیل به اهداف توسعه ی پایدار، ناگزیر باید مشخصه های محیط زیستی دخالت داده شوند. این در حالی است که در روش های سنتی، بیشتر به ملاحظات فنی و مهندسی پرداخته می شود و مشخصه های محیط زیستی محدودی لحاظ می گردد. امروزه، سامانه های اطلاعات جغرافیایی ابزارهای موثر و کارآمدی برای تصمیم گیری و مشاوره ی کارشناسان در طراحی زیرساخت های خطی به شمار می روند. یکی از سودمندترین کاربردهای سامانه ی اطلاعات جغرافیایی ، تعیین کم هزینه ترین و کم اثرترین مسیر به منظور اتصال دو مکان است. در پژوهش حاضر، این فرآیند توسط روش تحلیل کم هزینه ترین مسیر بر روی ترکیبی از معیارهای متعدد به کمک ارزیابی چند معیاره انجام گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد از میان 20 معیار (فاکتور و محدودیت) مورد بررسی، مسیر پیشنهادی حاصل از روش تحلیل کم هزینه ترین مسیر در 12 معیار سنگ بستر، هدایت الکتریکی خاک، بافت خاک ، فاصله از چشمه، خطر سیل خیزی، خطر یخبندان، ارتفاع، شیب، فاصله از خط الراس، تیپ جنگلی، مطلوبیت زیستگاه، پوشش/ کاربری زمین از مسیر پیشنهادی شرکت گاز مناسب تر است و در چهار معیار اسیدیته ، عمق و فرسایش خاک و فاصله از چاه دو مسیر مطلوبیت یکسانی دارند. از آنجای که این روش با در نظر گرفتن تعداد معیارهای بیشتری توجه مضاعف به جوانب محیط زیستی این گونه توسعه دارد، بنابراین، می تواند اثرات احتمالی منفی محیط زیستی ناشی از این توسعه را کاهش دهد و هم زمان از هزینه ها بکاهد. نتایج حاصل از این روش می تواند به عنوان چارچوب اولیه در مسیریابی زیرساخت های خطی مورد استفاده طراحان و مدیران قرار گیرد
مروزه رویکرد تاب آوری شهری یکی از مهمترین و کلیدی ترین رویکردهایی است که متضامن بقای سکونتگاه های انسانی می باشد. این رویکرد، راهنمایی است تا مسئولین و دست اندرکاران از تصمیمات انعطاف پذیر، خط مشی های جدید برای مدیریت شهری استفاده کنند. در این راستا و با توجه به اینکه شهر اردبیل شهری است که همواره مورد تهدید مخاطرات طبیعی همچون زلزله ، سیل و ... بوده، لذا بررسی وضعیت تاب آوری آن و عوامل موثری که می تواند این شهر را تاب آور نمایند، حایز اهمیت می باشد. از اینرو هدف این مقاله بررسی تاب آوری شهر اردبیل در برابر مخاطرات طبیعی می باشد. روش تحقیق جدای از اکتشافی بودن، از نوع توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و پیمایشی با استفاده از پرسشنامه، و برای سنجش تاب آوری شهر اردبیل از مدل تحلیل عاملی و آزمون میانگین آماری t-Test در قالب نرم افزار SPSS 22 استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بالاترین میانگین مربوط به بعد کالبدی با 57/3 و پایین ترین آن مربوط به بعد نهادی با میانگین 94/2 می باشد. ضمنا ً میانگین کلی تاب آوری شهر اردبیل 33/3 هست، که کمتر از حد متوسط یعنی رقم 4 است. همچنین نتایج پژوهش حاکی از آن است که از ترکیب 30 متغیر، هفت عامل شناسایی شده که 73/74 درصد از واریانس عوامل موثر در تاب آوری شهر اردبیل را تبیین می کنند. از میان این هفت عامل استخراج شده، عامل رعایت اصول و قوانین به عنوان مهم ترین و اولین عامل بوده که با مقدار ویژه 87/8 توانسته است به تنهایی 59/29 درصد واریانس تحقیق را تبیین کند. در نهایت تحقیق به این نتیجه رسیده است که بعد کالبدی در تاب آوری شهر اردبیل از اهمیت بسزایی برخوردار است. چرا که عامل رعایت اصول و قوانین با 39 درصد و عامل دسترسی به فضای باز و عمومی با 8/5 درصد از بعد کالبدی می باشند. این دو عامل روی هم رفته 8/44 درصد از کل عوامل موثر در تاب آوری شهر اردبیل را تفسیر می کنند.
در سال های اخیر فرونشست زمین باعث بروز مخاطره محیطی مهمی در نقاط مختلف ایران شده است. فرونشست زمین پدیده ای ژئومورفیکی است که توسط عوامل مختلفی پدید می آید؛ گاهی تحت تاثیر عوامل طبیعی ولی بسیاری از اوقات در اثر فعالیت های بشری بخصوص استخراج بی رویه آب های زیرزمینی ایجاد می شود. روش های متنوعی برای اندازه گیری فرونشست زمین وجود دارد که شامل استفاده از جی پی اس، ترازیابی ابزار دقیق و روش های دورسنجی بخصوص روش تداخل سنجی رادرای می باشد. از بین این روش ها، روش تداخل سنجی راداری روشی مؤثر برای اندازه گیری دگرشکلی های سطح زمین می باشد. در این تحقیق پدیده فرونشست زمین در محدوده شهر گرگان با روش تداخل-سنجی راداری و استفاده از تصاویر راداری انویست بررسی شد. گرگان مرکز استان گلستان واقع در شمال شرق ایران است. موقعیت زمین ساختی منطقه مورد مطالعه بسیار پیچیده است؛ این محدوده در بین کمربند در حال فراخاست کپه داغ در غرب، ناحیه در حال فرونشست خزر جنوبی در شرق و رشته کوه های در حال فراخاست البرز در جنوب قرار دارد. نتایج نشان دادند که در دوره زمانی بین بهمن 1385 تا آذر 1388 (دوره 34 ماه و 15 روزه) محدوده شمال گرگان متحمل فرونشست شده است. این محدوده تقریباً روند شرقی- غربی دارد و میزان فرونشست در آن چیزی حدود 8/4 سانتی-متر محاسبه شد. نمودارهای تراز سطح آب و میزان بارندگی گرگان در سال های 1385 تا 1389 علیرغم نوسانات فصلی روند نزولی نشان می دهند. پیامد این افت سطح آب زیرزمینی می تواند منجر به فرونشست زمین در شهر گرگان شده باشد.
استان خراسان رضوی با حدود 456 نقطه گردشگری تاریخی، طبیعی و مذهبی یکی از مناطق جاذب گردشگری کشور است. وجود این جاذبه ها نیازمند توجه و برنامه ریزی است.لذا لازم است با برنامه ریزی از ظرفیتها متناسب با ویژگیهای هر منطقه در جهت توسعه استان استفاده شود.در این نوشتارمنطقه بندی گردشگری خراسان رضوی با توسعه مدل گان(1979) و بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی ارایه شده است.در این فرایند، ابتدا جاذبه های گردشگری استان شناسایی و نقشه های توزیع فضایی آن تهیه شد.پس از آن انواع جاذبه ها در 9 شاخص دسته بندی و بر اساس مدل گان ارزشگذاری ودر نهایت با مدل تحلیل سلسله مراتبی ((AHP استان خراسان رضوی منطقه بندی گردشگری گردید. براساس تقسیمات سیاسی بالاترین امتیاز برخورداری از جاذبه ها با استفاده از تابعZonal Statistics در ArcGIS به ترتیب شهرستان سبزوار، مشهد و نیشابور اختصاص داشت. این طبقه بندی در نهایت براساس وسعت هر یک از شهرستان ها استاندارد و جایگاه واقعی شهرستانها بدست آمد و شهرستانهای بینالود و مشهد بالاترین امتیاز برخورداری از جاذبه ها را براساس مدل به خود اختصاص دادند. علاوه بر این دسته بندی یک منطقه بندی از استان با بهره گیری از تابع Region Group و براساس مجموع ارزش جاذبه ها در پنج پهنه جهت تدوین استراتژی و برنامه های متناسب با آن انجام گرفت.
توریسم در صورت برنامه ریزی مناسب و اصولی نقش عمده ای در توانمندسازی نواحی محلی بویژه در روستاهای ساحلی ایفا می کند. براین اساس هدف کلی پژوهش حاضر بررسی نقاط قوت و فرصت ها و همچنین شناخت نقاط ضعف و تهدیدها فراروی توسعه توریسم و ارائه راهکارهایی در راستای توسعه روستاهای ساحلی شمال ایران است. این تحقیق به صورت کاربردی بوده و روش آن به صورت توصیفی- تحلیلی و میدانی است و جامعه آماری روستاهای ساحلی شهرستان بابلسر می باشند. پس از شناسایی و طراحی شاخص ها، پرسشنامه ای تنظیم گردید که با استفاده از فرمول کوکران، 200 نفر از روستاییان، گردشگران و مسئولان بخش گردشگری بعنوان جامعه نمونه انتخاب شدند و مورد پرسش قرار گرفتند و در نهایت با استفاده از آماره های توصیفی و آزمون تحلیل عاملی در محیط نرم افزاری SPSS ، داده ها مورد سنجش و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمون تحلیل عاملی حاکی از آن است که مولفه های مختلف بررسی شده بعنوان نقط ضعف و تهدید به چهار عامل طبقه بندی شده اند و مجموعاً 41/72 درصد از واریانس کل را تبیین می کنند و 59/27 درصد باقی مانده مربوط به عامل هایی هستند که خارج از محدوده تحقیق حاضر بوده اند. مهمترین چالش ها فراروی توسعه روستاهای ساحلی به ترتیب چالش های زیرساختی، زیست محیطی و بهداشتی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی می باشند. و همچنین مولفه های مختلف بررسی شده بعنوان نقاط قوت و فرصت به چهار عامل طبقه بندی شده اند و مجموعاً 36/70درصد از واریانس کل را تبیین می کنند و 64/29 درصد باقی مانده مربوط به عامل هایی هستند که خارج از محدوده تحقیق حاضر بوده اند. همچنین مولفه زیست محیطی به عنوان مهمترین فرصت در بین شاخص های مورد بررسی شناخته شد.
واگذاری عرصه های طبیعی تولید علوفه بصورت طرح های مدون علمی می تواند در معیشت روستانشینان نقش بازی کرده و ارزیابی این طرح ها کمک قابل توجهی به برنامه ریزان در جهت مشارکت بیشتر بهره-برداران روستایی نموده و منجر به حفظ و احیاء عرصه های طبیعت می شود. هدف این مطالعه بررسی اثرات واگذاری عرصه های طبیعی به بهره برداران روستایی در قالب طرح های مدون علمی از دیدگاه بهره برداران و کارشناسان می باشد. روش انجام این پژوهش به صورت پیمایشی است. تعداد نمونه آماری این تحقیق با استفاده از فرمول کوکران و با روش تصادفی از 37 بهره بردار حاظر در سامان های عرفی و 40 کارشناس تعیین گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن و تحلیل رگرسیونی از نرم افزار SPSS نسخه 16 انجام شد. نتایج نشان داد که بین متغیر موفقیت واگذاری عرصه های طبیعی تولید علوفه به بهره برداران در قالب طرح های مدون با متغیرهای مستقل آموزش بهره برداران، بالا بردن توان اقتصادی بهره برداران ( از طریق اصلاح و احیاء مراتع، از طریق تلفیق زراعت و دامداری و از طریق کمک های جنبی بلاعوض) در سطح احتمال 01/0 معنی دار است. نتایج تحلیل رگرسیونی نیز نشان می دهد که متغیرهای مستقل ذکر شده، 74 درصد عوامل مؤثر بر میزان موفقیت واگذاری عرصه های طبیعی تولید علوفه به بهره برداران روستایی را تبیین می کنند.
امروزه، به دلیل افزایش آلودگی های زیست محیطی و کاهش کیفیت زندگی، شهرها برای حفظ پایداری باید ساختاری متاثر از سیستم های طبیعی را بپذیرند. ساختار سبز شهری به عنوان یک راهکار پایدار، مشکلات زیست محیطی را برطرف نموده و ساختار شهری را انسجام می بخشد. در شهر شهرضا به عنوان محدوده مطالعاتی پژوهش، با وجود پتانسیل های بالقوه سبزینگی، عدم توجه به پراکنش فضاهای سبز، مانع تامین نیازهای زیستی ساکنان می گردد؛ در واقع پرسشی که پژوهش به دنبال پاسخگویی به آن است این است که شهرضا از نظر معیارهای ساختار سبز شهری در چه سطحی از مطلوبیت قرار دارد و چگونه می توان با مکانیابی بهینه فضاهای سبز این معیارها را به مقدار استاندارد نزدیک نمود؟ در این پژوهش تحلیلی-کاربردی، برای یافته اندوزی از مطالعات اسنادی و میدانی و برای تحلیل یافته ها از تحلیل کمی و کیفی استفاده می شود؛ سپس شاخص های سنجش معیارها کمی سازی شده و به کمک نمودار نمایش داده می شود. در پایان با استفاده از روش AHP در نرم افزار GIS، فضاهای سبز در ساختار سبز شهری به صورت بهینه و بر اساس ارزش گذاری معیارهای کلان ساختار سبز شهری مکانیابی شده و سازمان فضایی پیشنهادی شهرضا ترسیم شده است. ارزیابی معیارهای پنج گانه ساختار سبز در شهرضا، نشان می دهد که با وجود درصد بالای فضاهای سبز در شهر، به دلیل باغات و مزارع پیرامونی و سرانه نسبتا مطلوب فضای سبز شهری (و نه محلی)، شهر از نظر داشتن فضاهای سبز محلی بسیار ضعیف است. دلیل مطلوب نبودن اکثر شاخص های ارزیابی شده، نبود فضاهای سبز قابل استفاده برای گذران اوقات فراغت شهروندان در مراکز محلی و مرکز شهر است که باعث شده سرانه فضای سبز محلی در شهرضا بسیار ناچیز باشد؛ از این رو مکانیابی فضاهای محلی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به عنوان نتیجه پژوهش، پس از مکانیابی فضاهای سبز شهری در شهرضا و تعیین سازمان فضایی سبز پیشنهادی، متناسب با هر معیار، پیشنهاداتی برای طراحی ساختار سبز شهرضا ارائه می گردد که از جمله آن ها می توان به طراحی فضاهای سبز در مراکز محلات، جلوگیری از رشد افقی و بی رویه شهر و ایجاد سلسله مراتب دسترسی سبز اشاره نمود.
مقاله حاضر با هدف بررسی تاثیرات سرمایه اجتماعی بر کیفیت زندگی( دو بعد عینی و ذهنی) در محلات برنامه ریزی شده شهری به دنبال ارتقای کیفیات زندگی در این دست از محلات از طریق افزایش سرمایه های اجتماعی است. محله مورد مطالعه، محله جاهد شهر واقع در منطقه 12 شهر مشهد است. معیارها و شاخص های سرمایه اجتماعی، کیفیت عینی و ذهنی زندگی در 4 سطح به صورت سلسله مراتبی تدوین شده اند. روش مورد استفاده از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی همبستگی است.گردآوری داده ها به روش کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته وبا استفاده از فرمول کوکران تعداد 372 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده و روش توزیع پرسشنامه تصادفی ساده می باشد. در تحلیل اطلاعات از نرم افزارهای SPSS و AMOS استفاده شده است. نتایج : بین سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی رابطه معناداری وجود دارد و میزان تاثیر سرمایه اجتماعی بر کیفیت ذهنی زندگی بیشتر از کیفیت عینی آن می باشد. همچنین میزان سرمایه اجتماعی و کیفیت ذهنی زندگی در محله جاهدشهر از نظر ساکنان درحد متوسط رو به ضعیف و میزان کیفیت عینی زندگی در حد متوسط رو به بالا ارزیابی شده است.
باتوجه به نیاز به برنامه ریزی جهت پایدارسازی شهر یزد در برابر مخاطرات امنیّتی نظیر حملات تروریستی شهری، اغتشاشات، ناآرامی ها، جنگ و سوانح طبیعی نظیر زلزله در بافت های کهن، فرسوده و تاریخی این شهر، که موجبات تهدید توسعه و امنیّت پایدار این بافت را با توجه به مشکلات کالبدی و وضعیت ناکارآمد حال حاضر آن فراهم می کند. با هدف شناخت راهبردهای مداخله در بافت فرسوده شهر یزد بمنظور بهسازی و کاهش آسیب پذیری، این تحقیق با سنجش نظرات نخبگان در قالب پرسشنامه ی مدل SWOT )تکمیل به روش (AHP و ماتریس برنامه ریزی کمّی(QSPM) انجام شد و راهبردهای مداخله در بافت دارای ارزش شهر یزد تدوین گردید. بررسی ها بر اساس مدل تحلیلی SWOT در ارتباط با عوامل تاثیرگذار روشن می سازد که عملکرد مدیریّت شهری در زمینه مسائل مدیریتی، شبکه معابر، بهسازی کالبدی و توسعه مسکن بمنظور بهبود ایمنی و امنیّت در بافت فرسوده دارای ارزش شهر یزد موفّق نبوده است و در جهت غلبه بر تهدیدات ذاتی و احتمالی، از نقاط قوت و فرصت های موجود در بافت بهره برداری شایانی نشده است. مویّد این مطلب ارزیابی ماتریس عوامل داخلی با مقدار 77/2 و ماتریس ارزیابی عوامل خارجی با مقدار 05/3 می باشد که انطباق آن ها در نموار نشان گر نیاز به رویکرد مداخله تهاجمی برای غلبه بر تهدیدات در بافت است. در نهایت راهبردهایی نظیر تولید فضای امن، تسریع در تخلیه جمعیت با اصلاح شبکه معابر و ارائه الگوی ساخت و ساز ایمن توسط مدیریت شهری پیشنهاد شد که از جمله برنامه های عملیاتی در پدافند غیرعامل شهری میباشند.
