دانش حسابداری

پژوهش حاضر در نظر دارد ارتباط ارزشی افشا ی جریان های نقدی عملیاتی (مستقیم- غیرمستقیم) را از منظر اندازه گیری، مورد بررسی قرار دهد. فرضیه های این پژوهش بیان می کنند که تقسیم بندی مجموعه اطلاعات، در صورت جریان های نقدی به بهتر شدن توانایی تبیین ارزش شرکت کمک می کند. فرضیه اصلی که دارای دو فرضیه فرعی است، در این پژوهش مطرح شده و از طریق داده های 208 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1389 تا 1394 ، با استفاده از الگو های رقیب سطح قیمت و بازده، مورد آزمون قرار گرفتند. آزمون های والد و وونگ، جهت آزمون فرضیه ها استفاده شده است. یافته ها نشان می دهدکه تفکیک خالص جریان نقد عملیاتی به اجزاء اصلی تشکیل دهنده آن، موجب افزایش توان تبیین قیمت و بازده سهام شرکت ها خواهد شد؛ بنابراین، شواهد تجربی بازار سرمایه ایران، از برتری روش مستقیم نسبت به روش غیرمستقیم از لحاظ سودمندی برای تصمیم گیری، حمایت می کند .

مقاله حاضر قدرت توضیحی اطلاعات حسابداری مالی شامل فعالیت های عملیاتی، تأمین مالی و سرمایه گذاری را در پیش بینی تغییرات تولید ناخالص داخلی (رشد اقتصادی) اندازه گیری می کند. بدین منظور با تفکیک تولید ناخالص داخلی به چهار بخش اصلی اقتصاد (کشاورزی، خدمات، نفت و صنعت و معدن) سعی در ارائه رویکردی نوین در پیش بینی متغیرهای اقتصادی است. تعداد زیاد، ناشناخته بودن عوامل مؤثر و همچنین وجود روابط غیرخطی میان اطلاعات حسابداری و اقتصادی منجر به این شده است تا از ترکیبات متعدد الگوی های هوش مصنوعی شامل شبکه های عصبی، الگوریتم ژنتیک و الگوریتم پرواز پرندگان استفاده شود. نتایج برآورد الگوی های مذکور بازه زمانی ۱۳۸۵ الی ۱۳۹5 نشان می دهد که الگوی ترکیبی شبکه عصبی و الگوریتم پرواز پرندگان از دقت بیشتری در قیاس با الگوی ترکیبی شبکه عصبی و الگوریتم ژنتیک برخوردار است. همچنین نتایج بیانگر آن است که اثربخشی فعالیت های عملیاتی خصوصاً سودهای حسابداری در پیش بینی تولید ناخالص داخلی بیشتر از فعالیت های تأمین مالی و سرمایه گذاری است. علاوه بر این، نتایج دلالت بر آن دارد که از میان بخش های مختلف اقتصادی، ارتباط میان اطلاعات حسابداری و بخش صنعت و معدن قابل ملاحظه تر است. پیامد اصلی پژوهش حاضر ارتباط مؤثر میان اطلاعات حسابداری و اقتصادی است که باید در تصمیم گیری های مالی و اقتصادی لحاظ گردد.

طبق بیانیه سازمان بورس اوراق بهادار تهران، گزارش نقاط ضعف با اهمیت کنترل های داخلی و طراحی یک سیستم کنترل داخلی اثربخش جهت پیشبرد اهداف خرد و کلان شرکت، دارای اهمیت است. هدف این نوشتار، بررسی اثر هزینه های نمایندگی بر رابطه بین کیفیت کنترل های داخلی و مدیریت سود شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. ازاین رو، داده های استخراج شده از 96 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، طی سال های 1389 تا 1395 (در مجموع 672 مشاهده) از طریق الگوی رگرسیون با استفاده از داده های ترکیبی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که هزینه های نمایندگی رابطه میان کیفیت کنترل های داخلی و مدیریت سود شرکت ها را تعدیل می نماید. بین کیفیت کنترل های داخلی و مدیریت سود شرکت ها در شرایط عدم وجود هزینه های نمایندگی رابطه معکوس وجود دارد. این ارتباط معکوس در شرایط وجود هزینه های نمایندگی تشدید می گردد چرا که کیفیت کنترل های داخلی از طریق کاهش در هزینه های نمایندگی نیز بر مدیریت سود شرکت ها اثرگذار است.

کمیته حسابرسی یکی از مکانیسم های نظارتی مؤثر برای بهبود کیفیت افشا سیستم کنترل داخلی است که به کاهش هزینه نمایندگی کمک می کند. ازاین رو، بسیاری از محققان بیان کردند که وجود کمیته حسابرسی اثربخش می تواند نقش مؤثری در بهبود سیستم اطلاعاتی و ایجاد اطمینان از معتبر بودن گزارش های مالی شرکت داشته باشد. لذا، بر پایه این استدلال، پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین ویژگی های شرکت و اثربخشی کمیته حسابرسی با رویکرد الگوسازی معادلات ساختاری می پردازد. بدین منظور، نمونه ای متشکل از 147 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1391 تا 1395 انتخاب گردید. اثربخشی کمیته حسابرسی (متغیر پنهان) توسط متغیرهای مشاهده پذیر تخصص مالی، استقلال و اندازه کمیته حسابرسی و ویژگی های شرکت (متغیر پنهان) نیز بر اساس متغیرهای مشاهده پذیر (اندازه شرکت، اهرم مالی، ترکیب هیئت مدیره، سهامداران نهادی، سودآوری، نقدینگی، رشد شرکت) اندازه گیری شد. پس از اطمینان یافتن از برازش قابل قبول الگوهای اندازه گیری و ساختاری پژوهش، نتایج حاکی ازآن است که اندازه شرکت، اهرم مالی، ترکیب هیئت مدیره، سهامداران نهادی، سودآوری، نقدینگی و رشد شرکت اثربخشی کمیته حسابرسی را افزایش می دهد.

بررسی و تحلیل بازار سهام عاملی تأثیرگذار در پیش بینی رویدادهای آتی، و تحلیل شبکه، یکی از جدیدترین روش ها جهت تحلیل بازار سهام است. در ادبیات علوم کمی تحلیل شبکه مفهومی جدید برای نگاه کلان به کل بازار ا ست. کمی ساختن ارتباط میان واحدهای مختلف موضوع مورد علاقه مطالعات علمی به لحاظ درک سیستم های پیچیده است. از این رو، هدف این پژوهش بررسی و تحلیل شبکه مالکیت شرکت های موجود در بازار سهام ایران است. در بازه زمانی 1394 - 1390 داده ها گردآوری شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان دادند که ساختار طبقاتی بر روابط بین شرکت ها حاکم است و شرکت هایی در موقعیت بهتری نسبت به بقیه قرار دارند. این موقعیت مطلوب، منجر شده است که این دسته از شرکت ها دسترسی ساده تری به منابع موجود داشته باشند. همچنین، توانایی آنها در کسب اطلاعات مؤثر از طریق خوشه اعضای شبکه بیشتر شود. علاوه براین، چنین مزیتی قدرت تأثیرگذاری آنها را ارتقا بخشیده است. بدین طریق می توان ادعا کرد که این شرکت ها بازیگران کلیدی در ساختار حاکم در بازار سهام ایران هستند.

شرکت های با آنتروپی پایین صورت های مالی، به دلیل ارزیابی ریسک اطلاعات پایین تر و اعتماد سرمایه گذاران، از هزینه تأمین سرمایه پایین تری برخوردار هستند. این شرکت ها از اختیار عمل بیشتری برای رسیدن به ساختار سرمایه بهینه برخوردار هستند. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر آنتروپی صورت های مالی بر سرعت تعدیل ساختار سرمایه در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. برای این منظور داده ها برای 154 شرکت (1694 سال- شرکت) در افق زمانی سال 1384 تا 1394 مورد بررسی قرار گرفته است. برای آزمون فرضیه ها از روش گشتاورهای تعمیم یافته استفاده شده است. جهت تخمین سرعت تعدیل، از الگوی تعدیل جزئی و برای اندازه گیری آنتروپی صورت های مالی از آنتروپی عمومی، آنتروپی پیوسته رنی و شنون استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که عامل آنتروپی صورت های مالی و شاخص های بکار گرفته شده برای آن، رابطه معکوسی با سرعت رسیدن شرکت ها به ساختار سرمایه بهینه شان دارد. نتایج پژوهش حاکی از وجود سرعت تعدیل 59 % و 72 % به ترتیب برای شرکت های با آنتروپی عمومی بالا و پایین است.

کمیته حسابرسی یکی از سازوکارهای راهبری شرکتی است که در رابطه با نقش و ویژگی های آن در پایش و راهبری ریسک واحدهای تجاری شواهد اندکی وجود دارد. بدین منظور، هدف این پژوهش بررسی تأثیر ویژگی های کمیته حسابرسی بر ریسک واحدهای تجاری است. بر این اساس، تأثیر دو ویژگی این کمیته یعنی میزان تخصص حسابداری و استقلال کمیته حسابرسی بر ریسک شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به صورت داده های ترکیبی از سال 1391 تا 1393 مورد بررسی قرار گرفته است. جهت سنجش ریسک از معیار نوسان پذیری بازده سهام که از طریق الگوی ناهمسانی شرطی خودرگرسیونی تعمیم یافته اندازه گیری می شود، استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که تخصص حسابداری و استقلال کمیته حسابرسی بر نوسان پذیری بازده سهام به عنوان معیار ریسک تأثیر مثبت دارند.