مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق)

مقاله حاضر با موضوع «بررسی جایگاه هویت فرهنگی ایران در کتاب های کودکان در سال های 75، 80 و 85»، به بررسی و مطالعه هویت فرهنگی ایران در کتاب های کودکان که در سال های 75، 80 و 85 منتشر شده، پرداخته است. این پژوهش با روش تحلیل محتوا، مؤلفه های هویت فرهنگی را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است و پایایی مقوله های مورد بررسی با استفاده از ضریب پای اسکات برابر با 83 درصد تعیین شد. جامعه آماری شامل 88 داستان واقع گرا از میان 21 عنوان کتاب مناسب برای گروه سنی ب و ج بود که توسط نویسندگان ایرانی نوشته شده بودند و توسط شورای کتاب کودک در سال های 75،80 و 85انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش چک لیست بوده و برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss 18 استفاده شده است. نتایج حاصل از بررسی هفت مؤلفه در زمینه هویت فرهنگی شامل، مؤلفه های «علاقه به آداب و رسوم و سنت های ملی» با 7/34 درصد، «علاقه به زبان و ادبیات» با 0/32 درصد دارای بالاترین درصد فراوانی بوده است. مطالعه وضعیت هویت فرهنگی در هریک از سال های مورد بررسی، نشان می دهد، که میزان توجه داستان های کودک به مؤلفه هویت فرهنگی در سه مقطع زمانی بررسی شده، یکسان نیست.

سرمایه واقعی هر جامعه میراث ذهنی و عینی آن در قالب فرهنگ و تمدن است. این میراث، هویت و ماهیت جامعه را شکل می دهد و مرجع شکل گیری شخصیت فردی، ماهیت گروهی و هویت ملی جامعه است. اما تحت شرایط و تحولاتی، انتقال میراث عظیم فرهنگی یک جامعه و در نتیجه استمرار و پایداری آن با مخاطراتی مواجه می شود. مصداق بارز چنین وضعیتی تعارض و تقابل نسل های جامعه خواهد بود. مطالعه ماهیت، زمینه ها، شرایط، فرایندها، تبعات و آثار چنین رخدادی در کنار مطالعة کارکردی نهادهای اجتماعی، متولی ایجاد وضعیت مطلوب در خصوص مناسبات نسلی و به ویژه نقش دانشگاه ها، می تواند برنامه ریزان فرهنگی و اجتماعی را در پویایی و استمرار فرهنگ و تمدن جامعه خود، یاری رساند این مقاله در راستای تبیین نقش و جایگاه نهاد دانشگاه در تقویت و تحکیم مناسبات نسلی با نگاه موردی به جامعة ایران و موقعیت مناسبات نسلی در این جامعه نگارش یافته است.

در این مقاله قیمت بلیط موزه ها به عنوان رکنی حساس و بحث برانگیز در بازاریابی موزه، مورد توجه قرار گرفته است. از آنجا که بینش بازدیدکنندگان و کشش قیمتی تقاضا از عوامل تأثیرگذار در تعیین قیمت بلیط است، این موضوع نیز مورد بررسی واقع شده است و با تطبیق نتایج به دست آمده از تحقیقات کارلین، گوردین و مارتین با شرایط کشورهای در حال توسعه بیان شده است که بهترین راهکار در تعیین قیمت بلیط موزه ها در این کشورها، دو نرخی بودن آنها برای بازدیدکنندگان داخلی و خارجی می باشد. همچنین با توجه به فاکتورهای بیان شده در این مقاله بازدیدکنندگان موزه ها و بالاخص بازدیدکنندگان خارجی دارای کشش قیمتی تقاضای پایینی می باشند که این دو عامل باعث شده است تا مدیران موزه ها در کشورهای در حال توسعه با اطمینان بیشتری برای عدم مواجه با کاهش شمار بازدیدکنندگان و همچنین فراهم شدن رضایت آنها، روش دو نرخی برای بلیط موزه ها را اتخاذ کنند.

با ورود به عصر اطلاعات، کیفیت و شرایط جنگ ها از پیچیدگی مفهومی و روشی بسیار زیادی برخوردار شده و جنبه های نوینی از درگیری در فضای سایبر شکل گرفته است. جنگ سایبری مجموعه ای از فنون عملیاتی جدید و سبک نوینی از جنگ است که در مناقشه هایی در بالاترین سطح شدت به منظور هدف قرار دادن مخالفان به کار می رود. این جنگ شکل جدیدی از جنگ فرماندهی و کنترل است که کمتر به جغرافیا بستگی دارد بلکه بیشتر به ماهیت فضای شبکه های الکترونیک مربوط می شود. جنگ سایبر با هدف اختلال، آسیب زدن یا تغییر آنچه جمعیت هدف فکر می کنند با تمرکز بر روی افکارعمومی، نخبگان و یا هر دو به انجام می رسد. ایالات متحده امریکا با استفاده از قابلیت های فضای سایبر کوشیده است ابعاد نوینی از جنگ نرم بر ضد کشورمان را در این فضا شکل دهد. با توجه به اهمیت این جنبه نوین درگیری، متن حاضر به بررسی مشخصات اصلی جنگ سایبر به عنوان یک محیط استراتژیک پرداخته است و از طریق بررسی ماهیت، اهداف، ابزار و روش های حملات در فضای مجازی واکنش های دفاعی مناسب در برابر این حملات را نیز مورد تحلیل قرار می دهد.

افزایش روزافزون شبکه های خبری ماهواره ای، حکایت از نقش مهم رسانه های جمعی در اطلاع رسانی دارد و در این میان، آغاز به کار تلویزیون بی بی سی فارسی با پوشش جغرافیایی سه منطقه فارسی زبان ایران، تاجیکستان و افغانستان، برخی تمایزهای جدی محتوایی و روشی را میان این رسانه نوپا و سایر تلویزیون های ماهواره ای آشکار می سازد. شبکه ای که آغاز به کار آن را باید موج جدیدی از «جنگ رسانه ای نرم» علیه ایران دانست. در این مقاله برای بررسی برداشت ها، استنتاج ها و پیش فرض ها در برنامه های بی بی سی فارسی علاوه بر تحلیل محتوا از روش تحلیل گفتمان سود جسته ایم. هدف این مقاله این است که با بررسی برنامه های فارسی زبان شبکه خبری بی بی سی به بررسی شیوه های مورد استفاده در برنامه های تلویزیونی پی ببریم تا دریابیم آنها از چه تکنیک ها، رویکردها و... در جهت مأموریت خبررسانی و تبلیغی خود برای جذب مخاطبان استفاده می کنند.

جغرافیای فرهنگی یکی از شاخه های جغرافیای انسانی است که علل تفاوت فرهنگ ها و ارزش های انسانی را در نواحی فرهنگی مورد بررسی قرار می دهد. در این نوشتار به بررسی ماهیت، مبانی نظری و روش شناختی جغرافیای فرهنگی پرداخته شده است. سوال اصلی این مقاله این است که قلمرو و ماهیت جغرافیای فرهنگی چیست و چه سیر تحولی را طی کرده است؟ و کاربرد روش های جغرافیای فرهنگی در شناخت نواحی فرهنگی چیست؟ بدین منظور، برای روشن تر شدن چارچوب مطالعاتی جغرافیای فرهنگی، رابطه جغرافیا، فرهنگ و سیر تحول جغرافیای فرهنگی قدیم و جدید بررسی می شود. این مقاله سعی دارد با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و از طریق منابع کتابخانه ای به سوالات مورد نظر پاسخ دهد. با ارائه چارچوب مطالعاتی این حوزه از جغرافیای انسانی، اولاً زمینه های شناخت علمی آن در تحقیقات میان رشته ای علوم انسانی روشن می شود؛ ثانیاً قلمرو، روش و مبانی نظری جغرافیای فرهنگی شناسایی و برای درک علل تفاوت های فضایی ـ مکانی نواحی جغرافیایی به کار گرفته می شود.

این مقاله، ضمن معرفی روش نشانه شناسی به عنوان یکی از جدیدترین روش های تحلیلی در مطالعات فرهنگی، با استفاده از آراء رولان بارت، به واکاوی جایگاه اسطوره در نظام های نشانه ای و قرائت رمزگشایانة اسطوره می پردازد. در این مقاله، مروری بر نظریه های سوسور، پیرس و امبرتو اکو صورت گرفته و وجوه تمایز و اختلاف نظرهای کالر، چندلر و فیسک در مورد آراء سوسور و بارت تشریح شده است. در پایان، انحاء مختلف قرائت اسطوره و قرائت مورد نظر برای شناخت و رمززدایی از اسطوره بیان شده و چند پرسش پیش روی تحلیلگران اسطوره مطرح شده است.