فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۶۱ تا ۶۸۰ مورد از کل ۶٬۱۱۵ مورد.
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف تبیین ارتباط والد- فرزند و رابطه آن با هویت ایرانی- اسلامی با میانجی گری عزت نفس در دانشجویان به روش غیرآزمایشی از نوع همبستگی انجام شد. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه های استان تهران با دامنه سنی 18 تا 25 سال بود که تعداد 262 نفر از ایشان به روش نمونه گیری دردسترس برای ورود به پژوهش انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته هویت ایرانی- اسلامی و پرسش نامه های استناندارد ارتباط والد- فرزند و عزت نفس روزنبرگ جمع آوری شد. روایی سازه پرسش نامه محقق ساخته با تحلیل عاملی تأییدی و برازش مدل مفهومی پژوهش با مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزارAMOS بررسی شد. یافته ها نشان دهنده برازش مطلوب الگوی ساختاری با داده های گردآوری شده بود. همچنین اثر مستقیم ارتباط والد- فرزند و عزت نفس بر هویت ایرانی-اسلامی معنادار بود و عزت نفس، رابطه بین ارتباط والد- فرزند و هویت ایرانی-اسلامی را به صورت منفی و معنادار میانجی گری نمود. ارتباط والد- فرزند و عزت نفس 48% از واریانس هویت ایرانی-اسلامی را در دانشجویان تبیین کرد.
تجارب زیسته جوانان از چالش های فرآیند تشکیل خانواده در دوران پیش و پس از کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف مطالعه تجارب زیسته جوانان از چالش های فرآیند تشکیل خانواده در دوران پیش و پس از کرونا اجرا شد. رویکرد پژوهش، کیفی و با استفاده از روش پدیدارشناختی تفسیری انجام شد. مشارکت کنندگان پژوهش، عبارتند از جوانان ازدواج کرده پیش و پس از دوران کرونا. روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی بود. پس از مصاحبه با 20 تن (10 تن از افراد ازدواج کرده قبل از کرونا و 10 تن بعد از کرونا) پاسخ های افراد به اشباع رسید. جمع آوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد. برای سنجش روایی و پایایی داده های کیفی، از درگیری پیوسته، مشاهده مداوم، ذهنیت پیش رونده و کمیته ی راهنما برای ارزی ابی و اج رای برنام ه ی مص احبه استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل مضمون، بر اساس مدل براون و کلارک (2006) صورت گرفت. در مراحل تحلیل، 5 مضمون اصلی و 12 مضمون فرعی به دست آمد. یافته های موجود در قالب 5 مضمون اصلی در قالب ابعاد فردی و نگرشی، ابعاد اقتصادی، ابعاد فرهنگی و ابعاد اجتماعی و ارتباطی و ابعاد ساختاری کدگذاری شد. مضامین فرعی پیش از کرونا، به ترتیب شامل «نگرانی از انتخاب همسر مناسب»، «فردگرایی»، «احساس عدم امنیت اقتصادی»، «مناسگ گرایی»، «فقدان آموزش مهارت های زندگی» و «فقدان برنامه ریزی های شغلی و رفاه اقتصادی» بود. در دوران کرونا چالش های جوانان در قالب مضامین فرعی «نگرانی از معیشت و گذران زندگی»، «آینده مبهم و غیر قابل پیش بینی»، «فقدان امنیت اقتصادی»، «مناسک زدایی»، «فقدان آموزش مهارت مواجهه با بحران» و «فقدان کنترل مشکلات اقتصادی» تفسیر شد. مقایسه چالش ها در این دوره نشان می دهد که از منظر پاسخگویان عدم امنیت اقتصادی، جهان بینی و آینده مبهم و تعدیل در آداب و رسوم در دوران کرونا بر چالش های گذشته جوانان افزوده شده است.
کارآزمایی بالینی در زوجین آشفته: مقایسه اثربخشی درمان دلبستگی _ روایتی و فراتشخیصی یکپارچه بر حس انسجام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
درمان دلبستگی _ روایتی و فراتشخیصی یکپارچه، از جمله درمان های یکپارچه نگر هستند که به مؤلفه های روان شناختی، هیجانی و ارتباطی به منظور هدف قرار دادن عوامل مؤثر بر آشفتگی در روابط زوجین توجه دارند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان دلبستگی _ روایتی و فراتشخیصی یکپارچه بر حس انسجام زوجین انجام شد. جامعه آماری، شامل زوج های مراجعه کننده به مرکز مشاوره آموزش و پرورش شهر خرم آباد بود که با روش نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس، 6 زوج (12 تن) که با توجه به نمره پرسشنامه آشفتگی زناشویی اشنایدر (1997)، جزو زوج های آشفته در روابط قرار می گرفتند - انتخاب شدند و در هر گروه 3 زوج قرار گرفت. طرح پژوهش، طرح آزمایشی تک آزمودنی از نوع خط پایه چندگانه ناهمزمان بود. پروتکل درمانی دلبستگی _ روایتی و فراتشخیصی در دو تا چهار مرحله خط پایه و به ترتیب 14 و 12 جلسه مداخله ی 60 و 90 دقیقه ای و پیگیری دوماهه اجرا گردید. آزمودنی ها به پرسشنامه حس انسجام آنتونووسکی (1987) پاسخ دادند. داده ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا و فرمول درصد بهبودی تحلیل شدند. در گروه دلبستگی _ روایتی، طراز بهبودی برای حس انسجام در مرحله پس از درمان و پیگیری، به ترتیب 36/44 و20/48 درصد بود و در گروه فراتشخیصی یکپارچه در مرحله پس از درمان و پیگیری، 87/54 و 62/61 درصد بود. نتایج حاکی از این است که رویکرد فراتشخیصی یکپارچه و رویکرد دلبستگی _ روایتی، بر افزایش حس انسجام زوج های آشفته اثربخش بودند و رویکرد فراتشخیصی یکپارچه با تفاوت معناداری اثربخش تر از رویکرد دلبستگی _ روایتی بر حس انسجام زوج های آشفته است و این نتایج در بررسی های پیگیری نیز ادامه داشت.
ساخت و اعتباریابی ابزار سنجش کجروی دختران نوجوان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن و جامعه سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۰)
85 - 98
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: از آنجا که نوجوانان دختر، پتانسیل ها و سرمایه های اصلی هر کشوری به شمار می روند، کجروی آنان به عنوان یکی از چالش های مهم حوزه خانواده، تأثیر مستقیمی بر آینده ی کشور خواهد داشت. هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی ابزار سنجش کجروی در دختران نوجوان بود. روش: جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان متوسطه اول شهر فیروزکوه به عنوان نوجوانان دختر در سال تحصیلی 1398-1399 است و نمونه آماری بر اساس فرمول کوکران، 200 نفر انتخاب شد. برای تهیه پرسشنامه، پس از بررسی مبانی نظری و مصاحبه با اساتید جامعه شناسی حوزه آسیب های اجتماعی و بررسی مسائل اجتماعی، پرسشنامه مورد هدف ساخته شد. پس از تأیید روایی محتوایی گویه ها، برای رفع ابهام و وقوف به مشکلات احتمالی آزمون، از چند نفر خواسته شد تا به پرسشنامه پاسخ دهند و عبارات و واژه های نامفهوم را مشخص کنند. به دنبال این اجرای آزمایشی، شکل برخی از گویه ها تغییر کرد، ولی گویه ای حذف نشد. یافته ها: برای تحلیل داده های پژوهش، از آزمون های تحلیل عامل اکتشافی با نرم افزار spss24 و تحلیل عامل تاییدی مرحله دوم با نرم افزار Amos 24 استفاده شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ، محاسبه و مناسب ارزیابی شد. یافته ها نشان داد که ابزار ساخته شده برای سنجش کجروی دختران نوجوان، همه ابعاد (تقلب، پرخاشگری، وندالیسم، کجروی فرهنگی، کجروی جنسی، کجروی دینی و کجروی نوپدید) را می سنجد. نتیجه گیری: با توجه به میزان اعتبار و روایی بدست آمده، پرسشنامه طراحی شده با عنوان کجروی در دختران نوجوان ابزاری مناسب برای مطالعات در این زمینه است.
مشروعیت تنبیه بدنی کودکان از منظر فقه اسلامی
حوزه های تخصصی:
دین مبین اسلام روش های تربیتی خاصی دارد که عمده ترین آنها تشویق و تنبیه و یا انذار و تبشیر می باشد. یکی از سؤالات مهمی که فراروی فقهای اسلامی قرار گرفته است، مشروعیت به کارگیری تنبیه به ویژه تربیت بدنی در فرآیند تربیت اسلامی است. علی رغم دیدگاه های متفاوتی که در این زمینه بین اندیشمندان وجود دارد به نظر می رسد، هرچند در تعلیم و تربیت اسلامی اساس تربیت بر محبت و ملایمت است و می توان تشویق را روش اصلی تربیتی دانست اما در صورتی که تشویق موثر واقع نشد می توان ازانواع تنبیه استفاده نمود. البته برخی تنبیه را تحت هیچ شرایطی صحیح نمی دانند، اما از نظر فقه اسلامی اگ ر به کار گیری تنبیه با هدف اصلاح و بازدارندگی و فاقد انگیزه انتقامی باشد، در صورت رعایت حدود بایسته های شرعی لازم، نه تنها صحیح است بلکه در برخی موارد ضروری می باشد. فقه اسلامی و فقهای نامدار شیعه، با وجود این که تنبیه را جایز می دانند، اما کودک آزاری را که هدفی جز انتقام جویی ندارد، جایز نمی دانند.
تحلیل کیفی موانع و محدودیت های سیاست ورزی زنان در مناصب سیاسی (مورد مطالعه: هیئت دولت و مجلس شورای اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در توسعه و سیاست دوره ۲۰ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴
663 - 695
حوزه های تخصصی:
یکی از مهم ترین مؤلفه ها در افزایش مشارکت زنان در تصمیم گیری و سیاست گذاری، بررسی موانع و محدودیت های حضور آن ها در مدیریت سطوح کلان کشور است. پرسش اصلی این است که چه عوامل و ویژگی هایی موجب وضعیت کنونی عدم اقبال به حضور زنان در سیاست گذاری و تصمیم گیری های کلان کشور می شود. در پاسخ به این پرسش، پژوهش های متعددی به بررسی وضعیت موجود حضور زنان در دستگاه های حکومتی و قوای سه گانه به ویژه هیئت دولت و مجلس شورای اسلامی پرداخته اند، اما عموم این مطالعات با تمرکز بیش ازحد بر شناسایی موانع لحظه ورود زنان به مناصب سیاسی کلان، نتوانسته اند تأثیر روندهای سیاسی را با توجه به ساختار سیاسی کشور و پیچیدگی ابعاد سیاسی و فرهنگی آن آشکار سازند. پژوهش حاضر به بررسی علل و عوامل مؤثر در محدودیت های کنشگری زنان پس از ورود و تصدی مدیریت سیاسی سطوح کلان، در دو طیف سیاسی اصلاح طلب و اصول گرا می پردازد. برای ایضاح مطلب، از دیدگاه و نظرات بانوانی که تجربه مستقیم حضور در پست های کلان مدیریت سیاسی از جمله هیئت دولت و مجلس شورای اسلامی داشته اند، استفاده شد. با اتخاذ روش مصاحبه نیمه ساختاریافته و تحلیل کیفی داده ها از طریق تحلیل تماتیک، عوامل و محدودیت های کنشگری سیاسی-مدیریتی شناسایی و تبیین شدند.
روایت زنانِ کار در متروی تهران در میانه ی اپیدمی کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مقاله حاضر معطوف به توجه به این گروه شغلی شد، سوال اصلی این است زنانِ خرده فروش مشغول در مترو چه روایتی از کار در دوره اپیدمی کرونا و مصایب آن دارند؟ پژوهش حاضر به لحاظ نظری به برخی مفاهیم همانند زندگی شغلی و جنسیت، فقر و طرد اجتماعی، امنیت و احساس امنیت اجتماعی توجه دارد. روش انجام تحقیق، تحلیل تماتیک است. میدان پژوهش را زنان خرده فروش در متروی شهر تهران تشکیل می دهد که در ایام اپیدمی کرونا و بویژه موج های نخستین آن (سال 1399) مشغول به فعالیت بوده اند، فرایند اشباع داده ها با انجام 21 مصاحبه با زنان امکان پذیر شده است. مهمترین تم های مقاله حاضر عبارتند از حرمت شکنی های شغلی و پناه به مترو، زمینه معیشتی شکننده و آسیب پذیر زنان، نگاه تحقیرآمیز دیگران، چالش با مأموران و چالش های مضاعف زنان کار در مترو در اپیدمی کرونا. نتایج تحقیق از «ناامنی فراگیر» و ناپایداری های کاری زنان خرده فروش در کسب وکارهای مترو حکایت دارد، ماهیت این ناامنی فراگیر به عضویت آنان در لایه های پایینی جامعه و سطوح سرمایه های پایین آنان، انواع شرایط نامساعد بیرونی برای کار، جابجایی ها و امنیت شغلی، تورم و افزایش قیمت ها، کاهش مقدار درآمدی، عدم حمایت های بیمه ای، شوک اپیدمی کرونا و فشارهای خانوادگی بر میگردد.
واکاوی عوامل جامعه شناختی شکل گیری جنبش اجتماعی زنان ایران در نیمه دوم قرن سیزدهم
منبع:
پژواک زنان در تاریخ سال دوم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۷
11-39
حوزه های تخصصی:
رابطه سلامت خانواده اصلی و ذهن آگاهی با رفتارهای فداکارانه، ادراک انصاف و تعهدزناشویی در دانشجویان زن متأهل شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن و جامعه سال سیزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۹)
17 - 28
حوزه های تخصصی:
مقدمه: نهاد خانواده محل رشد و شکل گیری شخصیت انسان است و در طول زندگی انسان تأثیر ماندگاری دارد، از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه سلامت خانواده اصلی و ذهن آگاهی با رفتارهای فداکارانه، ادراک انصاف و تعهدزناشویی در دانشجویان زن متأهل شهر اهواز بود. روش شناسی: جامعه آماری این تحقیق، کلیه دانشجویان زن متأهل شهر اهواز در سال تحصیلی 98-1397 بود و نمونه شامل 320 نفر از دانشجویان زن متأهل بودند. ابزارهای سنجش شامل پرسشنامه های استاندارد بود که روایی و پایایی آن ها تایید شد. پایایی پرسشنامه ها بر اساس آلفای کرونباخ برای سلامت خانواده اصلی93/0، ذهن آگاهی 89/0، رفتارهای فداکارانه 94/0، ادراک انصاف 70/0، تعهد زناشویی 85/0 به دست آمد. روش تحقیق از نوع هبستگی کانونی است و نتایج تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS محاسبه شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین سلامت خانواده اصلی با رفتارهای فداکارانه و تعهد زناشویی رابطه معنی دار وجود دارد و با ادراک انصاف رابطه معنی دار مشاهده نشد. بین ذهن آگاهی با رفتارهای فداکارانه و تعهد زناشویی رابطه معنی دار وجود دارد و با ادراک انصاف رابطه معنی دار مشاهده نشد. همچنین مشخص شد در مجموعه اول سلامت خانواده اصلی قویاً با متغیر کانونی اول مرتبط است (991/0). بنابراین به نظر می رسد که متغیر کانونی اول بیشتر نشان دهنده سلامت خانواده اصلی است. در مجموعه دوم رفتارهای فداکارانه بالاترین همبستگی را با متغیر کانونی اول دارا است (663/0). نتیجه گیری: بر اساس یافته های تحقیق می توان نتیجه گرفت فردی که سلامت خانواده اصلی بیشتری دارد، رفتارهای فداکارانه بیشتری نیز خواهد داشت.
بررسی رابطه عادت های مطالعه با اهمال کاری و عملکرد تحصیلی با میانجی گری خودکارآمدی دختران مقطع متوسطه اول شهرستان نی ریز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: این پژوهش با هدف بررسی رابطه عادت های مطالعه با اهمال کاری و عملکرد تحصیلی با میانجی گری خودکارآمدی دختران مقطع متوسطه اول شهرستان نی ریز در سال تحصیلی 99-98 صورت گرفته است. روش و مواد: روش به کار گرفته شده در این پژوهش توصیفی-پیمایشی و تحلیل مسیر است. جامعه آماری تمام دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول در سال تحصیلی 99-1398 شهرستان نی ریز بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای ابزارهای پژوهش در اختیار 314 نفر از دانش آموزان به عنوان نمونه گذاشته شد. ابزارهای این پژوهش عبارت بودند از: (1) پرسشنامه عادت های مطالعه پالسان شارما، (2) مقیاس اهمال کاری تحصیلی سولومون و راث بلوم، (3) پرسشنامه خودکارآمدی موریس و (4) پرسشنامه عملکرد تحصیلی فام و تیلور. یافته ها: تحلیل مسیر مستقیم نشان داد که بین عادت ها مطالعه با اهمال کاری تحصیلی (001/0 p<) رابطه منفی و معناداری وجود دارد. ولی، بین عادت ها مطالعه با عملکرد تحصیلی (142/0 p<) رابطه وجود ندارد. علاوه براین، نتایج تحلیل مسیر غیر مستقیم نشان داد بین عادت های مطالعه با اهمال کاری با میانجی گری خودکارآمدی (002/0 p<) رابطه وجود دارد. علاوه براین یافته ها نشان داد، بین عادت ها مطالعه با عملکرد تحصیلی با میانجی گری خودکارآمدی (002/0 p<) رابطه وجود دارد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت هر قدر دانش آموزان عادت های مطالعه خوب و مطلوبی داشته باشند از میزان اهمال کاری آن ها کاسته خواهد شد. علاوه براین، یافته ها نشان داد که داشتن خودکارآمدی می تواند موجب افزایش عملکرد تحصیلی و کاهش اهمال کاری تحصیلی در دانش آموزان شود.
رابطه ابعاد فرزندپروری با تاب آوری تحصیلی: نقش واسطه ای تنظیم شناختی هیجان در فرزندان نوجوان خانواده های جانباز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه ابعاد فرزندپروری ادراک شده و تاب آوری تحصیلی با نقش واسطه ای تنظیم شناختی هیجان فرزندان خانواده های جانباز انجام شد. این مطالعه، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه فرزندان دختر و پسر خانواده های جانباز پایه (اول تا سوم) دوره متوسطه دوم نظری دبیرستان های شاهد و دولتی شهرستان ملایر بود که در سال تحصیلی (1400-1399) مشغول به تحصیل بودند. در این پژوهش 250 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار های این پژوهش، مقیاس تاب آوری تحصیلی مارتین (2001)، تنظیم شناختی هیجان (CERQ؛ گرانفسکی و کرایج، 2006) و ابعاد فرزندپروری ادراک شده گرولینگ و همکاران (1997) بودند. داده های به دست آمده با روش های همبستگی و تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد ابعاد فرزندپروری ادراک شده والدین (گرمی، درگیری و حمایت از خودمختاری) به جز درگیری پدر پیش بینی کننده مثبت و معنادار تاب آوری تحصیلی بودند. اثر مستقیم ابعاد فرزندپروری ادراک شده والدین بر تنظیم شناختی هیجان معنادار به دست آمد. همچنین اثر غیر مستقیم ابعاد فرزندپروری ادراک شده والدین به واسطه تنظیم شناختی هیجان بر تاب آوری تحصیلی معنادار بود. و اثر مستقیم تنظیم شناختی هیجان بر تاب آوری تحصیلی نیز معنادار بود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت، ابعاد فرزندپروری ادراک شده فرزندان خانواده های جانباز، تاثیر مهمی در تنظیم هیجانات و تاب آوری در برابر مشکلات دارند. همچنین استفاده از راهبردهای مثبت و منفی تنظیم هیجان، تاب آوری را پیش بینی می کنند.
بررسی تاثیر توانمندسازی روان شناختی بر کیفیت خدمات داخلی در کارکنان زن وزارت ورزش و جوانان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن و جامعه سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۵۱)
79 - 94
حوزه های تخصصی:
مقدمه: کیفیت خدمات داخلی موضوع جدیدی در ادبیات مدیریت و رهبری است که پژوهش های محدودی در مورد آن و عوامل اثرگذار بر آن، انجام شده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر توانمندسازی روان شناختی بر کیفیت خدمات داخلی در کارکنان زن وزارت ورزش و جوانان بود. روش شناسی: روش پژوهش حاضر، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارکنان زن حوزه ستادی وزارت ورزش و جوانان بود که تعداد 232 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسش نامه تعدیل شده ی توانمندسازی روان-شناختی اسپریتزر (1995) با پنج بعد (احساس شایستگی، استقلال، تاثیر، معنی دار بودن و اعتماد) و پرسش نامه کیفیت خدمات داخلی دی ژی (2005) با سه بعد (سطح فردی، واحدی و سازمانی) بود. داده ها از طریق روش مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار اسمارت پی ال اس تحلیل شد. یافته ها: تحلیل های مدل سازی معادلات ساختاری، برازندگی الگوی پیشنهادی را تایید کرد. نتایج حاکی از تاثیر مثبت احساس اعتماد (14/0)، شایستگی (57/0) بر کیفیت خدمات داخلی سطح فردی بود. احساس معنی دار بودن شغل (16/0) و تاثیر (41/0) بر کیفیت خدمات داخلی سطح واحدی تاثیر مثبت داشت و هم چنین تاثیر احساس استقلال (24/0)، اعتماد (22/0)، شایستگی (13/0-)، معنی دار بودن شغل (17/0) و تاثیر (20/0) بر کیفیت خدمات داخلی سطح سازمانی مورد تایید قرار گرفت. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، یکی از روش های ترغیب کارکنان زن برای درگیری در رفتارهای فرانقش و ارائه خدمات داخلی با کیفیت بالا، توانمندسازی روانشناختی است.
دگرگونی شیوه های صمیمیت: تحلیل تطبیقی صمیمیت زناشویی در میان سه نسل از زنان تبریزی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در توسعه و سیاست دوره ۲۰ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴
557 - 586
حوزه های تخصصی:
در سال های اخیر، دگرگونی های گسترده ای در روابط اجتماعی و صمیمی جامعه ایرانی به ویژه در میان زنان رخ داده است و امروزه زنان جوان دیدگاه و رویکرد متفاوتی در مقایسه با زنان نسل های قبلی نسبت به روابط صمیمی از خود نشان می دهند. مقاله حاضر، تجربه های صمیمی سه نسل از زنان تبریزی را در ارتباط با شرایط اجتماعی دوران جوانی شان بررسی می کند و ابعاد جدیدی از صمیمیت زناشویی را برجسته و تحلیل می کند. روش تحقیق از نوع کیفی است. برای جمع آوری اطلاعات، از مصاحبه های روایتی و برای تحلیل داده ها از رویکرد نظریه پردازی زمینه ای استفاده شده است. در این مقاله مدعی هستیم که در طول سه نسل مورد بررسی، نوعی دگرگونی در شیوه های صمیمیت رخ داده است. تحلیل یافته ها نشان می دهد در نسل اول و تا حدی نسل دوم، نظارت اجتماعی شدید روی برهم کنش های اجتماعی منجر به تنظیم شده بودن زندگی صمیمی شده بود، اما در نسل سوم با اشاعه نیروهای مدرن، به تدریج صمیمیت های ناب ظهور می یابند. همچنین در نسل های اول و دوم، برهم کنش های صمیمی در پشت صحنه زندگی های اجتماعی انجام می گرفت، ولی با اشاعه نیروهای مدرن و کاهش آستانه شرم، پرده های اجتماعی حوزه صمیمیت نازک تر شده است؛ به طوری که در نسل سوم، ابراز علنی صمیمیت، نشانه ای از مدرن بودن تلقی می شود. می توان الگوی رایج در نسل های اول و دوم را با اصطلاح «صمیمیت سنتی» و الگوی رایج در نسل سوم را با اصطلاح «صمیمیت مدرن» توصیف کرد.
تحلیل محتوای اسناد موقوفات زنان قزوین از ابتدای دوره قاجاریه تا پایان عهد ناصری (1313- 1210ه.ق)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
وقف در معنای بخشیدن همه یا بخشی از اموال و دارایی یا درآمد حاصل از آن به غیر، از امور خداپسندانه و انسان-دوستانه ای است که در طول تاریخ ایران از سوی افراد و گروه های مختلف اجتماعی از جمله زنان انجام شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی موقوفات زنان واقف قزوین از ابتدای دوره قاجار تا پایان سلطنت ناصرالدین شاه است و می خواهد با تکیه بر منابع اسنادی و کتابخانه ای و با روش تحلیل محتوا، مسائلی همچون نیت زنان واقف، موقعیت اجتماعی آنها، میزان و تنوع موقوفات و کارکرد آنها را بررسی و تبیین نماید. نتیجه تحقیق نشان می دهد اغلب زنان واقف از طبقات بالای اجتماعی مثل اشراف، تجار و روحانیان بودند. نیت اغلب آنها از وقف اموال و داریی شان، کسب رضای خدا و ثواب اخروی بود. در میان اموال وقف شده، زمین های زراعی روستایی و دکان بیشترین فراوانی را داشتند و در بحث مصارف موقوفات، کارکرد مذهبی بخصوص تعزیه و عزاداری امام حسین (ع) در اولویت اول و خیرات و مبرات در اولویت بعدی قرار داشت.
گفتمان های دین رسانه ای شده زنانه در اینستاگرام فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۴ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳
397 - 418
حوزه های تخصصی:
شبکه های اجتماعی امکانی برای ظهور و شنیده شدن صداهایی است که پیش از این امکانی برای پدیدار شدن نداشتند. در این مقاله، نشان داده ایم که یکی از فرصت های پدید آمده توسط شبکه های اجتماعی، ظهور دین زنانه است. زنان پیش از این کمتر امکان صحبت کردن از دین در مقام وعظ، نصیحت، تبیین و تفسیر را داشتند، اما از طریق این شبکه توانسته اند به طور گسترده درباره دین و باورهای دینی خود تولید محتوا کنند. دین زنانه البته یک سنخ و صدا نیست. صنوفی از دین به روایت زنان وجود دارد. اما می توان این همه را در یک تابلو مشاهده کرد و بر اساس نقاط مشترک میان آن ها از ظهور فرصتی تازه در جامعه ایران سخن گفت. نشان داده ایم که بیانگری زنان در حیات دینی به مدد رسانه های جدید، نهاد سنتی دین را در یک موقعیت تازه قرار داده است. به رغم چالش هایی که برای آن فراهم کرده، فرصت هایی بی بدیل برای تداوم آن پدید آورده است. در همان حال، در تعدیل و ممانعت از گسترش فضای دین ستیز ایفای نقش کرده و بسیاری از غایات مطلوب روشنفکران دینی را در عمل تحقق بخشیده است. این تحقیق به بررسی دین رسانه ای شده زنانه، که در اینستاگرام تولید می شود، می پردازد و گفتمان های موجود در روایت های زنان ایرانی از دین را توصیف و تحلیل می کند. برای این منظور پنج صفحه اینستاگرامی با استفاده از روش تحلیل گفتمان فرکلاف بررسی شده اند. نتایج از وجود یک ساختار زنانه دینی خبر می دهند که با سه شاخصه جست وجوی تک بودگی، به زندگی و تولید آموزه های تازه در حوزه دین تشخص گفتمانی فراخوان پیدا می کند.
بررسی تطبیقی زنانگی مطلوب در ادبیات عامیانه ایران و اروپا (مطالعه موردی گذر تکامل زناشویی در دو افسانه «شاه مار» و «دیو و دلبر»)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۴ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳
419 - 439
حوزه های تخصصی:
افسانه های محلی و داستان های پریان با استفاده از نماد ها و کهن الگوها سبب و توضیح دهنده کنش و واکنش های فردی و گروهی در یک جامعه اند. این مقاله به روش توصیفی و تحلیل روایت و با رویکرد تطبیقی به دو افسانه مشابه «زشت و زیبا» از فرهنگ اروپایی و «شاه مار» از فرهنگ ایرانی می پردازد. سؤال پژوهش آن است که در دو روایت مطالعه شده، چه چیزی به منزله کمال مطلوبِ زن در عبور از گذر تکاملی دخترانگی به زنانگی به واسطه ازدواج تبیین شده است؟ برای رسیدن به پاسخ، با استفاده از مضمون «گذر» در آرای جان هینلز و تبیین ازدواج به مثابه «گذر تکامل زناشویی» بر اساس نظر جوزف کمبل درباره سیر تکاملی قهرمان های اسطوره ای، وضعیت قهرمان زن دو افسانه در مرحله گذر زناشویی مطالعه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد تکامل قهرمان داستان «دیو و دلبر» گذر از وضعیت دخترانگی به زنانگی به واسطه عشق و وصال با موجودی دیو صورت است که زیباییِ حقیقی پنهانش پس از تجربه عاشقانه آشکار می شود و داستان به انتها می رسد. اما در داستان «شاه مار» عشق و وصال زمانی شکل می گیرد که ماهیت انسانیِ دیو آشکار می شود و این نقطه، آغاز فرایند تکامل نهایی زن یعنی پذیرش نقش مادری است و حفظ عشق و ازدواج اهمیت اصلی و کمال نهایی معرفی می شود.
تدوین مدل ساختاری راهبردهای مقابله ای بر اساس سرمایه های اجتماعی و روان شناختی با میانجی گری هوش معنوی در زنان سرپرست خانوار(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه زنان سال سیزادهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۹)
167-200
حوزه های تخصصی:
هدف ازپژوهش حاضتدوین مدل ساختاری راهبردهای مقابله ای بر اساس سرمایه های اجتماعی و روانشناختی با میانجیگری هوش معنوی در زنان سرپرست خانوار بود.پژوهش حاضر توصیفی ازنوع همبستگی و بر اساس معادلات ساختاری بود.جامعه موردمطالعه زنان سرپرست بهزیستی بود که در تیر-شهریور1398 به صورت طبقه بندی بعدی(سهمیه ای) ازشمیرانات،شهریار وشرق تهران نمونه گیری انجام شد.حجم نمونه باتوجه به تعدادمتغیرهای پژوهش،300 نفر درنظر گرفته شد.ابزار تحقیق پرسشنامه های راهبردهای مقابله ای بلینگز و موس(CRI)؛ سرمایه های اجتماعی بولن( SC- IQ)؛ سرمایه های روانشناختی لوتانز (PCQ )وهوش معنوی کینگ( SSI )بود.داده ها ازطریق نرم افزار SMARTPLS-3 به منظور برآوردپارامترهای مدل موردبررسی قرار گرفت.نتایج نشان دادمدل برازش مطلوب را داشت و اگرچه اثرات مستقیم و غیرمستقیم متغیرهای پیش بین ومیانجی برمتغیرملاک(راهبرد مقابله ای) معناداربود ولی این ارتباط با همه مولفه های راهبردهای مقابله ای معنادار نبود.نتیجه گیری:رابطه مستقیم بین سرمایه های اجتماعی و روانشناختی باراهبردهای مقابله ای معناداربودولی رابطه سرمایه های روانشناختی با راهبرد حل مسئله معنادار شناسایی نشد. بعلاوه اگرچه رابطه غیر مستقیم بین سرمایه های اجتماعی ،روانشناختی و هوش معنوی با راهبردهای مقابله ای معناداربودولی با مولفه های راهبردی هیجان مداروجلب حمایت اجتماعی این ارتباط معنادار نشان داده نشد.واژگان کلیدی:مدل ساختاری ،سرمایه های اجتماعی ،سرمایه های روانشناختی ،هوش معنوی،زنان سرپرست
واکاوی تجربه زیسته زنان درتزلزل بنیاد خانواده و طلاق
منبع:
زن و فرهنگ سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۲
95 - 106
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر، واکاوی تجربه زیسته زنان متاهل در تزلزل بنیاد خانواده و طلاق بود. جامعه آماری کلیه زنان متأهل مراجعه کننده به دادگاه خانواده شهرستان اصفهان در بهار1400 بودند. نمونه پژوهش 18 زن بود که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. طرح پژوهش حاضر کیفی و با استفاده از روش پدیدارشناسی بود. داده های کیفی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون استفاده شد. نتایج نشان داد که تزلزل بنیاد خانواده تحت تاثیر عوامل موثر بر طلاق، که شامل خشونت فیزیکی، خشونت روان شناختی، خشونت مالی، ارتباط ناکارآمد، پیمان شکنی عاطفی در روابط زناشویی، اعتیاد به مواد مخدر و مصرف الکل، مسائل و مشکلات روانی، مسائل و مشکلات عاطفی بود. همچنین عوامل تزلزل وآسیب به بنیاد خانواده شامل عدم صداقت، عوامل فرا زوجی مؤثر بر طلاق و تنگناهای اقتصادی بود. عوامل تهدید بنیاد خانواده شامل وضعیت شغلی زوجین، اختلاف فرهنگی و موقعیت اجتماعی زوجین و شکل گیری ازدواج نامطلوب بود.
بررسی ظرفیت کتاب مدیریت خانواده و سبک زندگی دختران پایه دوازدهم از منظر مؤلفه های به زیستی اجتماعی از دیدگاه کیز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در توسعه و سیاست دوره ۲۰ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱
69 - 86
حوزه های تخصصی:
امروزه یکی از محورهای مهم ارزیابی سلامتی جوامع که نقش مهمی در تضمین پویایی و کارآمدی جامعه ایفا می کند، به زیستی اجتماعی می باشد. از این رو هدف پژوهش حاضر، بررسی کتاب مدیریت خانواده و سبک زندگی دختران پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه براساس مؤلفه های به زیستی اجتماعی از دیدگاه کیز است. روش این پژوهش توصیفی، تحلیل محتوا، جامعه اطلاع رسان شامل یک جلد کتاب درسی دوره دوم متوسطه در سال تحصیلی 1400-1399 و ابزار پژوهش فهرست وارسی با توجه به مؤلفه های به زیستی اجتماعی از دیدگاه کیز می باشد. به این صورت که پس از مشخص کردن واحد تحلیل و مؤلفه های مدّ نظر به عنوان ملاک های تحلیل، با استفاده از تکنیک ویلیام رومی به تحلیل کتاب مذکور اقدام شد. با توجه به ضریب درگیری (ISE=0/8) حاصل از محتوای کتاب مورد بررسی، می توان اظهار داشت که میزان توجه کتاب «مدیریت خانواده و سبک زندگی» دختران پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه به مؤلفه های به زیستی اجتماعی، در حدّ پایین تر از متوسط (ضریب درگیری پایین تر از 1) و نیمه فعال بوده، به تجدید نظر و ویرایش اساسی نیاز دارند. علاوه بر این از آزمون خی دو جهت مشخص کردن نحوه توزیع مؤلفه ها در محتوای کتاب مذکور استفاده شد. نتیجه حاصل از آزمون خی دو (Sig: 0/147، Chi-Square: 6.790 a ) نشان داد که میزان توجه کتاب به مؤلفه های به زیستی اجتماعی به صورت معناداری متوازن است. همچنین در کتاب یادشده مؤلفه مشارکت با 3/11 درصد، بیشترین فراوانی و مؤلفه انسجام با 43/7 درصد، کم ترین فراوانی را در مؤلفه های به زیستی اجتماعی به خود اختصاص داده اند.
اثربخشی ذهن آگاهی بر تنظیم هیجانی و بخشش زنان آسیب دیده از خیانت همسر
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی ذهن آگاهی بر تنظیم هیجانی و بخشش زنان آسیب دیده از خیانت همسر انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون_پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش زنان آسیب دیده از خیانت مراجعه کننده به مراکز بهزیستی شهر بجنورد، در سال 1400 بودند که از میان آن ها تعداد 30 نفر به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در 2 گروه آزمایش و گواه (هر گروه 15 نفر) جای دهی شدند. گروه آزمایش تحت 8 جلسه 60 دقیقه ای درمان ذهن آگاهی قرار گرفت و گروه گواه تا پایان پژوهش مداخله ای دریافت نکرد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های بخشش ری (2001) و تنظیم هیجان گرانفسکی و کرایج (2006) بود. داده های پژوهش با آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری و استفاده از نرم افزار spss نسخه 24 تجزیه وتحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که درمان ذهن آگاهی بر تنظیم هیجانی و بخشش زنان آسیب دیده از خیانت همسر اثربخش است (05/0>P). با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت که درمان ذهن آگاهی عامل مهم و تأثیرگذاری بر افزایش تنظیم هیجانی و بخشش زنان آسیب دیده از خیانت همسر می باشد.