مطالعات زنان

نمایش ۲٬۴۸۱ تا ۲٬۵۰۰ مورد از کل ۶٬۱۱۵ مورد.

۲۴۸۱.

تأثیر عفاف در قدرت یابی زنان در جامعه سیاسی ایران (با تأکید بر جمهوری اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا قاسمی حمید محمودیان عطاآبادی عبدالعزیز فاضلی

منبع: زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق) سال هفتم زمستان ۱۳۹۵ ویژه نامه

کلید واژه ها: اسلام زنان حجاب عفاف آسیب های اجتماعی قدرت یابی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۲۹۶ تعداد دانلود : ۱۴۳۰

«عفاف» از اساسی ترین تعالیم اخلاقی اسلام بشمار می رود. زنان جامعه اسلامی باید از خودنمایی، خودآرایی و دلربایی در محیط بیرون از خانه پرهیز و مردان جامعه نیز از چشم چرانی و هوسرانی اجتناب ورزند. امام خمینی(ره) بر ترویج فرهنگ صالح به وسیله زنان تأکید دارند. از دیدگاه ایشان زن در عصر پهلوی شیء مانند بوده، اما بعد از انقلاب زنان تابع فاطمه(س) شده و مکتب فرهنگی اسلام را رواج داده اند و به برکت نهضت اسلام زن عضوی فعال در جامعه شده و تا حدودی مقام خود را یافته است. این مقاله بر آن است که با روش تحلیلی، توصیفی به بررسی جایگاه و تأثیر عفاف زنان و قدرت یابی آنان در جامعه سیاسی ایران پس از انقلاب بپردازد و نتیجه پژوهش نشان می دهد که عفاف و حجاب بانوان نه تنها مانعی برای حضورشان در اجتماع نیست بلکه زنان با حفظ عفاف و با پایبندی به آموزه های دینی و بهره گیری از سیره بزرگان دین بویژه امام خمینی(ره) به عنوان عنصری تأثیرگذار در جریان رو به رشد انقلاب اسلامی نقش ایفا می کنند.

۲۴۸۲.

پیش بینی مقدار تمایزیافتگی دختران از روی مقدار تمایزیافتگی مادران: بررسی انتقال های بین نسلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شهدخت آزادی فرزانه ناهیدپور

منبع: زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق) سال هفتم زمستان ۱۳۹۵ ویژه نامه

کلید واژه ها: تمایزیافتگی دختران تمایزیافتگی مادران پیش بینی و انتقال های بین نسلی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۴۷ تعداد دانلود : ۵۲۲

هدف این پژوهش پیش بینی میزان تمایزیافتگی دختران از روی تمایزیافتگی مادران بود. به همین منظور، تعداد 157 دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده برگزیده شدند و به پرسش نامه تمایزخود پاسخ دادند. برای تحلیل داده های بدست آمده از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها نشان داد میان تمایزیافتگی و خرده مقیاس های واکنش عاطفی، جدایی عاطفی، آمیختگی با دیگران و جایگاه من در دختران و مادران رابطه مثبت و معنادار وجود دارد و هم چنین، تمایزیافتگی و خرده مقیاس های واکنش عاطفی، جدایی عاطفی، آمیختگی با دیگران و جایگاه من در مادران قادر به پیش بینی این متغیرها در دختران است.

۲۴۸۳.

تأثیر آموزش مهارت های زندگی بر رضایت زناشویی، دلزدگی زناشویی و سلامت روان زنان همسر جانباز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه دهقان مرضیه پیری کامرانی رحیم گلی هادی رحمانی

منبع: زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق) سال هفتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۲۸)

کلید واژه ها: سلامت روان رضایت زناشویی مهارت های زندگی دلزدگی زناشویی زنان همسر جانباز

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۶۲ تعداد دانلود : ۱۰۴۱

این پژوهش با هدف بررسیتأثیر آموزش مهارت های زندگی بر رضایت زناشویی، دلزدگی زناشویی و سلامت روان زنان همسر جانباز انجام گرفته است. پژوهش از نوع شبه آزمایشی بود و جامعه آماری مورد بررسی آن را زنان همسر جانبازان 25 تا 50 درصد شهر اسلام آباد غرب بودند. نمونه پژوهش شامل 30 زن همسر جانباز بود که به روش تصادفی ساده در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) گمارش شدند و به پرسش نامه های پرسش نامه رضایت زناشویی انریچ (فرم کوتاه)، دلزدگی زناشویی پاینز و سلامت عمومی گلدبرگ پاسخ دادند.گروه آزمایش، به مدت 9 جلسه هر هفته یک جلسه، مورد آموزش مهارت های زندگی قرار گرفتند و در مورد گروه کنترل هیچ مداخله ای انجام نگرفت. سپس از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها آزمون تحلیل کوواریانس انجام گرفت. نتایج تحلیل کوواریانس نشان دادند بین دو گروه آزمایش و کنترل پس از اجرای آموزش مهارت های زندگی از لحاظ رضایت زناشویی، دلزدگی زناشویی و سلامت روان تفاوتی معنادار وجود دارد. مقدار دلزدگی زناشویی، رضایت زناشویی و سلامت روان گروه آزمایش نسبت به پیش آزمون و گروه کنترل به گونه ای معنادار به ترتیب کاهش و افزایش یافت. آموزش مهارت های زندگی بر کاهش دلزدگی زناشویی و افزایش رضایت زناشویی و سلامت روان زنان همسر جانباز موثر بود.

۲۴۸۴.

معناکاوی طلاق از نظر زنان مطلقه شهر سبزوار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شفیعه قدرتی شهلا باقری مریم مصطفوی مهدی عسگری

منبع: مسائل اجتماعی ایران سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲

کلید واژه ها: زنان معناکاوی شرایط علی امتناع از تعامل پیامدهای طلاق

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۰۴ تعداد دانلود : ۷۳۹

هدف پژوهش حاضر معناکاوی طلاق از نگاه زنان مطلقه شهر سبزوار است. این پژوهش به روش کیفی انجام شده است. داده ها از طریق مصاحبه عمیق با 15زن مطلقه در شهر سبزوار به دست آمده است. نتیجه پژوهش دستیابی به ده مقوله اصلی است؛ مقوله محوری که تمام مقولات را پوشش می دهد، « امتناع از تعامل » است.

۲۴۸۵.

بازنمایی زنان در تبلیغات تجاری نشریات به عنوان بستری برای شکل گیری هویت آنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم مختاری محمدصادق رجایی

منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال هفدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳۵

کلید واژه ها: بازنمایی هویت یابی کلیشه جنسیتی تبلیغات تجاری نشریات اسطوره زیبایی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۰۰ تعداد دانلود : ۹۱۴

هدف این مقاله؛ تحلیل محتوای تبلیغات تجاری مندرج در نشریه ها رایج کشور در دو دوره هشت ساله، به منظور نمایان کردن روند تغییرات، شیوه و شکل بازنمایی کلیشه های سنتی و جنسی در شانزده سال گذشته است. داده های تحقیق به روش نمونه گیری سیستماتیک از میان 456 شمارگان شش هفته نامه و ماهنامه گرد آوری شده است. مقایسه نتایج تحلیل محتوای دو دوره مورد بررسی نشان می دهد که، اگرچه در دوره دوم نقش های سنتی (مادری، همسری و خانه داری) کمتر بازنمایی شده اند؛ اما در دوره دوم، زنان به نحوی به تصویر کشیده شده اند (زیبا، جوان و لاغر) که گویی همیشه نیازمند بازسازی بدن خود هستند. در نتیجه، در هر دو دوره تصویر ناقص و منحرف شده ای از زن ارائه شده است که نمی توان این تصویر را بازنمایی یک زن ایرانی و اسلامی دانست. بنابراین، لازم است تا با استفاده از طیف وسیعی از دستاوردها و موفقیت های زنان در عرصه های مختلف، این شیوه بازنمایی به چالش کشیده شود.

۲۴۸۶.

سن ایده آل ازدواج و عوامل تعیین کننده ی آن در شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عباس عسکری ندوشن محمدجلال عباسی شوازی مریم پیری محمدی

منبع: مطالعات راهبردی زنان سال نوزدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۷۳

کلید واژه ها: جوانان خانواده یزد تغییرات نگرشی سن ایده آل ازدواج

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، اجتماع و خانواده زن در خانواده

تعداد بازدید : ۱۸۰۴ تعداد دانلود : ۱۴۰۲

روند رو به افزایش سن ازدواج یکی از ابعاد مهم تحولات اخیر ازدواج و خانواده در ایران بوده است. هماهنگ و توأم با روند تأخیر در سن ازدواج، نگرش های اجتماعی نسبت به سن مطلوب و ایده آل ازدواج نیز تغییراتی کرده است. مقاله ی حاضر، نگرش ها و ایده آل های اجتماعی مرتبط با سن مناسب ازدواج دختران و پسران و عوامل مؤثر بر آن را تحلیل و بررسی می کند. داده های تحقیق از طریق پیمایش در بین دو گ روه از زنان ازدواج کرده واقع در سنین 49-15 ساله (به تعداد 480 نفر) و دختران مجرد در سنین 29-18 ساله (به تعداد 240 نفر) در شهر یزد گردآوری شده است. به منظور تبیین تفاوت های نگرشی زنان در خصوص ایده آل های مربوط به زمان بندی ازدواج، نقش تعیین کننده عوامل مختلفی نظیر وضعیت تأهل، تحصیلات پاسخ گو، تحصیلات والدین، خودتحقق بخشی، نگرش به برابری جنسیتی، فردگرایی و... ارزیابی و تحلیل شده است. یافته های مطالعه نشان می دهد، میانگین دامنه ی سنی مطلوب ازدواج دختران و پسران از نظر زنان شهر یزد به ترتیب 22/5 و 27/5 سال است. همچنین متغیرهای تحصیلات پاسخ گو، تحصیلات والدین، خودتحقق بخشی، نگرش به برابری جنسیتی، فردگرایی و سرمایه ی فرهنگی رابطه ی مستقیم و معنادار و در مقابل، متغیر پای بندی به ارزش های دینی رابطه ی معکوس و معناداری با نگرش به حداقل و حداکثر سن مناسب ازدواج دختران دارند.

۲۴۸۷.

اثرات صندوق های اعتبار خرد زنان روستایی

نویسنده: مسعود سامیان احمد یعقوبی فرانی خلیل میرزایی مرجان ابراهیمی مینو عزیزی

منبع: زن و فرهنگ سال هشتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۹ 47-64

کلید واژه ها: اعتبار اقتصاد زنان روستایی صندوق های خرد روستایی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان

تعداد بازدید : ۵۷۲ تعداد دانلود : ۲۲۶

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی صندوق های خرد زنان روستایی در استان همدان و به روش پیمایشی در نیمه دوم سال1392انجام شد. جامعه آماری تحقیق، شامل زنان روستایی عضو صندوق اعتبارات خرد روستایی در روستاهای کریم آباد و پرلوک از توابع شهر صالح آباد شهرستان همدان بود که به صورت تمام شماری مورد بررسی و تحلیل قرارگرفته اند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است، اما در کنار آن از ابزار مصاحبه، مشاهده و مطالعات اسنادی نیز بهره برداری شده است. دقت شاخص ها و گویه ها در پرسشنامه یا روایی صوری توسط متخصصان فن مورد تأیید قرارگرفته است. برای بررسی پایایی ابزار تحقیق، پرسشنامه در اختیار تعدادی از صاحب نظران بخش اعتبارات و متخصصان علوم اقتصادی و بانکداری و کارشناسان صندوق های اعتباری و مالی قرار گرفت و نتایج آن بررسی و آلفای کرونباخ آن 95/0 به دست آمده که رقم بسیار مناسبی است. در بخش تحلیل داده ها، از تحلیل عاملی به منظور دستیابی به عوامل کلیدی استفاده شده است که با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفت. در این تحقیق 5 عامل کلیدی مهم ترین اثرات صندوق های خرد زنان روستایی را تشکیل می دهد که با توجه به مقدار تغییرات واریانس کل شان به ترتیب شامل: مسایل اقتصادی وانگیزشی(051/16)، کاهش آسیب های اجتماعی(701/14)، رضایت مندی(545/14)، توانمندسازی اشتغال (057/9) و توسعه سرمایه گذاری (307/7) می باشند.

۲۴۸۸.

اثربخشی مدیریت استرس به شیوه شناختی- رفتاری بر افسردگی و سازگاری اجتماعی مادران دارای کودک کم توان ذهنی

نویسنده: شهرام مامی کامران امیریان

منبع: زن و فرهنگ سال هشتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳۰ 19-30

کلید واژه ها: مدیریت استرس روان شناسی شناختی - رفتاری افسردگی سازگاری اجتماعی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان

تعداد بازدید : ۳۹۱ تعداد دانلود : ۱۹۴

هدف پژوهش حاضرتعیین اثربخشی مدیریت استرس به شیوه شناختی- رفتاری بر افسردگی و سازگاری اجتماعی مادران دارای کودک کم توان ذهنی بود. این پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل و مرحله پی گیری می باشد، مادران دارای کودک کم توان ذهنی مدارس کم توان ذهنی شهر ایلام، پرسشنامه افسردگی بک (1996) و سازگاری اجتماعی بل (1961) را تکمیل نمودند. از میان افرادی که نمره بالاتر از حد طبیعی داشتند، 60 مادر به شیوه تصادفی ساده انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش، دوره آموزشی را در 10 جلسه 90 دقیقه ای دریافت کردند. پس از اتمام جلسات درمانی از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد و یک ماه بعد مرحله پیگیری انجام شد. یافته های به دست آمده با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داده میانگین نمره میزان افسردگی در پیش آزمون و پس آزمون در گروه آزمایش تفاوت معنادار داشت، اما این نمره در پس آزمون و پیگیری تفاوت معناداری نداشت. همچنین تفاوت میانگین نمره سازگاری اجتماعی در پیش آزمون و پس-آزمون در گروه آزمایش معنادار بود، اما این نمره در پس آزمون و پیگیری تفاوت معناداری نداشت. نتایج نشان داد که آموزش مدیریت استرس شناختی- رفتاری در کاهش افسردگی و افزایش سازگاری اجتماعی مادران دارای کودک کم توان ذهنی مؤثر بوده است.

۲۴۸۹.

تقسیم جنسیتی فعالیت های هنری در ایران دهه 1380(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اعظم راودراد

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۸ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ 301 - 316

کلید واژه ها: جامعه شناسی هنر زنان ه‍ن‍رم‍ن‍دان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۵۸

در این مقاله، هنرمندان زن از نظر حضور آن ها در حوزه های هنری مختلف شده اند. این مقاله در پی پاسخ گویی به دو سؤال است. 1. آیا در سال های اخیر، تعداد زنان هنرمند در هنرهای مختلف افزایش داشته است یا خیر. 2. آیا حضور زنان در هنرهای مختلف یکسان است یا متفاوت. این تحقیق با استفاده از مطالعه اسنادی انجام شده و یافته ها نشان می دهد که اولاً فعالیت های هنری زنان در مقایسه با گذشته رشد داشته است؛ ثانیاً این رشد در حوزه های مختلف هنری به یک میزان نبوده است. تعداد زنان فیلم ساز و نمایش نامه نویس نسبت به تعداد زنان نقاش و مجسمه ساز بسیار کمتر است. بنابراین، نسبت زنان در هر یک از هنرهای یادشده در مقایسه با نسبت مردان متفاوت است. در حالی که کمترین نسبت زنان در فیلم سازی حضور دارند، بیشترین آن ها در نقاشی فعالیت دارند؛ به حدی که در حال حاضر زنان نقاش از نظر کمی حتی از مردان نقاش فزونی گرفته اند. سؤالی که در تبیین یافته ها مطرح شده این است که آیا عوامل اجتماعی بر زنان و مردان اثر می گذارند تا به شیوه های متفاوتی در هنر ظاهر شوند یا خیر. در این مقاله، پاسخ مفصلی به این پرسش داده شده است.

۲۴۹۰.

ویژگی های کارآفرینانه مؤسسان زن و مرد (مطالعه موردی: دبیرستان های غیر دولتی شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: داوود قرونه حسین عابدی آرزو احمدآبادی

منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۴ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ 203 - 216

کلید واژه ها: جنسیت زنان مدارس غیردولتی مردان ویژگی های کارآفرینانه

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان

تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۷۵

کارآفرینی محور توسعه اقتصادی است و کارآفرینان با تخریب روش های کهن و ناکارآمد قبلی و جایگزینی آن ها با شیوه های کارآمد و نوین به نظام اقتصادی پویایی و حیات می بخشند. از عواملی که در کارآفرینی دخیل اند، مسئله جنسیت است و میزان موفقیتی که هر جنس در کسب و کار خود به دست خواهد آورد، به طور خاص به ویژگی های آن ها برمی گردد. از این رو، هدف این پژوهش بررسی ویژگی های کارآفرینانه مؤسسان زن و مرد دبیرستان های غیردولتی شهر تهران است. روش پژوهش توصیفی پیمایشی و جامعه آماری شامل مؤسسان زن و مرد دبیرستان های غیردولتی شهر تهران است (507 نفر) که از بین آن ها تعداد 213 نفر (90 زن و 123 مرد) به منزله نمونه آماری به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته (با ضریب قابلیت اعتماد 82 / 0) استفاده شده است که دو گروه از ویژگی های شخصیتی و شناختی مهارتی کارآفرینان را می سنجد. نتایج پژوهش نشان می دهد که ویژگی های کارآفرینانه مؤسسان زن و مرد دبیرستان های غیردولتی شهر تهران در سطح نسبتاً مطلوبی قرار دارد. بین ویژگی های کارآفرینانه در دو گروه زنان و مردان تفاوت معناداری وجود ندارد. ویژگی شخصیتی تحمل ابهام در زنان کارآفرین و استقلال طلبی در مردان کارآفرین در سطح نامطلوبی ارزیابی شده است. همچنین، بین ویژگی های شخصیتی زنان و مردان مؤسس مراکز آموزشی، به جز ویژگی های استقلال طلبی و تحمل ابهام، تفاوت معنا داری وجود ندارد. بین ویژگی های شناختی مهارتی زنان و مردان نیز تفاوت معناداری وجود ندارد و در هر دو گروه در سطح نسبتاً مطلوبی ارزیابی شده است.

۲۴۹۱.

گفتمان قرآنی در ابعاد حضور اجتماعی زن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد آهی

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۸ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ 539 - 556

کلید واژه ها: قرآن ابعاد و شرایط اجتماعی حضور اجتماعی زنان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۳۶ تعداد دانلود : ۱۱۵

حضور زنان در اجتماع از مسائل مهم و از موضوعات قابل بررسی و پژوهش است، زیرا حضور در اجتماع از یک نیاز فطری انسان سرچشمه می گیرد. از همین رو، قرآن کریم طی آیات مختلف این نیاز فطری را پاسخ داده و حضور اجتماعی زنان را به رسمیت شناخته و در این زمینه همه مسائل اجتماعی مربوط به آن ها را با معرفی زنان الگو بیان کرده است؛ زنانی که تبیین عملکرد آن ها به خوبی می تواند مؤلفه ها و آداب اجتماعی زنان را در ابعاد گوناگون به طور دقیق و مطلوب مشخص کند. با وجود اهمیت فوق العاده این مبحث، فعالیت های علمی انجام گرفته در این زمینه (دیدگاه اسلام درباره وجوب و چگونگی حضور زنان در ابعاد گوناگون اجتماع) اندک و انگشت شمار بوده و اغلب به منابع روایی تکیه داشته اند. ازاین رو، این مقاله با استنادات قرآنی، تأییدات روایی و استدلالات عقلی به بررسی و تبیین حضور اجتماعی زن در سه محور وجوب حضور، ابعاد حضور (سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی) و شرایط حضور در اجتماع با روش توصیفی تحلیلی بر مبنای تعقلی منطقی می پردازد و نتیجه می گیرد که حضور در اصل مجاز است و در بعضی شرایط وجوب پیدا می کند و این حضور در همه ابعاد و البته با شرایط خاص خود است.

۲۴۹۲.

بررسی فقهی حقوقی قاچاق زنان

نویسنده: صالحه خدادادی

منبع: فصلنامه مطالعاتی صیانت از حقوق زنان سال دوم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۵

کلید واژه ها: حقوق زنان حقوق بشر قاچاق زنان بررسی حقوقی بررسی فقهی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان

تعداد بازدید : ۵۹۰ تعداد دانلود : ۹۶۹

پدیده شوم قاچاق انسان از ویژگی های قرن حاضر است، که متأسفانه با توجه به نقش شبکه ها و دنیای مجازی رشد فزاینده ای نیز در سال های اخیر یافته است. حال وقتی موضوع اصلی این قاچاق زنان به خصوص به قصد بهره کشی جنسی باشد، بر شومی این معضل می افزاید. مقاله حاضر درصدد است که به بررسی این معضل اجتماعی از دریچه فقه و حقوق پرداخته و در نهایت به قیاس این دو رویکرد در قبال این موضوع بپردازد.

۲۴۹۳.

روز جهانی مبارزه با تبعیض نژادی؛ تفاوت آری، تبعیض نه !!

نویسنده: منیره اخوان

منبع: فصلنامه مطالعاتی صیانت از حقوق زنان سال دوم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۶

کلید واژه ها: اسلام تبعیض جمهوری اسلامی ایران ت‍ب‍ع‍ی‍ض ن‍ژادی گفتمان برابری

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان

تعداد بازدید : ۲۳۶۷ تعداد دانلود : ۳۱۷۲

در طول تاریخ ، "" تبعیض نژادی"" یکی از باسابقه ترین و در عین حال ضدبشری ترین تهدید علیه ارزش های بنیادین انسانی محسوب می شود که منجر به محروم ساختن گروهی از انسان ها از یک حق یا امتیاز به دلیل معیارهایی چون جنسیت، تعلق قومی، رنگ پوست و ... می شود. در واقع، گسترده تاریخ بشریت آکنده از رفتارهای مبتنی بر تبعیض نژادی بوده است که از یونان باستان تا تاریخ معاصر آمریکا ادامه داشته است. با توجه به این که مبارزات گسترده ای در سطح جهانی علیه تبعیض نژادی صورت گرفته است، اما هنوز هم در برخی از جوامع گروه های مسلطی با تحقیر سایر گروه ها از جمله اقلیت ها ارزش های برابری انسان ها بر پایه احترام بر حقوق بشر را نادیده می گیرند که این امر به عنوان تهدیدی برای جامعه و بالطبع برای شخصی که مورد تبعیض قرار گرفته تلقی می شود. پژوهش پیش رو سعی دارد با نگاهی واقعبینانه مبارزات علیه تبعیض نژادی را در گفتمان غرب و اسلام و نگاهی ویژه بر جمهوری اسلامی ایران مورد واکاری قرار دهد.

۲۴۹۴.

بررسی عوامل موثر بر احساس امنیت اجتماعی زنان (فراتحلیلی از تحقیقات موجود)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید احمد میرمحمدتبار علی اکبر مجدی لیلی بنیاد

منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان (مطالعات زنان سابق) دوره چهاردهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۴۹)

کلید واژه ها: زنان دینداری فراتحلیل امنیت اجتماعی استفاده از رسانه های جمعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۸۲۷ تعداد دانلود : ۱۱۳۲

هدف: با توجه به اهمیت موضوع احساس امنیت اجتماعی زنان تحقیقات زیادی در چند دهه اخیر در این باره انجام شده است. تعدد و تنوع تحقیقات انجام شده و نتایج متناقض حاصل از آن ها و نداشتن یافته واحد از یک سو، ممکن است، این تصور را ایجاد نماید که انجام این تحقیقات بیهوده و موجب اتلاف هزینه می گردد. بنابراین نیاز به انجام تحقیقات ترکیبی مثل فراتحلیل برای جمع بندی و خلاصه کردن نتایج این تحقیقات در این حوزه احساس می شود. اصلی ترین سؤال این تحقیق این است که مهم ترین عوامل موثر بر احساس امنیت اجتماعی زنان در تحقیقات انجام شده در ایران کدم اند؟ روش: روش تحقیق مقاله حاضر، فراتحلیل می باشد. جامعه آماری تحقیق همه ی مقالات معتبر علمی هستند که در سال های 1380 تا 1393 با موضوع احساس امنیت اجتماعی زنان منتشر شدند. در نهایت 33 مقاله انتخاب و با نرم افزار جامع فراتحلیل، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج: یافته های تحقیق نشان داد که استفاده از رسانه های جمعی، دینداری و حجاب و پوشش مناسب، به نسبت سایر متغیرها، تأثیر بیشتری بر احساس امنیت اجتماعی زنان در ایران دارد. نتایج اندازه اثر نشان داد که رابطه استفاده از رسانه-های جمعی و احساس امنیت اجتماعی زنان، در مطالعات مرور شده معادل 47/0 مثبت و معنادار می باشد. رابطه دینداری و احساس امنیت اجتماعی زنان، در مطالعات بررسی شده معادل 39/0 مثبت و معنادار می باشد. نتایج اثرات ترکیبی نشان می-دهد که رابطه حجاب و پوشش مناسب و احساس امنیت اجتماعی زنان در مطالعات مرور شده حدود 38/0، مثبت و معنادار بود.

۲۴۹۵.

نقادی و بازسازی نظریه سارا لانگه درباره شاخص های توانمندسازی زنانِ سرپرستِ خانوار(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: عباس کشاورز شکری عاطفه آذرکشب

منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۶

کلید واژه ها: توانمندسازی زنان سرپرست خانوار شاخص سازی نظریه سارا لانگه

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۷۳۸ تعداد دانلود : ۱۰۲۹

در این مقاله، مسئله «توانمندسازی زنانِ سرپرستِ خانوار» از زاویه ترمیم و اصلاحِ شاخص های معطوف به ارزیابی عملکرد نهادهایی که موظف به توانمندسازی هستند، مطالعه شده است. در همین راستا «نظریه سارا لانگه» به سبب اینکه «غنی تر» و «شناخته شده تر» از سایر نظریه هاست، انتخاب گردیده و پس از «توصیف» شاخص هایی که در آن مطرح شده، مورد «نقادی» قرار گرفته است؛ به گونه ای که نگارندگان کوشیده اند تا براساس تجربه ها و مشاهدات شغلی خویش از خلأ و نیازهای زنانِ سرپرستِ خانوار در جامعه کنونیِ ایران، «نقص ها» و «کژی ها»ی شاخص های مندرج در این نظریه را بیابند. در مرحله بعدی، از نظریه لانگه عبور شده تا از متن این مباحث سلبی و ایجابی، شاخص هایی «کارآمد» و «بومی» برای سنجش عملکرد نهادهای حامی، طراحی و تعریف شوند. این مرحله را، هم می توان «بازسازی نظریه لانگه» قلمداد کرد، و هم می توان آن را «شاخص سازی مستقل و متفاوت» شمرد که البته تا حدّی در امتداد نظریه لانگه است. این شاخص ها در مقایسه با شاخص های لانگه، از لحاظ ضریب جامعیت، «چندبُعدی نگر» هستند، و از لحاظ انطباق با شرایط خاصِ فرهنگیِ ما، «بومی» و «محلّی» به شمار می آیند. داده های این مقاله با تکیه بر روش های «تحلیل اسنادی» و «مشاهده مستقیم» گردآوری شده اند، و آنگاه شاخص های موجود مورد نقد و بررسی قرار گرفته و در نهایت شاخص های مطلوب ارائه شده است. بدین ترتیب، مفهوم توانمندسازی زنان سرپرست خانوار به پنج بُعد تقسیم و سپس برای هر بُعد، تعدای شاخصِ عینی و عملیاتی تعیین شده است.

۲۴۹۶.

رابطه ی آگاهی از حقوق شهروندی و کیفیّت زندگی در بین زنان 44-25 سال شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سوسن سهامی سیروس احمدی لیلا دوکوهکی محمد حاجی پور

منبع: زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق) سال هفتم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)

کلید واژه ها: زنان حقوق شهروندی شیراز کیفیت زندگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۹۹ تعداد دانلود : ۸۳۸

کیفیّت زندگی در ایران بویژه در بین زنان، در وضعیّت مطلوبی نیست. با توجه به اینکه تحقق کیفیت زندگی در شاخص های عینی و ذهنی، پیوند نزدیکی با آگاهی شهروندان از حقوق شهروندی شان دارد، این تحقیق تلاش کرده است تا رابطه آگاهی از حقوق شهروندی و کیفیت زندگی را مورد بررسی قرار دهد. روش انجام پژوهش، پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق، زنان 25-44سال شهر شیراز می باشد که 400 نفر به عنوان نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار تحقیق جهت سنجش کیفیت زندگی، پرسشنامه کیفیّت زندگی سازمان بهداشت جهانی (WHOQOL) است و ابزار تحقیق جهت سنجش آگاهی از حقوق شهروندی، پرسشنامه پژوهشگر ساخته و مشتمل بر سه بُعد حقوق مدنی، حقوق سیاسی و حقوق اجتماعی با استناد به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است که با استفاده اعتبار محتوا تعیین اعتبار شده و با استفاده از آزمون مجدّد، تحلیل پایایی گردید. نتایج توصیفی تحقیق نشان می دهند، کیفیّت زندگی زنان در سطح متوسّط است. نتایج تحلیلی تحقیق نشان دادند، رابطه معنادار و مثبتی بین آگاهی از حقوق شهروندی و کیفیت زندگی وجود دارد. به علاوه، در بین متغیّرهای زمینه ای و جمعیّتی، تنها متغیّر تحصیلات دانشگاهی رابطه معناداری با کیفیت زندگی دارد. نتیجه گیری این تحقیق این است که در راستای ارتقای کیفیّت زندگی زنان باید آگاهی آنان از حقوق شهروندی شان که در قانون اساسی کشور انعکاس یافته است، افزایش یابد.

۲۴۹۷.

اثربخشی آموزش تقویت مقابله زوجی بر مقابله زوجی، سبک های حل تعارض، گفتگوی غیر مؤثر و امنیت صمیمانه در زوج ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منصور سودانی مهرآور مؤمنی جاوید مهناز مهرابی زاده هنرمند رضا خجسته مهر

منبع: زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق) سال هفتم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)

کلید واژه ها: سبک های حل تعارض آموزش تقویت مقابله زوجی مقابله زوجی گفتگوی غیر مؤثر

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۴۸ تعداد دانلود : ۱۶۳۰

هدف این پژوهش، تعیین اثربخشی آموزش تقویت مقابله زوجی بر مقابله زوجی، سبک های حل تعارض، گفتگوی غیر مؤثر و امنیت صمیمانه در زوج ها بود. روش این پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری با گروه آزمایش و کنترل و جامعه آماری زوج های مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اهواز در سال 1393 هستند که از بین آنها به روش نمونه گیری داوطلب- دردسترس و با استفاده از مصاحبه و ملاک های ورود و خروج 30 زوج انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش (15 زوج) و کنترل (15 زوج) جای گرفتند. ابزارهای پژوهش عبارت اند از: پرسشنامه ی مقابله ی زوجی بودنمن، پرسشنامه سبک حل تعارض، پرسشنامه ی گفتگوی غیرموثر کوردک و پرسشنامه تجدید نظر شده امنیت صمیمانه کوردووا. داده ها با استفاده از بررسی میانگین ها و روش تحلیل کوواریانس مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافته های به دست آمده می توان به این نتیجه دست یافت که آموزش تقویت مقابله زوجی توانسته است بر متغیرهای مقابله زوجی، سبک های حل تعارض، گفتگوی غیر مؤثر و امنیت صمیمانه در زوج های شرکت کننده اثر داشته باشد.

۲۴۹۸.

واکاوی شرایط زمینه ساز قصد و رفتار تک فرزندی در تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فریده خلج آبادی فراهانی حسن سرایی

منبع: مطالعات راهبردی زنان سال هجدهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۷۱

کلید واژه ها: تهران مطالعه کیفی تک فرزندی تصمیم تک فرزندی گذار دوم جمعیتی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۵۹ تعداد دانلود : ۱۱۹۰

باروری زیر سطح جانشینی (حدود 2/1 فرزند) از سال 1385 تاکنون در ایران نگرانی هایی را ایجاد کرده است. باروری زیر سطح جانشینی معرف افزایش رفتار تک فرزندی است. بر این اساس سؤال تحقیق حاضر، این است که تفسیر و برداشت زنان و مردان شهر تهران از دلایل و انگیزه های تک فرزندی چیست و چه شرایط و عواملی زمینه ساز این تصمیم هستند. برای پاسخ به این سؤال ها، تعداد 14 مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته با نمونه گیری هدفمند با زنان و مردان سنین مختلف در شرف ازدواج، همسردار بدون فرزند، همسردار با یک فرزند زیر 5 سال و افراد در پایان سنین باروری و دارای تک فرزند، ساکن شهر تهران انجام شد. مبنای نظری سؤال ها، نظریه های رفتار برنامه ریزی شده، گذار دوم جمعیتی و تئوری شناختی اجتماعی بود. مصاحبه های عمیق با روش استقرایی کدگذاری باز شده (تحلیل محتوایی متعارف) و کدهای باز بر اساس معانی مشترک ظاهری و مقایسه ی مداوم در قالب زیر طبقه ها و طبقه های فرعی و اصلی دسته بندی شدند. نتایج نشان داد که تصمیم تک فرزندی در واقع یک نوع راه کار یا استراتژی برای ایجاد نوعی تعادل بین شرایط فردی، زناشویی، خانوادگی و محیطی افراد است. این تصمیم حاصل تعامل بین برآیند نگرش ها، احساسات و مهارت های فردی به نفع تک فرزندی، فضای غیرحمایتی تعامل زناشویی برای فرزندآوری، فضای غیرحمایتی خانواده ی گسترده برای فرزن دآوری و فضای غیرحمایتی جامعه برای فرزند آوری است. بنابراین، در راستای تشویق باروری در نظر گرفتن پیچیدگی این تصمیم و رفتار ضروری است. مداخلات می توانند شامل ارتقای امنیت شغلی زنان، ارتقای کیفیت مراکز نگهداری کودکان، فرهنگ سازی هنجار فرزندآوری، افزایش احساس امنیت اجتماعی و اقتصادی خانوارها و تحکیم روابط در خانواده باشد.

۲۴۹۹.

فراتحلیلی بر مطالعات حوزه اعتیاد و خانواده . محمد زاهدی اصل ، اعظم پیله وری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد زاهدی اصل اعظم پیله وری

منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۸

کلید واژه ها: خانواده اعتیاد فراتحلیل ضریب اثر

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۶۱ تعداد دانلود : ۹۲۶

پراکندگی پژوهش های صورت گرفته در حیطه اعتیاد و خانواده، نداشتن خاصیت انباشتگی و بی توجهی به لایه های عمیق موضوع؛ ارائه منسجمی از داده های حاصل از این تحقیقات و به تبع مشخص ساختن شکاف های این حوزه را برای استفاده علمی و کاربردی از این پژوهش ها و تلاش برای رفع آنها ضروری می سازد. ازاین رو این مطالعه درصدد ترکیب و مقایسه یافته های پژوهشی صورت گرفته در زمینه اعتیاد و خانواده، برقراری ارتباط بین مطالعات صورت گرفته و نیز به دست آوردن نتیجه ای منسجم از میان نتایج پراکنده در این حوزه است. در این پژوهش از روش فراتحلیل و نرم افزار CMA2 بهره برده شده است و با بهره گیری از چک لیست فراتحلیل از 67 پژوهش انجام شده در این حوزه، 26 تحقیق به عنوان نمونه نهایی انتخاب شده اند. یافته های حاصل از پژوهش های بررسی شده، نشانگر آن است که انعطاف پذیری در خانواده ، اختلافات خانوادگی، حضور والدین در خانه، حمایت خانواده ، ارتباطات میان اعضای خانواده، خشونت جنسی، طلاق و فوت همسر بر روند اعتیاد اثرگذار هستند.با این وجود نتایج نشان می دهد که به برخی از عوامل اثرگذار خانوادگی، همانند انعطاف پذیری در خانواده، حضور والدین در خانه - نظر به اندازه اثر آنها – در این تحقیقات توجه کافی نشده و تعدد و شیوع تحقیقات در این زمینه به اندازه کافی نیست.

۲۵۰۰.

زمینه های روابط فرازناشویی در ایران؛ مطالعه موردی شهر تهران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: سید حسین شرف الدین عبدالهادی صالحی زاده

منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال هفتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۲۷)

کلید واژه ها: خیانت اباحی گری اباحی گری جنسی زمینه های خیانت جنسی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۸۸ تعداد دانلود : ۲۰۸۹

خیانت جنسی به عنوان یکی از مصادیق اباحی گری جنسی، از مسائل و معضلات فرهنگی جامعه ایران است که نگرانی اندیشمندان فرهنگی – اجتماعی، سیاستگذاران و مدیران را به دنبال داشته است. این پژوهش، با هدف بصیرت زایی و شناخت عمیق مسئله خیانت، در قالب مطالعه ای کیفی به جست وجوی زمینه های اجتماعی خیانت در جامعه ایران معاصر پرداخته است. این تحقیق با تحلیل مضمونی دیدگاه های زنان و مردانی که خواسته یا ناخواسته خیانت و بی وفایی را تجربه کرده اند، به مطالعه زمینه هایی همچون سطوح عینی، کنترل های درونی و بیرونی پرداخته است. وجود برخی محمل ها و قابلیت ها همچون زیبایی ظاهری، ثروت، توانایی در جذب احساسات طرف مقابل و نیز ویژگی های موقعیتی مثل فضای باز ابراز احساسات عاطفی، ارتباط عادی با جنس مخالف در کنار ضعیف بودن زمینه های کنترل درونی، مثل درون مایه های دینی و اخلاقی و کنترل های بیرونی، مثل ضعف عملکرد عوامل بازدارنده حقوقی و قانونی از جمله زمینه های تسهیل کننده ارتباط جنسی اباحه گرانه و خیانت می باشد که افراد مورد مصاحبه بدان اذعان کرده اند.

درخت حوزه‌های تخصصی