فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴٬۱۶۱ تا ۴٬۱۸۰ مورد از کل ۳۰٬۰۹۵ مورد.
منبع:
پژوهش سیاست نظری بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۷
169 - 141
حوزه های تخصصی:
چیرگی انگاره توسعه به مثابه رشد اقتصادی، مهم ترین کارکرد نهاد آموزش -عالی را تشکیل سرمایه انسانی برای دستیابی به غایت رشد اقتصادی در نظر گرفته است. اما شکست تجربی این ایده و ظهور نظریه های انتقادی و جایگزین، ضرورت بازتعریف نقش نهاد های کلیدی -از جمله نهاد آموزش عالی- در روند توسعه را بیش از پیش برجسته و نمایان ساخته اند. هدف از این مقاله، اندیشه-شناسی سیاسی نظریه توسعه انسانی و استخراج دلالت های سیاستی آن در سامان بخشی حوزه آموزش عالی است. بر این اساس از نظریه روایت دلالتی به -عنوان چارچوب مفهومی و روش شناسی دلالت پژوهی استفاده شده است. یافته-های این مقاله حاکی از آن است که نظریه توسعه انسانی به پشتوانه اندیشه سیاسی حاکم بر رویکرد قابلیت ها، با فراتر رفتن از دو گانه فرد و اجتماع، ساختار و عاملیت، ارزش و حقیقت، خیر خصوصی و خیر عمومی و یا دولت و بازار، بر نقش مکملی و تکمیلی این عوامل در طراحی و ارزیابی جامعه خوب متمرکز بوده است. در نهایت کاربست این اندیشه جامع و فراگیر در سامان بخشی جامعه آموزش عالی، علاوه بر مشارکت نهاد آموزش عالی در رشد اقتصادی، بر دیگر کارکرد های کلیدی و مغفول مانده این نهاد همچون تقویت آزادی، دموکراسی و عدالت اجتماعی در روند توسعه تأکید و توجه کرده است.
روش های اجرای اهداف توسعه پایدار در منطقه خلیج فارس از منظر حقوق بین الملل محیط زیست(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات بین المللی سال ۱۶ بهار ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۶۴)
111 - 131
حوزه های تخصصی:
حقوق محیط زیست ابزار مهمی برای نظارت و مدیریت توسعه پایدار است؛ پایداری توسعه درکشورها اعم از فقیر و غنی، صنعتی و غیر صنعتی، مفهوم توسعه پایدار را از چارچوب مرزهای ملی فراتر برده و در قالب نظام حاکمیت جهانی، قابل ارزیابی و تحلیل است. هدف از مطالعه موردی خلیج فارس دراین نوشتار، اهمیت خاص این منطقه از لحاظ وجود منابع عظیم انرژی های تجدیدناپذیر به خصوص نفت، گاز و شرایط خاص زیست محیطی بهویژه بسته بودن این خلیج، عبور کشتیهای نفتکش، بهره برداری خارج از استاندارد جهانی و دور از انتظار با بررسی اجرای شاخص های توسعه پایدار در حوزه حقوق بین الملل محیط زیست، به دنبال ارایه راهکاری صحیح برای حفاظت از خلیج فارس می باشد. دراین رهگذر شاخص های اقتصادی، اجتماعی، محیطی، سه رکن اساسی توسعه پایدار هستند و تمامی این شاخص ها، حقوق بین الملل محیط زیست در خلیج فارس را تحت تاثیر قرارمی دهد. این مقاله در پی پاسخگویی به این سوال است که اجرای توسعه پایدار در محیط زیست دریایی خلیج فارس از چه مسیرهایی امکانپذیر است؟ نوشتار پیش رو، با بهره گیری از روش ﺗﻮﺻیﻔی و ﺗﺤﻠیﻠی ﺿﻤﻦ ﺑﺮرﺳی وﺿﻌیﺖ زیﺴﺖ ﻣﺤیﻄی ﺧﻠیﺞ ﻓﺎرس نحوه اجرای توسعه پایدار در ایﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺷﻨﺎﺳﺎیی کﺮده و در ﭘﺎیﺎن راﻫکﺎرﻫﺎ و ﭘﺸﻨﻬﺎدهای ﻻزم اراﺋﻪ می دهد. نتیجه کلی مقاله با تامل در اهداف 14و 17سند 2030 نشان می دهد که نیاز است، آیینهای اجرایی از طریق تعیین شاخصها، کنترل شود.
شناسایی مؤلفه های حمایت از نهضت های آزادی بخش و محور مقاومت و تأثیرسنجی آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آفاق امنیت سال ۱۳ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۸
77 - 103
حوزه های تخصصی:
پیروزی انقلاب اسلامی ایران سبب تحول در منطقه غرب آسیا شد و معادلات نظام بین الملل را از هم گسست. از مهمترین پیامدهای پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مقابله با غرب و تقابل با رژیم صهیونیستی بوده است؛ لذا بعد از آن اسلام برآمده از گفتمان انقلاب اسلامی محور مقاومت با رهبری و نقش محوری ایران شکل گرفت. پژوهش حاضر به شناسایی ابعاد و مؤلفه های حمایت از نهضت های آزادی بخش اسلامی و محور مقاومت پرداخته و تأثیر آن را بر امنیت جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار داده است. این تحقیق بر مبنای هدف از نوع تحقیقات کاربردی است که به روش توصیفی تحلیلی و پیمایشی صورت گرفته است و برای گردآوری داده ها نیز از روش کتابخانه ای و توزیع پرسش نامه بین خبرگان و اساتید این حوزه استفاده شده که به وسیله نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که جمهوری اسلامی ایران بر اساس مبانی اسلام ناب محمدی (ص)، محکمات قانون اساسی، منافع امنیت ملی و انتظارات و راهبرد های امامین انقلاب، دفاع از حقوق همه مسلمانان را با حمایت معنوی و مادی از محور مقاومت و نهضت های آزادی بخش بر عهده دارد؛ و درنهایت با ارائه مدل مفهومی، ابعاد و مؤلفه های حمایت و پشتیبانی از محور مقاومت را در ابعاد فرهنگی عقیدتی، امداد و بهداشت، اقتصادی و سیاسی در سطوح مختلف تکنیکی، تاکتیکی، عملیاتی و راهبردی تبیین و تأثیر هرکدام بر امنیت جمهوری اسلامی ایران را بیان کرده است.
تاثیر اصلاحات ارضی بر دگرگونی ساختار طبقاتی در کرمانشاه و ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۱)
1626 - 1649
حوزه های تخصصی:
از مجموعه عواملی که وضعیت عمومی کشور را از اواسط دهه ۱۳۴۰ ه.ش تا اواسط دهه ۱۳۵۰ه. ش رقم زده اند اصلاحات اراضی از جایگاه منحصر به فردی برخوردار است. حکومت محمد رضا پهلوی به منظور انجام اصلاحات ارضی دست به اجرای برنامه ای زد که هدف آن رسیدن به نتایج اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مهم برای ارتقای روستائیان بود و تقریبا نیمی از خانواده های روستایی را مالک دست کم قطعه زمین کوچکی ساخت. استان های کرمانشاه و ایلام نیز در این بین، از اصلاحات ارضی تاثیر پذیرفتند. سوال اصلی مقاله ی حاضر این گونه مطرح شده است که مهم ترین پیامد اصلاحات ارضی در بعد اجتماعی در استان های کرمانشاه و ایلام کدام است؟ که این فرضیه ی محوری مورد بررسی قرار گرفته است که اصلاحات ارضی در استان های کرمانشاه و ایلامم منجر به دگرگون شدن ساختار طبقاتی گردید. نتایج مقاله نشان می دهد که اصلاحات ارضی نشان دهنده توجه عمیق حکومت ها، سیاست گران و توسعه گران به سازماندهی جدید ساخت ارضی و اقتصاد روستایی از طریق توزیع مجدد زمین، پس از جنگ جهانی بود که با توجه به ارزش ها، ایدئولوژی ها و سیستم های حکومتی اجرا شد، ولی این تغییرات در همه جا با موفقیت همراه نبود. این مهم در کرمانشاه و ایلام، ساختار طبقات را در بعد اجتماعی دستخوش تغییرات عمده ای کرد. نوع روش تحقیق در این مقاله توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای می باشد.
بررسی نقش مصلحت و مفسده در تحدید و توسعه احکام خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اسلام به عنوان دینی جامع، علاوه بر بیان احکام ثابت، به بیان احکام متغیر نیز پرداخته و مصالح و مفاسد مادی و معنوی متغیّر را مورد توجه قرار داده است و مصالح عمومی را در راستای اهداف و مقاصد دینی دنبال می کند. ازاین رو، مصلحت در فقه شیعه از جایگاه ویژه ای برخوردار است؛ به گونه ای که هم بر رفتارهای فردی آدمیان تأثیر می گذارد و هم نظام سیاسی و اجتماعی و خانوادگی را شکل می دهد. آن چه که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته، ج بررسی نقش مصلحت و مفسده در تحدید و توسعه احکام خانواده است به موجب این تحقیق که به روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته، این نتیجه قابل بیان است که برخی موارد این قانون قابل نقد و برخی نیز از نکات متمایز آن می باشد به موضوعاتی همچون: مفهوم شناسی مصلحت، مصلحت حضانت کودک در هفت سال اول زندگی توسط مادر، مصلحت حق طلاق برای مردان، مصلحت عدم تساوی ارث زن و مرد پرداخته شده است. نتیجه آن که حکومت می تواند در پرتو مصلحت بسیاری از مشکلات زنان را که در حوزه فقه مطرح است، حل نموده و قانون مناسب وضع نماید. صلحت اندیشی در احکام فقهی بازنگری نمود. اما اینگونه نیز نیست که در هیچ حکمی از احکام فقهی کمترین بازنگری ممکن نباشد و راه هر گونه بازنگری و تغییر مسدود باشد. زیرا در مواردی با اعتماد بر نصوص شرعی یا قرائن قطعیّه، علت و ملاک حکم بدست می آید
پیامدهای سیاسی-اقتصادی مدیریت ژئوپلیتیک تنگه هرمز در سیاست خارجی ج.ا.ایران بر امنیت خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مجموعه ارزش های ارتباطی، اقتصادی و ژئواستراتژیک تنگه هرمز به آن موقعیت راه بردی وی ژه ای داده اند که مورد توجه قدرت های جهانی قرار دارد هر یک از آن ها برای گسترش اقتدار و کنترل خود بر تنگه می کوشند. از همین رو، مسئله امنیت و مدیریت ژئوپلیتیک تنگه هرمز توسط ایران بحثی در ساختار امنیتی منطقه است و در ساختار امنیتی منطقه خلیج فارس جمهوری اسلامی ایران رویکرد دفاعی-تهاجمی را با توجه به حضور آمریکا در خلیج فارس به عنوان به عنوان تهدید امنیتی اتخاذ کرده است. به گونه ای که عوامل تنش زا در تنگه هرمز چنانچه تبدیل به تهدیدی جدی شود و امنیت ایران را با خطر مواجه کند بازدارندگی امنیتی در خلیج فارس از نظر ایران با امنیت عبور انرژی از تنگه هرمز ربط می یابد. در همین راستا، پرسش پژوهش حاضر این است که مدیریت ژئوپلیتیک تنگه هرمز در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران چه پیامدهای سیاسی اقتصادی بر امنیت خلیج فارس دارد؟ فرضیه این پژوهش بیان می دارد که تنگه هرمز می تواند نقش نظامی و دفاعی برای در امان ماندن از تهاجم نیروهای فرامنطقه ای داشته باشد و برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان نقطه فشار بر اقتصاد جهانی (اگر منافعش دچار بحران شود)، استفاده خواهد کرد. با توجه به وابستگی قدرتهای جهانی به نفت خلیج فارس، قطع نفت از این تنگه به اقتصاد آنان ضربه جبران ناپذیری وارد می کند.
سنجش مطلوبیت عملکرد شهری شورای اسلامی و شهرداری شهر گرگان (1392-1396)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۲)
682 - 695
حوزه های تخصصی:
این مقاله با عنوان سنجش مطلوبیت سیاستگذاری در مدیریت شهری (مطالعه موردی عملکرد شورا و شهرداری شهرگرگان) (1396-1396) از نظرمتخصصان علوم اجتماعی، بهداشت شهری و فضای سبز در زمینه خدمات اجتماعی، بهداشت شهری و فضای سبز موردبررسی قرار گرفت تا سطح رضایتمندی متخصصان رشته های مذکور از سیاستگذاری و عملکرد شورای شهر و شهرداری سنجیده شود. نتایج و یافته ها حاکی از این است که میزان رضایتمندی متخصصان در ارتباط با خط مشی اتخاذ شده و اجرایی شهرداری و شورای شهر در حوزه اجتماعی ، فرهنگی و ورزشی و هنری بر حسب مقدار آماری آزمون، همبستگی بین رضایتمندی و عملکرد تأیید میشود، اما همبستگی در حد متوسط است و همچنین در ارتباط با میزان رضایتمندی متخصصان از بهداشت شهری در ارتباط با خط مشی اتخاذ شده توسط شهرداری و شورای شهر در زمینه بهداشت مطلوب و عملکرد بهینه؛سنجش رابطه آماری بین متغیرها، وجود همبستگی بین این دو متغیر رد میشود ؛ اما رضایتمندی از عملکرد کارکنان بخش خدمات عمومی در حد زیاد است. در ارتباط با میزان رضایتمندی متخصصان فضای سبز در ارتباط با خط مشی اتخاذ شده توسط شورای شهر و شهرداری نیز ، ضریب همبستگی منفی میباشد. واژگان کلیدی: رضایتمندی، فضای سبز، بهداشت شهری، اجتماعی و فرهنگی، شورای شهر و شهرداری
سیاست های جنایی مشارکتی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۲)
1891 - 1909
حوزه های تخصصی:
سیاست های جنایی مشارکتی باهدف نقش مردم و سازمان های مردم نهاد به عنوان رکنی از ارکان سیاست پیشگیرانه است.در این نوع سیاست که بیانگر نقش و جایگاه مردم و نهادهای اجتماعی و غیردولتی در فرایند کیفری است، به دو گونه کنشی (پیشگیرانه یا فعال) و واکنشی (پاسخگو یا منفعل) قابل تقسیم است. هدف اصلی سیاست جنایی مشارکتی کنشی یا اولیه، پیشگیری از ارتکاب جرم یا کاهش آن از طریق فرهنگ سازی در رفتارهای اجتماعی است که به آن پیشگیری اجتماعی نیز گفته می شود و بیانگر نقش مردم در کاهش ارتکاب جرم است. هدف سیاست جنایی مشارکتی واکنشی یا ثانویه، دخالت دادن مردم و نهادهای غیردولتی در فرایند کیفری، پس از وقوع جرم است اجرای موفقیت آمیز این قوانین و رسیدن به اهداف موردنظر سیاست جنایی مشارکتی مستلزم شناخت مبانی و آثار مشارکت مردم و همچنین بسترهای لازم برای اجرایی نمودن سیاست های مشارکتی مقنن در قوانین یادشده است به ویژه اینکه هر دو قانون نو پا بوده و این احتمال وجود دارد که اعمال سیاست های مشارکتی مقنن با چالش ها و محدودیت هایی مواجه است.
همگرایی بین دین و رسانه با نقد و بررسی نظرات مخالفان و موافقان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با فهم درست مفهموم دین و رسانه از خلط معانی مختلف جلوگیری نموده و با حضور دین در زندگی فردی و همراهی آن در فرایندهای اجتماعی و رسانه ای رویکردهای مختلف درباره ی رابطه ی بین دین و رسانه در تلویزیون را از منظر فیلسوفان و نظریه پردازان غربی بررسی و در بحث از قلمرو انتظار بشر از دین به بیان دیدگاه متفکرانی چون علامه طباطبایی، شهید مطهری، شهید صدر، آیت ا... جوادی آملی می پردازیم که قلمرو دین را وسیع می دانند. یعنی معتقدند دین در همه عرصه های بشر دخالت می کند. سپس به بررسی دیدگاههای مهندس بازرگان، دکتر سروش و آقای مجتهدی شبستری می پردازیم که به اصطلاح انتظار حداقلی از دین دارند. با بررسی دیدگاههای مختلف ذات گرایانه، ابزارگرایانه، کارکردگرایانه، فرهنگ گرایانه رضایت و سودمندی، ساختاری کارکردی و همگرا به این نکته رسیدیم که می توان رسانه را در جهت تبلیغ دین و تعمیق دینداری متدینان هدایت کرد. به دلیل اهمیت دین در طول تاریخ بشر هیچ پدیده ای از جمله رسانه نمی تواند دین را نادیده بگیرد و از منظر دیگر به دلیل جایگاه و نقش فوق العاده تلویزیون، دینداران و نهاد های دینی نمی توانند نسبت به آن بی تفاوت باشند.الگوی شبکه قرآن و معارف سیما شاهدی بر این مدعاست. در این نوشتار با مرور دیدگاه ها و نظرات اندیشمندان در حوزه همگرایی بین دین و رسانه به بیان ضرورت و امکان بهره مندی هوشمندانه از ظرفیت رسانه در همگرایی با دین دست می یابیم.
سیاست آگونیسم یا آنتاگونیسم ؟ (نگرش به جهانی شدن در جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر گفتمان اصلاح طلبی)
منبع:
اندیشه سیاسی در اسلام بهار ۱۳۹۹ شماره ۲۳
77 - 104
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی نحوه مواجهه ایران با جهانی شدن و به خصوص در دوره گفتمان اصلاح طلبی (1376-1384) صورت گرفته است. نوع پژوهش حاضر توصیفی - تبیینی می باشد که داده های آن به روش کتابخانه ای گردآوری شده است. برای سهولت دریافتن پاسخ مناسب به سؤال این پژوهش یعنی «گفتمان های جمهوری اسلامی در مواجهه با جهانی شدن چه دیدگاه هایی داشته اند؟» و در نهایت این دیدگاه ها منجر به چه نوع رابطه ای بین آنها شده است؟ از مفهوم امر سیاسی شانتال موفه که در آن سه نوع رابطه را در قبال جهانی شدن در نظر می گیرد بهره کافی برده شده است. فرضیه تحقیق بدین صورت مطرح گردید که به نظر می رسید گفتمان اصلاح طلبی با اتخاذ سیاست رقابتی (آگونیستی) به جای اتخاذ سیاست تخاصم کامل (آنتاگونیسم) امکان سازگاری و مقاومت را برای اندیشه انقلاب اسلامی در مقابل تهاجم فرهنگی فراهم کرده باشد؛ درحالی که گفتمان های قبل از آن، سیاست تخاصم کامل (آنتاگونیسم) را اتخاذ نموده بودند. در نهایت یافته های نهایی پژوهش نشان دادند که تا قبل از گفتمان و رویکرد اصلاح طلبی نوعی بدبینی نسبت به جهانی شدن مطرح بوده و اساساً نوعی سیاست آنتاگونیسمی دنبال می شد که با شروع دوران اصلاحات این نگرش دچار تغییر و تحول اساسی شد و به جای سیاست آنتاگونیسمی، سیاست آگونیسمی در پیش گرفته شد که در این میان ارائه ایده گفتگوی تمدن ها از سوی سیدمحمد خاتمی نقش به سزایی در اتخاذ چنین سیاستی داشت.
واکاوی سیاست خارجی ترامپ نسبت به افغانستان با تأکید بر توافق نامه صلح با طالبان در سال 2020
حوزه های تخصصی:
با به قدرت رسیدن دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا، بحران افغانستان که از سال 2001 بر سیاست خارجی واشنگتن سایه افکنده است، وارد مرحله جدیدی شد. نکته قابل توجه در این مرحله پذیرش رسمی طالبان به عنوان واقعیتی سیاسی و میدانی در عرصه قدرت در افغانستان است که آمریکا را در مدار رویکرد صلح با طالبان و به دنبال آن پایان دادن به جنگ در افغانستان قرار داده است. هدف اصلی در مقاله حاضر بررسی سیاست خارجی آمریکا در صلح با گروه طالبان است. بر این اساس با بهره گیری از روش توصیفی – تحلیلی و منابع کتابخانه ای، این سوال اصلی را مطرح می کند که سیاست خارجی ترامپ در صلح با گروه طالبان چگونه تبیین می شود و مهم ترین عوامل موثر بر آن چیست؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که ترامپ در انعقاد توافق صلح با طالبان از رویکرد نوانزواگرایی بهره برد که نوعی بین الملل گرایی گزینشی است و یک سیاست خارجی منفعت محور را ارائه می دهد. در این چارچوب آمریکا در دوره ترامپ سعی کرد با کمترین هزینه ممکن در افغانستان حضور داشته باشد و بحران در این کشور را مدیریت کند. مهم ترین عوامل موثر بر صلح آمریکا و طالبان نیز در دو سطح تغییرات سیاست های آمریکا و وضعیت میدانی و سیاست های دولت افغانستان قابل بررسی است.
نقش ابتکار «یک کمربند- یک راه» در نظم نوین اقتصادی چین(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست دوره ۵۰ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱
1 - 20
حوزه های تخصصی:
یکی از دغدغه های راهبردی و شایان توجه سیاست جهانی در حال حاضر به کنش اقتصادی و بعضاً سیاسی چین بازمی گردد، به گونه ای که رفتارشناسی جهش اقتصادی چین در دهه های اخیر حاکی از ظهور قدرت بزرگ جدیدی است که حتی در برهه هایی تمایل و عطش خود برای هژمون شدن را پنهان نمی کند. این گزاره موجب شده است تا چین درصدد معماری نظم نوین اقتصادی در سطح بین الملل باشد و برای تحقق این مهم دست به اقدامات مشخصی بزند؛ هدفی که بی تردید واکنش های دامنه داری را از طرف رقبا از جمله آمریکا به عنوان قدرت مسلط سیاست جهانی در پی خواهد داشت. به هر حال، از جمله اقدامات مشخص چین برای تحقق این مسئله را باید در ابتکار ایجاد جاده ابریشم جدید جست وجو کرد. در واقع، سؤال اصلی این است که راه ابریشم جدید چگونه می تواند در تحقق نظم نوین اقتصادی مدنظر چین تأثیرگذار باشد؟ در پاسخ، با بهره گیری از نظریه ثبات هژمونیک و روش توصیفی- تحلیلی توضیح داده خواهد شد که چین تمایلاتی جدی برای تفوق بر سیاست جهانی در سر دارد و ابتکار «یک کمربند- یک راه» قدمی مهم در این مسیر دشوار به حساب می آید و اجرای آن اگرچه ممکن است بیجینگ را به قدرت اول اقتصادی در جهان تبدیل کند، این کشور تا نائل شدن به قدرت هژمون مسیری طولانی در پیش دارد.
سناریونگاری آینده دانشگاه مطلوب درافق 1404
منبع:
آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال اول پاییز ۱۳۹۹ شماره ۲
35 - 69
حوزه های تخصصی:
دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی در جهان و همچنین ایران، به مثابه نهادهایی هوشمند در هر جامعه اولاً لازم است روندهای تغییرات آینده را شناسایی کنند، دوم اینکه، برنامه ریزی های خود را به سمت الگوی آینده شناسی و آینده نگاری راهبردی، هدایت کنند. سؤالی که اینجا مطرح می شود این است که سناریوهای آینده دانشگاه های جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 چیست؟ این تحقیق ازنظر نوع تحقیق، کاربردی بوده است و از روش های آینده پژوهی درزمره روش های مرور منابع، سناریونویسی با رویکرد عدم قطعیت های بحرانی و پانل خبرگان، استفاده شده است. چهار سناریو به عنوان سناریوهای آینده دانشگاه درنهایت به صورت زیر مطرح می شود: بازار رقابت انحصاری: دانشگاه به مثابه نهادی متعامل و توده پرور؛ بازار انحصار چندگانه: دانشگاه به مثابه نهادی متعامل و نخبه پرور؛ بازار بدون رقابت: دانشگاه به مثابه نهادی هسته ای و نخبه پرور؛ بازار انحصار چندگانه طرف تقاضا: دانشگاه به مثابه نهادی هسته ای و توده پرور.
سیاست های نظامی رژیم صهیونیستی از بدو تأسیس تا سال 2020 با استناد به مدل راهبردی دیوید
منبع:
دانش تفسیر سیاسی سال دوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵
80-113
حوزه های تخصصی:
مهم ترین دغدغه رژیم صهیونیستی در مدل مفهومی دیوید حفظ امنیت و بقای خویش است که به این منظور نهادهای امنیتی و سیاست مداران آن به دنبال فهم موضوعات و چالش های امنیتی بوده تا راه حل هایی را به منظور حفظ بقای این رژیم مطرح کنند. به نظر می رسد یکی از موارد مهم راه حل این رژیم استفاده از حمله نظامی محسوب می گردد از همین رو، این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از اسناد کتابخانه ای به دنبال پاسخ به این پرسش است که سیاست های نظامی رژیم صهیونیستی از بدو تأسیس تاکنون چه بوده است؟ در این خصوص مقاله به بررسی امنیت و روند اتخاذ تصمیم رژیم صهیونیستی در ارتباط با مداخلات نظامی از زمان تأسیس تاکنون را موردبررسی قرار می دهد. یافته پژوهش نشان می دهد که علی رغم استفاده از ابزارهای نظامی از زمان تأسیس تاکنون این رژیم همچنان با معضل امنیت روبرو بوده و اقدامات نظامی نتوانسته است امنیت آن را تثبیت کند.
تأثیر بنیان های اجتماعی و سیاسی جامعه مدنی سنتی بر عملکرد احزاب سیاسی در ایران (1357- 1285)
منبع:
دانش تفسیر سیاسی سال دوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶
169-191
حوزه های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر، بررسی جامعه مدنی سنتی بر عملکرد احزاب سیاسی در ایران از مشروطه تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی است. در این راستا سؤال اصلی تحقیق این است که تأثیر بنیان های اجتماعی و سیاسی جامعه مدنی سنتی بر عملکرد احزاب سیاسی در ایران چیست؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که وضعیت سیاسی و اجتماعی ایران بیانگر وجود شرایطی است که بر شکل گیری و عملکرد احزاب سیاسی در ایران تأثیرگذار بوده است. مهم ترین زمینه سیاسی وجود حکومت مستبدان و قدرتمندان و ممانعت از شکل گیری نهادهای مدنی در طی تاریخ بوده است. بر همین اساس از یک سو نهادینگی و پذیرش تحزب، به عنوان نهادی مدرن، در بخش سنتی جامعه ایرانی با دشواری هایی نیز همراه بوده و از سوی دیگر بدبینی و ناآگاهی عمومی نسبت به جایگاه احزاب هم مانع رشد تحزب در ایران شده است که از دلایل این بدبینی ها می توان به فقدان همسویی عملکرد احزاب با سنن، آداب و اعتقادات عمومی و مذهبی، نبود طبقه اجتماعی در ایران، وابستگی به اجانب و بی توجهی به خواست عمومی و منفعت طلبی گروهی و حزبی در عمل اشاره کرد.
تغییر رویکرد در سیاست خارجی ترکیه: از اتحادیه اروپا به خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ترکیه از جمله کشورهای درحال توسعه و نوظهور است که از جهات اقتصادی و سیاسی در بین کشورهای منطقه و پیرامون موفق ظاهر گشته است. موقعیت جغرافیایی این کشور در همجواری با اروپا و خاورمیانه موجب گشته نسبت به هردو منطقه تاثیرگذاری و تاثیرپذیری متقابل داشته باشد.مسیر رشدو توسعه ترکیه به گونه ای بود که این کشور در پی دستیابی به استانداردهای سیاسی، اقتصادی، رفتاری و ارزشی اروپایی بود و طی سالیان گذشته همواره متقاضی پیوستن به اتحادیه اروپا بوده است. این درحالی است که امروزه شاهد آن هستیم که ترکیه مسیر دیگری را برگزیده است و با اعتنا و توجه کمتر به استانداردهای اروپایی،سعی دارد خودرا یک کنشگر فعال درخاورمیانه و شمال آفریقا بنمایاند. مقاله حاضر به دنبال چیستی این تغییر رویکرد ترکیه در فاصله سالهای 2000 تا 2020 است و این فرضیه رابا روش توصیفی-تحلیلی به آزمون می گذارد که سیاست رهبران ترکیه بر این اساس است که باتوجه به وجود قدرت های بزرگ و تاثیرگذار در اتحادیه اروپا، ترکیه در بهترین شکل می توانست یک بازیگر درجه دوم در اروپا باشد،اما این قابلیت های ترکیه در خاورمیانه می تواند این کشور را به مهمترین بازیگر عمده و تاثیرگذار در سطح اول منطقه بشناساند ولذا در یک انتخاب استراتژیک ترکیه مسیر دوم رابرگزیده است.
بنیادهای صهیونیسم و ناامنی هستی شناختی اسرائیل(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و سوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۹۱
75 - 100
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی زمینه های درونی ناامنی هستی شناختی رژیم صهیونیستی است. پژوهش بر این فرض استوار است که مورخین جدید و جامعه شناسان انتقادی در قالب جنبش پساصهیونیسم، با تردیدافکنی در بنیان های دو اسطوره ی «سرزمین موعود» و «قوم برگزیده» - که شیرازه هویت صهیونیسم محسوب می شود - امنیت هستی شناختی این رژیم را به مخاطره افکنده اند. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان می دهند که رژیم صهیونیستی در مواجهه با ناامنی هستی شناختی، به سوی سیاست «امنیتی کردن هویت» روی آورده است تا با استفاده از یک روایت اصلی انتخابی و یکنواخت، ناامنی هستی شناختی و مشکله ی هویتی خود را حل کند
مطالعه تطبیقی نظریه جک گلدستون با انقلاب اسلامی ایران و تحولات سیاسی یمن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات انقلاب اسلامی سال هفدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۰
۲۰۱-۲۲۲
حوزه های تخصصی:
نظریه جک گلدستون[1] به عنوان تئوری نسل چهارم انقلاب ها، در انقلاب اسلامی ایران و تحولات سیاسی یمن مورد مطالعه واقع شده است. نظریه مذکور انقلاب اسلامی را علت تولد نسل چهارم نظریه انقلاب ها می داند. رهبری، آرمان و ایدئولوژی، فرهنگ و باورها و شبکه ارتباطی و شخصیت ها از شالوده و اساس این نظریه است؛ که از این رهیافت استخراج شده است. براساس یافته ها و نتایج مقاله به نظر می رسد مدل نظری گلدستون به علت عبور از عوامل تاریخ طبیعی، عمومی و ساختاری در نتیجه تکامل نظریه ها از یک سو، و از سوی دیگر توجه به زمینه های معنوی، شبکه مردمی و حضور رهبری را از عوامل و بسترهای شکل گیری انقلاب و رخداد سیاسی مهم قلمداد می کند. مصادیق و نمونه های عینی بررسی شده در کشور ایران و یمن، این فرضیه را تأیید می کند. [1]. Jack Goldstone.
عوامل تاثیر گذار بر روابط ج.ا.ایران و ج.آذربایجان از سال 1992 تا 2016(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در دهه 1990 و استقلال کشورهای قفقاز جنوبی باعث تحولی در منطقه و سیاست های کشورهای همسایه این منطقه شد. یکی از این کشورهایی که توانست استقلال خود را از اتحادیه جماهیر شوروی به دست آورد، آذربایجان بود که به دلیل داشتن منابع انرژی فراوان به خصوص نفت و گاز دارای اهمیت به سزایی در بین کشورهای منطقه قفقاز می باشد. از همین رو ج.ا. ایران نیز با توجه به پیوندهای تاریخی، قومی،فرهنگی، مذهبی و همسایگی که با آذربایجان دارند، تلاش کرد که روابط خود را با این کشور افزایش دهد. با این حال این کشور برای به دست آوردن اهداف و منافع اش در آذربایجان و ایجاد روابط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و انرژی با مسائل و مشکلاتی روبه رو بوده است که ما در این مقاله در پی بررسی این مشکلات و موانع پیش پای ج.ا.ایران برآمدیم. از این رو سوال اصلی مقاله این است که « عوامل تاثیر گذار بر سیاست خارجی و دست آوردهای ایران در آذربایجان بین سال های 1991 تا 2017 کدام اند و چه تاثیری بر روابط دو کشور گذاشته است؟» به علاوه ما در این مقاله از چارچوب نظری نوواقع گرایی به بررسی سیاست خارجی ایران و عوامل موثر بر آن می پردازیم.
بررسی و شناسایی دستور کار آینده دیپلماسی زیست محیطی ایران در دریای خزر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اختلاف نظر پنج کشور ساحلی دریای خزر در مورد شیوه تقسیم این قلمرو آبی، سبب شده است که بسیاری از مشکلات مربوط به آن از جمله بحران های زیست محیطی همچنان نادیده گرفته شوند؛ بحران هایی که تأثیرهای منفی بسیاری بر زندگی و اقتصاد مردم ساکن در نواحی ساحلی این دریا برجای گذاشته اند. از سوی دیگر، برخلاف اینکه این دولت ها حاضر نیستند از دعواهای حاکمیتی خود در تعارض یادشده دست بکشند، مسائل زیست محیطی در حوزه سیاست کم ارزش شده اند و دولت ها حساسیت کمتری نسبت به همکاری در این زمینه از خود نشان می دهند. بنابراین مشکلات زیست محیطی دریای خزر می تواند دلیلی برای شروع همکاری ها میان دولت های ساحلی، گسترش آن ها به سایر حوزه ها و در نتیجه تشدید همگرایی میان این دولت ها باشد. بنابراین در این نوشتار به دنبال پاسخ این پرسش هستیم که ایران می تواند چه مشکلات نااندیشیده ای را در دستور کار دیپلماسی زیست محیطی خود با کشورهای حاشیه خزر بگنجاند و بدین وسیله به همگرایی با این کشورها شدت بخشد؟ برای پاسخ دادن به این پرسش، ابتدا مقدمه نظری و روش شناختی لازم را بیان می کنیم. سپس با استفاده از روش دلفی، هجده گروه از مشکلات زیست محیطی دریای خزر از دیدگاه صاحب نظران را شناسایی و عملکرد دیپلماسی زیست محیطی ایران در این دریا را از دیدگاه آن ها بررسی می کنیم. نتایج نشان داد که آن ها دوازده راهکار برای حل مشکلات باقیمانده یا تداوم یافته دارند. در آخر نیز با توجه به این راهکارها، دستور کاری دیپلماتیک، مشتمل بر پنج محور اصلی برای آینده دیپلماسی زیست محیطی ایران در دریای خزر را بیان می کنیم.