فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸٬۳۴۱ تا ۸٬۳۶۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
منبع:
آینه پژوهش سال ۳۱ آذر و دی ۱۳۹۹ شماره ۵ (پیاپی ۱۸۵)
145 - 156
حوزه های تخصصی:
فرهنگ علی صفی، تألیف فخرالدّین علی صفی (867-939ق)، پسر ملّاحسین واعظ کاشفی است. این کتاب ظاهراً یک قاموسِ لغتِ عربی- فارسی است؛ امّا بر اساس ترتیب الفباییِ لغات فارسی و معادلِ آنها در زبان عربی تنظیم شده و درواقع یک لغتنامه فارسی به عربی است که شماری از اسماء، حروف و مصادر را دربرمی گیرد. مؤلّف در تدوین این اثر از فرهنگنامه های دیگری چون المصادر ، تاج المصادر و مهذّب الأسماء بهره برده است. کوشش او در گزینش برابرنهاده های فارسی بیشتر معطوف به استعمال لغات فصیح و مدرسه ایِ روزگارِ خود بوده است، نه زبان زنده گفتاری و رایج رات در قرون نهم و دهم هجری. این فرهنگ با تصحیح دقیق و مقدّمه عالمانه دکتر مسعود قاسمی احیاء شده است که در این مقاله معرّفی اجمالیِ آن را می خوانید.
نگاهی به کتاب دولت و جامعه در دوره عثمانی (با مروری بر عثمانی پژوهی در ایران)
منبع:
آینه پژوهش سال ۳۱ بهمن و اسفند ۱۳۹۹ شماره ۶ (پیاپی ۱۸۶)
323 - 343
حوزه های تخصصی:
تاریخ ایران و ترکیه، دو کشور بزرگ همسایه با تاریخی پر فراز و نشیب و با اشتراکات فراوان تاریخی، فرهنگی و دینی از سده های دور در هم تنیده شده است. یکی از مقاطع مهم در تاریخ این دو سرزمین، روابط ایران در دوره حکومت صفویان (حک: 880- 1101ش/ 907- 1135ق) و عثمانی ها (687- 1357ق/ 1288-1938م) است. در سال های اخیر با توجه به ضرورت توجه و شناخت بهتر و دقیق تر تاریخ و فرهنگ عثمانی، شاهد پیشرفت هایی هر چند اندک، اما امیدوارانه در زمینه ترجمه و تألیف بوده ایم. یکی از آخرین تحقیقات در این زمینه ترجمه و انتشار کتاب دولت و جامعه در دوره عثمانی در سال 1397ش است که به قلم شماری از نویسندگان برجسته ترک در اواخر قرن بیستم میلادی نوشته شده است. بخش نخست این جستار نگاهی است اجمالی به پیشینه عثمانی پژوهی در ایران و معرفی آثار ترجمه ای و تألیفی به فارسی که به قلم محققان ایرانی در قالب کتاب در موضوع تاریخ عثمانی نوشته شده است؛ در بخش دوم مقاله نخست بخش های مختلف کتاب دولت و جامعه در دوره عثمانی ، به عنوان آخرین و یکی از مهم ترین آثار ترجمه ای از زبان ترکی در موضوع تاریخ و تمدن عثمانی معرفی و سپس ویژگی این کتاب و جایگاه آن در میان آثار مشابه بیان خواهد شد.
نقد ترجمه واژه «اُمّی» با تکیه بر سیاق آیات و روایات معصومین (علیهم السلام)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
واژه های «اُمّی» و «امیین» مجموعاً شش بار به صورت مفرد و جمع در قرآن کریم به کار رفته است. در تحلیل های مفسران و قرآن پژوهان، این تعبیر قرآنی به معانی مختلفی همچون «بی سواد، عوام و فرد بدون کتاب الهی» آمده است. مترجمان قرآن کریم نیز در ترجمه این واژه، آن را به «درس ناخوانده بودن و بی سواد بودن رسول خدا (ص) و قوم او» برگردانده اند که به نظر می رسد این معانی با سیاق آیات مربوط به آن و همچنین با روایاتی که در معناشناسی این واژه صادر شده، هماهنگ نیست. لذا در این مقاله که به شیوه توصیفی- تحلیلی نوشته شده، ترجمه این واژه قرآنی مورد نقد و بررسی قرار گرفت و مشخص گردید معانی یادشده صحیح و دقیق به نظر نمی رسد بلکه بر اساس سیاق آیات و همچنین روایات معتبر شیعه، امّیون کسانی هستند که کتاب الهی بر آن ها نازل نشده و فاقد کتاب هستند، لذا اکثریت مترجمان به دلیل تحت ت أ ثیر بودن از پیش فرض های فکری و ارتکازی فقط به ترجمه تحت الفظی پرداخته اند.
بررسی شبهه ترویج خشونت در آیه چهارم سوره محمد(ص)با تکیه بر نظریه کنش گفتاری جان سرل(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
از جمله شبهات مطرح شده پیرامون آیات جهاد در قرآن، نسبت دادن خشونت و ترویج آن در قالب احکام و اوامری است که خداوند در برخی از آیات بیان نموده است. این نوشتار با بیان این شبهه و با عنایت به نظریه کنش گفتاری جان سرل، از طریق تحلیل محتوا و گفتمان تولید شده در آیات مورد بحث، جهت ارائه پاسخ به این شبهه، نگاشته شده است. با توجه به این امر کهتا کنون از این زاویه به مسئله حاضر نگریسته نشده بود، تلاش شد تا با محوریّتآیه چهارم سوره محمد6 خوانشی تازه از این آیه و آیات تکمیلی ارائه شود. با بررسی این آیه و سایر آیاتی که فضای بحث را تکمیل کردند، این نتیجه حاصل آمد که توجه به گزاره هایی نظیر بافت درونی و زبانی آیات، مخاطب و طرفین گفتمان، بیان تناسب حکم و جزا در نسبت با جرم، ایجاد پسا کنش بازدارندگی در مخاطب، استفاده مکرّر از کنش گفتاری اظهاری در قالب تعلیل، تعریف، تقیید، تقابل، تحدید و... جهت تنویر فضای فکری مخاطب، ما را به نفی انگاره خشونت در آیه چهارم سوره محمد6و نیز سایر آیات تکمیلی رهنمون می سازد.
بررسی پدیدارشناختی زیارت زنانه (مطالعه موردی: امامزاده محسن بن موسی بن جعفر علیه السلام)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
فرهنگ رضوی سال هشتم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۲
9 - 36
حوزه های تخصصی:
نیمی از جوامع بشری را زنان تشکیل می دهند؛ در حالی که در گذشته به دلایل سنتی زنان از حضور اجتماعی محروم بوده و درجه دوم محسوب می شده اند؛ بنابراین کنش های اجتماعی زنانه معنادار است. علاوه بر این، زنان تربیت فرزندان را بر عهده دارند و در «اجتماعی شدن» نسل آینده نقش بیشتری نسبت به مردان خواهند داشت. از جمله کنش های اجتماعی زنان، کنش های مذهبی است. همواره زنان به لحاظ باور و رفتار، مذهبی تر از مردان هستند و در اماکن مذهبی نیز بیشتر مشاهده می شوند. از این حیث مطالعه «زیارت زنانه» اهمیت دارد. در این مقاله، با رویکرد پدیدارشناختی و با بهره گیری از فنون مشاهده، مصاحبه و بررسی اسناد زیارت بانوان در حرم امامزاده محسن بن موسی بن جعفر(ع) که به دلیل انتساب به امام رضا (ع)، با استقبال زیادی مواجه شده، مورد بررسی انسان شناختی قرار گرفته است. طبق نتایج به دست آمده، زیارت در «تجربه زیسته» زنان به لحاظ معنای مندرج و خودآگاه، کارکردهای «حاجت خواهی»، «التیام و تشفی»، «تکلیف مداری»، «جایگزینی نمادین»، «تبادل مادی»، «خودشکوفایی»، «همبستگی غیابی» و «تشکر» را در بر می گیرد و بر اساس معناکاوی محقق با رهیافت اتیک (etic) متضمن معانی «تقدس بخشی»، «ایدئال گرایی»، «همذات پنداری»، «کسب تجربه دینی»، «اندماج انگیزشی» و «ابطال ناپذیری» است.
بررسی فقهی شرط احرام جهت ورود مجدد به مکه برای عمره گزاری که از مکه خارج شده(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
میقات حج دوره ۲۸ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۲)
25 - 49
حوزه های تخصصی:
از آنجا که زائرین خانه خدا گاه برای انجام برخی امور پس از انجام اعمال عمره، ناچار به خروج از شهر مکه می شوند، این مسئله مطرح می شود که در صورت ورود مجدد به مکه، آیا لازم است محرم شوند یا اینکه بدون احرام نیز می توانند وارد مکه مشرفه شوند. آیا جواز ورود به مکه بدون احرام، فقط اختصاص به کسی دارد که ماه ورود مجدد او به مکه همان ماه اهلال (محرم شدن) او باشد یا ماه احلال (از احرام خارج شدن) و یا ماه خروج از مکه؟ آیا مقصود از ماه، ماه قمری است یا ماه عددی و 30 روز؟ آیا نوع احرام سابق (عمره تمتع یا مفرده و یا حج بودن)، تأثیری در حکم مذکور دارد؟ بر اساس پژوهش انجام شده، که به صورت توصیفی تحلیلی و بر مبنای اطلاعات کتابخانه ای است، باید گفت کسی که خارج از مکه مشرفه است، برای ورود به مکه مشرفه باید محرم شود، مگر در صورتی که یک ماه قمری از زمان اتمام عمره قبلی او نگذشته باشد؛ چراکه واژه «شهر»، در روایات انصراف به ماه قمری دارد و نه ماه عددی، و ملاک خروج از مکه در این مسئله، خروج از محدوده حرم است. همچنین فرقی نمی کند که احرام قبلی او برای عمره تمتع بوده یا عمره مفرده و یا حج. برای محاسبه ماه نیز، زمان خروج از احرام، ملاک است نه زمان اهلال (محرم شدن) و یا زمان خروج از مکه.
برهان و تأویل دو روی روش تفسیری ابن سینا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از گرایش های تفسیری مورد توجه مفسّران در فهم قرآن، تفسیر فلسفی است. تکیه بر اصول عام فلسفی و بهره گیری از استدلال های برهانی، مهمترین ویژگی تفسیرهای فلسفی به شمار می آید. با مرور در جریان فکر فلسفی درمی یابیم که ابن سینا نخستین فیلسوف مسلمانی بوده که به معنای مصطلح تفسیر، بر برخی آیات و سوره های قرآن تفسیر نوشته است. باور به ماهیت معرفت شناسانه وحی و از سنخ ادراکات یقینی دانستن آن، تکیه بر جایگاه قرآن به مثابه منبع معرفت و تبیین باطنی از آیات، مهم ترین مبانی ابن سینا در تفسیر قرآن است. حضور آیات قرآنی در نظام فلسفی ابن سینا گاه به عنوان دلیل، گاه استشهاد و گاه اقتباس است. با تعمّق در آثار تفسیری ابن سینا درمی یابیم که تبیین های وی از قرآن را نه می توان یکسره تفسیر به معنای مصطلح نامید و نه سراسر تأویل تطبیقی. او در تبیین کلام وحی گاهی با توجه به قواعد صحیح و منابع معتبر تفسیری، با روشی برهانی به تفسیر قرآن می پردازد؛ گاهی نیز با روش تأویلی به تحمیل دیدگاه ها و اندیشه های فلسفی خویش بر آیات قرآن روی می آورد که در مواردی مصداقی از تفسیر به رأی محسوب می شود. در پژوهش حاضر پس از تبیین رویکردهای دوگانه در ارزیابی تفاسیر فلسفی، ضمن استخراج مبانی تفسیری ابن سینا، بر مبنای معیارهای تفسیرپژوهی به روش شناسی آثار تفسیری وی خواهیم پرداخت.
تأثیر انتقال مفاهیم مرتبط با معاد بر آگاهی معنوی و رفتار اخلاقی معلمان دوره متوسطه شهر گرگان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تربیت اسلامی سال پانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۱
47 - 65
حوزه های تخصصی:
این مقاله با هدف بررسی تأثیر انتقال مفاهیم مرتبط با معاد بر آگاهی معنوی و رفتار اخلاقی معلمان دوره متوسطه شهر گرگان انجام شد. طرح پژوهش، از نوع پیش آزمون−پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل 345 نفر معلمان در سال تحصیلی ۹۷ بودند، به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش (۲۰ نفر) و گواه (۲۰ نفر) قرار گرفتند. سپس، انتقال مفاهیم مرتبط با معاد به مدت دو ماه به شکل پیام کوتاه توسط موبایل به گروه آزمایش ارائه شد؛ در حالی که گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. در پایان هر دو گروه به پرسشنامه ها آگاهی معنوی عبدالله زاده و رفتار اخلاقی لوزیر پاسخ دادند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که انتقال مفاهیم مرتبط با معاد موجب بهبود آگاهی معنوی معلمان دوره متوسطه می شود. همچنین انتقال مفاهیم مرتبط با معاد موجب ارتقای رفتار اخلاقی معلمان نیز می شود. بنابراین تشویق معنویت در محیط کار به یژه از طریق پیام منجر به کاهش نیات ترک محیط کار، افزایش اخلاق و وجدان کاری و انگیزش بیشتر، عملکرد و بهره وری بالاتر می شود.
ظهور منجى ، باور مشترک ادیان و مکاتب
منبع:
موعودپژوهی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳
9 - 27
حوزه های تخصصی:
عقیده به ظهور منجى، یک عقیده مشترک جهانى و یکى از حسّاس ترین فرازهاى عقیدتى ادیان و مذاهب و مکاتب و نیز از آرزوهاى دیرین بشریّت است.ادیان و مذاهب گوناگون از کسى که نجات دهنده بشریت است، سخن به میان آورده اند؛ اگر چه در برخی موارد با یکدیگر اختلاف نظر دارند، با این حال عموماً ظهور او را نوید داده اند، تا حدّى که حتّى شعاع آن در بین مکاتب و اقوام مختلف بشری نیز دیده مى شود.این پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی تنظیم شده است، ظهور منجى ، را به عنوان باور مشترک ادیان و مکاتب مورد بررسی قرار داده و به این نتیحه رسیده است که یهودیان با امید به ظهور ماشیح، روزگار مى گذرانند. مسیحیان نیز بر این باورند که عاقبت، عیسى به زمین باز خواهد گشت و آسایش و بهره مندى را به ارمغان خواهد آورد. در اسلام نیز عقیده به ظهور منجى بزرگ آسمانى، به صورت گسترده اى عنوان گردیده است.
سنجش اخلاقی انصاف مدارانه داوری پیش از رسیدگی های شبه قضایی در نظام حقوقی ایران با تاکید بر اصول دادرسی منصفانه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نهاد داوری به عنوان یک روش حل اختلاف مبتنی بر توافق و تراضی طرفین اختلاف ، از قدیم الایام مورد توجه و اقبال مردم قرار داشته است . این سیستم قراردادی موسوم به داوری مردمی دارای امتیازاتی است که آن را نسبت به سایر روش های حل اختلاف ممتاز ساخته است .پراکندگی وتنوع مراجع و همچنین کارکرد آنان امکان تدوین قانون آیین دادرسی اداری واحد که براساس اصول دادرسی منصفانه باشد کار را مشکل می کند، اما ماهیت شبه قضایی و متمایز بودن آنها از محاکم قضایی و حاکمیت اصول حقوقی و اعمال اداری می تواند نقاط اشتراک برای بررسی انجام تحقیق که امکان ایجاد آئین دادرسی واحد و عدم مغایرت با الزامات قانونی وجود دارد. در قضاوت، داوری،رسیدگیهای اداری و به طور کلی هر نوع اقدام حقوقی بر مبنای انصاف، وجدان اخلاقی است که به تشخیص موضوع می پردازد. در مجموع می توان برای اصل انصاف ویژگیهایی چون بی طرفی و نفی جانبداری، نفی غرض ورزی، گوش دادن به حرف طرف مقابل(استماع منصفانه)، انجام وظیفه بدون در نظر گرفتن گرایشهای شخصی و گروهی انجام وظیفه با رعایت صداقت، تقوی و امانتداری و ...را برشمرد. بنابراین سعی داریم به بررسی سنجش اخلاقی انصاف مدارانه داوری پیش از رسیدگی های شبه قضایی در نظام حقوقی ایران با تاکید بر اصول دادرسی منصفانه بپردازیم.
تأثیر آموزش حل مسئله مبتنی بر معنویت بر کیفیت زندگی کاری و خودکارآمدی اجتماعی معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله با هدف بررسی تأثیر آموزش حل مسئله مبتنی بر معنویت بر کیفیت زندگی کاری و خودکارآمدی اجتماعی معلمان متوسطه شهر گرگان انجام شد. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازحیث روش انجام پژوهش، از نوع شبه آزمایشی، طرح پیش آزمون و پس آزمون است. حجم نمونه به روش نمونه گیری تصادفی ساده در دو گروه ۲۰ نفره انتخاب شدند. یک گروه به عنوان گروه آزمایش که پروتکل آموزش حل مسئله مبتنی بر معنویت نوری (۱۳۹۲) در آنها اجرا شد و گروه گواه که آموزش حل مسئله مبتنی بر معنویت درمورد آنها اجرا نشد. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل: الف) برنامه آموزش حل مسئله مبتنی برمعنویت که در پنج جلسه 50 دقیقه ای و در یک ماه برگزار شد، ب) پرسشنامه استاندارد خودکارآمدی اجتماعی اسمیت و بتز (2000)، ج) پرسشنامه کیفیت زندگی کاری والتون (۱۹۷۳) بود. نتایج به دست آمده از تحلیل آماری کواریانس نشان داد: آموزش حل مسئله مبتنی بر معنویت بر کیفیت زندگی کاری و خودکارآمدی اجتماعی معلمان تأثیر معنی داری دارد و ۲1 درصد تفاوت ها در نمرات کیفیت زندگی کاری و خودکارآمدی اجتماعی معلمان مربوط به تأثیر آموزش حل مسئله مبتنی بر معنویت است.
«معانی عامه» از دیدگاه امام خمینی و مصطفی خمینی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
متین سال بیست و دوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۸۶
101 - 120
حوزه های تخصصی:
نظریه «وضع الفاظ برای معانی عامه»، طرحی نفیس در فهم واژگانی از قرآن و روایات است که حمل آن بر معانی ظاهریه امکان پذیر نیست. این نظریه، ضمن برخورداری از مزیت پایبندی به ظواهر، مانع سقوط در دامان تأویلات و مجازات ناروا می شود و می تواند معانی عالیه را بر الفاظ متعارف تحمیل کند. طرفداران این تفکر مدعی هستند که الفاظ برای معانی گسترده تری از آنچه تصور می شود وضع شده اند. معانی نیز مانند جهان هستی، مراتب و لایه هایی زیرین دارد. در میان طرفداران این نظریه، امام خمینی تقریری قابل تأمل از آن ارائه کرده اند، اما در مقابل، مصطفی خمینی این نظریه را قبول ندارد و آن را طرحی ذوقی و بدون پشتوانه برهانی معرفی کرده که در خلط مسائل عرفانی و عرفی ریشه دارد. این جستار، به تبیین و نقد این دو دیدگاه پرداخته و بیان کرده است که هرچند تقریر امام خمینی از نظریه مذکور با چالش های جدی روبه روست، این امر، برخلاف نظر مصطفی خمینی هرگز به معنای سستی و ناراستی اصل نظریه روح معنا نیست.
بررسی نقش عاطفه به عنوان واسط عمل و نظر از منظر ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
حکمت صدرایی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۷)
163 - 173
حوزه های تخصصی:
اینکه ادراکات محض انسان چرا و چگونه به عمل منجر می شوند یکی از مسائل مهم درهر انسانشناسی ای است . به نظر می رسد عواطف انسان به عنوان ادراکاتی که فاعل آنها عقل عملی است می توانند گزینه مناسبی برای توجیه رابطه میان عمل و نظر باشند . ملاصدرا به عنوان یکی از فیلسوفان مکتب ساز در فلسفه اسلامی و فیلسوفی که نگاه جامع نگر به مسایل مختلف دارد ، رابطه میان عمل و نظر و چگونگی حصول فعل از نظر را مورد توجه قرار داده است . با این حال اگر چه با تکیه بر عقل عملی در صدد توجیه این رابطه است ، اما به عاطفه مستقیما توجه نکرده است . اومعتقد است که علاوه بر شناخت محض ، ادراکاتی وجود دارد که لذت و الم هستند . این ادراکات حاصل شناسایی ملایمت یا عدم ملایمت پدیده ها بانفس هستند و به همین دلیل ادراک محض را به عمل منتهی میکنند . حالات عاطفی یا نوعی لذت هستند و یا نوعی الم به حساب می آیند . پس عواطف واسط عمل و نظر هستند. از آنجا که عواطف شناختی – ارزشی بوده و متناسب با باورها و اهداف ما شکل میگیرند ، هم میتوانند افعالی را رقم بزنند که باطبع حیوانی متناسب است و هم افعالی که با طبع انسانی ما هماهنگی داشته و از اهداف و غایات والای ما ناشی شده است . پس اگرچه عواطف اموری شناختی هستند و همه انسانها از آنها بهره مند هستند ، اما لزوما اختیاری و معقول نیستند .
پیوند اسماء الهی در فواصل آیات، با مضامین و غرض سوره احزاب(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
پژوهش های قرآنی سال بیست و پنجم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۹۵)
127 - 149
حوزه های تخصصی:
تحلیل اسماء به کار رفته در فواصل آیات از جمله مباحث مهم تفسیری است. قرآن پژوهان، با اعتقاد به توقیفی بودن چینش کلمات وآیات، اسماء مذکور در پایان آیات را بررسی نموده، تا ضمن فهم دقیق آنها؛ به ارتباطشان با محتوای آیات و غرض سوره دست یابند. این پژوهش، با رویکردی تحلیلی، با تکیه برمتون تفسیری و کتب لغت، به دنبال تبیین نحوه ارتباط اسماء الحسنای پایان آیات با مضامین و غرض سوره احزاب می باشد. یافته ها نشان می دهد که این ارتباطِ نظام مند، علاوه بر خود آیه، با آیات قبل و بعد مرتبط بوده، به گونه ای که با حذف آنها، یا جانشین کردن اسامی دیگر، در معنا و غرض آیه اضطراب ایجاد شده و از رونق بلاغت آیات کاسته می شود. پربسامدترین دلایل آن نیز تعلیل، تکمیل، تهدید، تأکید و تمهید برای احکام جدید بوده است. همچنین بررسی این اسماء، قرینه قابل اطمینانی برای کشف و تثبیت غرض سوره خواهد بود.
چگونگی ساخت و کاربست تصاویر سیاقی در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تصویر آفرینی، شیوه ای بلاغی و هنرمندانه برای بیان مطالب است که در متون گوناگون از آن استفاده می شود. آفرینش هنری یکی از شیوه های تأثیرگذار در انتقال مطالب بشمار می آید. عمده پژوهش های صورت گرفته در این زمینه عمدتاً به تصاویر مفرد و چگونگی ساخت آن منحصر شده و این در حالی است که به نظر می رسد این امکان وجود دارد که تصاویر مفرد ارتقاء یابند و از برساخت چند تصویرمفرد کنار هم یک تصویر سیاقی و کلان به وجود آید. در این پژوهش کوشش بر آن بوده که به این سؤالات پاسخ داده شود که تصاویر سیاقی در قرآن چگونه ساخته می شوند و تصاویر برساخته در انتقال مفاهیم چه تأثیری دارند؟ بررسی نمونه های مختلف نشان می دهد که سه گونه ساخت برای تصاویرسیاقی در قرآن محتمل است: تصاویر برساخته در یک آیه، تصاویر برساخته در چند آیه متوالی و تصاویر برساخته در چند آیه غیر متوالی. در این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی، جوانب گوناگون ساخت تصاویرسیاقی در قرآن موردمطالعه قرارگرفته است. نخست تصویر موجود در هر یک از هم بافت ها بررسی شده و سپس با تکیه بر تحلیل داده ها این کوشش انجام شده است که مشخص شود از کنار هم قرار گرفتن دو یا چند تصویر مفرد چگونه یک تصویر سیاقی کلان ساخته می شود.
جایگاه «زمان و مکان» در سیره امام حسن عسکری(ع) از «منش فرازمانی» تا «سیره عصری»
منبع:
سیره پژوهی اهل بیت سال ششم پاایز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۱
37 - 55
حوزه های تخصصی:
ساخت سامرا و انتقال پایتخت خلافت عباسی از بغداد به سامرا در حدود سال 223، موجب شد تا ترکیب جمعیتی و بافتار فکری آن از دیگر شهرهای جهان اسلام متفاوت شود. حکومت نظامیان ترک تبار، رسمی شدن جریان اهل حدیث و وجود سنت های بنی هاشمی از عوامل اصلی تشکیل دهنده بافتار فکری و فرهنگی شهر سامرا بود. بر این اساس این پرسش مطرح می شود که حضور امام حسن عسکری(ع) در این شهر، چه تأثیری بر سیره سیاسی- اجتماعی ایشان داشت؟ این پژوهش بر اساس نظریه تأثیر زمان و مکان بر سبک زندگی به بررسی سیره آن حضرت پرداخته و نشان داده است که شرایط فکری و فرهنگی سامرا موجب شده تا زندگی امام حسن(ع) در دو بعد «فرازمانی» و «عصری» نمود پیدا کند. در بعد «فرازمانی»، نشان داده شد که امام در اموری مانند سیره عبادی مانند امامان پیشین رفتار کردند اما در بعد «عصری»، رفتار ایشان در اثر عناصر زمان و مکان دچار دگرگونی شده است.
مقابله موثر حاکمیت با بحرانهای امنیتی از دیدگاه امام علی (ع) در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف نشان دادن تدابیر امام علی (ع) در مقابله با بحران های امنیتی تلاش می کند تا به سوال «مدل مقابله امام علی (ع) با بحران های امنیتی با تأکید بر متن نهج البلاغه چگونه است؟» پاسخ دهد. برای یافتن پاسخ این پرسش، ابتدا داده ها با روش کتابخانه ای از متن نهج البلاغه گردآوری شد. سپس با استفاده از روش تحقیق داده بنیاد و اجرای مراحل مختلف کدگذاری آن، 44 مقوله به دست آمد. سپس، مقوله ها حول محور مقوله محوری به هم مرتبط شد و نهایت در یک مدل درآمد. یافته های این تحقیق نشان می دهد که حضرت عواملی مانند صدمه دیدن اخلاق و دین و اقتصاد، ناکارآمدی، فساد، شبهات، تضعیف پایگاه مردمی حکومت و تلاش دشمنان را علل پیدایش بحران های امنیتی می داند که برای مهار آن حکومت باید راهبردهایی را اتخاذ کند که در آن با تکیه بر دین اصلاحات در حکومت و جامعه صورت گیرد. رفتار کارگزاران کنترل شود و نظام سیاسی تحت رهبری واحد برای ایجاد صلح پایدار و حفظ یکپارچگی و کارآمدی تلاش کند. در عین حال، خود را ملزم به پاسخگویی و شفاف سازی با مردم بداند و با انجام درست وظایف و شایسته سالاری به رشد و توسعه و جلب رضایت عمومی توجه کند. در این میان ضمن آموزش و انذار مردم، با تبلیغات مستمر و روشنگری جامعه را آگاه نماید تا برای مقابله با بحران آماده شوند. اگر کار به رویاریی رسید به صورت پلکانی و مرحله به مرحله عمل کند و در نهایت دشمنان و خائنان را مجازات نماید. حکومت موظف است در تمامی این موارد اخلاق مداری و دینداری را سرلوحه خود قرار دهد.
طراحی و اعتبارسنجی برنامه درسی «تربیت کودک از دیدگاه اسلام و روان شناسی» به عنوان درس عمومی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
مطالعه حاضر با هدف طراحی و اعتبارسنجی برنامه درسی «تربیت کودک از دیدگاه اسلام و روان شناسی» به عنوان یکی از دروس عمومی، انجام گرفت. روش تحقیق از نوع طرح آمیخته اکتشافی (کیفی کمّی) است. در مرحله کیفی، پس از بررسی اسناد علمی و مصاحبه با صاحب نظران، کدهای محوری و گویه های مربوط به عناصر هدف، محتوا، روش تدریس و روش ارزشیابی برنامه درسی پیشنهادی، با روش تحلیل محتوا استخراج گردید و مبنای تدوین پرسش نامه محقق ساخته شد. در مرحله کمّی و با روش توصیفی پیمایشی، جهت اعتبارسنجی برنامه درسی با الگوی مبتنی بر نظر خبرگان آیزنر، پرسش نامه توسط بیست متخصص (استادان علوم تربیتی، روان شناسی و معارف اسلامی) در دانشگاه یزد تکمیل شد. داده های پرسش نامه، با آزمون تحلیل واریانس رتبه ای فریدمن تحلیل شد. یافته ها نشان داد که اعتبار برنامه درسی طراحی شده توسط متخصصان، به دلیل اتخاذ رویکرد بین رشته ای، و لزوم بازنگری اساسی و نوآوری در دروس عمومی تأیید شد.
تبعات و آثار اجتماعی اصل منع توقف اجرای احکام مدنی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اجرای حکم، ادامه ی مرحله دادرسی است؛ لذا توقف بی مورد آن، نقض غرض قانون گذار و عقل سلیم است؛ و نتیجه ای جز بی نظمی و هرج ومرج در جامعه نخواهد داشت. بر این اساس عدم وقفه در اجرای حکم در حقوق ایران با تصریح در مواد قانونی به عنوان یک اصل پذیرفته شده است. قلمرو این اصل، ازلحاظ زمانی بعد از قطعیت حکم و ابلاغ دادنامه تا اجرای کامل حکم و خاتمه ی عملیات اجرایی می باشد و ازلحاظ موضوعی نیز شامل احکام مدنی صادره از محاکم دادگستری یا مراجع دیگر که دارای خصیصه مدنی هستند، می شود. قرارها مشمول موضوع نیست مگر، قرارهای لازم الاجرا، مانند دستور موقت و تأمین خواسته. آثار اصل نسبت به طرفین اجراییه، اشخاص ثالث، مسئولین و مأمورین و قضات اجرای احکام می باشد، که در قوانین متعدد با ضمانت اجرای کیفری و مسئولیت مدنی بیان گردیده است. از فواید اصل، سرعت در اجرای حکم و مؤثر ساختن آن، با رعایت احترام به تراضی طرفین اجراییه و احترام به نظر محکوم له و رعایت غبطه و صلاح محکوم علیه است
نقد و بررسی رابطه عقل و دین از دیدگاه میرزامهدی اصفهانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ارتباط عقل و دین یکی از بحث انگیزترین مسائل فلسفی و کلامی است و قدمتی طولانی دارد. اهمیت این مسئله، آن را به یکی از موضوعات مهم فلسفه دین معاصر تبدیل کرده است. سؤال این است که آیا برای شناخت دین، استفاده از وحی کفایت می کند یا به کارگیری عقل نیز ضرورت دارد؟ برخی پذیرش و شناخت دین، تدین و ایمان را بدون توجه به عقل، غیرممکن می دانند؛ اما گروهی دیگر، عقل گرایی را موجب به خطر افتادن تدین و ایمان، و التقاط در دین معرفی می کنند. این نوشتار به روش تحلیلی توصیفی به بررسی دیدگاه میرزامهدی اصفهانی در این زمینه می پردازد که جزو دسته اخیر است. هرچند ایشان استدلال هایی با صورت منطقی برای اثبات خداوند ارائه نموده است، اما شناخت وجود و اوصاف خداوند با عقل و علوم ظلمانی بشر را غیرممکن می داند. همین امر بشر را نیازمند راهنمای غیبی می کند و وجود دین وحیانی را ضرورت می بخشد. این اندیشه مبتلا به مشکل دور در استدلال بوده و اثبات حجیت و عصمت کلام خداوند، نبی و امام، محتاج عقل است.