فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶٬۰۰۱ تا ۶٬۰۲۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
حوزه های تخصصی:
دعای ندبه
منبع:
موعود ۱۳۷۶ شماره ۵
حوزه های تخصصی:
معناشناسی واژه «مرض» در قرآن برپایه روابط هم نشینی
حوزه های تخصصی:
ماده «مرض» یکی از واژگان قرآنی است که در قرآن 13 مرتبه به کار رفته و در همه موارد با کلمه «قلب» در قالب «فی قلوبهم مرض» هم نشین شده است. این پژوهش با روش معناشناسی که نگاه تحلیلی و دقیق به متن است، به تبیین معنای «مرض» و استخراج مؤلّفه های معنایی آن از قرآن پرداخته است. بررسی هم نشین ها و تحلیل محتوی و سیاق آیاتی که واژه «مرض» در آ نها استعمال شده است، نشان می دهد که واژه مرض جانشین و مترادف واژه نفاق نیست؛ بلکه این کلمه در کاربرد قرآنی در مقابل کلمه «سلیم» قرار گرفته و به معنای اعتقاد و ایمان سطحی، سست و ضعیف است. بنابراین می توان گفت که مفهوم قرآنی واژه «مرض»، تاریکی و ظلمتی است که در اثر ایمان ضعیف در قلب گروهی افراد در میان مسلمانان به وجود می آید.
حراست بیت المال از دیدگاه علوى
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و حکومت
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی حکومت اسلامی وظایف و اختیارات داخلی
تحقیق در متن و اسناد حدیث «انّ الله خلق آدم علی صورته» و نقد دیدگاه ابن عربی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
حدیث «انّ الله خلق آدم علی صورته»، ازجمله مستندات صوفیّه و عرفا است؛ چنانکه بارها مورد استناد مدوّن اصلی عرفان نظری، یعنی «ابن عربی» قرار گرفته است. او در مهمترین اثر خویش، یعنی «الفتوحات المکیّه» تلاش کرده تا این روایت را هماهنگ با نظریه ی وحدت وجود نشان دهد؛ ازاین رو آن را در موضوعاتِ گوناگونِ مربوط به نظریه ی مزبور مطرح کرده است. ابن عربی قائل است که ضمیر«ها» در «صورته» به خداوند برمی گردد؛ به همین جهت تمام توضیحات وی درباره ی این حدیث، مبتنی بر خلق انسان بر صورت خداوند است. حال آنکه با توجّه به شأن صدور این حدیث که در منابع کهن و معتبر ثبت و ضبط شده است، نمی توان ضمیر را به خداوند ارجاع داد؛ چنانکه توضیحات دانشمندان بزرگ درباره ی این حدیث، گویای آن است که ضمیر، به خداوند برنمی گردد. افزون بر آنکه مدلول آیات و روایات، تطبیق حدیث مذکور را با نظریه ی وحدت وجود، به چالش می کشد.
خودکنترلی در نظام کنترل و نظارت اسلامی
حوزه های تخصصی:
کنترل و نظارت همواره جزء اصول و وظایف اساسی مدیریت بوده است که ارتباط تنگاتنگ با سایر اصول و وظایف مدیریت دارد به طوری که ناکامی در آن برابر با ناکامی در مدیریت می باشد و از طرف دیگر سیستم اداره جامعه (یک سازمان) شامل اجزاء مختلفی می باشد که موفقیت آن بستگی به هماهنگی این اجزاء از جمله نظام کنترل و نظارت می باشد لذا در یک جامعه اسلامی که می خواهد بر اساس مبانی و ارزش های اسلامی و در جهت تحقق اهداف اسلامی پایه گذاری شود باید نظام های کنترلی آن نیز با این ارزش ها و اهداف هماهنگی داشته باشد و در این چارچوب اعتقادی و ارزشی طراحی شود. از این رو این تحقیق تلاشی است در جهت بیان نظام ارزشی و راهکارهای مورد نظر اسلام در زمینه تحقق خودکنترلی بعنوان بخشی از نظام کنترل که اهمیت ویژه ای در نظریه های مدیریت یافته است.
روش شناسى زبان عرفان و عارفان مسیحى(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
معرفت ۱۳۸۶ شماره ۱۱۳
حوزه های تخصصی:
گاه شمارى دوازده حیوانى و کاربرد آن در آثار تاریخى(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
با چه کسى دوستى کنیم (2)
واکاوی واژه سفیه در آیه «وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَکُمُ الَّتی جَعَلَ اللَّهُ لَکُمْ قِیاما»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ازجمله آیاتی که به عنوان دستاویزی برای مخالفان اسلام و مدعیان دفاع از حقوق زنان جهت شبهه پراکنی قرار گرفته آیه: « وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَکُمُ الَّتی جَعَلَ اللَّهُ لَکُمْ قِیاما » است. موضوع این آیه ندادن اموال خویش به سفیهان است. مفسران در بیان چیستی مصداق سفیه در تفسیر آیه، تلاش هایی نموده اند اما با توجه به اقوال تفسیری صحابه و تابعین، برخی مفسران موفق عمل نکرده اند و همین امر سبب شده تا مخالفان، زن را مصداق سفها در آیه دانسته و از این طریق به اسلام طعنه زنند. بر اساس تحقیق انجام شده در این زمینه می توان گفت: با توجه به سیاق آیات، معنای لغوی «سفه» و کاربرد این واژه در قرآن و روایات مربوطه، سفیه در آیه شریفه دارای معنای عام بوده و هر فرد کم خرد و غیر رشید اعم از زن و مرد و کودک را شامل می شود. این مقاله ضمن گزارش و نقد دیدگاه های مفسران، در صدد پاسخگویی به شبهه مذکور و ارائه نظر صحیح است.
تفسیر سوره علق در بستر تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
از آنجا که قران به زبان عربی در زمان پیامبر ص و در عربستان نازل شده و مخاطب آن نخست اعراب بوده اند ضروری است به منظور فهم صائب و دقیق آیاتش آن را در همان بستر و فضایی که نزول یافته و فهم و تفسیر کرد یکی از سوره هایی که از آن به سبب عدم توجه به شرایط و فضای نزولش برداشتها و تفسیرهایمتفاوت و نامنقحی بعمل امده سوره علق است در این مقاله سعی شده است با نشان دادن قرائن و شواهد تاریخی و با تکیه بر قواعد زبان شناختی تفسیر یکپارچه و روشنی از سوره علق به دست داده شود نزول سوره علق به طور دفعی بوده و زمانی نازل شده است که مدتی از بعثت پیامبر اسلام ص گذشته و سراسر سوره ناظر به مزاحمت ابوجهل رئیس مکیان و نسبت به نمازگزاردن رسول خدا ص در کنار خانه کعبه در اوایل بعثت بوده است خداوند در این سوره ضمن فرمان دادن به پیامبر ص به ادامه برگزاری نماز درمسجد الحرام ابوجهل را تهدید می کند که اگر از مزاحمتش بازنایستد او را عذاب خواهد کرد
متدلوژى سیاست نامه نویسى(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
علوم سیاسى ۱۳۸۳ شماره ۲۸
حوزه های تخصصی:
سیاست نامه نویسى شیوهاى است که به وسیله آن راهها و شیوههاى حفظ اقتدار و مشروعیت قدرت سیاسى ارائه مىشود. در آن هم راهها و ابزارها و شیوهها شناسایى شده و به حاکم و سلطان ارائه مىشود و هم آنچه به تضعیف یا از بین رفتن قدرت منجر مىشود تحت عنوان آفات قدرت سیاسى به حاکم یادآورى مىشود تا قدرت حاکم هرچه بیشتر نزد مردم توجیهپذیر شود؛ بنابراین کانون تفسیر سیاست نامه نویسان، قدرت حاکم است. اینان تفاسیر و توجیهات خود را مبتنى بر اصولى چون توأمانى دین و سیاست، عدالت، اخلاق و دین، تجربیات پیشینیان و پند و حکمت قرار مىدادند. آنچه سیاست نویسان را در روش خود از دیگران متمایز مىکرد، توجیه واقعیتهاى سیاسى - اجتماعى زمانه و تجربه گذشتگان بود.
بررسی برخی رفتارهای حاکم بر جزیرة العرب پیش از اسلام
حوزه های تخصصی:
جاهلیت اصطلاحی است که در دوران اسلامی، برای شناسایی عصر پیش از اسلام ابداع گردیده است. درباره ی واژه ی جاهلیت تفسیرهای مختلفی وجود دارد و آن را از منظرها و رویکردهای متفاوتی، می توان مورد بحث و بررسی قرار داد. جاهلیت مربوط به زمان و مکان خاصی نیست اما از آن جایی که جاهلیت اصطلاحی قرآنی و دینی است و اشاره به نوعی از ویژگی های اخلاقی و اعتقادی در تاریخ پیش از اسلام عربستان دارد؛ برخی از مورخین و پژوهشگران این واژه را برای اشاره به جامعه ی عربستان پیش از اسلام به کار می برند. جاهلیت به معنای نادانی و بی دانشی نیست؛ بلکه به این معناست که مردم پیش از اسلام از مکارم اخلاقی، بهره ا ی کامل نداشتند و زندگی آن ها در بت پرستی، جنگ های قبیله ای، تکبر و تفاخر، خرافه گویی و... خلاصه شده بود. با توجه به اهمّیتِ شناختِ اخلاق و آداب جاهلیِ مردم جزیرة العرب قبل از اسلام، جهت درک و تبیین نهضت پیامبر اکرم (ص) در ایجاد تغییر و تحول در ساختارهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی جامعه، نگارنده در این مقاله بر آن است با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی برخی رفتارهای جاهلی حاکم بر جزیرة العرب پیش از اسلام بپردازد.
تحلیل محتوای کتب هدیه های آسمانی دوره دوم ابتدایی بر اساس مؤلفه های تربیت اخلاقی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش، تحلیل محتوای کتاب های هدیه های آسمانی پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی، از لحاظ میزان توجه به مؤلفه های تربیت اخلاقی می باشد. در این پژوهش، از روش تحلیل محتوای کیفی قیاسی برای مشخص کردن مؤلفه های تربیت اخلاقی و سپس، میزان توجه به این مؤلفه ها در کتاب های هدیه های آسمانی دوره دوم ابتدایی استفاده شده است. بدین منظور، واحد تحلیل تمامی متون، تصاویر و فعالیت ها می باشد. ابزار تحلیل محتوا، چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته، با توجه به مرحله اول پژوهش بود. روایی ابزار پژوهش، با توجه به صاحب نظران این حوزه به دست آمد. همچنین، پایایی ابزار به وسیله فرمول ویلیام اسکات محاسبه که ضریب توافق 86/0 را نشان داد. یافته ها حاکی از این است که به طور نامتعادل به این مؤلفه ها در کتاب های پایه های مذکور پرداخته شده است. آموزش همکاری و راهکارهای حفظ دوستی، دارای بیشترین فراوانی و آموزش به کارگیری معیارهای عقلانی و دینی در ارزیابی و توانایی تصمیم گیری، در موقعیت های اخلاقی دارای کمترین فراوانی می باشد. بنابراین، لزوم توجه متوازن به این مؤلفه ها در کتاب های هدیه های آسمانی ضرورت دارد.
نقد قرائت سریانی- آرامی لوکزنبرگ از آیه 24 سوره مریم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مفسران مسلمان در تفسیر آیه «فَناداها مِنْ تَحْتِها أَلاَّ تَحْزَنی قَدْ جَعَلَ رَبُّکِ تَحْتَکِ سَرِیًّا» (مریم، 24)، عبارات «تَحْتِها» و «تَحتَکِ» را به معنای «زیر پای مریم» و واژه «سَرِیًّا» را عمدتاً به معنای «جوی آب» و برخی به «عیسی» تفسیر کرده و در نتیجه، این آیه را چنین معنا کرده اند: «پس عیسی مادرش را از زیر پای او ندا که: اندوهگین مباش؛ همانا پروردگار تو زیر پایت جوی آبی پدید آورده است.» کریستف لوکزنبرگ در کتاب ""قرائت سریانی-آرامی از قرآن""، این دو را دارای اصلی سریانی دانسته، اوّلی را به معنای «هنگام زایمان» و دوّمی را به «حلال زاده» معنا کرده است. از نظر وی، این آیه را باید چنین معنا کرد: «پس، هنگام زایمان او [فرشته ] مریم را ندا داد که: غم مدار، پروردگارت زایمان تو را حلال (مشروع) دانسته است» در این مقاله با بررسی این واژه ها از نظر زبان شناسی تاریخی تطبیقیِ عربی- سریانی، دیدگاه لوکزنبرگ مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. نویسندگان، با بررسی معاجم سریانی، به این نتیجه دست یافته اند که برداشتهای آقای لوکزنبرگ در تفسیر واژگان یاد شده، گزینشی و غیر دقیق است. از این رو، حتی مطابق منابع سریانی نیز دیدگاه مفسران مسلمان بر دیدگاه لوکزنبرگ ارجحیت دارد.
طبقات اجتماعی در عصر امویان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
طبقات اجتماعی،نقش عمده ای در حوزه های مختلف زندگی ایفا می کنند.چگونگی تعامل و جایگاه واقعی در هرکدام می تواند به ترقی و تعالی جامعه کمک کند یابرعکس،موجبات شماری از ناهنجاری ها و بی ثباتی در حوزه های فرهنگ،سیاست ،اقتصادو ...را فراهم سازد.حضور طبقات مختلف اجتماعی در جوامع اسلامی صدر اسلام ،واقعیتی انکار ناپذیر است که هرچند به موجب تعالیم دینی،احدی را بردیگری امتیازی نیست مگر به تقوا،اما همین طبقات هم به توسعه و ترقی تمدن شکوهمند اسلامی مددرسانده و هم در برخی دوره ها جامعه را به مرز بی ثباتی و آشوب کشانده اند.این پژوهش به بررسی طبقات اجتماعی صدر اسلام خصوصا روزگار امویان می پردازد و به طور مشخص از چهار طبقه اشراف،آزادگان،موالی و بردگان سخن می گوید؛ضمن آن که پایگاه اجتماعی هر یک از این طبقات را درجامعه اسلامی آن روزگار نمودار می سازد.
دلایل و شواهد قرآنی بر تجرد عقلی روح در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
متفکران آرای مختلفی دربارة حقیقت انسان دارند. برخی از آنان حقیقت انسان را جسم ظاهری او دانسته اند و برخی دیگر علاوه بر بدن ظاهری، به حقیقت دیگری باور داشته اند. در اینکه این حقیقت دیگر چیست، در میان دانشمندان اختلاف نظر وسیعی دیده می شود. برخی این حقیقت دوم را نیز امری مادی و در داخل بدن دانسته اند و برخی دیگر آن را امری مجرد از ماده انگاشته اند. برای اثبات تجرد روح هم از روش عقلی و هم از روش نقلی استفاده شده است. در روش نقلی چند آیة معروف مورد استناد قرار گرفته است. به نظر می رسد می توان برای این منظور از آیات دیگری نیز بهره برد. در این پژوهش، تلاش ما این بوده است که با مراجعه به آیات قرآن و با توجه به ویژگی هایی که قرآن برای انسان ذکر کرده است، وجود ساحت عقلی مجرد از ماده را دست کم برای برخی از انسان ها اثبات کنیم. در این راستا به شواهد و ادله ای پرداخته ایم که از این منظر کمتر مورد توجه بوده اند.