درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۴٬۴۴۱ تا ۱۴٬۴۶۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
۱۴۴۴۱.

فراطبیعت باوریِ ترکیبی کاتینگهام و نقش آن در معناداری زندگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های علم و دین سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 119-148

کلید واژه ها: کاتینگهام معنای زندگی فراطبیعت گرایی ترکیبی خدامحوری جاودانگی روح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۲ تعداد دانلود : ۳۷۴
نوشتار حاضر در صدد است تأثیر عوامل فراطبیعی در معناداری زندگی را بر اساس دیدگاه جان کاتینگهام تبیین نماید. در این راستا ابتدا رویکردهای سه گانه ی «طبیعت گرایی، ناطبیعت گرایی، فراطبیعت گرایی» که ناظر به نظریه های معنای زندگی (هدف، ارزش، کارکرد) هستند تبیین شده و سپس به نقد و بررسی دیدگاه کاتینگهام در باب معنای زندگی پرداخته می شود. کاتینگهام خدا و جاودانگی روح را به عنوان دو عامل فراطبیعی در معنابخشی به زندگی لحاظ می کند. وی «هنجارهای تغییرناپذیر اخلاقی» را درباره ی عامل خدامحوری و استناد به مؤلفه ی «موفقیّت» را درباره ی جاودانگی روح به عنوان دو دلیل برای مبنای تأیید خویش قرار می دهد. او در دلیلی که برای دیدگاه خدامحوری ارائه می دهد به تبعیت از دیدگاه فراطبیعت گرایی، نقش خدا را در معناداری، نه به صورت تشریعی و در قالب «امر و نهی الهی» محض، بلکه به صورت تکوینی و در قالب «قانون طبیعی» بیان می کند. از این روی می توان دیدگاه های اختصاصی کاتینگهام در باب معنای زندگی را به قرار زیر معرفی نمود: الف) تفسیر معنا به «هدفِ ارزشمند»، ب) بهره گیری از نظریه ی قانون طبیعی برای معنادار کردن زندگی، ج)پذیرش فراطبیعت باوریِ ترکیبی.
۱۴۴۴۲.

بررسی امکان تحقق عرفان شیعه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: حکمت اسراء بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۱ 47 - 69

کلید واژه ها: عرفان اسلامی عرفان شیعه ذات گرایی ساخت گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۷ تعداد دانلود : ۲۲۸
این مقاله به این پرسش پاسخ می دهد که آیا عرفان شیعه امکان تحقق دارد یا نه. می توان از سه معنای عرفان شیعه بحث کرد: عرفان شیعه به معنای عرفان شیعیان؛ عرفان شیعه به معنای مجموعه ای از تفاسیر شیعی از انگاره های عرفانی یا علم عرفان شیعی؛ عرفان شیعه به معنای وجدانیات و یافته های معنوی منطبق بر ذهنیت شیعی. دو معنای نخستِ عرفان شیعه محقق است. به گواه تاریخ، شیعیان زیادی اهل سلوک معنوی، مشاهدات، مکاشفات و نیز آثاری درباره ابعاد علمی عرفان بوده اند. تفسیر آموزه ها و تجربیات عرفانی بر مبنای معتقدات شیعه نیز محقق است؛ به ویژه در مسئله ولایت و خاتمیت آن (در طول تاریخ مجموعه های فراوانی از این مباحثات را در نصوص و آثار می توان یافت). بحث درباره معنای سوم عرفان شیعه (تجربه عرفانی شیعی) منوط به موضع گیری ذات گرایانه یا ساخت گرایانه درباره ماهیت تجربه عرفانی است.
۱۴۴۴۳.

روش شناسی پژوهش های آمیخته؛ رویکردی نو، کاربردی و ارزشمند

نویسنده:
منبع: عیار پژوهش در علوم انسانی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 81-92

کلید واژه ها: روش پژوهش آمیخته روش پژوهش درهم تنیده روش پژوهش اکتشافی روش تشریحی (تبیینی)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۵ تعداد دانلود : ۴۰۷
هدف پژوهش، تبیین و تحلیل روش شناسی پژوهش های آمیخته، رویکردی نو، کاربردی و ارزشمند در یک بازآرایی فرا تحلیلی است. پژوهشگران در جریان پژوهشی، بسیاری اوقات از روش کمّی استفاده می کنند؛ گاهی هم از روش کیفی. اما گاهی اوقات، ترکیبی از روش کمّی و کیفی را مورد استفاده قرار می دهند. به این پژوهش ها، روش پژوهش «آمیخته» گفته می شود. روش این پژوهش، کیفی فراتحلیلی (آمیخته) است. سه نوع روش پژوهش آمیخته وجود دارد: پژوهش درهم تنیده، پژوهش اکتشافی و پژوهش تشریحی (تبیینی). در این پژوهش، به بررسی پیشینه روش آمیخته و تعریف و تبیین جایگاه آن در مقایسه با سایر روش ها پرداخته و استحقاق و محدودیت های این روش پژوهشی، مورد بازکاوی قرار گرفت.
۱۴۴۴۴.

بررسی ساختار جمله انشایی امر و اغراض آن در سوره مائده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۶ 37 - 60

کلید واژه ها: قرآن انشاء طلبی فعل امر اغراض امر سوره مائده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳ تعداد دانلود : ۷۶
اساساً قرآن کریم دربردارنده عالی ترین معارف و آموزه هایی است که از طریق وحی بر انسان نازل شده است و برای درک مفاهیم آن به علوم گوناگون نیاز است؛ از جمله این علوم، بلاغت است که خود شامل معانی، بیان و بدیع است؛ رعایت هر کدام از این موارد سبب زیبایی کلام و تأثیر بیش تر بر مخاطب می شود. جمله در علم معانی به خبر و انشاء تقسیم می شود که کشف معانی ثانویه بر عهده علم معانی است. این پژوهش به روش تحلیلی و توصیفی به بررسی جمله انشایی طلبی امر در سوره مائده می پردازد و اغراض ثانویه آن را در ضمن آیات بیان می کند ضمن آنکه به دنبال پاسخگویی به این سؤال است: فعل امر به عنوان انشای طلبی در چه معانی دیگری غیر از امر به کار رفته است و نهایتاً این اغراض چه تأثیری بر مخاطب خود می گذارد؟ با بررسی آیات به این نتیجه می رسیم که اسلوب امر، بیش تر مواقع از معنای اصلی خود خارج گردیده است و در معانی همچون تهدید، دعا، تخییر، وجوب، سرزنش، تحقیر و ... به کار رفته است تا مخاطب بعد از کشف مقصود و رسیدن به مراد خود، از لذت بیش تری برخوردار گردد.
۱۴۴۴۵.

از جمادی تا آدمیت (نگاهی به جایگاه آگاهی و ادراک از منظر عرفانی مولانا و پدیدارشناسی مرلوپونتی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۴ بهار ۱۳۹۷ شماره ۵۵ 159 - 174

کلید واژه ها: مولوی مرلوپونتی ادراک پدیدارشناسی تن آگاه مدرک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۵۲
آگاهی و ادراک از جمله مسائلی هستند که از دیرباز مورد بحث و بررسی محققان، فلاسفه و حکما بوده با وجود این که هیچ نظریه مورد اتفاقی درباره آگاهی وجود ندارد، اجماعی گسترده درباره این رأی وجود دارد که تبیین بسنده ای از ابعاد مختلف روحانی و جسمانی انسان مستلزم فهم روشنی از آگاهی و جایگاه آن در هستی و خلقت است، مرلوپونتی با طرح دیدگاه (conscious- bodyبدن/تن- آگاه)، بدن را به عنوان آگاهی پدیدارشناسی معرفی می کند و نه صرفاً به عنوان جسم دارای امتداد، از این رو بدن خودِ آگاهی است نه واسطه آگاهی و عالم و ظهور آگاهی ما به صورت بدن است؛ یعنی آگاهی بدنمند،طرح چنین مسائلی از دیرباز در عرفان شرق نیز به اشکال گوناگون دیده شده است، اینکه ادراک و آگاهی چگونه وجود مدرِک را دستخوش تغییر و دگرگونی قرار می دهنداز جمله در اشعار مولانا عارف بزرگ اسلامی نیز این سیر تحول مشهود است،به عبارت دیگر،بانگاهی نو به متون عرفانی کلاسیک چون مولانا،بسیاری ازنظریه های مدرن را می توان بررسی کرد؛به عبارت دیگر، نمود نظریه های مدرن را درمتون کلاسیک نشان داد وبه تازگی ها در آن دست یافت، نگارنده در پژوهش حاضر به روش پژوهشی توصیفی- تحلیلی ازنوع کیفی،در نظر دارد با طرح مسأله آگاهی و ادراک از منظراین دو عارف و فیلسوف، به تبیین دیدگاه های آنان پرداخته و وجوه شباهت و افتراق آنان را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد
۱۴۴۴۶.

نمود عینی عرفان و وحدت وجود در باغ ایرانی(موردمطالعه باغ تخت شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۴ بهار ۱۳۹۷ شماره ۵۵

کلید واژه ها: عرفان اسلامی وحدت وجود باغ اشراق باغ تخت شیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۶۱
سالک راه حقیقت کسی جز هنرمند نمی تواند باشد کسی که عین الحال است و بهره مند از معرفت و شهود باطنی که از دل به جان راه می یابد و رهنمائی طریقت او در هستی است، هنرمند(معمار) کسی است که با دست یافتن به شهود عالم مثال را در طرح خود می آفریند و نمود واقعی وجاوید وحدت وجود و کلمه الله را در بستر طبیعت به اجرا در می آورد،در هیچ کدام از متون، از عرفان هنرمند کسی سخن نرانده است در صورتی که تنها هنرمند است که می تواند نمود عینی و صورت واقعی حقیقت ازلی را آشکار سازد، تعریف باغ تخت شکل همان است شور همان،ولی عشق در آستین الهی است عشقی ازلی که بر دل معمار می نشیند تا با تکیه بر معرفت اندوخته دست در قلم تدبیر برده و به طرح ختم شود، معمار ایرانی با دست بردن به این عشق تمثیلی از یک بهشت برین را در عالم ناسوت پدید آورده است، ریشه یابی باغ و تبیین ساختاری و محتوایی باغ به لحاظ الگویی از چهار باغ و تفکری که در این زمینه به عنوان نماد و شکل مطرح شده در داخل مقاله بدان پرداخته ایم، این مقاله بابررسی عرفان اسلامی علی الخصوص دیدگاه اشراقیون (شیخ شهاب الدین سهروردیالف) سعی درایجاد رابطه ای معقول ومنطقی بامباحث عرفان اسلامی دارد تا تأثیر نگاه فلسفه اسلامی به شکل عینی در بعد معماری نگاشته گردد، با اشاره به تاریخچه باغ و ساختار الگویی باغ سعی در تبیین و بازشناسی عرفان اسلامی بر طراحی باخ تخت را داریم تا به نحوی هم از لحاظ مورفولوژیب (ریخت شناسی) و معناگرایانه به ایراد و اثبات گفته های خود برآییم، فرضیه ای و هدفی که در این مقاله مطرح می باشد این است که آیا باغ ایرانی می تواند به عنوان بازخورد و ارائه دهنده تفکری ناب از عرفان اسلامی و علی الخصوص وحدت وجود باشد واین که باغ تخت با سه مطبقی که دارد می تواند به عنوان سه سطح از سطوح عرفان مطرح گردد(شریعت، طریقت، حقیقت)، مقاله حاضر به صورت توصیفی تحلیلی سعی در نگارش، تبیین و جریان شناسی روی این موضوع را دارد تا بتواند مبانی و نحله فکری خاصی را در اینجا به رخ بکشد.
۱۴۴۴۷.

بررسی تقدیم واجبِ دارای بدل در مرجحات باب تزاحم و مصادیق فقهی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فقه و اصول سال پنجاهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۱۳
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۱ تعداد دانلود : ۳۲۶
از مرجحات مطرح شده در باب تزاحم این است که واجبی که دارای بدل نیست بر واجب دارای بدل مقدم می گردد. در مورد اثبات این کبرای کلی دلایل و وجوهی در علم اصول مطرح شده است و برای این کبرا و ضابطه کلی، دو مصداق به عنوان تطبیق بر این قاعده بیان شده است. در این جستار با واکاوی چهار دلیل از وجوهی که برای اثبات کبرا بیان شده و سپس بررسی دو مصداقی که مطرح گردیده است، به این نتیجه رسیده ایم که اگر واجب، دارای بدل عرضی باشد، اصلاً تزاحمی پدید نخواهد آمد و موضوعاً از محل بحث خارج است و اگر واجب، دارای بدل طولی باشد، در دو مقام باید بحث شود: الف) در مورد اثبات کبرا در باب مرجحات باب تزاحم باید گفت: این مورد به عنوان ضابطه ای مستقل در مرحجات با تزاحم قابل قبول نیست بلکه باید در هر موردی مسأله به صورت مستقل مورد بررسی قرار گیرد و تمام ادله و وجوهی که برای تقریب این ضابطه کلی بیان شده اند، دچار خدشه هستند. ب) در مورد دوران امر بین طهارت خبثیه و طهارت حدثیه باید گفت: نمی توان به روشنی از ادله استفاده نمود که در طهارت مائیه، قدرت شرعی اخذ گردیده است و لذا نمی توان از باب این ضابطه بر تقدم طهارت خبثیه بر طهارت حدثیه حکم نمود بلکه باید به دلیل دیگری تمسک نمود؛ در مورد دوران امر بین درک تمام نماز با تیمم در وقت و ادراک یک رکعت از نماز با وضو در وقت هم تنها به دلیل آن که درک کردن تمام نماز در وقت اهم است، تیمم کردن بر وضو گرفتن مقدم خواهد بود.
۱۴۴۴۸.

چگونگی مواجهه فقها با اخبار من بلغ و برداشتی نو از این اخبار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فقه و اصول سال پنجاهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۱۳
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۵ تعداد دانلود : ۳۵۴
مشهور در میان فقها آن است که می توان با تکیه بر «اخبار من بلغ» حکم به استحباب اموری کرد که امارات و روایاتی نا معتبر، بر مطلوبیت انجام آن ها دلالت کند. ایشان با بهره گیری از این اخبار با رویکرد فقهی و اصولی، به این نتیجه رسیده اند که آن چه در روایات دلالت کننده بر احکام الزامی، شرط است، در روایات دلالت کننده بر احکام غیر الزامی شرط نیست. این در حالی است که با درنگ در سمت و سو ومفاد این اخبار و بررسی قرائن دیگر، روشن می شود مضامین آن ها، مرتبط با موضوع ثواب و پاداش الهی است و بیشتر صبغه کلامی و اعتقادی دارند و نمی توان آن ها را دلیل بر ملغا بودن شرایط حجیت اخبار دلالت کننده بر مستحبات و فضائل دانست و بر این اساس، فتوا به استحبات (وکراهت) به سان فتوا به وجوب و حرمت، نیازمند دلیل معتبر است.
۱۴۴۴۹.

تحلیل عناصر کارامدی علم فقه (مطالعه موردی، شروط امر به معروف و نهی از منکر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فقه و اصول سال پنجاهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۱۱۴
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۳۰۴
در این مقاله انتقاداتی که از نظر کارآمدی به برخی از آثار فقهی و به طور ویژه به مبحث امر به معروف شده است با مطالعه موردی شروط وجوب امر به معروف و نهی از منکر از قبیل شرط علم به معروف و منکر و توانمندی و مطاع بودن و اشتراط عدم ضرر و احتمال تأثیر و بررسی اشکالات وارد شده بر آن ها مورد بررسی قرار می گیرد و نتایج نامطلوبی که از این گونه نگاه های غیر کاربردی به فقه و دین به بار آمده، مانند صدور احکام غیر قابل اجرا و یا متناقض با یکدیگر که در نتیجه به تعطیلی فرائضی چون امر به معروف و نهی از و منکر انجامیده است ریشه یابی می گردد و راهکارهای لازم برای افزایش جنبه های کاربردی و کارآمد کردن این گونه مباحث فقهی ارائه می شود.
۱۴۴۵۰.

معرفی یک اثر خطی فلسفی از ابن سینا با عنوان «المجالس السبعه فی البدو و الاعاده»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه دینی دوره هجدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۶۸ 125 - 152

کلید واژه ها: ابن سینا عامری المجالس السبعه عقل نفس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۹ تعداد دانلود : ۲۹۵
یکی از آثار خطی ابن سینا، رساله «المجالس السبعه فی البدو و الاعاده» است. ابن سینا در این رساله، در جواب سؤالات ابوالحسن عامری، یکی از مسائل محوری فلسفه؛ یعنی صدور کثرت از وحدت و نیز سیر صعودی خلقت را تبیین کرده است. او معتقد است با افاضه ی أمر از مبدأ اول، عقل ابداع می شود و به واسطه ی عقل، نفس انشاء می شود و از نفس، طبیعت اختراع می شود و از طبیعت در اثر حرکت از نقطه در سه جهت، جسم تحقق پیدا می کند و سیر نزولی خلقت پایان می پذیرد و با اولین ترکیب اجسام، سیر صعودی موجودات آغاز می شود. با تحریک طبیعت درجسم، نبات، حیوان و انسان حاصل می شود. انسان نیز چون نفس ناطقه دارد، در ابتدا به صورت عقل هیولانی بوده و با تکامل عقل به مرحله ای ارتقا می یابد که به همه ی معانی و علوم احاطه پیدا می کند و عقل فعال نامیده می شود. دلایل بسیاری وجود دارد که سندیّت این رساله را مدلّل می کند و هویت سؤال کننده را ابوالحسن عامری معرفی می کند. این مقاله با بررسی سندیت و ارائه گزارش محتوایی رساله، به دنبال معرفی آن به جامعه ی علمی است.
۱۴۴۵۱.

مطالعه تطبیقی مدل های آغاز آفرینش از منظر قرآن و کیهان شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت هایی در علوم قرآن و حدیث سال پنجاهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۰۰
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵۴ تعداد دانلود : ۵۸۱
فرایند آفرینش جهان مادی، ماده نخستین و نقطه آغازین آن از جمله موضوعات کیهان شناسی است که در قرآن مورد توجه ویژه قرار گرفته است. کیهان شناسان نیز فرضیه ها و مدل هایی را در این زمینه ها ارائه داده اند که برخی با شواهد بیشتری همراه شده است. نظریه مهبانگ که از آن با عنوان مدل استاندارد یاد می شود ادعا می کند که جهان مادی از باز شدن انفجار گونه ماده - فضا - زمان از یک نقطه اولیه بوجود آمده است. ذرّه بسیار چگالی، که به صورت آتشگویی وسیع از گازهای بی نهایت چگال و سوزان بود و حدود 7/13 میلیارد سال پیش منفجر شد و انبساط آن به شهادت تغییر مکان سرخ، هنوز ادامه دارد. قرآن کریم با کاربرد، دو واژه رتق و فتق، به مرحله ای از آفرینش اشاره می کند که آسمان ها و زمین بسته بودند و خداوند آن را باز کرده است. هماهنگی بین یافته های دانش نجوم و آیات قرآن در این موضوع می تواند تفسیری بر این موضوع قرآنی باشد و گروهی نیز بر اعجاز نجومی بودن این آیات تاکید دارند.
۱۴۴۵۲.

بررسی تطبیقی خواستگاری در فقه مذاهب خمسه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴۹ 46 - 57

کلید واژه ها: عقد نکاح خطبه خواستگاری تعریض تصریح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۲ تعداد دانلود : ۵۴۰
خواستگاری که شامل مراحل آشنایی و توافقات زوجین قبل از صیغه نکاح است، مقدمه ازدواج محسوب می شود. همان گونه که بر ذی المقدمه (یعنی ازدواج)، حکم شرعی استحباب بار می شود و در بعضی موارد که خوف گناه باشد، حکم وجوب می آید، نسبت به مقدمه (یعنی خواستگاری) هم حکم شرعی وجود دارد. در برخی از موارد خواستگاری حرام است. در مواقعی تنها به نحو تعریض و کنایه جایز است و در بعضی موارد، هم به نحو تعریض و هم به نحو تصریح خواستگاری جایز است. فقهای مذاهب خمسه نسبت به احکام خواستگاری اظهار نظر کرده اند و در مواردی نظرات فقهی با یکدیگر مطابقت دارد. در این مقاله ضمن بررسی نظرات فقهای مذاهب اهل سنت و امامیه، ادله روایی و مستندات فقهی نیز انعکاس می یابد. در بررسی تطبیقی نظرات به این نتیجه می رسیم که خواستگاری از زن صاحب عده رجعیه، به اتفاق مذاهب خمسه حرام است. در عده وفات و عده طلاق بائن، تنها به نحو تعریض و کنایه خواستگاری جایز است. نسبت به عده بائن، قول دیگری از حنفیه و شافعیه نقل شده است که قائل به عدم جواز تعریض هستند. خواستگاری از زنی که به شخص دیگری پاسخ مثبت داده، طبق نظر مذاهب چهارگانه اهل سنت حرام است. در امامیه دو قول وجود دارد: عده ای از فقهای امامیه قائل به حرمت شده اند، اما مطابق قول مشهور امامیه، خواستگاری شخص دوم کراهت دارد. خواستگاری زن از مرد، حالت دیگری است که در شرع منعی برای آن وجود ندارد.
۱۴۴۵۳.

بررسی تطبیقی ایمان از دیدگاه فخرالدین رازی و علامه جوادی آملی

نویسنده:
منبع: مطالعات دین پژوهی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 21 - 30

کلید واژه ها: ایمان کفر فخر رازی علامه جوادی آملی مرتکب کبیره زیادت و نقصان ایمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۲ تعداد دانلود : ۴۲۱
یکی از مسائلی که از دیرباز در میان اندیشمندان مطرح بوده، مسئله ایمان و کفر است. مسئلهای که روشنشدن آن باعث اتحاد و تقریب میان مسلمانان، و عدم شناخت آن موجب تفرقه و جدایى میان آنها خواهد شد. این مقاله، ایمان و کفر را از منظر فخرالدین رازی و علامه جوادی عاملی به روش توصیفی-تطبیقی و به شیوه کتابخانهای-اسنادی بررسی کرده و نقاط توافق و تخالف این دو اندیشه را به دست آورده است. به نظر نگارنده، با وجود تفاوت مذهب فخر رازی و علامه جوادی آملی، این دو در بسیاری از مباحث مربوط به ایمان و کفر مانند تعریف ایمان و کفر، رابطه ایمان و عمل صالح و حکم مرتکب کبیره، توافق داشته و آرای یکسانی را اظهار کردهاند. زیادت و نقصان ایمان، تنها مسئلهای است که فخر رازی و علامه، آرای متفاوتی از آنها ارائه دادهاند.
۱۴۴۵۴.

کرامت زن از دیدگاه اسلام و اسناد بین المللی با تأکید بر اندیشه های امام خمینی

نویسنده:
منبع: الاهیات قرآنی سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۰ 77 - 94

کلید واژه ها: کرامت زن حقوق بشر کرامت ذاتی کرامت اکتسابی امام خمینی (ره)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱۲ تعداد دانلود : ۵۶۶
شناخت کرامت انسان اهمیت بسیار دارد که در دین مقدس اسلام و اسناد بین المللی موضوعیت مربوط به خود را داشته است. در اسلام کرامت جایگاه ویژه ای دارد و با تفکیک کرامت ذاتی و اکتسابی، آن را مورد بررسی قرار داده است، کرامت ذاتی را مختص همه انسان ها اعم از زن و مرد دانسته و برای رسیدن به کرامت اکتسابی یا ارزشی، ملاک را تقوا معرفی کرده و شاخص های آن را در قرآن و روایات تعیین نموده و زن را همانند مرد در رسیدن به مقام انسانیت یکسان دانسته است. در دوران معاصر، برخی از نظام های حقوقی دنیا، از جمله حقوق جهانی بشر، از دیدگاه غرب، کرامت انسانی را در کرامت ذاتی محصور کرده و از کرامت ارزشی سخنی به میان نمی آورند و پیامدهای منفی این تلقی را در جوامع غربی شامل هم جنس گرایی، فحشا و بی بندوباری، از بین رفتن حیا، رکود انسان و ... شاهد هستیم. علاوه بر آن، اعلامیه حقوق بشر اسلام را مورد بررسی قرار داده و سپس جایگاه کرامت زن در اسلام و اسناد بین المللی با تکیه بر رهنمودهای امام خمینی(ره) مورد تحلیل قرارگرفته است. در این مقاله و با مرور بر اسناد بین المللی غرب معاصر با رویکردی تطبیقی به حوزه معنایی موضوع، قلمرو و جایگاه کرامت زن از دیدگاه اسلام و اسناد بین المللی مشخص شده و سپس مقایسه و مقابله گردیده است.
۱۴۴۵۵.

بررسی راه حل های ملاصدرا و پلانتینگا در حل مسئله شر با تکیه بر آیات و روایات

نویسنده:
منبع: الاهیات قرآنی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۱ 77 - 92

کلید واژه ها: خیر و شر ملاصدرا پلانتینگا اصالت وجود قرآن کریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۱ تعداد دانلود : ۳۴۹
ملاصدرا به عنوان یکی از حکیمان متأله در سنت فلسفه اسلامی و پلانتینگا به عنوان فیلسوفی خداباور در ساحت تفکر فلسفه غربی، هرکدام با مبانی و تئوری های خاصی به تحقیق و تدقیق درباره مسئله شر پرداخته اند. ملاصدرا با استفاده از مبانی اصالت وجود و عدمی دانستن شرور، احسن بودن نظام خلقت و غلبه خیرات بر شرور، سعی کرده تا این مشکل را حل نماید. پلانتینگا نیز با دفاع مبتنی بر اختیار، اثبات می کند مسئله شرور با وجود خداوند در تناقض نیست. این دو متفکر علیرغم اعتقاد به اصل وجود خدا و قبول قدرت مطلق، خیریت محض و عالم مطلق بودن خداوند و اختیار انسان، در نهایت خلق شرور در عالم را پذیرفته اند. در پژوهش حاضر تلاش شد تا با استفاده از آیات قرآن کریم و روایات معصومین، راه حل های جدیدی برای رفع معضل شر ارائه و با مهم ترین راه حل های دو فیلسوف مذکور مورد مقایسه قرار گیرد.
۱۴۴۵۶.

مقایسه مفهوم «مرگ» در متون داستانی فلسفه برای کودکان و دیدگاه علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۶

کلید واژه ها: مفهوم مرگ علامه طباطبایی فلسفه برای کودکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۵ تعداد دانلود : ۳۱۱
در پژوهش پیش رو تلاش شده است مفهوم «مرگ» در متون داستانی فلسفه برای کودکان و دیدگاه علامه طباطبایی، با یکدیگر مقایسه شود. برای رسیدن به این هدف از سه روش تحقیقِ تحلیل محتوای کیفی، تحلیل مفهومی و زبانی و تحلیل تطبیقی استفاده شده است و پس از بررسی مفهوم مرگ در سه داستان فلسفی برای کودکان به عنوان نمونه و نظر علامه طباطبایی در این مورد، تفاوت ها و شباهت های آنها در مقولات زیر مقایسه شد: ترس از مرگ، انتقال، میراندن، بهشت و جهنم، ناشناختگی مرگ، آخرین مرحله زندگی بودن، تجسم اعمال، ادامه زندگی در قالب موجودی دیگر، آمادگی برای مرگ، نابودی بدن، اشتیاق نسبت به مرگ، جاودانگی روح و قطعی بودن مرگ. نتیجه چنین حاصل شد که مفهوم مرگ در داستان های فلسفی برای کودکان به دلیل عدم توضیحات روشن و متقن در رابطه با حقیقت مرگ باعث سردرگمی و به هم ریختگی آرامش روانی کودک است. این در صورتی است که توصیف و توضیح مرگ در اسلام به دلیل ژرفای آن و همچنین دقت نظر موجود در آن به فهم متقن و روشن در رابطه با مرگ منجر می شود.
۱۴۴۵۷.

مطالعه نقش حرم مطهر احمدبن موسی الکاظم شاه چراغ(ع) در بازارسازی صنعت گردشگری شیراز

نویسنده:
منبع: رهیافت فرهنگ دینی سال اول بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 211-237

کلید واژه ها: حرم شاه چراغ (ع) مدل اسوات بازارسازی گردشگری شیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۳ تعداد دانلود : ۴۴۴
یکی از اصلی ترین مزایای صنعت توریسم، توسعه روابط فرهنگی-اجتماعی، محیطی و اقتصادی می باشد، که می تواند نقش بسزایی در رونق بازار گردشگری جامعه میزبان داشته باشد. همچنین موضوع سفر و جهانگردی در فرهنگ و تمدن اسلامی، با اندیشه و باور مسلمانان عجین گردیده است. از آنجاییکه شهر تاریخی و فرهنگی شیراز با عنوان سومین حرم اهل بیت علیهم السلام مزین گردیده است، به همین دلیل ضرورت دارد تا میزان تاثیر گذاری عوامل موثر داخلی و خارجی آستان مقدس حضرت احمد بن موسی الکاظم شاه چراغ علیه السلام در توسعه صنعت گردشگری شیراز مورد بررسی قرار گرفته و مفاهیم و ویژگی ها، اهداف و آثار آن را بیان نماییم. در این مطالعه، همچنین به شناسایی نقاط قوت و ضعف درونی، و نقاط فرصت و تهدید بیرونی، با تعیین برنامه ریزی استراتژیک مناسب در قالب مدل تحلیلSWOT می پردازیم. نتایج حاصل از پژوهش با کمک نرم افزر SPSS و با به کارگیری آزمون کرونباخ آلفا و طیف لیکرت انجام پذیرفت، پایایی پرسشنامه حاضر با کسب نمره 86/0 تعیین گردید. و حاکی از آن است که تمامی عوامل درونی و مولفه های محیطی رابطه مستقیم و معنادار جایگاه حرم مطهر با رونق صنعت گردشگری شیراز بر مبنای تحلیل استراتژیک بازار را نشان میدهد. و بالاخص نقاط قوت مورد بررسی از تاثیرگذاری بیشتری برخوردار می باشد
۱۴۴۵۸.

روش شناسی آیت الله مصباح یزدی در پاسخ به شبهات اعتقادی

نویسنده:
منبع: عیار پژوهش در علوم انسانی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 5-18

کلید واژه ها: روش شناسی شبهه اعتقادات حقوق زن آیت الله مصباح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۷ تعداد دانلود : ۴۲۷
پاسخ گویی به شبهات اعتقادی و دفاع از کیان فکریِ اسلام، همواره کانون توجه اندیشمندان اسلامی بوده است. آیت الله مصباح که از فیلسوفان و متکلمان برجسته دوران معاصر جهان اسلام است دارای روشی بدیع و کارآمد در مواجهه با شبهات دینی و اعتقادی است. در این مقاله با روشی توصیفی تحلیلی به بررسی روش شناسی آیت الله مصباح در پاسخ به شبهات اعتقادی می پردازیم. بدین منظور، پس از معناشناسی شبهه و تبیین اهمیت پاسخ به شبهات، به تحلیل مراحل هفتگانه آن پرداخته و روش مورد بحث را بر مسئله حقوق زن تطبیق می کنیم. یافته های پژوهش حاکی از این است که با گذر از مراحل فهم شبهه با قطع نظر از حب و بغض، تقریر و تحلیل دقیق شبهه، تبارشناسی شبهات، توجه به منشأ و علل پیدایش شبهه، توجه به پیامدهای شبهه، نقد ادله و مدعا و تبدیل تهدید به فرصت، می توان از ظرفیت عقلانیت فکر شیعی در رویارویی با شبهات، بیشترین بهره را برد و به درک عمیق تر لایه های ژرف معارف اسلامی دست یافت.
۱۴۴۵۹.

عوامل و راهکارهای معنادار سازی زندگی از نگاه احادیث اسلامی

نویسنده:
منبع: مطالعات حدیث پژوهی سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵ 72 - 94

کلید واژه ها: زندگی معنادار سازی راهکارهای فکری و بینشی راهکار های ایمانی گرایشی راهکارهای رفتاری عوامل فرهنگی- اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۱۳۴
پرسش از معناداری حیات انسان و راهکارهای نیل به آن، در حقیقت ریشه در مراتب وجود آدمی دارد و با تار و پود اسرار و پیچیدگی وجود آدمی درهم تنیده است. بر اساس سنّت نبوی و احادیث اسلامی در این پژوهش اثبات می گردد که زندگی حقیقی برای انسان در پرتو «زنده بودن قلب و دل او» حاصل می گردد و کافران محکوم به مرگ و هلاکت اند.با توجه به روایات اسلامی به منظور احیاء قلب آدمی، عوامل و راهکارهای معنادار سازی زندگی قابل استنباط و ارائه می باشد.عوامل و راهکارهای مذکور یا فردی هستند و یا اجتماعی، عوامل فردی به سه شاخه ی فکری-بینشی از قبیل خداشناسی، تصحیح بینش در مورد مرگ، ایده ی صبر و شکیبایی، عوامل ایمانی – گرایشی، مانند ایمان به خدا، توکّل، دعا، عوامل رفتاری همچون عمل صالح، عدم بستگی به دنیا، رعایت اصل تدریجی و عوامل فرهنگی-اجتماعی مانند مثبت اندیشی و خویش بینی نسبت به دیگران، گذشت از خطاهای دیگران، گشاده رویی و وحدت کلمه تقسیم می شوند.در این میان آنچه که به زندگی معنا و مفهوم می بخشد و شور و نشاط لازم برای پاک سازی «زمین» و به سامان رساندن «زمینه» برای احیای ارزش های اصلی خداجویانه می شود، پدیده ی «انتظار» است.بر پایه ی این انتظار مقدس و بر اساس تحقق بخشیدن به راهکارهای مذکور می توان به زندگی معنادار و حیات طیبه و اصل گردید.
۱۴۴۶۰.

دراسة أخطاء الترجمة لدی متعلمی اللغة العربیة فی المدارس الإیرانیة (طلاب المرحلة الثالثة الثانویة الثانیة بمحافظة فارس نموذجاً)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در زبان و ادبیات عربی پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۹ 15-32

کلید واژه ها: اخطاء الترجمه تحلیل الخطا التداخل اللغوی تداخل اللغه اللهدف نفسها نسج التعلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۲ تعداد دانلود : ۴۹۶
لعملیة تعلیم اللغة وتعلمها ظروفٌ خاصة تتمثل فیها إمکانیاتها وتحدیاتها. وتکاد ظاهرة الخطأ تعم کل نشاط لغوی تجعل الدارس یحتاج إلى تزوید نفسه وقدراته بمهارة تحلیل الأخطاء بغیة الوقوف علیها. إذن وتماشیاً مع تطبیق المناهج المستحدثة لتعلیم اللغة الأجنبیة على المستوی العالمی وتطویراً لمهارة الترجمة لدی المتعلمین، لقد عالجت الدراسة الراهنة أخطاء الترجمة عند الطلبة الإیرانیین من الدراسین بالمرحلة الثانویة الثانیة، حیث یتعرض الباحثون للکشف عن أنماط الأخطاء ثم إلى تحلیل الأسباب الکامنة وراء کل منها ترکیزاً على منهج وصفی تحلیلی؛ یشمل المجتمع الأصلی للدراسة طلابَ المرحلة الثالثة الثانویة الثانیة الدارسین بالمدارس الإیرانیة وقد تکونت عینة البحث بطریقة عشوائیة من أربعین دارساً من طلبة مرحلة الثالثة الثانویة القاطنین فی ماالی حاافظة فارس؛ فقد قام الباحثون بتدوین اختبارات ثلاثة واستخدموها طیلة العام الدراسی وفی نهایته باعتبارها أداةً لاستخراج أخطاء الترجمة ثم تحلیلها. من أهم النتائج التی تمخض البحث عنها هی أن أخطاء الترجمة عند مجتمع الدراسة متمثلة فی حذف عنصر أو إضافة عنصر أو اختیار عنصر غیر صحیح أو ترتیب العناصر ترتیباً غیر صحیح. وهذه الأخطاء إما تنجم عن تداخل العربیة والفارسیة أو عن تداخل عناصر اللغة العربیة نفسها وإما عن نسج التعلم الخاطئ الذی یشمل حاتوی کتاب العربیة المدرسی، واخااذ رؤیة تسطیحیة فی تقویم تراجم الطلاب، واتجاه التعلم الببغاوی فی ترجمة النصوص، وقلة اهتمام المعلم بالمحادثة باللغة العربیة فی قاعة الدراسة.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان