درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۴٬۰۲۱ تا ۱۴٬۰۴۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
۱۴۰۲۱.

«عذاب قبر»؛ تفسیر طبیعی، تأویل حکمی و مواجهه با اشکالات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۸ 5 - 26

کلید واژه ها: عالم قبر عالم برزخ عالم مثال عذاب قبر فشار قبر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳ تعداد دانلود : ۱۰۴
اعتقاد به مراتب و مواقف قیامت از مسائل مهم شریعت و از عوامل تأثیرگذار در نظر و عمل متشرعین است. عالم قبر، حالات، عوارض و احکام آن از نخستین مراتب ورود به آخرت است. متون شریعت مسئله عذاب قبر را مسلّم دانسته و به تفصیل دراین باره سخن گفته اند. نگرش نقلی تعبدی این متون را به حسب ظاهر به فشار و عذاب جسمی و مادی در قبر و در عالم طبیعت تفسیر کرده است. در مقابل، دیدگاه تعقلی تأویلی، آورده های متون شریعت در این حوزه را ناظر به مراتب اولیه برزخ و مثال صعودی تفسیر می کند. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی، به تقریر و مطالعه تطبیقی این دو دیدگاه پرداخته شده است و توانایی هر کدام در تبیین مسئله و پاسخگویی به شبهات را مورد سنجش و ارزیابی قرار داده و با ذکر برخی مصادیق نشان داده  شده است که تأویل حکمی در این زمینه توفیق بیشتری در قلع اساس اشکال و همراهی با متون خواهد داشت.
۱۴۰۲۲.

نگاهی تطبیقی به مضامین تعلیم و تربیت آینده گرا و مؤلفه های سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 85-98

کلید واژه ها: آلوین تافلر بازسازی اجتماعی آینده گرا سند تحول بنیادین آموزش وپرورش تعلیم و تربیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۹ تعداد دانلود : ۲۹۵
این پژوهش به هدف ایجاد درکی دقیق از واقعیت های جهانی و پیش رو در حوزه آموزش وپرورش، از منظر رویکرد بازسازی اجتماعی آینده گرا، انجام شده است. در این راستا سند تحول بنیادین آموزش وپرورش جمهوری اسلامی ایران، از جهت میزان توجه آن به چالش ها و الزامات آینده بررسی شده است. بنابراین، در مرحله اول، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی عرفی، چهار مضمون سازمان دهنده، در قالب الزامات آموزشی، شخصیتی، اجتماعی و فرهنگی و ساختاری، از جامعه آماری موردنظر، استخراج شدند. در مرحله بعد، با استفاده از تحلیل محتوای کمی وکیفی، میزان مطابقت سند تحول با چارچوب به دست آمده، بررسی شد. نتیجه تحقیق نشان می دهد که در این سند معنا یابی و شناخت صحیح ارزش ها، مورد تأکید فراوان قرار گرفته است؛ اما نگاه آینده گرایانه نسبت به زمینه های مختلف، ازجمله زمینه های فرهنگی، اجتماعی و ویژگی های شخصیتی، کم رنگ است. بنابراین، لازم است که برای توسعه مهارت آینده نگری در دانش آموزان و معلمان و تقویت چشم انداز آینده نگر در سند تحول، راه کارهایی در نظرگرفته شوند.
۱۴۰۲۳.

بررسی و نقد اندیشة «فرزند کمتر، زندگی بهتر» در جامعة معاصر ایران با رویکرد اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و هفتم اردیبهشت ۱۳۹۷ شماره ۲۴۵ «ویژه جامعه شناسی»

کلید واژه ها: فرزند کمتر زندگی بهتر فرزندآوری افزایش جمعیت کنترل جمعیت اندیشه های مالتوسی استقلال خواهی زنان فردگرایی افراطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۹ تعداد دانلود : ۶۰۴
تحولات اخیر جمعیتی کشور بیش از هر عاملی، ریشه در باورها، ارزش ها و نگرش های زوجین نسبت به فرزندآوری دارد؛ زیرا تصمیم به فرزندآوری یا بی میلی به آن، کُنشی معنادار است که به صورت تصادفی رخ نمی دهد، بلکه مبتنی بر پنداشت ها و متأثر از پیش فرض هایی است. هدف این نوشتار بررسی و ارزیابی اندیشة «فرزند کمتر، زندگی بهتر» است؛ اندیشه ای که نقش مهمی در بی میلی خانواده های ایرانی به فرزندآوری دارد. نویسندگان در این زمینه می کوشند ضمن کشف خاستگاه این اندیشه، زمینه ها و انگیزه های ظهور و رشد آن را در جامعة معاصر ایران پی گیری کنند. «گسترش اندیشه های مالتوسی»، «رشد استقلال خواهی زنان» و «رشد باورهای فردگراییِ افراطی»، از جمله زمینه ها و انگیزه های مهمی است که پژوهش حاضر، با روش اسنادی و رویکرد توصیفی تحلیلی به شرح و نقد آنها می پردازد.
۱۴۰۲۴.

خودشناسی و دلالت های تربیتی آن از منظر اقبال لاهوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و هفتم م بهمن ۱۳۹۷ شماره ۲۵۴ «ویژه علوم تربیتی»

کلید واژه ها: اقبال لاهوری خودشناسی هویت آزادی دلالت تربیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۴ تعداد دانلود : ۵۰۷
یکی از پایه های اصلی پرورش فضائل اخلاقی و تکامل معنوی، خودشناسی و معرفت نفس است، و تا انسان این مرحلة دشوار را پشت سر نگذارد، به هیچ یک از مقامات معنوی نایل نخواهد شد؛ به همین دلیل اندیشمند شهیری مانند اقبال لاهوری، به بررسی دقیق و جامع این مسئله پرداخته است. هدف این پژوهش تبیین راه کارهایی برای رسیدن به خودشناسی و تربیت نفس در آدمی است تا از این طریق راه سعادت برای انسان هموار گردد. این مقاله به روش توصیفی تحلیلی، به فلسفة خودی اقبال پرداخته است. فلسفه ای که مبنایش آزادی نفس از قیود بشری، و رهایی از سلطه و استکبار جهانی است. تحقق این امر، در بستر عوامل و زمینه های متعددی، از قبیل: تعبد، عشق، آزادی و... میسر است. در این مقاله راه کارهای تربیتی، با تکیه بر فلسفة خودی اقبال، استنتاج و تبیین شده است. حرکت بر اساس این تدابیر و عمل نمودن به آنها، سلامت فرد و جامعه را تضمین خواهد کرد.
۱۴۰۲۵.

بررسی مقایسه ای پیش گویی امامیه و مسیحیت صهیونیسم دربارة عصر ظهور؛ تحقق حکومت جهانیِ عدل و صلح(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت ادیان سال دهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۳۷)

کلید واژه ها: عصر ظهور حکومت جهانی عدل جهانی صلح جهانی آخرالزمان امامیه مسیحیت صهیونیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۱ تعداد دانلود : ۲۹۱
تحقق «حکومت جهانیِ عدل و صلح»، یکی از نیازهای فطری بشر و از آرمان های همة انبیاء و اوصیای الهی بوده است. پیشگویی دربارة عصر ظهور، در منابع ادیان مختلف مطرح شده است. این پژوهش، با رویکرد اسنادی، تحلیلی و مقایسه ای به بررسی دیدگاه امامیه و مسیحیت صهیونیسم، در تحقق حکومت جهانیِ عدل و صلح در عصر ظهور می پردازد. نتایج پژوهش، بیانگر این است که هر چند دو مکتب در اصل پیشگویی اشتراک دارند، ولی از جهاتی، مانند تعیین زمان ظهور، طول حکومت موعود، هدف اصلی حکومت او و ... با هم تفاوت دارند. افزون بر این، تحقق عدل و صلح جهانی آخرالزمان، همراه با جنگ گسترده و کشتار فراوان، که مسیحیت صهیونیسم، وعدة آن و تلاش برای تحقق آن را وظیفه خود می داند، با عهدین، نگرش و سیره مسیح و اصول عقلی سازگار نیست.
۱۴۰۲۶.

رهیافت تمدنی به انتصاب امام در غدیر

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۶ 29 - 46

کلید واژه ها: غدیرخم امام علی (ع) توسعه اراده گری گسترش عدالت تمدن اندیشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۶ تعداد دانلود : ۳۷۷
در شناخت و تحلیل محتوایی آنچه در غدیرخم روی داد، راه های فراوانی پیموده شده و شیعه در این میان، آن را به دیده مذهبی نظر کرده و به طور طبیعی فراتر از محاسبه های بشری و نگره های سیاسی اجتماعی نشانده است، اما در عین حال این پرسش اذهان جستجوگر را به خود مشغول می دارد که این واقعه با عقل اندیشی و اراده گری حقوق اندیشان بشری، نه تکلیف مدار، چگونه قابل جمع است و با چه الگوی سیاسی قابلیت دفاع دارد. این پژوهش می کوشد تا با روش بینارشته ای فلسفه سیاسی و تاریخ و از منظر تمدنی به این پرسش محوری پاسخ دهد که چگونه اقدام رسول خدا9 برابر آن چه شیعه باور دارد، با حقوق سیاسی اجتماعی مسلمانان سازگار است؟ در این پژوهش نشان داده شد که نصب امام علی7 در غدیر خم متناسب با نیاز جامعه اسلامی به حاکم / جانشینِ حکیمی بود تا بتواند جامعه مسلمانی را به سوی ارزش های اسلامی کشانده و در تداوم اقدام های نبوی، یعنی آزاد سازی انسان از قید و بندها، توسعه اراده گری، گسترش عدالت و آزادی آدمیان پیش ببرد.
۱۴۰۲۸.

احمدبن موسی(ع) مبارزی در دو عرصه جنگ نرم و جنگ سخت

نویسنده:
منبع: رهیافت فرهنگ دینی سال اول تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 21-29
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۲۶۶
احمدبن موسی (ع ، طبق کتب معتبر تاریخی یکی از فرزندان امام موسی کاظم (ع) است که با توجه به شرایط سیاسی زمان خود دست به قیام علیه حاکمان جور زمان خود زد. او در دو جبهه جنگ نرم و جنگ سخت به مبارزه پرداخت و با انحراف و ظلم و استبداد مبارزه کرد این نوشته در صدد بررسی مبارزات ایشان در این دو عرصه است. نوشته حاضر بر اساس روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع معتبر تاریخی صورت پذیرفته است. نتایج این بررسی نشان می دهد که ایشان در عرصه فرهنگی به مبارزه با فرقه گرایی و تشتت در جامعه مسلمین پرداخت و طرفداران خود را به پذیرش ولایت علی ابن موسی (ع) ترغیب کرد. از سوی دیگر ایشان به دفاع از آن حضرت به مبارزه رویاروی با حاکمان جور پرداخت و در این راه به شهادت رسید.
۱۴۰۲۹.

واکاوی مجازاتهای تکمیلی در حدود و قصاص در قانون مجازات مصوب سال 1392(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: جستارهای فقهی و اصولی سال چهارم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۱ 59 - 80

کلید واژه ها: مجازات تکمیلی حدود قصاص تعزیر اصل عدم ولایت استصحاب عدم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰۱ تعداد دانلود : ۷۳۷
در قوانین کیفری جمهوری اسلامی ایران، قاضی اختیار دارد از مجازات تکمیلی بهره ببرد. در سال 1392 با تغییر قانون مجازات اسلامی، اعمال مجازات تکمیلی علاوه بر مجازات های تعزیری در حدود و قصاص هم پذیرفته شد. با توجه به اصل عدم مشروعیت مجازات پرسش این است که مبانی مشروعیت مجازات تکمیلی در حدود و قصاص چیست؟ آیا این نوآوری قانون از حیث مبانی فقهی پشتیبانی می شود؟ ممکن است با استناد به برخی روایات و عناوین ثانوی، به جواز این نوع مجازات از باب حکم اولی یا ثانوی قائل شد اما بررسی روایات نشانگر آن است که مجازات تکمیلی در برخی موارد خاص وجود دارد و نمی توان از این موارد خاص الغای خصوصیت یا تنقیح مناط نمود. همچنین عناوین ثانوی به گونه ای نیستند که بتوان از اصل عدم مجازاتِ اضافی که مبتنی بر مستندات قوی فقهی است، دست شست و به صورت کلی حکم نمود که در هر جرم حدی یا قصاص یا حتی تعزیرات منصوصِ شرعی، اعمال مجازات تکمیلی، مجاز و مشروع می باشد. این تحقیق به شیوه تبیینی تحلیلی و به روش کتابخانه ای انجام گرفته است.  
۱۴۰۳۰.

ماهیت حقوقی «قرارداد مشارکت در تولید» از منظر حقوق ایران و فقه امامیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های فقه مدنی بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۷

کلید واژه ها: نفت سرمایه گذاری خارجی قراردادهای بالادستی قرارداد مشارکت در تولید جعاله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۹ تعداد دانلود : ۴۴۰
قرارداد نفتی مشارکت در تولید به عنوان یکی از قالب های قراردادی برای جذب شرکت های بین المللی نفت به منظور انجام عملیات نفتی در بخش بالادستی صنعت نفت مطرح است و می تواند به عنوان مبنایی برای تعامل ایران با شرکت های نفتی متقاضی سرمایه گذاری در این صنعت در کشور قرار گیرد. با توجه به اینکه انعقاد این نوع از قراردادها با الزامات ناشی از حاکمیت و مالکیت ملّی بر منابع طبیعی منافات ندارد، ضروری است به منظور بررسی هر چه بیشتر ماهیت ابعاد حقوقیِ این قالب قراردادی، تطابق یا عدم مخالفت آن با مبانی حقوق موضوعه و فقه امامیه تبیین گردد. نوشتار حاضر، نخست با رویکرد توصیفی تحلیلی و به صورت گزیده با تحلیل مبانی فقهی حقوقی و اقوال فقهای امامیه و حقوق دانان، به تبیین ماهیت حقوقیِ حقوق و تکالیف طرفین قرارداد می پردازد و سپس جنبه های اشتراک و تفاوت این قراردادها را با نهادهای مشابه حقوقی تحلیل می کند و در نهایت، صحت انعقاد آن را در پرتو نهاد «جعاله» اثبات می نماید.
۱۴۰۳۱.

اصطلاح شناسی «وجوه و نظائر» در علوم قرآن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: قرآن شناخت سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۱)

کلید واژه ها: وجوه و نظائر محکم و متشابه آیت الله معرفت البرهان فی علوم القرآن ابن جوزی زرکشی الفاظ مترادف الفاظ مشترک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۹ تعداد دانلود : ۵۲۴
در این مقاله با روش توصیفی تحلیلی، کاربرد واژه های «وجوه» و «نظائر» در کتاب های وجوه و نظائر پیگیری، سخنان زرکشی در تعریف «وجوه و نظائر» و نقد وی بر تعریف ابن جوزی بررسی و تعریف ابن جوزی تأیید شده است. همچنین برداشت نادرست برخی محققان از بیان زرکشی در تعریف نظائر روشن و نیز اقسامی که آیت الله معرفت برای وجوه و نظائر ذکر کرده اند، بررسی شده است. طبق تعریف ابن جوزی «نظائر» واژه های همسانی است که در قرآن در معانی گوناگون استعمال شده است؛ و وجوه، معانی آنهاست. زرکشی به غلط، هم وجوه و هم نظائر را وصف الفاظ می داند. آیت الله معرفت و برخی دیگر در برداشتی نادرست از کلام زرکشی، نظائر را به الفاظ مترادف معنا کرده اند. «وجوه و نظائر» و «محکم و متشابه» دو مبحث مستقل علوم قرآن هستند و خلط آنها به یکدیگر خطا و خروج از اصطلاح است. در وجوه و نظائر، کاربردهای مختلف یک کلمه در قرآن مد نظر است؛ ولی متشابه به معانی محتمل یک آیه معطوف می باشد. از اقسام چهارگانه ای که آیت الله معرفت برای وجوه و نظائر برشمرده، سه قسم هیچ ارتباطی به وجوه و نظائر ندارد و برخی مثال هایی که برای قسم دیگر ذکر کرده، مربوط به محکم و متشابه است.
۱۴۰۳۲.

ملاک های تجربه عرفانی از دیدگاه ابن عربی و ویلیام جیمز(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: حکمت عرفانی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۴)

کلید واژه ها: تجربه دینی تجربه عرفانی کشف شهود ابن عربی ویلیام جیمز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۶ تعداد دانلود : ۵۱۰
هدف نوشتار حاضر مقایسه دیدگاه های محیی الدین ا بن عربی و ویلیام جیمز در باب «تجربه عرفانی» است. ابن-عربی و جیمز «تجربه عرفانی» را وصف ناپذیر و زودگذر می دانند که طی آن، انسان از نیرویی متعالی منفعل گردیده، معرفتی فراعقلی و خصوصی کسب می کند. در این تجربه، فرد به معرفتی می رسد که با تلاش های عقلانی هرگز به آنها دست نمی یابد. آنچه فرد در تجربه شخصی خود از حقیقت غایی در می یابد، از طریق بیان تجربه به کسانی که از آن بی بهره اند، قابل انتقال نیست و کسانی که خواهان درک چنین تجاربی هستند، باید با مجاهدت و ریاضت، زمینه فراهم شدن آن تجارب را در خویش فراهم کنند. با وجود شباهت های موجود، ابن عربی حصول تجربه عرفانی را در پرتو عمل به شریعت و عامل تقویت ایمان می داند، در حالی که جیمز سرچشمه عمیق دین و تجربه عرفانی را احساس دینی می داند و الهیّات را امری ثانوی تلقی می کند.
۱۴۰۳۳.

تحلیلی انگیزه شناختی از شکاکیت هیوم و تأثیر آن بر شهرت هیوم به الحاد: کوششی برای رفع اتهام شکاکیت از هیوم(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: نقد و نظر سال بیست و سوم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۹۰) 123 - 150

کلید واژه ها: شک گرایی طبیعت گرایی اخلاق گرایِ عقلانی علم اخلاق دیوید هیوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۵ تعداد دانلود : ۵۹۳
همواره میان جاه طلبی های طبیعت گرایانه و داوری های شکاکانه هیوم تناقضی اجتناب ناپذیر وجود دارد. برخی منتقدان معاصر وی به دلیل اینکه پایه های نظام طبیعت گرایانه هیوم، به عنوان ویرانگر دفاع لاهوتی معاصر او، معرفت آدمی را به طبیعت آدمی تخصیص می داد، عنوان شکاک ملحد را به وی منتسب کردند. پس از مرگ هیوم، منتقدانش تفسیر طبیعت گرایانه را بر پیکره نظام فلسفی وی وارد ساختند. ما در این مقاله نخست نشان می دهیم که بلندپروازی های هیوم برای تثبیت علم اخلاق، وی را به سمت طبیعت آدمی سوق داد و پژوهش هایش را در تله شکاکیت گرفتار ساخت. سپس با نگاهی تحلیلی بر اندیشه هیوم و نیز با بررسی آرای منتقدان و مدافعان وی و نمایان ساختن اهداف پنهان وی از طرح شک، درستی یا نادرستی برچسب شکاک یا ملحد الصاقی به وی را بررسی می کنیم. همچنین درنهایت می کوشیم غبار شکاکیت را از چهره نظام طبیعت گرایانه وی بزداییم و نشان دهیم که حتی پژوهش های در معرض شکاکیت وی نیز با پیامدهای انکار وجود خدا در تعارض است. بنا بر یافته های این مقاله، شکاکیت برای هیوم نه ابزاری برای سست ساختن پایه های اندیشه، بلکه پُلی برای رسیدن به هدف است و شایسته است او را یک اخلاق گرای عقلانی بنامیم.
۱۴۰۳۴.

چالش ها و راهکارهای برگردان «کم» خبری در ترجمه های فارسی قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناختی قرآن سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 119 - 136

کلید واژه ها: ترجمه قرآن ادوات تقلیل ادوات تکثیر کم خبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۳ تعداد دانلود : ۲۵۹
ترجمه قرآن کریم از این دیدگاه که کتاب فرستاده شده خداوند و شامل احکام و دستورات الهی، هدایت بشر و معجزه پیامبر اسلام به شمار می رود، توجه بسیاری از مترجمان و اندیشمندان را به خود جلب کرده است. ازآن جایی که ترجمه های قرآن مانند هر ترجمه دیگری ممکن است کاستی ها و نقص هایی داشته باشد؛ بر همین اساس بازنگری آنها نیز اهمیت ویژه ای دارد که در آن صورت نقد و اصلاح آن به مراتب ضرورت بیشتری خواهد داشت. یکی از دشواری های مترجمان در ترجمه قرآن کریم برگردان ادوات نحوی چون ادوات تقلیل و تکثیر ازجمله واژه «کم» است که گاهیمترجمان در برگردان آن با چالش هایی روبه رو می شوند که بررسی و نقد برگردان این واژه در ترجمه های فارسی قرآن کریم ضروری می نماید تا مشخص شود نوع «کم» چیست و کدام رکن جمله را مقید می کند. در مقاله حاضر با روش تحلیلی توصیفی و مراجعه به منابع کتابخانه ای و باتکیه بر منابع نحوی، تفسیری و لغوی ضمن تبیین و توضیح نوع «کم» و بیان چالش های ترجمه «کم» یک نمونه ترجمه، برای الگوی آیاتی پیشنهاد شده که «کم» در آنها به کار رفته است، سپس با بررسی و نقد ترجمه مترجمانی چون رازی، فولادوند، مکارم شیرازی، خرمشاهی، مهم ترین کاستی های آنان را در برگردان «کم» بیان شده است. این کاستی ها عبارتند از: تشخیص نوع «کم»، تعیین رکن مقید جمله، ناهماهنگی در ترجمه آیات مختلف، منعکس نشدن معنای مباهات و تفاخر در برگردان «کم» خبری و ترجمه تحت اللفظی حرف «مِن» قبل از تمییز.
۱۴۰۳۵.

نسبیّت معقولیت علمی در کوهن و کاسیرر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های علم و دین سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 73-95

کلید واژه ها: معقولیت علمی قیاس ناپذیری کوهن کاسیرر مفهوم تابع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۹ تعداد دانلود : ۳۶۴
از زمان چاپ کتابِ جریان سازِ ساختار انقلابات علمی تامس کوهن، رویکردهای تاریخی و جامعه شناختی به علم به نوعی نسبیّت باوری در قبال ارزیابی نظریات علمی دامن زده و همچنین موجب اعتقاد به گسست در تاریخ علم شده است. قیاس ناپذیری هسته اصلی دعاوی کوهن در این زمینه است. از منظر کوهن مصداق/مرجع مفاهیمِ علمی در نظریات مختلف کاملا متفاوت هستند. از سوی دیگر، هر پارادایم پیش از فرایند صورتبندی مفهومی همچون یک چرخش شناختی حوزه ادراکی را دگرگون می کند. و نهایتا برخلاف نظرگاه رایج فیلسوفان علم رسمی (اثبات گرایان و ابطال گرایان) هیچ قاعدة صریحی جهت داوری نظریات وجود ندارد. در مقابل، کاسیرر با تاکید بر وجوه پایدار نظریات به عنوان صورت هایِ نامتغیرِ انتظام بخش، نظریات علمی را قیاس پذیر و تاریخ علم را پیوسته و تکوینی می بیند. در این مقاله تلاش می شود پاسخ های کاسیرر در مقابل کوهن صورتبندی شود. در پایان مقاله نیز سعی می کنیم اختلاف آنها را در پرتو نوع تاریخنگاری ایشان شرح دهیم.
۱۴۰۳۷.

واکاوی ایقاع نبر و تنغیم در جزء 30 قرآن کریم

نویسنده:
منبع: مطالعات سبک شناختی قرآن کریم سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 49 - 64

کلید واژه ها: قرآن کریم ایقاع نبر تنغیم موسیقی معنا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۶ تعداد دانلود : ۲۷۴
ساختار زبان قرآن کریم، یک ساختار موسیقایی است که با بهره گیری از بهترین و جذاب ترین روش ها به انتقال پیام و محتوای دینی پرداخته است. این جنبه اعجازی قرآن به دو ایقاع بیرونی و درونی تقسیم می شود و دارای چنان بافت شگفت انگیزی است که در هر دوره ای بی نظیر می نماید. جستار حاضر درصدد است تا با رویکرد توصیفی تحلیلی به دو نوع از انواع ایقاع بیرونی (نبر و تنغیم) که کارکرد فونیمی دارند، بپردازد تا جایگاهشان را در تلاوت قرآن کریم و ارتباطشان را با محتوای دینی آیات نشان دهد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که استعمال درست نبر و تنغیم در قرآن کریم، از یک سو سبب موسیقایی شدن آیات می شود و از سویی دیگر مخاطب را در درک صحیحِ محتوا و معانی آیات یاری می کند.
۱۴۰۳۸.

حل مسئله شکاف بین علم و عمل اخلاقی ازطریق آموزه قرآنی «شاکله» (باتأکیدبر اخلاق کاربردی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و ششم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۹ 107 - 126

کلید واژه ها: شاکله اخلاق علم عمل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۷ تعداد دانلود : ۳۴۲
مسئله شکاف بین علم و عمل اخلاقی از دیرباز مورد توجه آموزه های دینی و نیز بسیاری از فیلسوفان و اندیشمندان بوده است. سقراط و افلاطون، معرفت را معادل فضیلت می دانستند و بر این باور بودند که اگر انسان دارای معرفتی روشن نسبت به خوبی و بدی اعمال باشد، همین معرفت کفایت می کند که از بدی پرهیز کند و اعمال خوب را انجام دهد. ارسطو این دیدگاه را نپذیرفت و معتقد بود ضعف اراده بین علم و عمل، شکاف و فاصله ایجاد می کند. ازنظر او تربیت صحیح و عادات خوب، رافع شکاف بین علم و عمل اخلاقی است. برخی الهی دانان، ایمان را چاره کار دانسته و معتقدند برای عمل کردن به کارهای خوب و پرهیز از کارهای بد، لازم است علاوه بر علم و معرفت، ایمان هم در شخص وجود داشته باشد؛ اگر معرفت با ایمان همراه شود، به عمل می انجامد و الّا خیر. جستار پیش رو که به روش توصیفی تحلیلی و با هدف ارائه راه حلی در مسئله «شکاف بین نظر و عمل اخلاقی» اجرا شده است، به این نتیجه دست یافت که اگر از استثنائات چشم پوشی کنیم و درصدد ارائه یک قاعده اخلاقی و انسان شناسانه باشیم، شاکله انسان که محصول خصلت های ژنتیکی، تربیت و محیط زندگی است، بیشترین تأثیر را بر نحوه عملکرد انسان دارد. اگر عملی از دوره کودکی و نوجوانی ازطریق تربیت، به عادت و ملکه تبدیل شود، این عادت تا پایان عمر، انسان را رها نخواهد کرد. بنابراین، رافع شکاف بین علم و عمل را باید در شاکله خوب، جستجو کرد. 
۱۴۰۳۹.

بررسی مفهوم وجود از نظر کانت و سهروردی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: آیین حکمت سال دهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۶ 83 - 102

کلید واژه ها: سهروردی شیخ اشراق کانت مفهوم وجود مفاهیم اعتباری وجود محمولی اصالت یا اعتباریت وجود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۴ تعداد دانلود : ۴۹۶
مسیله مورد مطالعه در این مقاله، بررسی وجوه اشتراک و اختلاف کانت و سهروردی درباره مفهوم وجود است. براین اساس، آرای این دو فیلسوف غربی و شرقی را درباره تقسیم بندی مفاهیم و جایگاه مفهوم وجود در بین مفاهیم، و نیز تأثیر دیدگاه ایشان را در خصوص وجود بر مسیله اثبات خداوند مورد بحث قرار داده ایم. می توان گفت کانت وجود را امری اعتباری و منحصر در یک معنا، یعنی نسبت ها و اضافات می داند که تنها بیان کننده نسبت موضوع و محمول است و وجود محمولی را انکار کرده است؛ در حالی که سهروردی گرچه مفهوم وجود را امری اعتباری می داند، برای آن سه معنا قایل شده است که تنها یکی از آن معانی، با معنای مدنظر کانت مطابقت دارد و در ارایه معانی دیگر با او متفاوت است. در خصوص اثبات وجود خدا نیز تفاوت دیدگاه های این دو فیلسوف بر اساس مبانی مختلف آنها فاحش است.
۱۴۰۴۰.

پژوهشی در «جامعیت تشریعی قرآن کریم و راهکارهای تبیین آن»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقهی دوره چهاردهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 493 - 523

کلید واژه ها: احکام شرعی تشریع جامعیت سنت قرآن کریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۲۶۷
 از مباحث مهم مطرح در مورد قرآن کریم، موضوع جامعیت این کتاب الهی نسبت به احکام شرعی موردنیاز بشر تا قیامت است که مفسران و فقیهان اسلامی نظریات مختلفی را در ارتباط با این موضوع مطرح کرده اند. برخی در این زمینه افراط کرد ه اند و قرآن را جامع همه احکام موردنیاز انسان ها اعم از احکام کلی و جزیی دانسته اند که با وجود آن به سنت معصومان (ع) نیازی نیست و برخی نیز راه تفریط رفته اند و شبهه تشریعی نبودن قرآن را مطرح کرده اند و عده ای از جامعیت تشریعی قرآن کریم به تنهایی سخن گفته اند و برخی نیز قرآن کریم را همراه با سنت یا دو منبع یادشده را با اجماع و قیاس، جامع همه احکام شرعی دانسته اند. در این پژوهش ضمن اشاره به دیدگاه های مختلف مطرح در این زمینه و نقد آنها، دیدگاه صحیح، یعنی جامعیت تشریعی مستقل قرآن همراه با ادله آن بیان و در پی آن راهکارهای جامعیت یادشده به طور عملی تبیین شده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان