فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲٬۲۲۱ تا ۱۲٬۲۴۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
۱۲۲۲۱.

صورت بندی مفهومیِ «اخلاق مسالمت» براساس واژة قرآنی «ناس»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اخلاق مسالمت صلح امنیت اخلاق پیشادینی - پیشافرهنگی تکریم انسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۱۷۵
در دین اسلام مسالمت مهم ترین اصل اخلاقی معرفی شده است ازآنجا که نام اسلام از سلم و مسالمت مشتق شده و برسر هر یک از سوره های قرآن آیة «بسم الله الرحمن الرحیم» - که رحمانیت عام پروردگار را نسبت به همگان تداعی می کند – تکرار می شود. نویسندة مقالة حاضر با استفاده از سه تفسیر شیعی( من وحی القرآن، الکاشف، و المیزان) و سه تفسیر سنی( التحریر و التنویر، فی ظلال القرآن، و جامع البیان فی تفسیر القرآن) براساس کلیدواژة قرآنی «ناس» کوشیده تا در روشی عقلی و مفهومی اصول «اخلاق مسالمت» را صورت بندی کند. این اصول اخلاقی اولاً) بر مبانی انسان شناسانه قرآنی مانند پاک نهادی، برادری، و برابری همه افراد بشر، پایه گذاری شده؛ ثانیاً) در زمینه های اخلاق همگرایانه ای مانند رحمت، وحدت، امنیت و صلح عمومی شکل گرفته ؛ تا ثالثاً) اصول اخلاق مبتنی بر مشترکات فطری همه افراد نوع بشر به گونه ای صورت بندی شود که در هر یک از اصول، همه زمینه های مشترک زیست اخلاقی قرآن، و نیز همه مبانی انسان شناسانة قرآن حضور داشته باشند تا نظام اخلاقی منسجمی برای ارتباط مسالمت آمیز میان فرهنگ ها و ادیان مختلف جهان شکل گیرد؛ اخلاقی که مبتنی بر وجوه اشتراک «امت انسانی واحد» است.
۱۲۲۲۲.

ابعاد همگرایی عتبات مقدسه به مثابه سازمان های شیعیِ متولّی زیارت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: سازمان عتبات مقدسه زیارت همگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۱۷۹
جهان اسلام همواره از آتش تفرقه رنج برده است. یکی از راهکارهای غلبه بر نیروهای واگراکننده، ایده همگرایی عتبات مقدسه جهت استفاده از ظرفیت های عظیم نهاد زیارت است. همگرایی عتبات مقدسه آرمان توحید را از طریق ایده وحدت جهان اسلام پیگیری می کند. همگرایی از مفاهیمی است که به خصوص در روابط بین الملل به آن توجه زیادی شده است، اما این نوشتار نگاهی فرهنگی تمدنی به این مفهوم دارد و آن را نوعی همسویی و همنوایی در ارزش ها، سیاست ها و اقدام ها تلقی می کند. مسئله این پژوهش بررسی ابعاد همگرایی عتبات مقدسه به مثابه سازمان های شیعی متولی زیارت است. روش گردآوری اطلاعات، مطالعه اسنادی و مصاحبه است و تحلیل اطلاعات با روش تحلیل مضمون انجام شده است. بر اساس یافته های پژوهش، با توجه به تحلیل مضمون اطلاعات جمع آوری شده می توان شش مضمون اصلی و سازمان دهنده «مزیت ها»، «مبانی»، «زمینه ها»، «موانع»، «پیامدها» و «راهبردها» را برای مضمون محوری و فراگیر «همگرایی عتبات مقدسه» شناسایی کرد. توجه به هدف نهایی از همگرایی سازمان های عتبات مقدسه، فهم همگرایی سازمانی عتبات مقدسه به عنوان گام اول از یک فرایند کلی تر که گام های بعدی آن همگرایی میان فرهنگی و تمدنی است، درک رابطه حقیقی زیارت و گردشگری، کنار گذاشتن منیّت های سازمانی و توجه به نقش مکمّلی عتبات در فرایند همگرایی، توجه به جغرافیای تاریخی عتبات مقدسه، محور نشدن سازمان ها در فرایند همگرایی، دیپلماسی همگرایی و بسترسازی برای همراه کردن اهل سنت با این حرکت و در نهایت فهم راهبردی سازمان های عتبات از نقش خود در فرایند همگرایی، از مهم ترین راهبردهای همگرایی عتبات مقدسه به مثابه سازمان های شیعی متولی زیارت است.
۱۲۲۲۳.

رفتارشناسی تحلیلی از رهبری اخلاق مدارانه امام علی(ع) در جنگ در پرتو آموزه های نهج البلاغه (مطالعه موردی: جنگ صفین)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رفتارشناسی اخلاق مداری رهبری امام علی(ع) جنگ صفین نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۴ تعداد دانلود : ۳۷۴
شناخت رفتار اخلاق مدارانه زمامدار پیش و پس از به دست گرفتن حکومت می تواند سیاست های اخلاقی و میزان صداقت وی در عملکردهای بعدی وی را تبیین و برجسته تر بنمایاند. امام علی(ع)به عنوان یک زمامدار می کوشد با تأکید بر تقدّم اخلاق بر هر مقوله ای نشان دهد آموزه های اسلامی مورد تأکید در خلافتش، همانی است که در دوره پیش از حکومتش وجود داشته است. امام به عنوان رهبری اخلاق مدار در جنگ صفین می کوشد ابتدا از بروز جنگ جلوگیری کند و پس از جنگ نیز با رفتار اخلاق مدار با دشمنان خویش، نشان دهد که انسانیت بر محور اخلاق بر دیندار بی اخلاق برتری دارد. این پژوهش با مداقه بر سیره ی امام علی(ع)به روش توصیفی تحلیلی نشان می دهد، گفت وگو بر پایه گزاره های خاصِ اخلاق مدار، تن دادن به خواسته های اصلاح گرایانه بنابر اقتضائات موجود، استفاده از راهکارهای مناسب برای اسکات خصم به منظور ممانعت از تشنّج بیشتر جامعه، حفظ کرامت انسانی و پاسداشت حقوق افراد مخالف می تواند کشمکش به وجود آمده در جامعه را با رفتار اخلاق مدار زمامدار دفع کند.
۱۲۲۲۴.

تحلیل انتقادی دیدگاه نورمن گیسلر درباره معجزات نبی(ص) از منظر علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معجزات نبی (ص) امکان معجزات اعتبارسنجی معراج معیارپذیری شق القمر نورمن گیسلر علامه طباطبایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۹۸
نقش الهیاتی معجزه در اثبات نبوّت سبب شده تا در کانون مناظرات بین الادیانی اسلام و مسیحیت قرار گیرد. نورمن گیسلر فیلسوف و مدافعه پرداز الهیات سیستماتیک مسیحی از جمله کسانی است که معجزات نبی (ص) را در سه حیطه امکان، وقوع و امتناع بررسی نموده است. وی آیات دال بر امکان و وقوع معجزات را مواجه با نقد علمی، عقلی، لغوی، تفسیری، روایی و تاریخی می داند. در این مقاله مستندات وی با تأکید بر آرای علامه طباطبایی مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس، مهم ترین اشکالات روشی نورمن گیسلر عبارت است از عدم توجه به دستاوردهای دانش نقد الحدیث و فهم قرآن از طریق تفسیر قرآن به قرآن و توجه به سیاق و دلالت منطقی آیات. از جمله کاربردهای اندیشه علامه طباطبایی در تحلیل انتقادی دیدگاه نورمن گیسلر عبارت است از توجه به بُعد هدایت اختیاری معجزات، جسمانی و روحانی بودن معجزاتی همچون معراج و قابلیت اعتبار سنجی آن، بُعد مثالی شقّ الصّدر، معیار پذیری معجزه شقّ القمر و توجیه پذیری امتناع معجزات اقتراحی.  
۱۲۲۲۵.

بررسی و نقد رویکرد «تفکیک» با تأکید بر آراء میرزا مهدی اصفهانی در باب «حقیقت عقل و حوزه اعتبار و کارکردهای آن»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رویکرد «تفکیک» عقل مبناگروی قیاس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۰ تعداد دانلود : ۴۵۵
رویکرد موسوم به «تفکیک» در موضوع حقیقت عقل و دامنه اعتبار و کارکردهای آن، با رویکرد مشهور شیعی اختلاف نظر دارد. بر اساس رویکرد «تفکیک»، عقل انسان در تغایر ذاتی با روح اوست. عقل قابل تکامل است، ولی روح انسان همواره تاریک است. این رویکرد کارکرد عقل را در استعمالات دینی، منحصر به درک امور عملی، و کارکرد عِلم را منحصر به درک امور نظری می داند. میرزا مهدی اصفهانی یقین حاصل از حس و کتاب و سنّت را مطابق با واقع می داند، اما یقین حاصل از هر گونه استدلالی را معتبر نمی شمرد. پیروان رویکرد «تفکیک»، قیاسِ نهی شده در دین را به براهین فلسفی تعمیم داده، با هرگونه تعقّل عمیق مخالفت می ورزند. میرزا مهدی اصفهانی ارجاع نظری به بدیه را در مقابل روش «تعلیم دینی» می داند که صرفاً تذکر به فطرت است و نه استدلال. با روش پژوهش «درون دینی»، در نقد این باورها می گوییم: بر اساس آیات و روایات، عقل انسان مرتبه ای از روح اوست و می تواند با استدلالات متّکی به مقدّمات روشن، به درک صحیحی از امور نظری و عملی برسد. در قرآن و روایات، به وفور، از استدلالات عقلی، برای اثبات حقایق نظری و عملی استفاده شده است.
۱۲۲۲۶.

نقد براهین اصالت وجود در اندیشه میرزا جواد تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اصالت اعتباریت وجود ماهیت برهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۰ تعداد دانلود : ۲۷۰
میرزا جواد تهرانی از بزرگترین منتقدان نظریه اصالت وجود در دوره معاصر به شمار می رود. او در مجموع، یازده برهان اصالت وجود را نقد کرده است. این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی در پی ارزیابی دیدگاه انتقادی او در مواجهه با این براهین است. بررسی ها نشان می دهد که میرزا جواد در نقد براهین اصالت وجود دو رویکرد عمده به کار گرفته است: نخست، ابطال ادله اصالت وجود از طریق اثبات به کارگیری دور و مصادره به مطلوب در آنها. پس از ارزیابی ها معلوم می شود که این رویکرد در هشت برهان موثر واقع شده است. دوم، ابطال ادله اصالت وجود از راه تلقی ماهیت من حیث هی به عنوان مفهوم ماهیت. به همین جهت، در سه برهان مرتکب اشتباه شده است. بنابراین، برخلاف دیدگاه رایج، بسیاری از ادله ای که برای اثبات اصالت وجود اقامه شده اند، برهان به معنای واقعی آن نیستند.
۱۲۲۲۷.

پدیداری شعور و معرفت عامه، به مثابه مقدمه استقرار حکمرانی عدل معصوم (ع)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: شعور پیروان یاران صالح جامعه منتظران استقرار حکومت عدل میانگین شعور و بلوغ اجتماعی حکومت صالحان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۸ تعداد دانلود : ۱۵۲
واضح است که ظهور امام عصر؟عج؟، صرفاً ظهور یک رهبر نیست؛ بلکه ظهور کمال ارزشهای اخلاقی در میان جامعه منتظران است. به عبارت بهتر، ظهور موعود دارای ابعادی است که از آن جمله میتوان به بارز شدن شعور یا به تعبیری، ظهورِ شعور، در میان جامعه منتظران اشاره کرد. این مهم، لازمه ظهور و استقرار حکمرانی حقمدار و عدلمحور امام زمان؟عج؟ به حساب میآید؛ چرا که ظهور، به معنای آشکار شدن و نمایان شدن است و ظهورِ شعور، یعنی بارز شدن شعور، فهم و درک عمیق پیروان از منطق رفتاری و سیره عملی امام معصوم؟ع؟. در همین امتداد است که تأکید میشود: حکمت خداوند متعال و اتمام حجت او بر ابناء بشر، در برخورداری از نعمت حاکمیت معصوم؟ع؟، منوط به «قیام جامعه منتظر برای ارتقاء میانگین سطح شعور و آگاهی اجتماعی» است؛ تا از این طریق، با شکلگیریجامعه صالحان، شرایطی فراهم آید که مردمسالاری در آن جامعه، منتج به واگذاری حکومت به ولایت حقمدار معصوم؟ع؟ گردد. این مطالعه، با تأمل بر سؤالاتی درباره عوامل موثر بر استقرار حکومت عدل معصوم؟ع؟ «و شرایط ضروری برای حفظ و پایداری آن» انجام شده است و در این بین، به ثبات سنت معصوم؟ع؟ و عدم وجود تفاوت میان سیره معصومین؟عهم؟، تأکید میشود که اگر در گذشته شرایطی فراهم شده است که موجب اهتمام پیامبر اکرم؟ص؟ به استقرار حکومت عدل گردیده، تکرار این شرایط، سبب بروز رفتار مشابهی در میان سایر معصومین؟عهم؟ خواهد شد. وجود دلالتهای صریح در کلام و سیره معصومین؟عهم؟ نشان از ضرورت وجود یارانی ذیشعور و صالح و جامعهای همراه، به منظور تشکیل حکومت عدل دارد؛ وجود یارانی آگاه و مخلص که شایستگی ملازمت و همراهی با معصوم را داشته باشند. بنابراین، سکوت امام علی؟ع؟ و سپس قیام ایشان برای اجرای عدالت، صلح امام حسن؟ع؟ و قیام امام حسین؟ع؟ و سنت سایر ائمه اطهار؟عهم؟، همگی بر یک منطق واحد استوار است؛ مبنی بر اینکه، شعور پیروان، شرط ضروری برای استقرار و پایداری حکومت عدل معصوم؟ع؟ است. در این میان، نقش محوری علماء ربانی به منزله پیروان خاص معصوم؟ع؟، در ارتقاء سطح بلوغ اجتماعی و شعور و آگاهی آحاد جامعه، قابل توجه است.
۱۲۲۲۸.

مبانی فلسفی پژوهش ترکیبی و نقد آن

کلید واژه ها: پژوهش ترکیبی روش شناختی مبانی فلسفی پراگماتیسم ابزار گرایی فایده گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۷ تعداد دانلود : ۲۰۱
مبانی فلسفی ، نظامی از باورداشت های بنیادی است که بر پژوهش ، چگونگی اجرا و روش های آن تأثیر می گذارد. مقاله حاضر با هدف تبیین مبنای فلسفی پژوهش ترکیبی تدوین شده است. در پژوهش ترکیبی، از رویکردهای نظری متفاوت ، طرح های متنوع ترکیبی ، روش های گوناگون گردآوری و تحلیل داده ها و منابع گوناگون اطلاعات استفاده می شود. تحلیل و استنتاج ، روش مورد استفاده در این مقاله بوده است . پراگماتیسم اصلی ترین مبنای فلسفی پژوهش ترکیبی است. ابزارگرایی و فایده گرایی ، وجه ارتباطی پراگماتیسم با پژوهش ترکیبی اند. ابزارگرایی پیامد معرفت شناسی پراگماتیسم و فایده گرایی، نتیجه ارزش شناسی آن است. مقاله حاضر اثر پذیری پژوهش ترکیبی از پراگماتیسم و نقد های مربوط به آن را مورد بررسی قرار داده است.
۱۲۲۲۹.

قلمرو و جایگاه تاریخ شفاهی در تاریخ نگاری

کلید واژه ها: تاریخ شفاهی تاریخ نگاری شفاهی خ‍اطرات مصاحبه شونده پژوهشگر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۶ تعداد دانلود : ۳۰۷
هر تاریخ شفاهی نتیجه تولید انبوه اطلاعات تاریخی توسط انسان هایی است که بدون واسطه در متن حوادث شرکت داشته اند و یکی از شیوه های پژوهش در حوزه تاریخ است. این شیوه پژوهش به دلیل دستیابی به منابع و وقایع و رویدادهای تاریخی از اهمیت زیادی برخوردار است. جهت گسترش وسط تاریخ شفاهی باید به این سؤالات پاسخ داد. جایگاه تاریخ شفاهی در عرصه تحقیقات تاریخی چگونه است ؟ اعتبار مستندات روایات شفاهی ازنظر علمی تا چه حد است ؟ کارکردهای تاریخ شفاهی چیست ؟ جایگاه تاریخ شفاهی در عرصه تاریخ نگاری کجاست؟ در این مقاله تلاش می شود که تعریفی از تاریخ شفاهی ارائه گردیده و کارکردهای تاریخ شفاهی و اعتبار مستندات آن و جایگاه تاریخ شفاهی در عرصه تاریخ نگاری تا حدودی مشخص گردد.
۱۲۲۳۰.

مدیریت امام خامنه ای حفظه الله (محور اول: وظائف مبنائی مدیر)

کلید واژه ها: مدیریت وظائف مبنائی مدیر برنامه ریزی سازماندهی نظارت هماهنگی تصمیم گیری امام خامنه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۶ تعداد دانلود : ۵۸۶
یکی از راه های بررسی و تبیین مدیریت اسلامی و ارائه الگوی تراز مدیریت اسلامی، کاوش در سیره مدیریتی رهبران دینی جامعه و حکومت اسلامی است. مقاله حاضر در صدد است با کاوش در سیره مدیریتی امام خامنه ای، اصول و مبانی رهبری در سیره مدیریتی ایشان را رصد و تبیین نماید. تبیین نظریه و الگوی مدیریت اسلامی، بایستی مبتنی بر محورهای چهارگانه مدیریت از قرار ذیل باشد: 1) وظائف مبنایی مدیر(محور نظم)، 2) مدیریت منابع انسانی (محور رشد)، 3) مدیریت رفتار سازمانی (محور انگیزش)، 4) مدیریت فرهنگ سازمانی(محور معنویت).مقاله حاضر به بررسی و تبیین محور اول (وظائف مبنائی مدیر) پرداخته و این مهم را به صورت تطبیقی در سیره مدیریتی امام خامنه ای مورد کاوش قرار داده است. محورهای بعدی در پژوهش ها پسینی و در شماره های بعدی این مجله ارائه خواهد شد. حول محور اول، پنج بخش مورد بحث قرار می گیرد: برنامه ریزی، سازماندهی، نظارت و هماهنگی و تصمیم گیری. ذیل هر کدام از بخش های پنج گانه نیززیرشاخه های متعددی قابل بحث است. در پژوهش حاضر، این بخش های پنج گانه بر سبک و سیره مدیریتی امام خامنه ای تطبیق شده و در انتهای هر بخش نیز اصول مربوطه در الگوی مدیریتی ایشان رصد شده است.
۱۲۲۳۱.

تعلق خمس به سرمایه(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: سرمایه تعلق خمس مؤونه مؤونه انتفاعیه حکمت استثنای مؤونه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۷ تعداد دانلود : ۲۶۳
تعلق خمس به سرمایه از مباحث پرابتلا و برجسته «کتاب الخمس» است. مقاله حاضر این موضوع را در میان دلایل مخالفان و گفتار موافقان به بحث نهاده است. واکاوی تعریف مؤونه و توجه به حکمت استثنای آن در بررسی دلایل هر دیدگاه نقش کلیدی دارد. مهمترین دلیلی که محقق را در پذیرش عدم تعلق خمس به سرمایه متقاعد میکند، توجه به وضعیت خمس در مؤونه انتفاعیه و عنایت به چیستی ملاک تعلق خمس است. در جریان دلایل خمس مشابهتی میان سرمایه و مؤونه انتفاعیه وجود دارد که این نوشته عهدهدار تقریب و تبیین این مشابهت است. همینطور در پارهای دلایل به ملاک تعلق خمس اشاره شده است که ممکن است با ذهنیت عمومی در محور بودنِ «صدق مؤونه» در معافیت از خمس ناسازگار باشد. نویسنده در نهایت، معافیت سرمایه از تعلق خمس را برگزیده است. البته این معافیت نمیتواند به شکل مطلق باشد و به اقتضای دلایل مورد پذیرش میباید سعه و ضیق آن را تعیین کرد.
۱۲۲۳۲.

نقش تربیتی محبت از نگاه ملا احمد نراقی و هانریش پستالوزی

کلید واژه ها: تعلیم و تربیت روش تربیتی محبت ملااحمد نراقی پستالوزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۲ تعداد دانلود : ۱۲۳۵
پژوهش حاضر به منظور بررسی آموزه های تربیتی دو متفکر بزرگ آموزش و پرورش، ملا احمد نراقی و هانریش پستالوزی، در زمینه ی نقش تربیتی محبت از نگاه این دو دانشمند به روش تحلیل محتوا یا توصیفی صورت گرفته است. اطلاعات لازم برای انجام این پژوهش به شیوه ی سنادی، و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی جمع آوری شده است. از مجموعه آثار دو متفکر و دانشمند مورد بحث آثار آنان در رابطه با نوع آموزش و نقش معلم به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفته شده است. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق ویژگی های مشترک و تشابهات بنیادی در مورد نقش محبت در دیدگاه های این دانشمندان بسیار بارزتر از تفاوت نظر در عقاید ایشان می باشد. همچنین بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش ویژگی های متفاوتی همچون دید و نظر هر یکاز این دو به نقش معلم و محبت در آموزش و نوع و روش آموزش استخراج شده است. به تعبیر نراقی سعادت حقیقی این است که انسان از نظر اخلاق فاضله و ملکات راسخ و اعمال و رفتارش به مقامی از معنویت وکمال برسد که هیچ عاملی نتواند ظاهر یا باطنش را تغییر دهد. پستالوزی تعلیم و تربیت را رشدی طبیعی، فزاینده و هماهنگ دانسته که شامل تمامی توانایی ها و استعدادهای کودک می باشد، به نظر وی جسم، ذهن و عاطفه باید به طور توامان پرورش یابند. از نظر وی حواس، مخزن دانش ما هستند. این عقیده وی باعث شد که اشیای واقعی در درس گنجانده شوند. خانواده به عنوان نخستین محیط اجتماعی نقش موثری در شکل گیری محبت دارد, معلم و مدرسه هم نیز نقش موثری در شکل گیری محبت در کودکان, نوجوانان و جوانان ایفا می کند. تاثیر شخصیت معلم بر روی دانش آموزان قابل انکار نیست. او می تواند با اعمال, رفتار,سخنان و برخورد خود با محبت شخصیتی نیک را در دانش آموزان متجلی کند.
۱۲۲۳۳.

جستاری در مکلف بودن کفار به فروع دین اسلام و آثار آن در فقه(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: تکلیف کفار به فروع اصول دین فروع دین قاعده فقهی تکلیف ما لایطاق کفار مقصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴۴ تعداد دانلود : ۵۷۶
تحقیق پیش رو پیرامون مکلف بودن کفار به فروع دین اسلام و آثار آن در فقه است. برخی از فقهای قدیم و معاصر با این مسئله مخالفت نموده اند. برخی از معاصران نیز منکر آثار فقهی آن اند و آن را جزء زواید علم اصول می شمارند، لکن مشهور فقها هم به اصل مسئله و هم به آثار فقهی آن معتقدند. بر مکلف بودن کفار به فروع، دلایل متعددی اقامه شده که بیشتر نقلی است، ولی به نظر می رسد دلیل عقلی و بنای عقلا در این مقام ترجیح دارد؛ آن هم با دو بیان: توجه به شرط علم و قدرت در تکلیف، و اقتضای محیط قانون گذاری عقلا. نتیجه این تحقیق آن است که همه اقسام کفار همانند مسلمانان، شرایط تکلیف را دارا هستند؛ به همین جهت، موضوع جعل تکالیف الهی قرار می گیرند و کفر و جهل آن ها مانع این جعل نیست؛ زیرا موانع مذکور، مربوط به مقام امتثال است که با کسب معرفت و ایمان آوردن، قابل برطرف شدن است. بنابراین تکلیف آن ها «تکلیف ما لایطاق» و «لغو» نیست و عدم امتثال اوامر و نواهی الهی از ناحیه آنان در کفار مقصر، به دلیل سوء اختیار آنان است. این مسئله آثار متعددی در فقه دارد که از جمله آن ها صحت معامله با کفار و جواز صادرات کالاهایی به آنان است که در شریعت اسلام باطل و حرام است.
۱۲۲۳۴.

تحلیل نشانه معنا شناختی خطبه زینب کبری (س) در کوفه، براساس طرح واره تنشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نشانه معناشناختی طرح واره تنشی خطبه زینب کبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۳ تعداد دانلود : ۲۹۹
براساس داده های نشانه–معناشناختی، نوعی رابطه نوسانی در بین عناصر زبانی وجود دارد. این رابطه نوسانی، تابع قطب های تثبیت شده معنایی نیست. بلکه این رابطه به تولید معنا و جریان ارزش می انجامد. این فرایند نوسانی را به خوبی می توان در طرح واره تنشی گفتمان تحلیل نمود. یکی از پدیده های زبانی که به عنوان گفتمان اجتماعی، فرهنگی، سیاسی دارای فرایند نوسانی تولید معنا می باشد، خطبه زینب کبری (س) در بین مردم کوفه است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی، در صدد پاسخ به این پرسش است که گفتمان حضرت زینب (س) به طورخاص، از کدام یک از طرح واره های تنشی تبعیت می کند؟ طرح واره تنشی در این گفتمان چگونه کار می کند و معنا را چگونه شکل می دهد و چگونه به خلق ارزش می انجامد؟ یافته های تحقیق چنین نشان می دهد که نظریه طرح واره تنشی در تحلیل این پدیده زبانی کارآمد است و گونه «طرح واره صعودی هم راستا در دو بُعد عاطفی و شناختی» بر بخش اول خطبه قابل تطبیق بوده و بخش دوم خطبه بر اساس «طرح واره صعود بُعد عاطفی»، دارای فشار عاطفی بالا بوده و اوج تکانه هیجانی را ایجاد کرده است. نتیجه این فرایند نوسانی، تولید معنای سیال و ارزش منفی بوده است؛ لذا توبیخ، سرزنش و تحقیر اهل خیانت و تزویر را در پی دارد و در رابطه ای تقابلی، زاینده ارزش مثبتِ عدالت طلبی و ستیز علیه ظلم در تمام زمان ها و مکان ها است. به این معنا که در هر زمان و هر جغرافیا که با تزویر و خیانت، حجت خداوند تنها بماند، تسلط ظالم و بروز جنایتی شبیه کربلا را در پی خواهد داشت.
۱۲۲۳۵.

بررسی حوزه های کاربردی استدلال به "خَیرٌ وَ أَبْقى" در قرآن کریم(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: خیر أبقی دنیا آخرت استدلال (قرآنی)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۳۱۴
استدلال "خَیْر ٌوَ أَبْقى" در مواضع تقابل دنیا و آخرت به کار رفته و در این راستا دارای حوزه های کاربرد متفاوتی، مربوط به تصمیم گیری های انسان است، که باید یکی از دو طرف را بر دیگری ترجیح دهد. این موقعیّت ها عبارتند از: موقعیّت رزق که شامل دو حوزه تنگی رزق و مقایسه در روزی می باشد، موقعیّت دعوت به هدایت و موقعیّت تهدید ایمان، که دو راهی دنیا یا آخرت عنوان جامع همه موقعیّت هاست. توجّه به این استدلال باعث می شود، انسان با نگاهی واقع بینانه، بهترین رویکرد را جهت عملکرد صحیح برای مواجهه شدن با موقعیّت های نامبرده داشته باشد. به کارگیری استدلال به تناسب کاربردهایی که دارد، پیامدهای کار آمدی را به همراه خواهد داشت، از جمله: قناعت ورزی، بردباری، سپاسگزاری، رضامندی از زندگی، هدایت پذیری، تعالی خواسته ها، از بین رفتن ترس و اضطراب، استقامت بر هدف و دستیابی به فلاح.
۱۲۲۳۶.

خطاهای شعری ازدیدگاه ابوهلال عسکری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خطای شعری ابوهلال الصناعتین نقد منطقی خطای عرضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۱۹۵
دیدگاه عقلانی ابوهلال عسکری درنقد شعر چکیده تفاوت دیدگاه ناقدان ادبی در مورد خاستگاه ، هدف و منطق شعر ، نظرات مختلفی را درمورد خطای شاعران به وجود آورده است . ابو هلال درکتاب الصناعتین خطاهای شاعران را فراتر از گستره نحو ، وزن و قافیه بررسی کرده است. وی هرچنددراین کتاب به لزوم تفاوت زبان شعرو زبان معمولی اشاره کرده است امادرنقدابیات ؛ با نگاهی مبتنی بر نقد منطقی ، حرکت شاعر را به قواعد عقلانی وقانونهای وضعی وتنگناهای لفظی محدود ساخته است و هیچ گونه خطایی را برای شاعران متاخر جایز ندانسته است . وی با چنین دیدگاهی با ذکر شواهدی از خطای شاعران تازیانه انتقادخودرابرپیکر ابیات. آنان فروآورده است انواع خطاهایی را که وی در «الصناعتین» مطرح ساخته در عنوان های اصلی و فرعی عنوان بندی وشرح نمودیم تا از سویی مطالب پراکنده ساختاری شکل گرفته یابد و بیانگر نگاه کلی ابو هلال به موضوع باشد واز سوی دیگر این تقسیم بندی و شرح بتواند راهنمایی عملی برای نقد شعر از زوایای گوناگون گردد . این نوشتارخطاهای شعری را ازنظرابوهلال درشش عنوان اصلی : خطای عرضی ، خطای منطقی ،خطا دروصف وتشبیه ، مخالفت باعرف ، خطای واژگانی ومعنای مکشوف ، تقسیم نموده است ودرهرعنوان اصلی ، عنوانهایی فرعی را با ذکرابیات موردنظر ابوهلال مطرح ساخته وبه شرح خطای ابیات ازنظرابوهلال ودرمواردی به نقدنظراوپرداخته است . کلمات کلیدی: خطای شعری، ابوهلال، الصناعتین، نقد منطقی، خطای عرضی
۱۲۲۳۷.

تعارضات اخلاقی تصمیمات دیوان بین المللی دادگستری و شورای امنیت در حیطه حل مسالمت آمیز اختلافات بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سازمان ملل متحد شورای امنیت دیوان بین المللی دادگستری منشور ملل متحد تعارض اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۴۳۵
در مطالعه پیش رو با بررسی ملاحظاتی پیرامون نقش های شورای امنیت و دیوان بین المللی دادگستری در قبال «پیشگیری از تشدید اختلافات» در حیطه حل مسالمت آمیز اختلافات یا وضعیت های بین المللی ساختار، صلاحیت و وظایف این دو رکن اصلی سازمان ملل متحد بر اساس منشور ملل متحد و با مقایسه کارکردی و عملکردی این ارکان به ویژه دیوان بین المللی دادگستری به عنوان تنها نهاد قضایی سازمان ملل متحد که نه تنها وظیفه حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات بین المللی میان تابعان حقوق بین الملل و دولت ها را بر عهده داشته، بلکه در توسعه حقوق بین الملل نیز مشارکت دارد پرداخته شده. دیوان در عمل نسبت به سایر ارکان اصلی ملل متحد به نوعی نظارت عملی و کارکردی دارد اما در مورد اعمال نظارت به ویژه بر قطعنامه های شورای امنیت چندان موفق نبوده و علیرغم اینکه هیچ ممنوعیتی در این خصوص ندارد.اما شاهدیم اقتدار و اختیار شورای امنیت همچنان ناشی از اراده قدرتهاست نه تابع حقوق بین الملل، چندانکه در قضایای لاکربی، نامیبیا، بوسنی و هرزگوین علیه صربستان و مونته نگرو که موقعیت برای بررسی مشروع (در معنای قانونی بودن) تصمیمات شورا مهیا شده بود، ولی دیوان با مصلحت اندیشی و ملاحظات سیاسی به این کار تن نداد.
۱۲۲۳۸.

سفرنامه عبدالکریم کشمیری به دیار حجاز(1155 -1154ق.)(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: عبدالکریم کشمیری نادرشاه مکه مدینه سفرنامه حج بیان واقع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۳۵
عبدالکریم کشمیری، فرزند عاقبت محمود، فرزند خواجه محمد بولاقی،  فرزند خواجه محمدرضا (1198ق)، تاریخ نگار فارسی نویس شبه قاره بود. درباره زندگی وی ظاهراً جزآنچه از کتاب وی (بیان واقع ) به دست می آید، آگاهی هایی در دست نیست.وی از مردم کشمیر بود و در شاه جهان آبادِ دهلی می زیست. در سالهایی که در دهلی سکونت داشت، نادرشاه افشار (1160 1148ق)، بدان شهر تاخت و آنجا را گرفت (1151ق).عبدالکریم آنگاه که عزم کرد به زیارت کعبه و دیگر جاهای مقدس اسلامی برود، با میرزا علی اکبر خراسانی، داروغه دفترخانه دیدار کرد و میرزا علی اکبر وی را به «ملازمت سلطان رسانیده به وعده رخصت حج و زیارت، در سلک متصدیان حضور منسلک گردانید.» عبدالکریم همراه سیدعلوی خان حکیم باشی در رکاب نادرشاه افشار رهسپار ایران شد. هنگامی که نادرشاه پس از جنگ های پی درپی در پنجاب، سند، افغانستان، خراسان، ورارود، خوارزم و جاهای دیگر به قزوین رسید (1154ق). عبدالکریم که با وعده سفر حج از جانب میرزا علی اکبر داروغه باشی به دربار نادر پیوسته بود، سرانجام در قزوین اجازه سفر حج گرفت و عازم حجاز گشت و در راه از جاهایی مانند کربلا و حلب نیز دیدن کرد. پس از گزاردن حج (1155ق)، از راه بندر جده با کشتی به هند بازگشت و در جمادی الثانی (1156ق)، به دهلی رسید (ظهورالدین احمد، بی تا، ج3، صص 617 609 ؛ اختر راهی، 1406ق، ص382 ؛ سیدفیاض محمود، 1972م، ج3، صص146 145).وی نویسنده بیان واقع است که به زبان فارسی است و در باره زندگی و حکومت نادرشاه افشار نوشته شده و تنها بخشی از آن، شامل گزارشی از سفر کشمیری به سرزمین حجاز است. اکنون به بررسی و تحلیل این سفرنامه می پردازیم:
۱۲۲۳۹.

رهیافتی به تجربه های عرفانی عارفان در زبان عرفان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عرفان تجربه عرفانی عارف تناقض زبان عرفان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶ تعداد دانلود : ۳۹
زبان عرفانی که گویای ناب ترین لحظات عارف است در پی خصلت متناقض نمای تجربه عرفانی پارادوکسیال می شود و یکی از ویژگی های کلام عارفان همین متناقض نماهاست، بی گمان تأمّل وامعان نظر در گستره و ژرفای این تقابل ها و تناقص ها و روابط دو سویه آنان هر نگاهی کاونده و خواهان را به حقیقت عرفانی عارفان نزدیکتر می کند. کوشش و رسالت پژوهشی این مقاله بر آن است که در رهیافت زبان عرفان جنبه تجربه های عرفانی یک عارف را یافته، واکاود، ویژگی ها، دلایل و موانع این گونه تجربه ها را بررسی کند، چرا که معرفت عرفانی پیامد گونه ای تجربه است که آن را هم تجربه عرفانی نامیده اند، مقدمات این گونه تجربه، «عرفان عملی» و نتایج آن عرفان نظری نامیده می شود.
۱۲۲۴۰.

نقد نگاه موعودگرایانه بهائیت در مفهوم ابن الانسان براساس متون ادیان(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: ابن الانسان موعود آخرالزمان منجی موعود نقد بهائیت پسر انسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۲۲۱
کنیه «ابن الانسان» از اصطلاحات کتاب مقدس است که یهودیان آن را بر مسیح موعود آخرالزمان تطبیق میکنند؛ مسیحیان نیز حضرت عیسی؟ع؟ را ابن الانسان موعود کتاب مقدس و منجی آخرالزمان معرفی میکنند. برخی شیعیان نیز با تطبیق کارکردهای «ابن الانسان» با مهدی موجود موعود؟عج؟ این شخصیت را همان منجی اسلام میدانند. در این میان بهائیان که از انشعابات انحرافی تشیع است، با تطبیقهای گوناگون، در پی دستیابی به اهداف خودشان هستند. این نوشتار بر پایه روش پژوهش توصیفی _ تحلیلی تطبیقهای شخصیت «ابن الانسان» را از دیدگاه یهودیت و مسیحیت و اسلام و گروه منحرف بهائیت بیان میکند؛ سپس به تحلیل آنها میپردازد. در پایان این شخصیت را همان حضرت عیسی؟ع؟ میشناسند که همراه امام مهدی موعود؟عج؟ خواهد آمد و به آن حضرت اقتدا خواهد کرد و سرانجام بر پایه تحریف و تناقضات در تطبیقات بهائیان، آنان را نادرست شمرده و نقد میکند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان