پژوهش و مطالعات علوم اسلامی

پژوهش و مطالعات علوم اسلامی

پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال اول شهریور 1398 شماره 2

مقالات

۱.

تأثیر پذیری عرفان سهراب سپهری از عرفان سهروردی

کلید واژه ها: عرفان اسلامی عرفان بودایی سهراب سپهری سهروردی اندیشه اشراقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲۷ تعداد دانلود : ۱۳۵۹
هر انسانی فطرتأ خداجوست و گرایش به عشق ورزی نسبت به معبود ازلی خویش دارد، از این رو عارفان می توانند تأثیر گذارترین شخصیت در زندگی معنوی و تربیتی هر انسانی باشند. سهراب سپهری با توجه به اندیشه های عرفانی لطیفی که داراست از این قاعده مستثنی نیست او پیش از آنکه شاعر باشد انسان عارفی است که با نگاهی تازه به پدیده های طبیعی وجود معبودش را متذکر می شود. با توجه به پژوهش های متعددی که در زمینه ی عرفان سپهری به عمل آمده اکثریت معتقدند که عرفان او صرفأ بودایی و برگرفته از اندیشه های کرشنا مورتی است و به تأثیر اندیشه های عرفان سهروردی در شعر سهراب پرداخته نشده است، نگارنده در این جستار با توجه به واژه های رمزی موجود در اشعار سهراب تأثیرپذیری سهراب را از سهروردی بررسی می کند. البته باید یادآور شویم که عرفان بدیع و منحصر به فرد سهراب آمیزشی است ابتکاری و خلاقانه که آن را از دیگر عرفان های موجود متفاوت ساخته است. لذا نمی توانیم عرفان او را صرفأ بودایی، اشراقی یا شرقی تلقی کنیم.
۲.

بررسی تحلیلی بر قراردادهای بیع متقابل و بی.او.تی با تطبیق بر فقه امامیه

کلید واژه ها: بیع متقابل بی او تی قرارداد عقود شرعی ساخت بهره برداری انتقال فقه قباله جعاله استصناع اجاره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۱ تعداد دانلود : ۵۷۰
هدف از انجام این نوشتار بررسی تحلیلی بر قراردادهای بیع متقابل و بی.او.تی با تطبیق بر فقه امامیه می باشد. نتایج حاصل از این مطالعه حاکی از آن بود که از لحاظ فقه امامیه می توان برای توصیف قراردادهای بیع متقابل به عقد بودن، لزوم، تنجیز آن، معوض بودن ، بلند مدت و سنگین بودن حجم عوضین را قائل شد و در مقام تطبیق قرارداد بی.او.تی که همان قرارداد ساخت، بهره برداری و انتقال می باشد نیز اگر این قرارداد به روش منطبق بر عقود اسلامی تنظیم گردد؛ از جهت مطابقت با عقود معیّن شرعی مانعی نخواهد داشت. تحلیل تطبیقی این قرارداد با عقود شرعی همانند قباله، صلح، اجاره، بیع، استصناع، جعاله، وکالت مورد بررسی قرار گرفته و ابهاماتی که می تواند این قرارداد را از دایره مشروعیت خارج سازد را تشریح نموده و آثاری که بر آن مترتب گردد را تبیین نماید. همچنین ماهیت فقهی قرارداد بی.او.تی را چنانچه بر اساس قراردادی مستقل بر پایه عقلایی متصور گردد؛ لازمه آن اولویت دادن ماهیت قرارداد بر مبنای غیر توقیفی بودن عقد است. روش مطالعه در پژوهش مذکور با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و فیش برداری و نهایتاً دستیابی به نتیجه با روش توصیفی - تحلیلی انجام گرفته است.
۳.

رابطه بین اعتیاد به تلفن همراه با میزان شادکامی در زنان خانه دار

نویسنده:

کلید واژه ها: اعتیاد به تلفن همراه شادکامی زنان خانه دار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۹ تعداد دانلود : ۳۱۱
مقدمه: وابستگی و اعتیاد به تلفن همراه مشکلی جدی برای کار و زندگی اجتماعی و خانوادگی است و بر سازه های مختلف سلامت روان، ارتباطات بین فردی و ایجاد تنش در خانواده تأثیر می گذارد. هدف مطالعه تعیین رابطه اعتیاد به تلفن همراه و میزان شادکامی در زنان خانه دار است. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی، 100 زن خانه دار با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه اعتیاد به تلفن همراه سواری (1392) شامل 13 سؤال در سه حیطه خلاقیت زدایی(7سؤال)، میل گرایی(3سؤال) و تنهایی (3سؤال) و پرسشنامه شادکامی آکسفورد شامل 29 سؤال چهار گزینه ای بود. داده ها در نرم افزار SPSS20 وارد و با ضریب همبستگی پیرسون آنالیز شدند. یافته ها: بین اعتیاد به تلفن همراه و میزان شادکامی در زنان خانه دار رابطه ای منفی و معنادار وجود داشت. نتیجه گیری: اعتیاد به تلفن همراه می تواند منجر به کاهش میزان شادکامی در زنان خانه دار شود. بنا براین لازم است راهکارها و برنامه های لازم برای پیشگیری از آسیب پذیری آنان در جامعه پایه ریزی شود.
۴.

نقش تربیتی محبت از نگاه ملا احمد نراقی و هانریش پستالوزی

کلید واژه ها: تعلیم و تربیت روش تربیتی محبت ملااحمد نراقی پستالوزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۰ تعداد دانلود : ۱۲۶۵
پژوهش حاضر به منظور بررسی آموزه های تربیتی دو متفکر بزرگ آموزش و پرورش، ملا احمد نراقی و هانریش پستالوزی، در زمینه ی نقش تربیتی محبت از نگاه این دو دانشمند به روش تحلیل محتوا یا توصیفی صورت گرفته است. اطلاعات لازم برای انجام این پژوهش به شیوه ی سنادی، و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی جمع آوری شده است. از مجموعه آثار دو متفکر و دانشمند مورد بحث آثار آنان در رابطه با نوع آموزش و نقش معلم به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفته شده است. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق ویژگی های مشترک و تشابهات بنیادی در مورد نقش محبت در دیدگاه های این دانشمندان بسیار بارزتر از تفاوت نظر در عقاید ایشان می باشد. همچنین بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش ویژگی های متفاوتی همچون دید و نظر هر یکاز این دو به نقش معلم و محبت در آموزش و نوع و روش آموزش استخراج شده است. به تعبیر نراقی سعادت حقیقی این است که انسان از نظر اخلاق فاضله و ملکات راسخ و اعمال و رفتارش به مقامی از معنویت وکمال برسد که هیچ عاملی نتواند ظاهر یا باطنش را تغییر دهد. پستالوزی تعلیم و تربیت را رشدی طبیعی، فزاینده و هماهنگ دانسته که شامل تمامی توانایی ها و استعدادهای کودک می باشد، به نظر وی جسم، ذهن و عاطفه باید به طور توامان پرورش یابند. از نظر وی حواس، مخزن دانش ما هستند. این عقیده وی باعث شد که اشیای واقعی در درس گنجانده شوند. خانواده به عنوان نخستین محیط اجتماعی نقش موثری در شکل گیری محبت دارد, معلم و مدرسه هم نیز نقش موثری در شکل گیری محبت در کودکان, نوجوانان و جوانان ایفا می کند. تاثیر شخصیت معلم بر روی دانش آموزان قابل انکار نیست. او می تواند با اعمال, رفتار,سخنان و برخورد خود با محبت شخصیتی نیک را در دانش آموزان متجلی کند.
۵.

بررسی رابطه دلبستگی شغلی و سرمایه روان شناختی کارگران شهرک صنعتی تهران

کلید واژه ها: دلبستگی شغلی سرمایه روانشناختی شهرک صنعتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۳۸۴
هدف از این پژوهش، بررسی رابطه دلبستگی شغلی و سرمایه روانشناختی کارگران شهرک صنعتی شهر تهران بود. جامعه آماری شامل کلیه کارگران شهرک صنعتی شهر تهران (150۰ نفر) بودند که بر اساس جدول مورگان تعداد 320 نفر به عنوان نمونه به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. روش تحقیق، توصیفی – همبستگی و جمع آوری اطلاعات به شکل میدانی انجام گرفت. ابزار مورداستفاده تحقیق، دو پرسشنامه دلبستگی شغلی کانونگو و پرسشنامه سرمایه روانشناختی لوتانز و همکاران بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و از آزمون های آمار استنباطی (تحلیل رگرسیون چندگانه به روش هم زمان) استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد از بین ابعاد سرمایه روانشناختی، امیدواری و تاب آوری قابلیت پیش بینی متغیر دلبستگی شغلی آزمودنی ها را داشتند. با توجه به نتایج به دست آمده اجرای برنامه هایی به منظور افزایش سرمایه روانشناختی کارگران شهرک صنعتی شهر تهران می تواند آن ها را نسبت به کارشان دلبسته تر کند.
۶.

مدل ساختاری نقش ذهن آگاهی در رابطه بین یادگیری خودتنظیمی و جهت گیری هدف با هویت تحصیلی موفق

کلید واژه ها: هویت تحصیلی موفق یادگیری خودتنظیمی جهت گیری هدف ذهن آگاهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۶ تعداد دانلود : ۶۰۳
زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه گری ذهن آگاهی در رابطه ی بین یادگیری خودتنظیمی و جهت گیری هدف با هویت تحصیلی موفق انجام شد. روش: طرح پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی و جامعه آماری آن شامل تمامی دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان نهبندان در سال تحصیلی 96-1395 بود که از بین آنها 216 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، انتخاب شدند. مشارکت کنندگان پرسش نامه هویت تحصیلی (واس و ایساکسون،2008)؛ جهت گیری هدف (میدگلی و همکاران،1998)، راهبردهای یادگیری خودنظم جویی (پنتریچ و دی گروت، 1990) و ذهن آگاهی (بائر و همکاران،2010) را تکمیل نمودند. بررسی فرضیههای پژوهش با استفاده از آزمونهای آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون و مدلیابی معادلات ساختاری در قالب یک مدل علی و با استفاده از نرم افزارهای spss و Lisrel صورت پذیرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که با توجه به شاخص های ارائه شده، مدل از برازش مناسبی برخوردار است و رابطه ی بین یادگیری خودتنظیمی و جهت گیری هدف با هویت تحصیلی موفق به واسطه گری ذهن آگاهی از نوع افزایشی است به گونه ای که ضریب مسیر جهت گیری هدف و ذهن آگاهی، یادگیری خودتنظیمی و ذهن آگاهی ، ذهن آگاهی و هویت تحصیلی موفق به ترتیب(0.13)، (0.54) و (0.39) می باشد. نتیجه گیری: تلاش در جهت استفاده از راهبردهای فراشناختی و اتخاذ جهت گیری هدف تسلط- گرایشی به همراه ذهن آگاهی موثر، سبب شکل گیری هویت تحصیلی موفق در دانش آموزان می شود، بنابراین ضروری است زمینه به کارگیری راهبردهای فراشناختی، برنامه ریزی، بازبینی و نظم دهی ذهنی در بطن برنامه های آموزشی گنجانده شود.
۷.

مطالعه تطبیقی دیدگاه علامه طباطبایی و علامه مجلسی در زمینه جامعیت قرآن

کلید واژه ها: مطالعه تطبیقی دیدگاه علامه طباطبایی علامه مجلسی جامعیت قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۷ تعداد دانلود : ۳۲۷
در این مقاله برآن شدیم تا به جامعیت قرآن بپردازیم . در مورد جامعیت قرآن از زمان های اولیه ی اسلام میان مسلمانان بحث ها یی مطرح بوده است .یکی از بحث های بسیار حساس که بین اندیشمندان اسلامی مطرح بوده و هست، موضوع جامعیت قرآن است. جامعیّت قرآن از مسایل مهمّ تفسیر قرآن کریم است و دیدگاه علاّمه طباطبائی به عنوان مفسّر صاحب نظر در این زمینه بسیار مهمّ است و می تواند راهگشا در حلّ بعضی از مسایل باشد. به نظر علاّمه جامعیّت قرآن به معنای کامل بودن آن است. علاّمه طباطبائی جامعیّت قرآن را در همه اقسام و صُوَر آن، مبتنی بر مجموع ظاهر و باطن قرآن می داند؛ در ظاهر قرآن تنها تفاصیل اخلاق فاضله را می توان جست، امّا معارف، شرایع و احکام در حدّ کلّیّات و اصول در ظاهر قرآن آمده اند و تفاصیل و جزئیّات آنها در روایات بیان شده یا به طریق دیگری قابل دستیابی است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۵