درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰٬۵۸۱ تا ۱۰٬۶۰۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
۱۰۵۸۱.

اثرگذاری و ارتباط کُنش های ناشایست انسانی با رخدادهای جهان مادی از منظر علامه طباطبایی و شهید صدر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۲ 279 - 301

کلید واژه ها: شرور استخلاف نظام علی و معلولی تأثیر شر طبیعی تأثیر شر اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۸۹
رابطه وقوع شر با اعمال انسانی، از دیر باز ذهن اندیشمندان به ویژه متکلمان و فیلسوفان مسلمان را به خود مشغول داشته است. این بحث از جهات مختلفی مورد توجه بوده است، اما در این نوشتار به چگونگیِ تأثیرگذاری افعال ناشایست انسان در وقوع شرّ پرداخته شده است. از آنجا که این مهم با فاعلیت انسان در طبیعت پیوند دارد، نحوه ارتباط انسان با طبیعت نیز بررسی شده است. مادی گرایان با توجه به اینکه به اصل آفرینش باورمند نیستند، نقش افعال انسان در پیدایش رویدادهای ناخوشایند را انکار کرده و آن را یک فرضیه دینی دانسته اند. اشاعره با توجه به رویکرد جبرگرایانه، همه پدیده ها را به خدا نسبت داده و برای انسان فاعلیتی قائل نیستند، اما اندیشمندان معاصر امامیه دیدگاه های دیگری برگزیده اند. شهید صدر با طرح نظریه استخلاف، بر این باور است که انسان امانتدار جهان طبیعت است و کنش های او باید بر اساس قوانین امانتداری که خداوند مقرر نموده است، باشد. علامه طباطبایی نیز با طرح نظریه استخدام و تسخیر، انسان را بخشی از این جهان می داند که همگی پیرو نظام اسباب و مسببات هستند. این نظام علیت، افزون بر خداوند(به عنوان علت حقیقی)، دارای علل مادی به عنوان علت نزدیک و علل معنوی به عنوان علل میانی است که از آثار کنش های اختیاری انسان سرچشمه می گیرد. در این میان گناهان، افزون بر مجازات تشریعی اخروی، آثار تکوینی مادی و فرامادی در دنیا دارند. این پژوهش، ضمن بررسی گفته ها و ادله، به این نتیجه رسیده است که دیدگاه نخست از اولویت برخوردار است.  
۱۰۵۸۲.

اقدامِ غیر در قتل مهدورالدم در موارد مختصّ به حاکم در مذاهب خمسه با نگاهی به عملکرد مقنن در قانون مجازات اسلامی 1392(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: جستارهای فقهی و اصولی سال ششم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۲۰ 123 - 157

کلید واژه ها: مهدورالدم محارب کافر حربی باغی سابّ النبی مذاهب خمسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۴۴۵
مهدورالدم از مباحث فقهی است که تطوّر بحث درباره آن، در مذاهب اسلامی متفاوت است. فقهای اهل سنت، موارد اجرای حکم قتل مهدورالدمِ مختصِّ به حاکم را، تنها کافر حربی، باغی و محارب می دانند و در مورد قتل کافر حربی و باغی به دست غیر حاکم، قصاص را ثابت ندانسته و تنها در خصوص حدود، قائل به اجرای آن به دست حاکم هستند و در غیر این صورت، قصاص و دیه ثابت است. فقهای امامیه دامنه این اختصاص را علاوه بر مواردِ مورد نظر فقهای اهل سنت، به مسئله عامل منکر، سابّ النبی و ائمه، مدعی نبوت و فجور اهل ذمّه توسعه داده اند و اکثر فقهای امامیه در تمامی موارد، به جز ساب النبی و ائمه، قتل افراد فوق الذکر را بدون اذن امام جایز ندانسته و فرد خاطی را گناهکار و مستحق تعزیر دانسته اند. قانونگذار نیز در ماده 302 و 303 ق.م.ا. 1392 از نظریه مذکور تبعیت نموده و علاوه بر ثبوت دیه، تعزیر را در صورت عدم اجازه دادگاه مقرر کرده است.
۱۰۵۸۳.

تبیین نقش کارکردی ادبیات در صیانت از ارزش های فرهنگی (مطالعه موردی: اشعار دعبل خزاعی)

نویسنده:
منبع: رهیافت فرهنگ دینی سال سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۰ 108 - 132

کلید واژه ها: ادبیات شعر صیانت فرهنگی دعبل خزاعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳ تعداد دانلود : ۶۴
یکی از موضوعات مهم در زمینه برنامه ریزی راهبردی  فرهنگی، به ویژه فرهنگ دینی، چگونگی استفاده از وجه ابداعی وجود انسان در راستای صیانت از ارزش های هویت فرهنگی است. ادبیات_به گواهی داده ها و اسناد تاریخی_ فراتر از جنبه های زیبایی شناختی و فنی آن به عنوان ظرفیتی مؤثر برای پاسداری، تبیین و ترویج مفاهیم فرهنگی هم به کار گرفته می شده است. به عنوان مثال در بین ادیبان مؤمن به حقانیت اسلام و طریق اولیاء دین چه بسیارند کسانی که از ادبیات، همانند یکی از ابرازهای دینی بهره های وافری برده اند. لذا آنان خود را صرفاً ادیب در مقام اصطلاحی آن نمی دیدند؛ عزم آن ها بر صیانت ادبی از مرزهای اعتقادی بود. این تحقیق با هدف تبیین وجه صیانتی ادبیات، آثار «دعبل خزاعی» را همچون نمونه ای مصداقی و موفق در راستای بیان شیوه های نهادینه سازی و تداوم فرهنگ دینی، تحلیل و بررسی نموده و آن را به روش مطالعات بین رشته ای و بر پایه استدلال استقرایی (تجرید و تعمیم) مطالعه می کند. فرضیه اصلی این تحقیق آن است که آثار ادبی می توانند وجه عقلانی فرهنگ را مخیل ساخته و با زبان تصویر در نهاد مخاطبان خود تنفیذ نموده و بدین سان از مسیر پایدارسازی پیام، از ارزش های آن صیانت کنند.
۱۰۵۸۴.

مکاشفه در سلوک عرفانی مشتیلد ماگدبورگی و روزبهان بقلی با تکیه بر نورجاری الهی و کشف الاسرار و مکاشفات الانوار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: الهیات تطبیقی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۳ 161 - 180

کلید واژه ها: تجربه عرفانی - مکاشفاتی روزبهان بقلی کشف الاسرار و مکاشفات الابرار مشتیلد ماگدبورگی مکاشفه نورجاری الهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۲۴۳
ادبیات عرفانی - مکاشفاتی نگاشته هایی را در بر می گیرد که در آن، عارف از تجربه های عرفانی خویش پرده برداری می کند. مشتیلد ماگدبورگی و روزبهان بقلی، عارفانی در دو حوزه مسیحیت و اسلام هستند که در این شکل ادبی به نگارش نورجاری الهی و کشف الاسرار دست زده اند. این دو کتاب باوجود تمایزها و افتراق های ریز و درشت برآمده از تفاوت ها در دو سنت دینی - عرفانی، از سویه هایی هم نوا با یکدیگر برخوردارند؛ شباهت هایی که از شکل و نوع مکاشفه تا سبک و نگارش متن را شامل می شود و امکان و جواز مقایسه را صادر می کند. این مکاشفات در بسیاری موارد جز با فراخواندن نمادها و آرایه های ادبی گوناگون، در قالب نوشتار نمی گنجند. مواجهه مستقیم انسان و خداوند، روح این آثار است که در اصطلاحاتی چون عشق و اشتیاق، وحدت و اتحاد، نور و حیرت بیان می شود. این حضور خداوندی از تمایل او به سالک ناشی می شود و عارف، این حضور الهی حجاب افکن و غیب نما را جز در لباس التباس توصیف پذیر نمی یابد. این تجربه های عرفانی، گاه چنان سنگین و ثقیل است که زبان این دو، تاب وتوان بیانش را حتی در لفافه نماد و تمثیل نیز ندارد. درنهایت، سیروسلوک مشتیلد و روزبهان در نبود هیچ فاصله و واسطه ای با خداوند، همراه با بی ارادگی و حیرتی متعالی، در اتحاد یا وحدتی با او به سرانجام می رسد. این مقاله با اتخاذ روش مقایسه ای، گفت وگوی میان دو اثر را به نظاره نشسته و با تحلیل تجربه های توصیف شده، در راستای شناخت هرچه بهتر پدیدارهای مکاشفاتی هم نوای آنها برآمده است.
۱۰۵۸۵.

اهریمن طبیعت و تراژدی کرونا؛ بازخوانی هامارتیا در بوطیقا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: الهیات تطبیقی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۴ 153 - 166

کلید واژه ها: بوطیقا تراژدی شر طبیعی کرونا هامارتیا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۰ تعداد دانلود : ۱۴۹
در فهم عامل سوء سرنوشتِ قهرمان تراژدی واژه کلیدی هامارتیا ( ἁμαρτία ) با دریافتهای چندگانهای همراه بوده است. در مقاله حاضر، ضمن مفتوحدانستن امکان بازبینی تفاسیر موجود از این اصطلاح، فاجعه کرونا بهعنوان طغیانی کور و خارج از ضوابطِ جهان منضبط مدرن، به خصیصه وحشی طبیعت بازگردانده میشود؛ درنتیجه این تفسیر منتخب، هامارتیا معادل با توهم تسلط تام بر محیط و تلقی کرنش مداوم طبیعت در برابر خرد انسانی است. این تفسیرِ مبتنی بر جولان بخت و اتفاق در مناسبات حیات انسان، هرچند با فقرات مهمی از اندیشه ارسطو سازگار نیست، با بخشی دیگر از نگرش او، یعنی شناخت واقعنگر و غیرالوهی از طبیعت تناسب دارد. پیداست که در فهم افراطی از این تفسیر، انسان در برابر اهریمن طبیعت یکسره تسلیم بخت و اتفاق خواهد بود؛ اما میتوان با ارجاع دوباره به رئالیسم ترکیبی از تنظیمات عقل و سرکشیهای طبیعت را به رسمیت شناخت.  
۱۰۵۸۶.

جایگاه آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی در بین علمای اراک و قم و نقش وی در توسعه حوزه های علمیه

نویسنده:
منبع: رهیافت فرهنگ دینی سال ۳ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۱ و ۱۲ 32 - 59

کلید واژه ها: آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی اراک قم حوزه علمیه قم علمای شیعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰ تعداد دانلود : ۶۴
هدف از ارائه این پژوهش، آشنایی با زندگی پر افتخار آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی، موسس حوزه علمیه قم است. این پژوهش به صورت مروری و با روش مطالعه اسنادی و کتابخانه ای انجام شده است. حضرت آیت الله شیخ عبدالکریم حائری از علما و روحانیون برجسته و ممتازی هستند که در تاریخ معاصر ایران، تأسیس  حوزه علمیه قم و حتی تاریخ تشیع، نقشی به سزا و در خور توجه داشته است. این عالم بزرگ شیعه، 16 سال از زندگی پر برکت خویش را در شهرستان اراک سپری کرده است. آیت الله العظمی شیخ عبدالکریم حائری مهرجردی، از تبار عالمان شیعه است که حوزه علمیه قم میراث جاودان اوست. ایشان در قبال اساتید فقه و اصول چون مرحوم شیخ انصاری و آخوند خراسانی دارای مبنای متقن و مستقل محکمی است که می توان او را در ردیف نوابغ و فحول علمی اسلام آورد و گذشته از شخصیت علمی در تقوا و زهد و قدس و ورع و ارتباط و توسل به خاندان وحی و رسالت و خصوصا اعلی حضرت بقیه الله، نادره زمان بوده و در قرون اخیر کمتر کسی به رتبه اش رسیده است.
۱۰۵۸۷.

گزارشی از کتاب «مفاتیح الشّفاء»

نویسنده:
منبع: دانش ها و آموزه های قرآن و حدیث سال سوم زمستان۱۳۹۹ شماره ۱۱ 63-71

کلید واژه ها: آداب طبابت پرستاری بیماری درمان معنوی دعادرمانی شفا معارف قرآن و حدیث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۲۰۶
یکی از موضوعات پُرابتلا در زندگی انسان، بیماری و پیگیری درمان آن است. دین اسلام، این مسأله مهم را از یاد نبرده و دستورهای بسیاری درباره طب و آداب و احکام مرتبط با آن بیان می کند. کتاب «مفاتیح الشّفاء» با هدف ارائه آداب و دعاهای بیماری و درمان، آموزه های اسلامی مرتبط با این موضوع را گردآوری و در دو بخشِ «آداب» و «ادعیه» تنظیم کرده است. این اثر افزون بر آشنانمودن مؤمنان با آداب بیماری، عیادت، پرستاری و طبابت، حکمت های بیماری و علل آن از دیدگاه اسلام را یادآوری کرده و عوامل و راه کارهای پیشگیری و درمان را آموزش می دهد. مطالعه کتاب مفاتیح الشّفاء، مخاطب را با آداب دعاکردن آشنا نموده و موانع استجابت دعا را تبیین می کند. این اثر، دعاهای مأثور را از منابع متعدّد گرد آورَده و در ساختاری نو و کاربردی ارائه می نماید. مقاله کنونی به معرّفی «مفاتیح الشّفاء» و ویژگی های آن می پردازد
۱۰۵۸۸.

بازخوانی تحلیلی، انتقادی دیدگاه شیخ احمد احسائی درباره «عالم ذر»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۲ 75 - 101

کلید واژه ها: عالم ذر شیخ احمد مفهوم شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۹۸
«عالم ذر» و خلقت پیشین انسان از موضوعات مهم کلامی و مورد توجه اندیشمندان اسلامی است که آرای گوناگونی را پدید آورده است. شیخ احمد احسائی بنیانگذار مکتب شیخیه ادعای روشنگری و گشودن مسیر هدایت در این موضوع را دارد. بازخوانی تحلیلی، انتقادی دیدگاه وی، مسئله مقاله پیش رو و روش انجام آن تحلیل اسنادی و عقلی است. تحقیق حاضر با استناد به نظر اکثر اندیشمندان معاصر شیعی برخی از مبانی معرفتی شیخ را غیر قابل اعتماد دانسته است. ادعاهای مطرح شده از سوی شیخ بیشتر جنبه ذوقی داشته، از مستندات علمی و عقلی بی بهره، یا کم بهره و بر مبنای اخبار غیرموثق هستند. ادعاهای مزبور لوازم باطلی دارند که خود شیخ بدان ملتزم نیست؛ خلقت پیشین ارواح لوازم باطلی نظیر «اتحاد نوعی»، «عدم تشخص» و «معطل ماندن قوا» دارد و ترسیم شبه مادی عالم ذر لوازم باطلی نظیر «مشروط شدن هدایت به عالم ذر»، «جبری شدن اعمال انسان ها»، «بیهوده شدن وعده ثواب و عقاب»، «عبث شدن تبلیغ پیامبران» و «بالقوه شدن بالفعل ها» دارد. نکته آخر اینکه از جمله ادعاهای شیخ همچون صد سال بودن دهر، وجود ترائب و عدم برگشت مسیح به صلب آدم در عالم ذر فاقد هر گونه مبنا و مستند روایی است.  
۱۰۵۸۹.

کیفیت زیبایی شناسی در وبگاه های دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۷, Issue ۲۱, spring ۲۰۲۰ 163 - 186

کلید واژه ها: وبگاه های دینی طراحی وبگاه های دینی زیبایی شناختی وب رسانه های جدید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۶۱۰
رسانه های جدید، فرصت هایی برای بازنمایی آموزه های دین و معارف آن با شیوه های جدید ایجاد می کنند که تعداد زیاد وبگاه ها با محتوای مذهبی نشان می دهد افراد و نهاد های دینی با استفاده از امکانات و قابلیت های فضای وب، سعی دارند از طریق این رسانه ها به معرفی و بیان آموزه های دینی بپردازند. در این میان توجه به امکانات زیبایی شناختی در رسانه های جدید و به طور خاص در طراحی وبگاه های دینی می تواند در ارائه بهتر و مطلوب تر محتوا به مخاطب، نقش مهمی ایفا کند؛ از این رو پژوهش حاضر با توجه به اهمیت رسانه های جدید در ارتباطات عصر معاصر و نقشی که این رسانه ها در معرفی و بیان مفاهیم دینی دارند، به بررسی ویژگی های زیبایی شناختی موجود در طراحی وبگاه های دینی پرداخته است. این پژوهش از نظر روشی، توصیفی- تحلیلی است که جمع آوری داده های آن به شیوه کتابخانه ای صورت گرفته است. بر اساس یافته های پژوهش به نظر می رسد در طراحی وبگاه های دینی، امکانات زیبایی شناختی و بصری مناسب در جهت انتقال موفق آموزه های دینی تا حد زیادی نادیده گرفته شده است؛ لذا فقدان بکارگیری شیوه های مناسب در طرح مفاهیم و محتوای دینی سبب ضعف وبگاه های مورد نظر می شود.
۱۰۵۹۰.

علیت فاعلی از دیدگاه متکلمان و فیلسوفان اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خردنامه صدرا دوره ۲۵ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۰)

کلید واژه ها: علت معلول معتزله اشاعره فلسفه مشاء حکمت متعالیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۲۷۸
علیت محور بسیاری از روابط طبیعی است که در علوم تجربی مورد تحقیق قرار میگیرد و هم اکنون مبنای کشف قوانین علمی است. همچنین کاربرد قوانین علوم، اعم از آنچه به فرد، اجتماع یا دیگر قلمروهای طبیعی اعم از حیوان، گیاه یا جمادات مربوط میشود، همگی بر محور علیت است. در این نوشتار سعی بر اینست که اعتبار اصل علیت از دیدگاه دو فرقه کلامی معتزله و اشاعره و همچنین دو مکتب فلسفه اسلامی مشاء و متعالیه (از ابن سینا تا علامه طباطبایی)، بررسی شود. این تحقیق شامل یک مقدمه، سه گزارش تفصیلی و یک جمعبندی و نتیجه گیری است.
۱۰۵۹۳.

جایگاه حقوقی زوجین در زندگی مشترک با توجه به رساله الحقوق

نویسنده:
منبع: مطالعات دین پژوهی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۸ 23 - 42

کلید واژه ها: خانواده حقوق زوجین اسلام امام سجاد (ع) رساله الحقوق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۲۰۹
خانواده اولین و مهمترین نهاد اجتماعی است که همواره بخش قابل توجهی از اشتغالات فکری انسان را تشکیل می دهد. در دین مبین اسلام نیز خانواده جایگاه والایی دارد و اصل، پایه و اساس جامعه است. خانواده، مهمترین وسیله برای اصلاح جامعه معرفی است. بنابراین، استحکام هرچه بیشتر این نهاد مقدس، امری لازم و ضروری است و این امر مهم فقط با تلاش دو رکن اصلی این نهاد یعنی، زن و شوهر به دست می آید که با رعایت حقوق یکدیگر نسبت به هم می توانند پایه این نهاد را مستحکم بنا نهاده و به پیش برند. واضح و روشن است که بی توجهی به این حقوق (با توجه به نقش محوری و تأثیرگذار آنها در خانواده) علاوه برآسیب پذیرنمودن رابطه همسران می تواند روابط سایر اعضای خانواده را آشفته کند و حتی خانواده را در معرض خطر فروپاشی قراردهد. نوشتار حاضر، حقوق زوجین از دیدگاه امام سجاد (ع) در رساله الحقوق را بررسی می کند.
۱۰۵۹۴.

نوآوری های اسلام در تبیین و تدوین حقوق حیوانات

نویسنده:
منبع: معارف فقه علوی سال ششم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۳ 66-86

کلید واژه ها: اسلام حقوق حیوانات حق حیات ممنوعیت آزار نوآوری های حقوقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۳۸۱
هر انسان شریف و حنیفی در دنیا که با شناخت و آگاهی با اسلام آشنا می شود و رایحه عطر پیامبر گرامی (ص) و ائمه اطهار (ع) به مشامش می رسد خواهد فهمید و قبول خواهد نمود که پروردگار قادر و مهربان ۵/۱۴ قرن قبل چه خدمت بزرگی را به جامعه بشریت نموده و چه احکام و مقررات فوق العاده ای را برای حیات دلپذیر و خوشایند انسان ها و دیگر موجودات جهان وضع کرده و ما را به اطاعت و رعایت این آموزه های نورانی دعوت نموده است. روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی بوده و یافته های تحقیق ثابت می کند که آن دینی که انسان ها را به یکتاپرستی و اخوت دعوت کرده برای حیوانات هم قواعدی را تبیین و وضع کرده که از هر جهت قابل تحسین و تعظیم است که رعایت این حقوق موجب تلطیف بیشتر احساسات انسان ها شده و به تدریج هر نوع خشونتی از جوامع رخت بر می بندد.
۱۰۵۹۵.

تحلیل مضمون کتاب احیاء علوم الدین و ساخت و بررسی اعتبار و پایایی مقیاس هوش اخلاقی براساس دیدگاه امام محمد غزالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال پنجم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۵) ۷-۳۰

کلید واژه ها: تحلیل مضمون ساخت مقیاس روایی پایایی هوش اخلاقی امام محمد غزالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۵ تعداد دانلود : ۳۱۸
از جمله مفاهیمی که امروزه در حوزه روانشناسی، تعلیم و تربیت و فلسفه مورد توجه قرار گرفته است، مفهوم هوش اخلاقی است. هدف از این تحقیق ساخت یک پرسشنامه معتبر هوش اخلاقی با توجه به دیدگاه اسلامی-ایرانی امام محمد غزالی بود. بدین منظور ابتدا از روش تحلیل مضمون کتاب احیاء علوم الدین امام محمد غزالی، استفاده، و مولفه های هوش اخلاقی با توجه به تعاریف و نظریه های مختلف و با دیدگاه اسلامی- ایرانی اقتباس شد. سپس براساس این مولفه ها گویه های مرتبط با این پرسشنامه ساخته شد. جهت بررسی ویژگی های روانسنجی این پرسشنامه، جامعه مورد پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه های شهر کرمان بودند که تعداد380 نفر براساس جدول مورگان با استفاده از روش نمونه گیری سهیمه ای انتخاب شدند و پرسشنامه برروی آن ها اجرا شد. پارامترهایی چون روایی محتوایی، روایی سازه و پایایی با روش های مختلف بررسی شد. بررسی روایی محتوایی و روایی سازه همگرا و پایایی به روش آلفای کرونباخ نشان دهنده معتبر بودن این پرسشنامه است. همچنین نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که 7 عامل براساس تحلیل گویه ها بدست آمده است که عبارتند از توکل، صبر و کنترل خشم، نوع دوستی، اخلاص و وارستگی، سخاوت، دوراندیشی و تواضع که ارزش ویژه این 7 عامل از مقدار یک بالاتر و در مجموع 77/56 از واریانس گویه ها راتبیین می کند. با توجه به اعتبار و پایایی مقیاس ساخته شده می توان از آن جهت اندازه گیری هوش اخلاقی در پژوهش ها و همچنین درنظام تعلیم و تربیت استفاده کرد.
۱۰۵۹۶.

فلسفه نظام سازی دینی با تاکید بر واکاوی معرفت شناختی الگوهای تامین حجیت

نویسنده:
منبع: گفتمان فقه حکومتی دوره جدید سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۷

کلید واژه ها: نظام سازی فقهی حجیت حجیت فقه نظام ساز تفاوت فقه رایج و فقه نظام ساز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱ تعداد دانلود : ۱۸۰
گفتمان نظام سازی فقهی، از جمله رویکردهای مهم در باب تولید علم دینی و علوم انسانی-اسلامی می باشد که نظریه پرداز اصلی آن، شهید محمد باقر صدر می باشد. ایشان گفتمان نظام سازی فقهی را با ادبیات اقتصادی و با نگارش کتاب «اقتصادنا» رشد و گسترش داد؛ با این حال، بسیاری از زوایا و ابعاد این رویکرد مغفول مانده است و نیاز به طرح و بحث جدی دارد. یکی از مهمترین این موضوعات (و شاید مهمترین موضوع) نحوه تامین حجیت «نظام» در اندیشه نظام سازی فقهی است که دغدغه این پژوهش به شمار می رود. در این پژوهش ابتدا بحث از علم دینی و ضرورت نظام سازی فقهی در اندیشه اسلامی و شهید صدر بحث می شود. بعد از تعریف اصطلاحات و واژگان دخیل در پژوهش، اهمیت و ضرورت تامین حجیت برای نظام های اسلامی تولید شده بیان می شود و همچنین تبیین این مسئله که نظام سازی فقهی برای تامین حجیت با چه چالش هایی مواجه می باشد، را بررسی می نماید. در ادامه دو الگوی موجود در باب تامین حجیت نظام طرح و نقد می شود؛ الگوی اول مبتنی بر اصل استقراء بوده و الگوی دوم نیز بر اساس اصل مصلحت است، که هر دو الگو با کاستی هایی مواجه می باشد. در ادامه، الگوی مختار که تامین حجیت نظام های فقهی را بر اساس ماهیت نظام در نظام سازی فقهی عهده دار می شود، طرح می گردد. در پایان نیز برخی اشکال ها و نقدهای احتمالی نیز طرح خواهد شد.
۱۰۵۹۷.

کاربرد قواعد فقهی در اقتصاد از منظر قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه اقتصادی سال دوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ 1 - 15

کلید واژه ها: قاعده فقهی مسأله فقهی فقه اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۵ تعداد دانلود : ۴۳۶
زمینه و هدف: مباحث دانش فقه به طورکلی دو گونه است؛ «مسائل فقهی» که از احکام جزئی و موضوعات احکام بحث می کند؛ و «قواعد فقهی»، یعنی اصول و چارچوب هایی کلی که در مسائل جزئی کاربرد فراوان دارد.مواد و روش ها: این تحقیق از نوع نظری بوده روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی می باشد و روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای است و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است.ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانت داری رعایت شده است.یافته ها: قواعد فقهی به گونه هایی تقسیم می شود؛ برخی از آن ها در همه یا بیشترِ ابواب فقه کاربرد دارد، همچون قاعده لاضرر و قاعده لاحرج (قواعد عام)، و برخی دیگر ویژه ابواب معاملات و مسائل اقتصادی است، همچون قاعده اتلاف و عدم ضمان امین. قواعد فقهی اقتصادی، در اقتصاد و جامعه دارای آثار مفیدی است که ازجمله می توان به تدوین مقررات اقتصادی، ایجاد نظم و امنیت در تمام شئون اقتصادی و حفظ ثروت ملی اشاره کرد.نتیجه گیری: قواعد فقهی زیربنا و شالوده اساسی قوانین هر جامعه اسلامی است که در ایجاد ثبات اقتصادی و تسهیل روابط کاری در جامعه بسیار مؤثر است. فعالیت های اقتصادی در فضای روابط حقوقی نهادها شکل می گیرد. روابط حقوقی، شکل مالکیت، حدود و ثغور آن و چگونگی حفاظت از آن را روشن، و نظام تولید و توزیع، همپای پیشرفت روابط حقوقی رشد می کند.
۱۰۵۹۸.

پیش بینی فضیلت گرایی معلمان براساس مؤلفه های «سرمایه معنوی» و «التزام حرفه ای»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۵ 77 - 95

کلید واژه ها: سرمایه معنوی التزام حرفه ای فضیلت گرایی شهرستان ترکمن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۴۸۴
هدف پژوهش حاضر، پیش بینی فضیلت گرایی معلمان براساس مؤلفه های «سرمایه معنوی» و مؤلفه های «التزام حرفه ای» در سال1398 است که به روش توصیفی از نوع همبستگی انجام شده است. جامعه آماری شامل 278 نفر از معلمان ابتدایی شهرستان ترکمن است که حجم نمونه براساس جدول کرجسی و مورگان به تعداد 162 نفر از معلمان با روش تصادفی طبقه ای براساس جنسیت انتخاب شده است. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش نامه های استاندارد سرمایه معنوی گل پرور، مصاحبی، عابدینی، ادیبی و عبدلی (1394) ، التزام حرفه ای معلمان ایمانی (1389) و فضیلت گرایی سازمانی کمرون، برایت و کازا (2004 ) است. تجزیه و تحلیل داده ها ازطریق آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره بااستفاده از نرم افزار اس.پی.اس.اس 18 صورت گرفته است. یافته ها نشان می دهد بین مؤلفه های ارزش گرایی معنوی، خلوت با خدا، اهمیت معنویت و اثرگذاری معنوی با فضیلت گرایی معلمان مدارس ابتدایی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین مؤلفه های مشارکت شغلی، پایبندی به ارزش های کاری، وابستگی سازمانی و وابستگی حرفه ای با فضیلت گرایی معلمان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از رگرسیون چندمتغیره نیز نشان می دهد همه مؤلفه ها به جز مؤلفه های ارزش گرایی معنوی، اهمیت معنویت و وابستگی سازمانی در فضیلت گرایی معلمان اثرگذار هستند. مؤلفه خلوت با خدا، اثرگذاری معنوی، پایبندی به ارزش های کاری و مشارکت شغلی بیشترین نقش را در پیش بینی فضیلت گرایی معلمان دارند. بنابراین چنین نتیجه گیری می شود که با رشد و افزایش سرمایه معنوی و التزام حرفه ای معلمان، فضیلت گرایی آنان نیز افزایش می یابد.
۱۰۵۹۹.

العوامل الداخلیّه والخارجیّه للتباعد فی العالم الإسلامیّ فی توجیهات الإمام الخمینیّ

نویسنده:
منبع: المصطفی المجلد ۱ ربیع و صیف ۲۰۲۰ العدد التجریبی (ملف العدد: الإمام الخمینی رحمة الله فی سموّه الروحانی و فکره النورانی) 205 - 234

کلید واژه ها: التباعد فی العالم الإسلامی العوامل الداخلیه العوامل الخارجیه الإمام الخمینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۱۴۷
الوحده الإسلامیّه سرّ انتصار الإسلام حدوثا وبقاء، ودوره بارز فی قیاده البشریّه، وقد وجّه الإمام الخمینی الأمّه الإسلامیّه لتتطلّع إلى آفاق علیا واهتمامات أرفع، متعالیه على الروابط المذهبیّه والطائفیّه، ومتوجهه نحو تحقیق الأهداف الکبرى التی تقع الوحده فی المقدّمات الموصله لها، کما بیّن من خلال إرشاداته وتوجیهاته العوامل والأسباب الداخلیّه والخارجیّه للتباعد والتنافر بین المسلمین. أمّا العوامل الداخلیّه للتباعد، فیمکن تلخیصها فی العوامل النفسیّه والسلوکیّه -کالأهواء النفسیّه وحبّ الدنیا والجهل وقلّه الوعی والممارسات المنحرفه - والعوامل السیاسیّه، کالص راع السیاسیّ بین الحاکم والأمّه، وأمّا العوامل الخارجیّه، فهی تتلخص فی القوی السیاسیّه العظمی التی تلعب دورا کبیرا فی تمزیق المسلمین ووضع العراقیل للتقارب والوحده.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان