درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴٬۳۶۱ تا ۴٬۳۸۰ مورد از کل ۳۳٬۷۳۰ مورد.
۴۳۶۱.

بررسی عوامل موثر بر توسعه اقتصاد هنر (با تاکید بر هنرهای تئاتر)

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال سوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۰ 159 - 177

کلید واژه ها: اقتصاد هنر تئاتر تولیدات هنری مصرف هنر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۵۹
در نگاه اوّل به نظر می رسد که اقتصاد و هنر دو مقوله مجزّا از همدیگر هستند، امّا در سال های اخیر مقوله «اقتصاد هنر» در مطالعات اقتصادی و فرهنگی از جایگاه ویژه ای یافته است و محقّقان این حوزه معتقدند که اقتصاد و هنر می توانند در تعامل با یکدیگر باشند و اقتصاد هنر، هنر را با نتایج اقتصادی می نگرد. این مقاله نیز با هدف بررسی عوامل مؤثّر بر توسعه اقتصاد هنر، با تأکید بر هنر تئاتر، با روش توصیفی تحلیلی و کیفی انجام گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که در دنیای پررقابت فرهنگیِ امروز، هنرهایی می توانند بقای خود را حفظ کنند و توسعه دهند که بتوانند از منظر اقتصادی نیز آثار مثبتی داشته و سودآور باشند؛ اگرچه در این راه چالش های بسیاری پیش روی هنر است. مهم ترین چالش های پیش روی اقتصاد هنر عبارت است از: 1. دیدگاه آرمان گرایانه متعصّب به هنر و هنرمند در فرهنگ و جامعه و ممانعت از دخالت اقتصاد در عرصه هنر 2. مداخله دولت ها در اقتصاد هنر 3. نگرانی از نگاه ابزارگرایانه به هنر 4. ارزش گذاری مادی بر آثار هنری. همچنین در خصوص عوامل مؤثّر بر توسعه اقتصاد هنر، به خصوص در تئاتر یافته ها نشان داد که این عوامل بر اقتصاد هنر تأثیرگذار است: 1. توجّه ویژه به تولیدات هنری (ماده اوّلیه) 2. توجّه به هزینه های تولید 3. توجّه به توزیع و نوع مخاطب 4. جلب سرمایه گذار خصوصی 5. توجّه به حضور دولت، که در این مقاله به این موارد پرداخته شد. بدیهی است تهیه کنندگان هنرهای نمایشی باید با دیدی همه جانبه نگر همه زوایای اقتصادی هنرهای نمایشی را در نظر بگیرند و برای آن برنامه ریزی کنند. 
۴۳۶۲.

سنخ شناسی سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی (سنخ سازی؛ مدلی برای تحلیل علمی و روشی برای یادگیری موثر در تحقیقات اجتماعی)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال پانزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۳) 88 - 76

کلید واژه ها: سنخ شناسی سرمایه فرهنگی سرمایه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۱۳۵
علم به طور عام و هر رشته علمی به صورت خاص مملوّ و مشحون از مفاهیم و گزاره هاست. رسالت اندیشمند و صاحب تفکر در هر دانشی، آن است که برای تبیین، تشریح و توصیف واقعیت های اجتماعی فرارو، بتواند از تکثّر،تشتّت و تفرّق مفاهیم، گذر کند و مفاهیم علمی را از طریق شناخت ژرف و عمیق گونه ها و در فرایند سنخ شناسی به بند و زنجیر فهم و ادراک درآورد. چه، به واقع توفیق هر پژوهش به سنخ و گونه هایی وابسته است که با آن فراهم آمده، حتی قسمت اعظم معرفتی که درباره جهان زندگی وجود دارد نیز، منبعش از سنخ سازی ذهن بشر است. لیکن، سنخ شناسی دو سازه سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی برای تنویر ذهن مخاطب و انفکاک آن از سایر اشکال مشابه، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. جهت حصول به همین مقصود در مقاله حاضر، سرمایه فرهنگی در سنخ متجسّد، عینیت یافته و نهادی و سرمایه اجتماعی نیز در سنخ های بین فردی، میان گروهی و تعمیم یافته مورد تشریح و تدقیق قرار گرفته اند. فهم و کاربست شیوه تحلیل سنخ شناختی ، بویژه در نظام آموزش و در فراگرد تعلیم و پروراندن ذهن منظم و مطبّق (طبقه بندی شده)، بیش از پیش می بایست مطمح نظر متولیان این حوزه خطیر باشد. زیرا تولید و بازتولید مفاهیم مبهم، متناقض و نامنظم، علاوه بر آنکه فرایند استنباط و درک مفاهیم را برای متعلِّم دشوار می نماید ، دایر دانش فراگیر را نیز محدود می سازد.
۴۳۶۳.

تبیین جامعه شناختی موانع توسعه فرهنگی قوم بختیاری در شهرستان الیگودرز(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال پانزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۳) 125 - 102

کلید واژه ها: توسعه فرهنگی فرهنگ قوم بختیاری چالش الیگودرز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۱۳۷
این پژوهش با هدف تببین جامعه شناختی موانع توسعه فرهنگی در قوم بختیاری پرداخته شده است ازآنجایی که توسعه فرهنگی در سطح جهانی مورد تاکید و توجه قرار گرفت است که دغدغه دنیای بشری امروز در این زمینه است . لذا چها رچوب حاکم براین پژوهش باهدف مطالعه موانع توسعه فرهنگی قوم بختیاری در شهرستان الیگودرز در سال 1398انجام شده است. جامعه ی آماری تعداد322 نفر بوده است. روش تحقیق مورد استفاده در پژوهش کمی و با استفاده از نرم افزار spss و Excel انجام شد که با استفاده از روش میدانی و توزیع پرسشنامه سعی گردید تا موانع بدست آمده با استفاده از آزمون رتبه بندی فریدمن، مولفه های بدست آمده رتبه بندی شود. نتایج پژوهش نشان داد که ضعف دانش فرهنگی شاخص های توسعه فرهنگی ، حاکم بودن اخلاق ستی ،ویژگی های اخلاقی قوم بختیاری و ضعف عملکرد فرهنگی نیروی انسانی به ترتیب الویت از دیدگاه جامعه آماری مورد تحقیق حاصل شد.
۴۳۶۴.

سازگاری و مشاجرات زناشویی زوجین در دوران شیوع کووید- 19(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال هفدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۶۸ 561 - 572

کلید واژه ها: سازگاری زناشویی مشاجرات زناشویی ویروس کرونا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸ تعداد دانلود : ۱۲۹
ویروس کرونا و میزان شیوع آن در جامعه مشکلات روان شناختی زیادی را به دنبال دارد. هدف پژوهش حاضر سازگاری و مشاجرات زناشویی زوجین در دوران شیوع کووید 19 بود. روش پژوهش علی مقایسه ای بود. جامعه آماری این پژوهش را کل زوجین زیر 40 سال یکی از شهرستان های غرب ایران تشکیل دادند. از میان این زوجین 79 نفر به صورت حضوری و آنلاین در پژوهش شرکت نمودند. برای گردآوری داده ها از مقیاس سازگاری زوجی اصلاح شده [RDAS] (باسبی و همکاران، 1995) و مقیاس محقق ساخته مشاجرات زناشویی (1399) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t همبسته استفاده شد. نتایج نشان داد که در میان زوجین میانگین سازگاری زناشویی و ابعاد آن (توافق، رضایت و انسجام) در زمان شیوع کووید 19 کاهش و میزان مشاجرات زناشویی (داد زدن، پرخاشگری کلامی، دعوای فیزیکی، قهر کردن، تهدید کردن، توهین کردن و تحقیر کردن) افزایش یافته است. نتایج تلویحات مهمی درباره توجه به پیامدهای زناشویی ویروس کرونا در میان زوجین دارد و برنامه ریزی در جهت کاهش مشکلات زناشویی به صورت حضوری و آنلاین در این زمینه پیشنهاد می شود.
۴۳۶۵.

پیش بینی ویژگی های اختلال شخصیت مرزی بر اساس سبک های دلبستگی و تمایزیافتگی خود با میانجی گری تنظیم هیجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال هفدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۶۸ 613 - 631

کلید واژه ها: تمایزیافتگی خود تنظیم هیجانی سبک های دلبستگی شخصیت مرزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۷ تعداد دانلود : ۱۹۳
اختلال شخصیت مرزی، اختلال روانی جدی و پیچیده ای است که حاوی یک الگوی فراگیر بی ثبات در روابط بین فردی، خودانگاره، عواطف و تکانشگری است که از اوایل بزرگ سالی آغاز می شود. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی ویژگی های اختلال شخصیت مرزی بر اساس سبک های دلبستگی و تمایزیافتگی خود با میانجی گری تنظیم هیجان انجام شد. این پژوهش غیرآزمایشی و از نوع همبستگی است. جامعه پژوهش حاضر کلیه دانشجویان مقاطع مختلف در دانشگاه های شهر تهران بودند که 372 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری اطلاعات، مقیاس فرم کوتاه تمایزیافتگی خود دریک (2011)، پرسش نامه دلبستگی بزرگ سالان بشارت (2011)، مقیاس دشواری تنظیم هیجانی گراتز و رومر (۲۰۰۴) و پرسش نامه ارزیابی ویژگی های اختلال شخصیت مرزی بودند. داده های پژوهش با استفاده از روش ضریب همبستگی و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که دشواری در تنظیم هیجان به عنوان متغیر میانجی، رابطه بین تمایزیافتگی خود و ویژگی های اختلال شخصیت مرزی را به طور جزئی تحت تأثیر قرار می دهد و همچنین دشواری در تنظیم هیجان به عنوان متغیر میانجی، رابطه بین سبک های دلبستگی و ویژگی های اختلال شخصیت مرزی را به طور جزئی تحت تأثیر قرار می دهد. از این رو با توجه به نتایج فوق در یک نتیجه گیری کلی سبک های دلبستگی و تمایزیافتگی خود با میانجی گری تنظیم هیجان به طور مجزا می توانند ویژگی های اختلال شخصیت مرزی را پیش بینی کنند.
۴۳۶۶.

بررسی رابطه سبک مدیریت مدیران با رضایت شغلی و انگیزه شغلی معلمان ابتدایی شهرستان تالش

نویسنده:
منبع: مطالعات رهبری فرهنگی سال سوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۸) 41-52

کلید واژه ها: سبک مدیریت رابطه مدار سبک مدیریت وظیفه مدار رضایت شغلی انگیزه شغلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳ تعداد دانلود : ۱۷۴
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطه سبک مدیریت مدیران بارضایت شغلی وانگیزه شغلی معلمان ابتدایی شهرستان تالش بود. پژوهش حاضر توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری آماری این پژوهش را 680 نفر از معلمین و 168 نفر از مدیران مدرسه در شهرستان تالش تشکیل داده اند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 362 نفر به دست آمدند. گردآوری داده های اولیه موردنیاز این پژوهش، از طریق پرسشنامه سبک سنج مدیریت باردنز ومتزکاس ، انگیزه شغلی هاکمن واولدهام ورضایت شغلی لینز بود. تجزیه وتحلیل داده هااز طریق نرم افزار SPSS انجام گرفته است که ضریب الفای کرونباخ به ترتیب بررسی ها نشان داد: که بین سبک مدیریت رابطه مداربا رضایت شغلی وانگیزه شغلی رابطه مثبت ومعنی داری و بین سبک مدیریت وظیفه مدار با رضایت شغلی وانگیزه شغلی رابطه منفی ومعنی داری وجود دارد .همچنین بین رضایت شغلی وانگیزه شغلی رابطه مثبت ومعنی داری وجود دارد.
۴۳۶۷.

پیش بینی هویت کارکنان مبتنی بر اخلاق حرفه ای در جمعیت هلال احمر استان اردبیل

نویسنده:
منبع: مطالعات رهبری فرهنگی سال سوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۸) 75-94

کلید واژه ها: اخلاق حرفه ای هویت کارکنان جمعیت هلال احمر اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۷۸
این تحقیق با هدف پیش بینی هویت کارکنان مبتنی بر اخلاق حرفه ای در جمعیت هلال احمر استان اردبیل با تعداد نمونه آماری 132 نفر و روش نمونه گیری تصادفی ساده که با استفاده از فرمول کوکران بدست آمد اجرا گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه های استاندارد اخلاق حرفه ای است که روایی آنها با استفاده از روش روایی صوری به تأیید رسید و پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ و ضریب اطمینان 0.7 بود مورد تأیید واقع گردید. پس از جمع اوری پرسشنامه وارد نرم افزار SPSS گردید تا تجزیه و تحلیل در این نرم افزار انجام پذیرد. قبل از آزمون فرضیات برای اطمینان از نرمال بودن داده ها و همچنین انتخاب آزمون مورد نظر برای آزمون فرضیات تحقیق از آزمون کولموگروف- اسمیرنف استفاده گردید. که نتایج نشان داد داده ها نرمال هستند بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده از آزمون رگرسیون خطی چند متغیره برای آزمون فرضیات استفاده گردید. نتایج نشان داد که متغیر اخلاق حرفه ای تأثیر معنی داری بر هویت کارکنان دارد.
۴۳۶۸.

تبیین جامعه شناختی نسبت بین هویت فرهنگی و مصرف فرهنگی (زنان جوان شاهین شهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره سوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 136 - 110

کلید واژه ها: فرهنگ هویت مصرف فرهنگی هویت فرهنگی کالای فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲ تعداد دانلود : ۱۲۹
این پژوهش، با هدف بررسی رابطه هویت فرهنگی با مصرف کالای فرهنگی در زنان جوان شهر شاهین شهر انجام شد. چارچوب نظری پژوهش بر اساس هویت فرهنگی و مصرف کالای فرهنگی جامعه ایران تنظیم شده است. این مطالعه با روش تحقیق کمی و پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه صورت گرفته و از حیث هدف کاربردی و ماهیت همبستگی می باشد. جامعه آماری این تحقیق زنان جوان شهر شاهین شهر بوده است. حجم نمونه با توجه به فرمول نمونه گیری کوکران 377 نفر برآوردگردید. داده های این تحقیق، بر اساس نمونه گیری طبقه بندی انجام گرفت. رواییی پرسشنامه به صورت محتوایی و صوری توسط متخصصین تأیید و احتساب پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرنباخ محاسبه شد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش های آماری در محیط نرم افزار23 Spss و Amos انجام شد. در سطح آمار استنباطی، آزمون کالموگروف – اسمیرنف، ضریب همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری مورد استفاده قرار گرفت. نتایج همبستگی نشان داد که بین هویت فرهنگی با مصرف کالای فرهنگی همبستگی معناداری وجود دارد. تجزیه و تحلیل معادلات ساختاری نشان داد که ابعاد متغیر هویت فرهنگی یعنی زبان، دیانت، جغرافیای فرهنگی، تاریخ و حافظه تاریخی، نظام اجتماعی به ترتیب 190/ ، 185/ ، 308/ ، 218/ ، 182/ با مصرف کالای فرهنگی در سطح معنی دار 001/ ر ابطه معنا دار وجود دارد. بر اساس نتایج پژوهش با توجه به بستر جامعه می توان گفت ابعاد هویت فرهنگی بر مصرف کالای فرهنگی تأثیرگذار هستند.
۴۳۶۹.

تفاوت نسلی مرتبط با نگرش های جمعیت شناختی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی و دوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۸۴) 69 - 96

کلید واژه ها: تفاوت نسلی نگرش جمعیت شناختی هم گرایی نسلی شکاف نسلی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۳ تعداد دانلود : ۱۳۱
در این پژوهش ملاحظات نسلی مرتبط با نگرش های جمعیت شناختی در ایران بررسی شده است. اصولاً ضرورت و اهمیت این قبیل مطالعات و پژوهش ها در روند فزاینده فرایند موسوم به «تغییر شکل ویژگی های جمعیت شناختی» ریشه دارد که از مهم ترین نشانه های جوامع معاصر محسوب می شود. در همین چارچوب، پرسش کلیدی پژوهش این است که آیا نگرش های جمعیت شناختی تابعی از متغیر تعلق نسلی است؛ به عبارت دقیق تر، آیا ما در عرصه نگرش های جمعیت شناختی شاهد شکاف نسلی یا هم گرایی نسلی هستیم ؟ تجزیه وتحلیل های این پژوهش، بر یک بررسی پیمایشی مبتنی است که جمعیت نمونه آن را در مجموع، تعداد 5200 نفر مردان و زنان ساکن نقاط شهری و روستایی دوازده شهرستان منتخب ایران تشکیل می دهد. به طور خلاصه، نتایج تجزیه وتحلیل ها نشان داده است ملاحظات نسلی مرتبط با نگرش های جمعیت شناختی هم در چارچوب ترکیب و آمیزه ای از دو نظریه جایگزینی نسلی و نظریه تغییرات نگرشی میان نسلی تبیین و تأیید می شوند و هم بر این نکته مهم صحه می گذارند که نباید به سادگی ملاحظات نسلی مرتبط با نحوه نگرش به مجموعه درهم تنیده ای از مؤلفه های جمعیت شناختی مشتمل بر سن ازدواج دختران، سیاست افزایش جمعیت، ترجیحات فرزندآوری، طلاق و مهاجرت را منحصراً در قالب یکی از دو گزینه شکاف نسلی یا هم گرایی نسلی تقلیل داد.
۴۳۷۰.

بررسی رابطه رهبری سطح پنج و توانمندسازی ساختاری با تعالی سازمانی مدارس به واسطه نقش میانجی توانمندسازی روان شناختی معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی و دوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۸۴) 97 - 118

کلید واژه ها: رهبری سطح پنج توانمندسازی ساختاری توانمندسازی روان شناختی تعالی سازمانی مدارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۰ تعداد دانلود : ۱۵۳
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه رهبری سطح پنج و توانمندسازی ساختاری با تعالی سازمانی مدارس به واسطه نقش میانجی توانمندسازی روان شناختی است. جامعه آماری آن متشکل از همه معلمان ابتدایی استان فارس به تعداد 16264 نفر است که از این جامعه، به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی و براساس فرمول کوکران، نمونه ای 375 نفری انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از چهار پرسش نامه رهبری سطح پنج چم آسمانی (1386)، توانمندسازی ساختاری کردنائیج و همکاران (1394)، توانمندسازی روان شناختی اسپریتزر (1995) و تعالی سازمانی عمارلو (1396) استفاده شد که ضریب آلفای کرونباخ آنها به ترتیب 96/0، 93/0، 94/0 و 91/0 به دست آمد. روایی سازه پرسش نامه ها نیز به وسیله تحلیل عاملی تأییدی تعیین شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری و به کمک دو نرم افزار SPSS و lisrel انجام شد. نتایج نشان داد متغیر رهبری سطح پنج رابطه مستقیم، مثبت و معناداری در سطح 05/0 با توانمندسازی روان شناختی و تعالی سازمانی مدارس دارد، رهبری سطح پنج به واسطه توانمندسازی روان شناختی، رابطه غیرمستقیم، مثبت و معناداری در سطح 05/0 با تعالی سازمانی مدارس دارد، متغیر توانمندسازی ساختاری، رابطه مستقیم، مثبت و معناداری در سطح 05/0 با توانمندسازی روان شناختی و تعالی سازمانی مدارس دارد و توانمندسازی ساختاری به واسطه توانمندسازی روان شناختی رابطه غیرمستقیم، مثبت و معناداری در سطح 05/0 با تعالی سازمانی مدارس دارد. برای بهبود مستمر و تعالی سازمانی مدارس، پیشنهاد می شود مسئولان آموزش وپرورش در کنار انتخاب رهبران سطح پنج برای مدیریت مدارس، با تفویض اختیار و توانمندکردن معلمان در ساختار رسمی مدرسه، احساس شایستگی، استقلال و اثرگذاری در امور مدرسه را برای معلمان فراهم کنند.
۴۳۷۱.

سیاست پرداخت نقدی خسارت در آزادسازی مخازن سدها و پیامدهای اجتماعی و فرهنگی آن (نمونه موردی: سد کوچری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال پانزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 118 - 147

کلید واژه ها: تأثیر اجتماعی نظریه زمینه ای سیاست پرداخت نقدی خسارت سد الگوی پارادایمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۱۳۴
احداث سدهای مخزنی در شش دهه گذشته زمینه ساز جابه جایی بیش از 100 میلیون نفر از محل زندگی خود شده است. مطابق نتایج بررسی حاضر، در ایران نیز بیش از 2 میلیون نفر جمعیت تحت تأثیر احداث سدها قرار گرفته اند. هدف این پژوهش بررسی آثار و پیامدهای اجتماعی و فرهنگی سیاست پرداخت نقدی خسارت در آزادسازی مخازن سدها، نقد این سیاست و شناسایی عوامل علی، زمینه ای، مداخله گر، راهبردی و پیامدهای آن بوده است. چارچوب مفهومی پژوهش بر ارزیابی اثرات اجتماعی مبتنی است. روش پژوهش کیفی و از  تکنیک نظریه زمینه ای استفاده شده است. شرکت کنندگان این پژوهش 38 نفر از مطلعان و خبرگان محلی بودند که با پرسش نامه نیمه ساختمند موردمصاحبه قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل با سه روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی در دستور کار قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل مصاحبه ها 822 مفهوم کلی،  133 مقوله فرعی، 18 مقوله اصلی و 1 مقوله مرکزی را نشان می دهد. یافته های پژوهش براساس مدل پارادیمی، ازهم گسیختگی ساختار اجتماعی و بافت فرهنگی را در اجرای سیاست پرداخت نقدی خسارت نشان می دهد. نتایج حاصل از پژوهش به ضرورت تغییر رویکرد، اصلاح لوایح قانونی، تعیین متولی حوزه اجتماعی و پایش تأثیرات اجتماعی طرح ها منتهی شده است.  
۴۳۷۲.

کارآفرینی جایگزین: درک معنایی تجربه زنان کارآفرین شهر شیراز از مشارکت اقتصادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۳) 23 - 54

کلید واژه ها: مشارکت اقتصادی کارآفرینی جایگزین زنانگی نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۱۶۷
پژوهش حاضر به دنبال بررسی درک معنایی تجربه زنان کارآفرین شهر شیراز از مشارکت اقتصادی است. هدف پژوهش، بررسی این مسئله است که زنان کارآفرین چه درکی از مشارکت اقتصادی دارند و چه شرایط، زمینه ها و راهبردهایی را در این زمینه، مهم می دانند. روش پژوهش از نوع نظریه زمینه ای (رویکرد نظام مند) و روش جمع آوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته است. داده های پژوهش براساس رویکرد کدگذاری سه مرحله ای استراوس و کُربین (باز، محوری و گزینشی) تحلیل شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد تعاملات خانوادگی گسیخته، تجربه محرومیت چندگانه، روحیه کارآفرینی مطلوب و منابع سرمایه ای چندگانه، مقولاتی است که به صورت علّی بر مشارکت اقتصادی زنان کارآفرین تأثیرگذار است. زنانگی مقاوم- زنانگی تلفیقی، سبک فرزندپروری مقتدرانه و داشتن یا نداشتن حمایت خانوادگی، شرایط زمینه ای مشارکت اقتصادی زنان کارآفرین را شکل می دهد و نابسامانی نهادی، نابسامانی اقتصادی، نبود مهارت آموزی کاربردی و محیط کار جنسیت زده، عوامل مداخله گری است که بر راهبردها و عمل/ تعاملاتی که زنان کارآفرین برای موفقیت اقتصادی و مشارکت اقتصادی مؤثر و موفق به کار می گیرند، تأثیرگذار است. کارآفرینی زنان و مشارکت اقتصادی آنان، پیامدهای گوناگونی دارد که شامل تحولات نگرشی، تحولات هویتی، تغییر سبک زندگی و تغییر زیست منفعلانه است. درنهایت، گفتنی است زنان، کارآفرینی جایگزین زنانه را به عنوان یک الگوی مشارکت اقتصادی، در برابر الگویی ارائه داده اند که بر مبنای ساختارهای مردانه شکل گرفته است.
۴۳۷۳.

معمای توسعه نیافتگی ایران از دیدگاه صاحبنظران علوم اجتماعی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال پانزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۳) 46 - 21

کلید واژه ها: توسعه نیافتگی سوء مدیریت مدیریت شایسته سالار دولت توسعه گرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۱۷۶
هدف این تحقیق ، تحلیل دیدگاه صاحبنظران علوم اجتماعی ایران در رابطه با علل توسعه نیافتگی کشور و دستیابی به راهکارهای پیشنهادی آنها برای رفع این معضل و دستیابی به توسعه است . با توجه به اهداف تحقیق از رویکرد کیفی و روش تحقیق دلفی استفاده شده است . مطلعین این پژوهش شامل تمام کسانی بود که در حوزه توسعه صاحبنظر بوده و در این زمینه دارای کتاب ، مقاله و یا اثر پژوهشی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و اطلاعات محور تعداد 15 نفر از این افراد به عنوان مشارکت کننده انتخاب شدند . نتایج تحقیق نشان می دهد که صاحبنظران مشارکت کننده در این پژوهش ، نقش موانع داخلی را در توسعه نیافتگی کشور مهم تر دانسته و اصلی ترین علت از دید آنها ، " سوء مدیریت داخلی " و "فقدان یک مدیریت شایسته سالار " است و فقدان مدیران شایسته و نبود دولت توسعه گرا نیز مزید بر علت شده است تا این امر تشدید و ادامه یابد . مهم ترین راهکار پیشنهادی این متفکرین برای خروج از این وضعیت ، روی کار آمدن یک دولت توسعه گرا با محوریت مشارکت همه جانبه مردم می باشد .
۴۳۷۴.

نمودهای شناخت زنانه در اثناء تاریخ فرهنگی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هفدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۶۵ 75 - 101

کلید واژه ها: شناخت زنانه شناخت شناسی زنانه جامعه شناسی شناخت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۱۱۰
تشخیص احتمال شناخت زنانه در تاریخ فرهنگی نجد ایران، قصد اصلی ما برای سفر به عصرِ تاریخیِ پیشابرنز و پسابرُنز و کشف نمودهای شناختِ زنانه در آن اعصار و نشانگانی از ماندگاریِ آن در اعصار بعدی است. حوزه ی ما جامعه شناسی شناخت و روش ما، با پرهیز از نظام های تفسیری موجود، خوانشِ تاریخ نگارانه متونِ مدلّل تاریخ، در تلاقی دو رویکرد دیالکتیکی و هرمنیوتیکی،یعنیتعامل و مراودهدائم میان ذهنیت نویسندگان و عینیت تاریخ،در مقام تفسیر آناست. این بررسی شرایط پیدایش شناخت و عناصر آن در الهیّات (به عنوان مهم ترین حوزه ی مُعرّف شناخت هر عصر)، اسطوره ها و الهیّات اسطوره ایِادوارِ پیدایش کشاورزی، شکل گیریِ اجتماعات مُبتنی بر آن، تغییرات آن الهیّات و اساطیر پس از مهاجرت آریاییان و تشکیل جوامع دولت مرکز و تغییرات زنانگیدر الهیّات را شامل شده شده است. مهم ترینِ این نمودها در یافته ها و تفسیر ما از ساخت ِشناخت زنانه ی ایرانی شامل «اصالت زندگی و خردوندیِ پشتیبان آن»، «تنیدگی ابژه/سوژه در الگوی شناخت»، «عینیت نافذ»، «وساطتِ موثر»، «ادراکِ دَوَرانیِ زمان و جاودانگی درعین کرانمندی» است. روشن است کشف و پی گیریِ نشانِ هر حدودی از الگوهای شناخت زنانه در بنیادهای تاریخی-اجتماعی و سیر تحولات و تطورات تاریخی شان، در مقایسه با استفاده از الگوهای نظریِ غیرتاریخی و ذات انگارانه، رهنمای فهم و تفسیرِ هرچه غیرجانبدارانه تر تاریخ ایران، زنان و شناخت زنان ایرانی خواهد بود.
۴۳۷۵.

تحلیل اجتماعی وضعیت و علل مصرف مشروبات الکلی

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی سال چهارم تابستان(شهریور) ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۶) 45-53

کلید واژه ها: مشروبات الکلی اعتماد اجتماعی مشارکت اجتماعی حمایت اجتماعی شبکه روابط اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۲۴
این پژوهش با هدف تحلیل اجتماعی وضعیت و علل مصرف مشروبات الکلی صورت پذیرفته است. جامعه آماری 14182 نفر از شهروندان محله جوی آباد و حجم نمونه در این پژوهش با استفاده از نرم افزار نمونه گیری SPSS Sample Power صورت گرفته و 413 نفر می باشد. شیوه نمونه گیری در این پژوهش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای است و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه با سؤالات بسته می باشد که روایی آن از نوع روایی سازه است همچنین پایایی سؤالات سرمایه اجتماعی 0.7 و سؤالات سنجش نگرش به اعتیاد در محله 0.72 به دست آمده است. با توجه به یافته های این پژوهش، بین سرمایه اجتماعی و مؤلفه های آن با گرایش به مشروبات الکلی رابطه منفی اما معناداری وجود داشته، بدین صورت که هرچه میزان سرمایه اجتماعی و مؤلفه های آن افزایش یابد میزان گرایش به مشروبات الکلی کاهش خواهد یافت و بالعکس. بر اساس یافته های به دست آمده، تمرکز بر سرمایه اجتماعی در یک محله کم برخوردار در عدم گرایش به مشروبات الکلی اثرات قابل توجهی دارد. این امر در مناطق کم برخوردار و در بین جوانان و نوجوانان بیشتر به چشم می خورد و با برنامه برای اوقات فراغت در محلات می توان زمینه افزایش مشارکت و به طورکلی سرمایه اجتماعی را فراهم کرد.
۴۳۷۶.

تفاوت های استانی تغییرات مولفه های بازارکار برحسب جنس در ایران طی سال های 1365 تا 1395: همبسته ها و الزام های سیاستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۲ 275 - 305

کلید واژه ها: نرخ فعالیت نرخ بیکاری شاخص توسعه انسانی جنسیت توازن منطقه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۵۷
هدف اصلی این مطالعه شناخت وضع گذشته و موجود نرخ های فعالیت اقتصادی، اشتغال و بیکاری برحسب جنس در استان های مختلف کشور طی 30 سال اخیر بود. پژوهش به روش تحلیل اکتشافی انجام و از داده های ثانویه استفاده شده است. منبع اصلی داده ها، سرشماری های کشور در فاصله زمانی 1395-1365 بوده است. نتایج نشان داد تفاوت نرخ بیکاری در استان های مختلف کشور، در این دوره سی ساله چشم گیر بوده است. به رغم فراز و نشیب نرخ ها در سال های مختلف، همواره شاهد نرخ های بالای بیکاری در بین زنان بوده ایم و عدم تعادل های منطقه ای و نیز شکاف و نابرابری جنسیتی در بازارکار کشور تعدیل نشده است. تحلیل رگرسیونی نشان داد که متغیر نرخ بیکاری اثر منفی (694/0-) و معنادار بر نرخ فعالیت اقتصادی در سال 1395 داشت. متغیر توسعه انسانی زمانی که وارد مدل شد، با ضریب 511/0+ تأثیر مستقیم و معناداری بر نرخ فعالیت اقتصادی نشان داد. مقدار واریانس تبیین شده توسط متغیرهای مستقل 40 درصد برآورد شد. اثر توسعه یافتگی استان ها بر نرخ اشتغال زنان نیز بررسی شد که از نظر آماری معنادار نشد. ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ویﮋﮔیﻫ ﺎی ﻣﻨﻄﻘﻪ ای و ﻣﺒﺎﺣﺚ آﻣﺎیﺶ ﺳﺮزﻣیﻦ در ﺗﺪویﻦ ﺳیﺎﺳﺖ ﻫﺎی اﺷﺘﻐﺎل زایی اﻫﻤیﺖ ویﮋه ای دارد. ملاحظه زمینه های اجتماعی، فرهنگی درکنار مؤلفه های اقتصادی در سطح استان های کشور به ویژه استان های کمتر توسعه یافته و مرزی ضروری است.
۴۳۷۷.

مسئولیت مدنی پلتفرم های آنلاین ناشی از نقض حریم خصوصی اطلاعاتی از سوی کاربران؛ مطالعه تطبیقی در ایران، امریکا و اتحادیه اروپا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و هشتم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۷) 69 - 91

کلید واژه ها: مسئولیت حریم خصوصی اطلاعات پلتفرم آنلاین نقض کاربر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۱۹۹
پلتفرم های آنلاین نقش مهمی در زندگی جوامع کنونی ایفا می کنند و از مزایای زیادی برخوردارند. بااین همه، ویژگی های خاص این پلتفرم ها امکان بروز برخی خطاها را در چنین فضایی تشدید کرده است. کاربران در فضای مجازی می توانند گمنام یا ناشناخته باقی بمانند و با سوءاستفاده از این وضعیت، اقدام به نقض حقوق دیگران ازجمله حق بر حریم خصوصی کنند. تردیدی نیست که با چنین فرضی، کاربر ناقض واجد مسئولیت مدنی است، اما آیا می توان پلتفرم های آنلاین را نیز به سبب ایجاد فضای تسهیل کننده نقض، مسئول دانست؟ در مقاله حاضر، تلاش شده است با استفاده از روش اسنادی و به شیوه تطبیقی، مسئولیت مدنی پلتفرم ها در قبال نقض حریم خصوصی دیگران از سوی کاربرانشان در سه نظام حقوقی امریکا، اروپا و ایران مورد مطالعه قرار گیرد. یافته های پژوهش نشان می دهد که اصل اولیه در هر دو نظام حقوقی امریکا و اروپا، جز در موارد استثنایی، مسئولیت نداشتن پلتفرم های آنلاین در قبال نقض حریم خصوصی از سوی کاربران است. در نظام حقوقی ایران، با عنایت به تأکید بر اصل شخصی بودن مسئولیت و نیز وجود قاعده مسئولیت مباشر در فرض اجتماع با سبب در ورود زیان، امکان تحمیل مسئولیت بر پلتفرم های آنلاین به سبب نقض حریم خصوصی اطلاعاتی از سوی کاربران وجود ندارد اما به نظر می رسد که مفاد «طرح قانون صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی» که با هدف مسئولیت پذیر کردن پلتفرم های آنلاین و حمایت از کاربران، تدوین شده و بر حراست از حریم خصوصی افراد در این فضا تأکید دارد، از این منظر با نظام های حقوقی امریکا و اروپا متفاوت است.
۴۳۷۸.

جایگاه قدرت نرم در بسترهای غافلگیری راهبردی جمهوری اسلامی ایران

نویسنده:
منبع: شاهد اندیشه دوره جدید پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴) 91 - 109

کلید واژه ها: غافلگیری راهبرد سیاست امنیت قدرت نرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۱۱۷
تأمین و تضمین امنیت در فضای بروز و ظهور تهدیدهای گوناگون در نظام امنیت متحول شده جهانی، اولویتی مهم برای تمامی دولت ها است. در چنین فضایی، جمهوری اسلامی ایران به عنوان نظامی ضدسلطه در معرض تهدیدهای متعارف و غیرمتعارف گوناگون از سوی کنشگران منطقه ای و غیرمنطقه ای است، تهدیدهایی که درک درست آن ها از اهمیتی غیرقابل انکار برای دستگاه امنیتی و سیاست خارجی کشور برخوردار است. در توضیح شیوه بروز این تهدیدها باید گفت که آن ها دقیقاً با شناخت خلأهای راهبردی و ضعف های استراتژیک در حوزه های اقتصادی، سایبری، دفاعی و... سعی می کنند تا ضربه را به همین نواحی وارد کرده و با اقدامات ایذایی و چندبعدی، دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی ایران را دچار نوعی غافلگیری راهبردی کنند. بر این اساس، سؤال این پژوهش آن است که قدرت نرم چگونه می توان سبب غافلگیری راهبردی شود؟ در پاسخ به این پرسش، فرضیه این پژوهش این گونه مطرح می شود که شناخت درست از ضعف های موجود در حوزه های اقتصادی، سایبری و دفاعی و تقویت زیرساخت های دفاعی در این حوزه ها، دو گام مهم در جهت جلوگیری از بروز غافلگیری راهبردی می باشند. یافته های این پژوهش نشان از آن دارد که قدرت نرم با تأثیر بر دپیلماسی و نفوذ بر فضای فکری اجتماع سبب به وجود آمدن غافلگیری برای نظام سیاسی می شود. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از تجزیه وتحلیل داده های به روش کتابخانه ای انجام شده است.
۴۳۷۹.

تأثیر تمرّد نسبت به مأموران پلیس بر احساس امنیّت اجتماعی شهروندان (مورد مطالعه: استان فارس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 1 - 34

کلید واژه ها: تمرد احساس امنیت آستانه تحمل تعاملات اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۳۳
زمینه و هدف: جرم «تمرّد علیه مأمورین انتظامی» به سبب جایگاه بزه دیدگان که مجری قانون هستند، نتایج و آثار نامطلوبی را در خصوص احساس امنیّت به دنبال خواهد داشت. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر وقوع تمرّد نسبت به مأموران انتظامی بر احساس امنیّت اجتماعی شهروندان است. روش: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش کمّی به صورت توصیفی - پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، 135 نفر از استادان دانشگاه، شهروندان عادی، بزهکاران و بزه دیدگان و خبرگان و قضات در سال های 98 و 99 در استان فارس است. با بهره گیری از جدول کرجسی و مورگان، 101 نفر برای حجم نمونه انتخاب و تعیین شد. برای دستیابی به جامعه نمونه، از نمونه گیری خوشه ای سه مرحله ای استفاده گردید. پرسش نامه محقق ساخته برای گردآوری داده ها به کار رفت و روایی ابزار گردآوری داده ها به شکل صوری و محتوایی و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ (0/722) ارزیابی و تأیید شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها با بهره گیری از نرم افزار spss18 از آزمون های تی، تحلیل واریانس، همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. یافته ها: این تحقیق حاکی از ارتباط مؤلفه های سطح آستانه تحمل (0/129=R)، قاطعیت پلیس (0/491=R)، تعاملات اجتماعی (0/229=R)، سیاست های تقنینی و قضایی (0/335=R) با احساس امنیّت است، همچنین متغیرهای مستقل توانسته اند حدود 31 درصد واریانس متغیر وابسته را تبیین کنند. درمجموع مبتنی بر یافته های تحقیق، متغیرهای مستقل به صورت مستقیم بر متغیر وابسته احساس امنیّت تأثیرگذارند؛ از بین متغیرهای مستقل، متغیر «تعاملات اجتماعی پلیس با مردم» با 0/166 بیشترین تأثیر و متغیر «سطح آستانه تحمل افراد» با 0/027 کمترین تأثیر را دارد. نتیجه گیری: نتایج گویای این است که تمرّد نسبت به مأموران پلیس بر احساس امنیّت اجتماعی شهروندان اثر نامطلوب دارد و موجب تسرّی حس ناامنی در سطح اجتماع می شود.
۴۳۸۰.

درآمدی بر روش تحلیل تطبیقی تاریخی در ارتباط با موضوع دموکراسی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال ۲۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 50 - 27

کلید واژه ها: ایران تحلیل تطبیقی تاریخی توسعه دموکراتیزاسیون نوسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۱۰۷
روش تحلیل تطبیقی تاریخی یا (CHA) یکی از مهم ترین و کارآمدترین روش های تحقیق در علوم اجتماعی معاصر است که به نظر می رسد، امکان بسط و گسترش آن چه سی. رایت میلز از «تخیل جامعه شناختی» مراد می نمود را مهیا می کند. تدا اسکاچپول نیز با الهام از روش شناسی سی. رایت میلز در تحلیل مسائل اجتماعی، از مفهوم «تخیل تاریخی جامعه شناختی» نام می برد و بیان می کند که سه مسیر در جامعه شناسی تاریخی وجود دارد: 1) جامعه شناسی تاریخی کلان نگر؛ 2) جامعه شناسی تاریخی تفسیری؛ و 3) جامعه شناسی تاریخی تحلیلی. تحلیل تطبیقی تاریخی (CHA) فرزند خلف نوع سوم است. در این مقاله، مبانی و مبادی روش شناختی این روش تبیین شده است. سپس، با استفاده از همین روش شناسی، به چگونگی کاربست این روش در رابطه با مسائل ایران خواهم پرداخت و در نهایت با اتکا به استدلال های برآمده از تبیین مزبور، به برخی از امکانات و محدودیت های این روش اشاره خواهد شد.  

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان