مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی

انقلاب اسلامی ایران و تحولات آن، بر پایه تفکرات دینی بنا نهاده شد و پوشش اجتماع زنان ایران در راس توجهات قرار گرفت. از این رو مسئله پژوهش حاضر این است که همسو با تحولات کلان اجتماعی در ایران پس از انقلاب، چه تحولاتی در فرم لباس اجتماع زنان رخ داده است و هدف اصلی این است که سیر تحول لباس اجتماع زنان بعد از گذشت چهار دهه بعد از انقلاب ترسیم گردد. این پژوهش، با رویکردی کیفی و ماهیتی توصیفی تحلیلی صورت یافت و ابزار گرد آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و فیش برداری انجام شد. جامعه هدف را پوشش اجتماع زنان ایران از انقلاب ۱۳۵۷ تا کنون تشکیل داده است که حجم نمونه به صورت هدفمند انتخاب شده است، با محوریت قرار دادن تحلیل محتوای کیفی از تجزیه و تحلیل نمونه ها با توصیف ساختار، رنگ، فرم و مقایسه با تحولات اجتماعی همزمان با دوره مشابه، مسیر تحولات شناسایی گردیده است. در نتیج حاصله مشخص گردید که علی رغم تحولات کلان هم راستا با انقلاب در پوشش زنان ایران، از دهه ۷۰ به بعد کوتاه شدن قد مانتوها، اضافه شدن چاک، در دهه ۸۰ استفاده از تزیینات، مدل های کوتاه، استفاده از پارچه های لیزری، براق، ریون، در دهه ۹۰ حذف کامل دکمه ها، استفاده از پارچه های تور و بدن نما، گیپور، آستین های کوتاه، شلوارهای جذب کوتاه، استفاده از ساپورت، مانتوهای پشت نویسی، مدل های فانتزی از بیشترین تحولات لباس اجتماع زنان محسوب می شود. که این تحولات همراستا با وقایع اجتماعی مختلفی رخ داد که مهم ترین آنها بعد از انقلاب 57، جنگ تحمیلی، و تغییر دولت ها و روابط سیاسی با غرب و رواج اینترنت و شبکه های اجتماعی و ماهواره ای را می توان نام برد.

هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه میزان اثربخشی درمان الکتروشوک RT-901 و درمان با متادون (MMT) در نگرش به مواد مخدر در معتادان است. روش پژوهش حاضر نیمه تجربی است و برای جمع آوری داده ها از طرح پیش آزمون - پس آزمون (سه گروهی) با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل استفاده شده است، که در آن 30 نفر از معتادان مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر رشت انتخاب شده و در سه گروه الکتروشوک، درمان با متادون و گروه کنترل جایگزین شدند. آزمودنی های هر سه گروه (2 گروه آزمایش و 1 گروه کنترل)، قبل و پس از پایان مداخله پرسشنامه سنجش وسوسه مصرف مواد را تکمیل نمودند. به منظور تحلیل داده های حاصل از نمره کل شرکت کنندگان، از تحلیل کوواریانس یک متغیری(ANCOVA) استفاده شد. آزمون لون حکایت از برابری واریانس ها داشت (p>0/05، F=1/952) و جهت بررسی دقیق تر یافته ها از آزمون تعقیبی بونفرنی استفاده شد. با توجه به سطوح معناداری به دست آمده برای گروه ها، مشخص گردید درمان با الکتروشوک (P=0/000) در مقایسه با درمان با متادون (P=0/018) از اثربخشی بالاتری برخوردار می باشد؛ بنابراین شرکت در هر دو گروه آزمایشی (الکتروشوک و متادون) در قیاس با گروه کنترل تغییر معنادار نگرش نسبت به مواد ایجاد شد و همچنین مطابق با نتایج حاصل درمان الکتروشوک با ایجاد انزجار و بر پایه شرطی سازی کلاسیک تأثیر به مراتب سریع تر و بهتری بر میل به مصرف مواد نسبت به روش متادون درمانی داشته است؛ بنابراین با توجه به این یافته ها استفاده از روش الکتروشوک در مقایسه با روش متادون درمانی با توجه به عوارض جانبی متادون می تواند به عنوان یک روش غیردارویی در کاهش میل به مصرف مواد مؤثر باشد.

پژوهش حاضر به مطالعه عشق در فضای مجازی و میزانِ آن در تعاملات اینترنتیِ کاربران پرداخته است. چهارچوب نظری پژوهش را عمدتا نظریات بن زئیف، ایلوز، اندرسون، مک کِنا و بریگل در زمینه عشق آنلاین تشکیل می دهد. روش اصلی تحقیق را پیمایش و جامعه آماری را شهروندان شهر کاشان در سال 1399 تشکیل داده اند که از این میان نمونه ای به تعداد 384 نفر انتخاب و به شیوه نمونه گیری طبقه ای مورد مطالعه قرار گرفته اند. یافته های پژوهش نشان داد هرچند این پژوهش در یک جامعه نسبتا سنتی مثل کاشان صورت گرفته اما در این محیط نیز فضای مجازی بستری برای تعاملات رومانتیک بوده و در آن شاهد شکل گیری عشق آنلاین آنهم با میزانی نزدیک به حد متوسط هستیم. نتایج پژوهش نشان می دهد که میزان و شدت عشق آنلاین بر حسب متغیرهایی چون تحصیلات، سن، وضع تاهل، نوع نگرش به اینترنت، نوع اشتغال و مدت زمان تداوم دوستی اینترنتی یکسان نبوده و تفاوت های معناداری را نشان می دهد.

این جستار یک مطالعه توصیفی-کتابخانهای است که به واکاوی سبکهای مدیریت کلاس درس و تناسب آن ها با الگوهای تدریس پرداخت. هدف آن، شناسایی سبکهای مختلف مدیریتی و انتخاب بهترین سبک تدریس توسط معلمان برای ارائه مطالب و اعمال نظم و انضباط در کلاس درس بکار می گیرد، تا بتواند در سه حوزه انتخاب سبک مدیریت مناسب، شناسایی عوامل مثبت و منفی تأثیرگذار بر جو کلاس و عوامل فرا کلاسی اعمال مدیریت کند. اطلاعات موردنیاز از طریق یادداشت برداری و فیشبرداری گردآوری شد، که در آن از تحقیقات انجام شده مرتبط با مدیریت کلاس درس و مبانی نظری اندیشمندان و حوزه های علوم آموزشی و تربیتی استفاده شده است. یافتهها: ابتدا ابعاد مرتبط با مدیریت کلاس درس در سه حوزه مدیریت افراد (دانشآموزان)، مدیریت فضا (مدرسه) و مدیریت خود و توانایی معلم، موردبحث و بررسی قرار گرفت. سپس با مفهومسازی و پیکربندی مبانی نظری پیرامون سبک های مختلف مدیریت کلاس درس (مستبدانه، اقتدارگرایانه، آسان گیرانه، آزادمنشانه) و تطبیق آن ها با الگوهای تدریس مکانیستی و ارگانیستی مدل تلفیقی از آن ها ارائه شد که بر مبنای آن با در نظر گرفتن ابعاد مختلف موردبررسی در شیوه تدریس، اثربخشترین شیوه تدریس، سبک اقتدارگرایانه است که در آن ضمن داشتن ابهت، اقتدار و مدیریت از انعطاف و تعامل لازم و به موقع نیز برخوردار است.

این پژوهش با هدف تحلیل اجتماعی وضعیت و علل مصرف مشروبات الکلی صورت پذیرفته است. جامعه آماری 14182 نفر از شهروندان محله جوی آباد و حجم نمونه در این پژوهش با استفاده از نرم افزار نمونه گیری SPSS Sample Power صورت گرفته و 413 نفر می باشد. شیوه نمونه گیری در این پژوهش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای است و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه با سؤالات بسته می باشد که روایی آن از نوع روایی سازه است همچنین پایایی سؤالات سرمایه اجتماعی 0.7 و سؤالات سنجش نگرش به اعتیاد در محله 0.72 به دست آمده است. با توجه به یافته های این پژوهش، بین سرمایه اجتماعی و مؤلفه های آن با گرایش به مشروبات الکلی رابطه منفی اما معناداری وجود داشته، بدین صورت که هرچه میزان سرمایه اجتماعی و مؤلفه های آن افزایش یابد میزان گرایش به مشروبات الکلی کاهش خواهد یافت و بالعکس. بر اساس یافته های به دست آمده، تمرکز بر سرمایه اجتماعی در یک محله کم برخوردار در عدم گرایش به مشروبات الکلی اثرات قابل توجهی دارد. این امر در مناطق کم برخوردار و در بین جوانان و نوجوانان بیشتر به چشم می خورد و با برنامه برای اوقات فراغت در محلات می توان زمینه افزایش مشارکت و به طورکلی سرمایه اجتماعی را فراهم کرد.

دعا در متون دینی یکی از راهی ارتباط با خداوند است و در برخی از آیات الهی به عنوان نوعی عبادت از آن یادشده است. از طرفی با توجه به آیات الهی انسان همراه در سختی ها و گرفتارها به سر می برند که یکی از این سختی ها و گرفتاری ها بیماری است و صدالبته در جهان کنونی که ویروسی به عنوان کوید 19 در سراسر جان شیوع پیداکرده است، انسان ها بیش ازپیش در سختی و گرفتاری به سر می برند؛ اما با توجه به این مسئله که ویروس کوید 19 یا همان کرونا شیوعی بسیار آسان دارد؛ از ضرورت و اهمیت این مسئله ایجاب می کند که انسان ها دچار نگرانی از مبتلا شدن به ویروس پیدا بکنند و همین نگرانی قبل از مبتلا شدن می تواند صدماتی را برای اشخاص به وجود آورده و سلامت و روحی و روانی آن ها و به تبع سلامت جسمانی آن ها را مختل سازد و همچنین هدف از این مقاله بیان نقش هایی است که دعا می تواند برای پیشگیری و کنترل از صدمات ایفا کند، می باشد؛ درواقع این مقاله به روش توصیفی _ تحلیلی به بیان این مسئله پرداخته است که ارتباط با خداوند تحت عنوان دعا می تواند یک فرایند شفابخش باشد و صدمات وارده را که سلامت روحی روانی اشخاص را مختل می سازد؛ کنترل سازد؛ زیرا که انسان باید بداند که تأثیرگذاری هر امری در عالم هستی بناتر اراده خداوند متعالی است و اگر اراده او بر چیزی تعلق بپذیرد، تخلف ناپذیر است. این نگاه بالاترین اثر را در دفع و رفع ناخوشی ها دارد. پس دعا می تواند نقش هایی اعم از: ایجاد امنیت روانی برای اشخاص، ایجاد شادی برای اشخاص، کنترل احساس تنهایی، کنترل ترس از گرفتن بیماری، از بین رفتن اضطراب، ایجاد رضایت از زندگی در اشخاص و درنهایت می تواند از افسردگی جلوگیری کند؛ داشته باشد.

امروزه همه در مورد همه گیری کرونا صحبت می کنند (COVID-19) و در هرکجا که نگاه کنید اطلاعاتی در مورد این ویروس و چگونگی محافظت در برابر آن وجود دارد؛ بیماری که تمام جهانیان اعم از نهادهای دولتی و غیردولتی را درگیر خود ساخته است؛ همچنین باعث تغییراتی در سبک و شیوه زندگی خانواده ها شده است؛ عادت ها، آداب ورسوم،رفتارها و کنش های افراد و مواردی دیگر مجموعه ای از مصادیق سبک زندگی هستند. ازاین رو ویروس کرونا گاه با تناقض و ناهنجاری و گاه با پیشرفت های بزرگ و افتخارآمیزی همراه بوده درحالی که تعادل میان این ناهنجاری ها و پیشرفت های مهم خانواده ها را با بحران های جدی روبرو کرده است. در مقاله حاضر، تغییرات سبک زندگی خانواده ها پس از شیوع ویروس کرونا در شش حیطه بررسی می شود که عبارت اند از تغییرات شیوع کرونا بر روابط اجتماعی افراد، بر آموزش و یادگیری، بر شیوه ی برگزاری مراسمات ترحیم و دیدوبازدیدها (مصاحفه)، و بر سبک تغذیه ، بر شرکت در اجتماعات دینی. روش مقاله حاضر مروری است که در سال ۱۴۰۰ انجام شده است و با مرور پژوهش ها و مطالعات انجام شده در سال ۲۰۲۰ یعنی زمان شیوع ویروس کرونا ، تغییرات حاصل شده را بررسی می کند.

در بررسی هر پدیده اجتماعی از سه عنصر مهم بحث می شود: چیستی، چرایی و چگونگی. در چیستی سخن از تعریف و تحدید پدیده ی مد نظر به میان می آوریم، در چرایی به پیدایش یک پدیده پرداخته می شود و در چگونگی بر نحوه تکاملی متمرکز می شویم. با کنار هم قرار دادن این سه عنصر می توان به کارکرد یک پدیده ی اجتماعی پی برد. هدف نوشتار حاضر آن است تا پدیده جادو را به مثابه یکی از کهن ترین عناصر فرهنگ بشری، از دریچه این سه وجه بررسی و نگاهی کوتاه اما مفید به وجوه کارکردی آن داشته باشد.