درخت حوزه‌های تخصصی

برنامه ریزی درسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آموزش کودکان استثنایی برنامه ریزی آموزشی برنامه ریزی درسی تکنولوژی آموزشی روشها و فنون تدریس طراحی فضاهای آموزشی فعالیتهای هنری و بازی ها مدیریت آموزشی
اصول و روشها پیش دبستانی دبستان متوسطه نظریه ها و کاربرد آن
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵۸۱ تا ۶۰۰ مورد از کل ۱٬۲۵۰ مورد.
۵۸۱.

بررسی میزان تفاوت مهارت های حرفه ای معلمان دروس دینی و دروس غیردینی بر مبنای برنامه ریزی درسی

نویسنده:
منبع: پیام فرهیختگان سال اول بهار ۱۳۹۵ شماره ۱

کلید واژه ها: معلم برنامه ریزی درسی دروس دینی سایر دروس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۹ تعداد دانلود : ۸۱۳
هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین میزان تفاوت در مهارت های حرفه ای معلمان دروس دینی نسبت به معلمان سایر دروس بر مبنای یک برنامه ریزی درسی منسجم می باشد. پژوهش از نوع علی-مقایسه ای است و نمونه مذکور به تعداد 144 نفر انتخاب گردید. ابزار اندازه گیری شامل یک پرسش نامه ی 19 سؤالی محقق ساخته که توسط مشاهده گر برای سنجش مهارت های حرفه ای معلمان، استفاده شد. پایایی پرسشنامه با آزمون آلفای کرونباخ برابر 74/. به دست آمد. جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات نیز از آزمون خی دو استفاده گردید. نتایج تحقیق بدین شرح است: معلمان دروس دینی، در مهارت های ایجاد ارتباط مطلوب با دانش آموزان، تعیین رفتار ورودی، ایجاد انگیزه به درس، استفاده از روش فعال تدریس، وضع ظاهری مطلوب، از معلمان دروس غیردینی بهتر؛ ولی معلمان دروس غیردینی در مهارت های به کار بردن پیشسازمان دهنده، ایجاد ارتباط بین تجارب قبلی دانشآموزان و انجام ارزشیابی تکوینی بهتر عمل نموده اند و در مهارت های سلام و احوال پرسی، حضوروغیاب دانشآموزان، ارزشیابی تشخیصی، ارائه درس با طرح درسی معلم، تفاوتی بین دو گروه از معلمان مشاهده نگردید و نهایتاً با بررسی این عوامل، طرح آموزشی اثربخشی برای معلمان دروس دینی آماده گردید.
۵۸۲.

طراحی و اعتبارسنجی الگوی مفهومی کاهش فاصله برنامه درسی قصد شده، اجرا شده و کسب شده در نظام آموزش عمومی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه و عمل در برنامه درسی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۷

کلید واژه ها: کسب شده برنامه درسی الگو مفهومی قصد شده اجراشده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۱ تعداد دانلود : ۹۳۷
هدف پژوهش حاضر، طراحی و اعتبارسنجی الگوی مفهومی کاهش فاصله برنامه درسی قصدشده، اجراشده و کسب شده در نظام آموزش عمومی ایران است. بدین منظور دو پرسش اساسی مورد بررسی قرار گرفت: با چه الگویی می توان فاصله سه برنامه درسی یاد شده را کاهش داد؟ الگوی پیشنهادی، تا چه حد معتبر است؟ روش این پژوهش، ترکیبی (کمّی و کیفی) است، به گونه ای که برای تدوین الگو از فنون مختلف مانند مرور اسناد و مدارک و استنتاج استفاده شده است. بدین منظور ساختار الگو در هفت بخش شامل عوامل شکاف، مبانی نظری، فلسفه، هدف، جهت گیری، اصول و روش کاهش فاصله ارائه شده است. هم چنین به منظور اعتبارسنجی الگوی پیشنهادی، با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند، از نظرات صاحب نظرانِ برنامه درسی و کارشناسان شورای برنامه ریزی درسی استفاده شده است که این افراد درسطح بالایی الگوی پیشنهادی را تأیید کردند. نتایج بدست آمده نشان می دهد که با توجه به شناسایی عوامل اساسی شکاف، می توان الگوی متناسب با شرایط نظام آموزشی کشور طراحی نمود.
۵۸۳.

ارائه مدل مفهومی طراحی آموزشی مبتنی بر شبکه های اجتماعی (IDMSN) و اعتبارسنجی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال دهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۴۰ 7 - 32

کلید واژه ها: طراحی آموزشی ساختن گرایی شبکه های اجتماعی مدل مفهومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۷ تعداد دانلود : ۳۲۱
طراحی آموزشی قلب هر فعالیت آموزشی است. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل مفهومی طراحی آموزشی مبتنی بر شبکه های اجتماعی ([1]IDMSN) اجرا گردیده است. بدین منظور، پس از بررسی و مطالعه سیستماتیک پیشینه پژوهشی در رابطه با مدل های طراحی آموزشی ساختن گرایانه و همچنین استفاده از شبکه های اجتماعی در آموزش، مدل اولیه مبتنی بر مبانی نظری طراحی شد. در مرحله بعد،  نه نفر از متخصصین حوزه طراحی و تکنولوژی آموزشی با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب و  مدل فرضی اولیه را مورد نقد و بررسی قرار دادند. طبق نظر متخصصین طراحی آموزشی، که در این پژوهش حضور داشتند و از باتجربه ترین متخصصین این حوزه در داخل کشور هستند، مدل IDMSN، دارای ثبات درونی (t=4.438 و p=0.002)، روشن (t=2.828 و p=0.022)، هماهنگ با اصول ساختن گرایانه (t=6.00 و p=0.0)، ساده (t=10.00 و p=0.0)، سودمند (t=4.438 و p=0.002)، جامع (t=2.294 و p=0.50) و بهینه (t=2.828 و p=0.020) است اما قابلیت اجرا در آموزش عالی ایران را ندارد (t=1.512 و p=0.169) و اجرای آن در آموزش عالی ایران منوط به اعمال تغییراتی خارج از مدل است (مانند آمادگی برای تغیر، آشنایی اساتید با ابزارهای وب 2 و روش های تعلیم و تربیت مبتنی بر آن ها و ...) پژوهشگران با توجه به نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر، تجربیات عملی و پیشینه پژوهشی، علاوه بر ارائه مدل مفهومی طراحی آموزشی مبتنی بر شبکه های اجتماعی، پیشنهادهایی جهت قابل اجرا کردن این مدل در آموزش عالی ایران مطرح کرده اند.  
۵۸۴.

اثربخشی آموزش مهارت های خودمدیریتی بر از خودبیگانگی تحصیلی، تعلل ورزی تحصیلی و زورگویی دانش آموزان دوره متوسطه(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش در علوم پزشکی دوره نهم آذر و دی ۱۳۹۵ شماره ۵ (پیاپی ۳۹)

کلید واژه ها: مهارت های خودمدیریتی تعلل ورزی زورگویی ازخودبیگانگی تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷۵ تعداد دانلود : ۵۹۳
اهداف: ازخودبیگانگی، تعلل ورزی و زورگویی یکی از مشکلات در حال افزایش در بسیاری از مدارس می باشد. هدف این تحقیق اثربخشی آموزش مهارت های خودمدیریتی بر ازخودبیگانگی تحصیلی، تعلل ورزی و زورگویی دانش آموزان دوره متوسط بود. روش ها: طرح پژوهش نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهرستان تبریز در سال تحصیلی 1396-1395 بودند که از این جامعه تعداد 60 دانش آموز به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده و در دو گروه آزمایش (30 نفر) و کنترل (30 نفر) جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش، پرسشنامه زورگویی (الویوس)، مقیاس تعلل ورزی (سولومون و راثبلوم)، پرسشنامه از خودبیگانگی جانسون و برنامه آموزش مهارت های خودمدیریتی بود. داده های به دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس در نرم افزار Spss تجزیه و تحلیل گردید.
۵۸۵.

میزان به کارگیری اصول گرایس در انشای دانش آموزان پایه هشتم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال یازدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۴۲ 31 - 52

کلید واژه ها: اصول گرایس انشا نظریه ی ارتباط مهارت های نوشتاری دانش آموزان پایه ی هشتم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۴ تعداد دانلود : ۴۱۷
هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان به کارگیری اصول گرایس در انشای دانش آموزان پایه ی هشتم دوره ی اول متوسطه است. چارچوب نظری پژوهش، اصل همکاری گرایس و اصول چهارگانه ی آن است که مشتمل بر چهار اصل کمیت، کیفیت، ارتباط و حالت می باشد. در این پژوهش، اصول گرایس و میزان کاربرد و تأثیر آنها بر نوشتار مورد مطالعه قرار می گیرد. همچنین ترتیب به کارگیری این اصول در نوشتار دانش آموزان مدنظر است. برای انجام این پژوهش از روش میدانی استفاده شده است. پرسش اصلی پژوهش این است که میزان به کارگیری اصول گرایس در نوشتار چه اندازه است و چگونه به خلق یک متن کمک می کنند. به منظور انجام این بررسی، پژوهشگران، با تجزیه و تحلیل 121 مورد از انشای دانش آموزان دختر پایه ی هشتم،  عواملی را که در فرایند نوشتن به رعایت کمیت، کیفیت، ارتباط و حالت منجر می شوند، استخراج می کنند و آمار توصیفی از آنها به دست می دهند. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که می توان از اصول گرایس برای بهبود مهارت نوشتاری (انشا) دانش آموزان نیز استفاده کرد. دانش آموزان می توانند این اصول را به عنوان چارچوبی در ذهن داشته باشند و هنگام نوشتن از آنها استفاده کنند. آمار توصیفی این پژوهش نشان می دهد که دانش آموزان این پایه ی تحصیلی اصل کمیت را 30%، اصل کیفیت را 18%، اصل ارتباط را 83% و اصل حالت را 18% رعایت کرده اند. همچنین در این پژوهش خواهیم دید که اصول گرایس با یکدیگر هم پوشی دارند و رعایت یا عدم رعایت یک اصل، اصول دیگر را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. ترتیب بسامد به کارگیری این اصول در نوشته های دانش آموزان این پایه از بیشترین به کمترین به ترتیب اصل ارتباط، اصل کمیت، اصل کیفیت و اصل حالت است.
۵۸۶.

ارزیابی برنامه درسی ملی تدوین شده جمهوری اسلامی ایران بر اساس ملاک های برگرفته از دانش نظری حوزه مطالعات برنامه درسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال یازدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۴۱ 65 - 98

کلید واژه ها: سند برنامه درسی ملی تدوین شده جمهوری اسلامی دیدگاه های برنامه درسی مطالعات برنامه درسی ملاک های ارزیابی برنامه درسی ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۵ تعداد دانلود : ۴۳۳
در این مقاله کوشش بر آن بوده است تا تحلیل و ارزیابی نقادانه برنامه درسی ملی تدوین شده جمهوری اسلامی ایران با توجه به ملاک های برگرفته از دانش نظری حوزه مطالعات برنامه درسی با تأکید بر مباحث دیدگاه های برنامه درسی و برنامه درسی ملی، به منظور شناخت تفاوت ها، انحراف ها و کاستی های سند برنامه درسی ملی تدوین شده انجام پذیرد و توصیه هایی جهت بازنگری آن حاصل اید. پژوهش از نظر ماهوی در گروه «پژوهش ارزشیابی» قرار می گیرد و از نظر نوعِ پژوهش، «کاربردی» محسوب می گردد. بررسی و ارزیابی انجام شده با توجه به ملاک های مورد نظر پژوهش در قالب شش مؤلفه تشکیل دهنده 1- هدف ها و دیگر عناصر اصلی برنامه درسی، 2- برداشت ها و مفهوم سازی ها از برنامه درسی ملی، 3- الزاماتِ قبلی، زمینه سازی ها، شرایط پذیرش، 4- ویژگی های ساختاری و اجرایی، 5- توجه به برنامه ریزی درسی مبتنی بر مدرسه و روند های نوآورانه و 6- توجه به حوزه دیدگاه های برنامه درسی صورت گرفته است و به دو سؤال ویژه در نظر گرفته شده پژوهش پاسخ داده شده است.
۵۸۷.

ارزشیابی محتوای درس تاریخ ادبیات دوره دوم متوسطه بر اساس مؤلفه های "جامعیت" و "صحت و اعتبار علمی"(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال یازدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۴۲ 135 - 152

کلید واژه ها: ارزشیابی جامعیت دوم و سوم متوسطه صحت علمی کتاب درسی تاریخ ادبیات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۷ تعداد دانلود : ۱۹۱
این پژوهش، در پی ارزیابی محتوای درس تاریخ ادبیات دوره دوم متوسطه (سال دوم و سوم آموزش متوسطه، رشته ادبیات و علوم انسانی) با هدف ترسیم وضعیت موجود دوکتاب در قالب دو مؤلفه "جامعیت" و "صحت و اعتبار علمی" بود. پژوهش از نوع ارزشیابی، و با الگوی "مبتنی بر نظر خبرگان" است. جمعیت آماری آن شامل متخصصان تاریخ ادبیات، و دبیران دو کتاب تاریخ ادبیات در سال تحصیلی 94 - 1393 بوده است. حجم نمونه پژوهش 642 نفر بود. محقق، 5 استان مورد مطالعه را شامل تهران، سمنان، قم، کرمان، و کرمانشاه، به روش تحلیل خوشه ای انتخاب نمود. ابزارهای جمع آوری اطلاعات شامل فرم مصاحبه با متخصصان تاریخ ادبیات ایران، فرم مصاحبه با متخصصان تاریخ ادبیات جهان، و پرسش نامه دبیران بود. روایی پرسش نامه دبیران از طریق روایی محتوایی و با استفاده از نظرات چند نفر از متخصصان موضوعی تعیین شد و پایایی آن از طریق برآورد ضریب هم سانی درونی آلفای کرونباخ برابر با 89/0 تعیین شد. یافته ها نشان می دهد دو کتاب در زمینه هایی، فاقد جامعیت اند و صحت و اعتبار علمی آن ها نیز در سطح مطلوب نیست.  
۵۸۸.

معرفی نظریه تعمیم پذیری و تشریح فرآیند یک مطالعه اندازه گیری جهت سنجش اعتبار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندازه گیری تربیتی سال ششم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲۴

کلید واژه ها: روایی پرسشنامه درگیری تحصیلی پاپایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۴ تعداد دانلود : ۵۹۱
زمینه: شناسایی و جداسازی منابع چندگانه خطای اندازه گیری و برآورد هر یک از آن ها، تمایز گذاشتن میان تصمیم های نسبی و مطلق، تمایز گذاشتن میان رویه های اندازه گیری ثابت و تصادفی و همچنین پرداختن به طرح های مختلف مطالعه D را می توان از جمله نقاط قوت نظریه تعمیم پذیری ذکر کرد که نظیر آن ها در نظریه کلاسیک آزمون وجود ندارد. با وجود این نقاط قوت، نظریه تعمیم پذیری برای محققان کشورمان ناشناخته است و تحقیقات انگشت شماری در این زمینه صورت گرفته است. هدف: هدف از این مقاله، معرفی نظریه تعمیم پذیری و نشان دادن قابلیت کاربرد عملی آن در سنجش اعتبار اندازه ها بود. یافته ها: علاوه بر مقایسه میان دو نظریه کلاسیک آزمون و تعمیم پذیری، چارچوب مفهومی نظریه تعمیم پذیری به سادگی بیان گردید. همچنین، در این مقاله فرآیند طراحی، تحلیل و تفسیر یک مطالعه اندازه گیری در قالب یک مثال به همراه محاسبات و معادلات مربوطه، در 15 گام اصلی با جزئیات تشریح شد تا برای محققان و آزمون سازان یک راهنمای کاربردی جهت سنجش اعتبار باشد. نتیجه گیری: سودمندی GT نسبت به CTT جهت برآورد اعتبار به خصوص در وضعیت های اندازه گیری پیچیده نمایان گردید. همچنین، GT محققان را قادر می سازد که با اقدامات بهینه سازی، سهم خطا را در طرح اندازه گیری شان کاهش دهند که این کار، افزایش دقت در تعمیم نتایج را به دنبال خواهد داشت.
۵۸۹.

چیستی پژوهش تاریخی در مطالعات برنامه درسی از یک موضع پست مدرن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال یازدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۴۱ 1 - 22

کلید واژه ها: پژوهش تاریخی روایت تاریخی گفتمان پست مدرن نگاه هنرمندانه و علمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۵ تعداد دانلود : ۲۶۵
تغییر نگاه به دانش، اصلی ترین پیامد گفتمان پست مدرن است. ضرورتاً پژوهش تربیتی نیز که سروکار آن با دانش و چگونگی دستیابی به آن می باشد تحت تأثیر این تغییر قرار گرفته است. یکی از قلمروهای بنیادین حوزه مطالعات برنامه درسی، قلمرو تاریخی آن است، لذا تحقیق و پژوهش در آن به عنوان یک تکلیف در برابر دانش پژوهان این حوزه خودنمایی می کند. حال سؤال این است که پژوهش ها در حوزه تاریخ مطالعات برنامه درسی بر اساس کدام بنیاد فلسفی یا به طور دقیق تر متأثر از چه نوع نگاهی به دانش انجام گرفته است. بررسی پیشینه و پژوهش های برخوردار از صبغه تاریخی در این حوزه مؤید آن است که تصویر موجود از پژوهش تاریخی تحت الشعاع نگاه مدرن یا دیدگاه اثباتگرایانه به دانش قرار گرفته است لذا از این جهت تصویری نابسنده است. نگارنده در این مقاله که نوعی پژوهش فلسفی است با استفاده از رویکرد شکل گیری مفهوم به ارائه تفسیری از پژوهش تاریخی در حوزه مطالعات برنامه درسی متناسب با گفتمان پست مدرن می پردازد. در این تصویر، پژوهش تاریخی به عنوان روایتی توصیف می شود که در کنار دیگر روایت ها از پدیده ای خاص و به وسیله سبک گفتمانی ویژه با محوریت استعاره ها به عنوان موجودیت های معنادار، به تفسیر و تبیین وقایع گذشته پرداخته و درنتیجه فهم جدیدی از آن را فراهم می سازد.  
۵۹۰.

جایگاه ادبیات کودک در کتاب های درسی مقطع ابتدایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال دهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۴۰ 61 - 94

کلید واژه ها: ادبیات کودکان شعر داستان کتاب های درسی مقطع ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۹ تعداد دانلود : ۴۶۲
به منظور بررسی میزان بهره گیری کتاب های درسی مقطع ابتدایی از گونه های مختلف ادبی اعم از شعر و داستان،  ۴۳ کتاب درسی کلیه پایه های شش گانه با استفاده از روش تحلیل محتوا سطر به سطر مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته ها نشان داد به طور کلی ۲۳۱ داستان و ۹۵ شعر در کتاب های درسی مقطع ابتدایی بکار رفته است که پایه سوم با ۷۰ مورد در رتبه اول، پایه پنجم با ۶۵ مورد در رتبه دوم و پایه اول با ۳۲ مورد در رتبه آخر قرار گرفت. کتاب های فارسی با ۲۰۱ مورد و هدیه های آسمانی با ۱۰۴ مورد در بین کتاب ها در رتبه های اول و دوم قرار گرفتند. از ۱۱۶ شاعری که شعر آن ها در کتاب های درسی چاپ شده بود ۱۹ درصد زن و ۷۲ درصد مرد بوده اند. کبری هاشمی با ۹ شعر و مصطفی رحماندوست، محمود کیانوش از شاعران معاصر و سعدی از متقدمان با ۶ شعر در رتبه های بعدی قرار گرفتند. در مقابل ۱۱۶ شاعر، دانش آموزان فقط با نام ۳۰ نویسنده آشنا می شوند کلمه داستان با ۳۲۱ بار تکرار، شعر ۶۵ و شاعر ۳۵ بار تکرار کلمات پر بسامد و تصویرهای «خواندن قرآن»، «کتاب» و « کتابخوانی» با ۴۴، ۳۰ و ۲۸ بار تکرار پر بسامدترین تصاویر بکار رفته در کتاب های درسی بودند.
۵۹۱.

رابطه سبک های تفکر با راهبردهای یادگیری دانش آموزان دختر پایه دوم متوسطه، رشته ریاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال یازدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۴۱ 129 - 152

کلید واژه ها: سبک تفکر راهبرد یادگیری و تدریس کلاس درس دانش آموز دختر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳ تعداد دانلود : ۲۳۸
در این مقاله رابطه بین سبک های تفکر قانونگذار، اجرایی و قضاوتگر با راهبردهای یادگیری مطالعه شده است. بدین منظور 267 نفر از دانش آموزان دختر پایه دوم رشته ریاضی و فیزیک منطقه چهار آموزش و پرورش شهر تهران مشارکت داشتند که به روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای، انتخاب و مورد آزمون قرار گرفتند. برای سنجش سبک های تفکر از پرسش نامه سبک های تفکر استرنبرگ- واگنر (1997) و برای سنجش راهبردهای یادگیری از پرسش نامه راهبردهای یادگیری وین اشتاین و مایر (1998) استفاده شد. تحلیل داده ها نشان داد که سبک تفکر قانونگذار با راهبردهای یادگیری انگیزش و نگرش، سبک تفکر قضاوتگر با راهبردهای تمرکز، مدیریت زمان، خودآزمایی و انگیزش و سبک تفکر اجرایی با راهبردهای انتخاب ایده اصلی، پردازش اطلاعات، مدیریت زمان، خودآزمایی، راهبردهای آزمون و انگیزش، همبستگی مثبت داشت. در مقابل، سبک تفکر قضاوتگر با اضطراب، رابطه منفی نشان داد. تحلیل رگرسیون نشان داد که در تمام موارد دارای رابطه مثبت، قابلیت پیش بینی نیز وجود دارد. در این میان، راهبرد راهنمای مطالعه با هیچ یک از سبک های تفکر، رابطه معناداری نداشت. 
۵۹۲.

بررسی تصورات و کج فهمی های دانش آموزان پایه سوم ابتدایی درباره پدیده های تبخیر و میعان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت دوره ۳۲ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۲۶

کلید واژه ها: تصورات تبخیر کج فهمی میعان دانش آموزان پایه سوم ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۲۷ تعداد دانلود : ۲۳۸۳
هدف از مطالعه حاضر، بررسی تصورات و کج فهمی های دانش آموزان پایه سوم ابتدایی درباره پدیده های تبخیر و میعان است؛ مفاهیمی که هم در برنامه درسی مدارس و هم در زندگی روزانه اهمیت فراوان دارند. 132 نفر از دانش آموزان دختر پایه سوم ابتدایی در سال تحصیلی 94-1393 به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای مرحله ای از چهار آموزشگاه از چهار مرکز استان انتخاب و در این مطالعه شرکت داده شدند. برای گردآوری اطلاعات، از یک آزمون تشخیصی حاوی ده سؤال باز-پاسخ بهره گیری شد و پاسخهای دانش آموزان در قالب توضیحات داده شده و همچنین شرکت در مصاحبه نیمه ساختاریافته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای ارزیابی میزان درک دانش آموزان، از روش ارزیابی مفهومی استفاده شد. بررسی پاسخ های داده شده به سؤالهای پرسشنامه نشان داد که دانش آموزان پایه سوم ابتدایی کج فهمی های بسیار در زمینه پدیده های تبخیر، میعان و تاثیر گرما بر آنها دارند و نمی توانند در بسیاری از موارد شبیه سازی شده، آموخته های خود درباره تبخیر و میعان را به خوبی به کاربندند. همچنین آموخته های آنان در پایه های پایین تر نتوانسته است مانع بروز این کج فهمی ها شود و علی رغم درک مفهومی تبخیر و میعان از طرف برخی از آنها، همچنان نیاز است که در آموزش مفاهیم مرتبط با چرخه آب و تغییر حالت مواد از مایع به گاز و به عکس، توجه و دقت بسیار به عمل آید. بر پایه این یافته ها ضرورت دارد تا در بازبینی برنامه های درسی و مواد آموزشی علوم تجربی دوره ابتدایی، در سازماندهی مفاهیم مرتبط با تبخیر، میعان و مدل سازی آنها در کتابهای درسی توجه ویژه مبذول شود.
۵۹۳.

مؤلفه های سه گانه ارزشیابی توصیفی: بازخوردها، خود سنجی و همسال سنجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش و ارزشیابی سال نهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳۶

کلید واژه ها: بازخورد ارزشیابی توصیفی خود سنجی و همسال سنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۰۱ تعداد دانلود : ۳۵۷۶
در یک دهه اخیر ارزشیابی توصیفی در مدارس ابتدایی توسط آموزش وپرورش رواج یافته است. از تکنیک های مورداستفاده در این شیوه ارزشیابی، استفاده از بازخورد، خود سنجی و همسال سنجی است. مطالعه کمی-کیفی ارزشیابی توصیفی از طریق پاسخگویی به این سؤال که کیفیت بازخوردهای معلمین، خود سنجی و همسال سنجی دانش آموزان چگونه بوده؟ هدف این مقاله است. شیوه تحقیق تلفیقی از روش های «اسنادی – توصیفی و پیمایشی» است. 64 مدرسه در 30 منطقه آموزشی در استان های منتخب به عنوان نمونه انتخاب شدند. از 1 فرم وارسی برای سند کاوی کارپوشه و 1 فرم مصاحبه با پایایی و روایی مناسب استفاده شد. داده های کمی با روش توصیفی و داده های حاصل از وارسی محتوای کارپوشه ها و مصاحبه ها با استفاده از روش های ناظر بر مطالعات کیفی تحلیل شد. نتایج نشان داد معلمان تا حدودی فراتر از عملکرد دانش آموز به آنان بازخورد می دهند، محتوای بازخوردهایشان باهدف های یادگیری مربوط نیست، جذابیت توصیف ها در حد متوسطی است و با سطح رشد دانش آموزان کمتر تناسب دارد. در بازخوردها کمتر اثری از عباراتی بود که برای جبران کاستی های یادگیری دانش آموز فرصتی فراهم شود اما لحن بازخوردها تا حدودی محترمانه است. در خود سنجی دانش آموزان در پرسش از خود مهارت لازم ندارند و ضعف در مهارت های چهارگانه خود سنجی در پایه های پایین ، بیشتر مشهود است. معلمان از روش های محدودی برای همسال سنجی استفاده می کنند و آشنایی اندکی با مفاهیم و روش های همسال سنجی دارند
۵۹۴.

تحلیل محتوای کتاب درسی علوم پایه هفتم (اول متوسطه) مبتنی بر مراحل حل مسئله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت دوره ۳۲ بهار ۱۳۹۵ شماره ۱۲۵

کلید واژه ها: تحلیل محتوا روش آنتروپی شانون کتاب درسی علوم حل مسئله دیویی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی برنامه ریزی درسی نظریه ها و کاربرد آن
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی نقد و بررسی کتاب
تعداد بازدید : ۳۰۳۳ تعداد دانلود : ۷۱۴۴
در جهت گیری کلی سازماندهی محتوای علوم در برنامه درسی ملی ذکر شده است که این حوزه به پرورش مهارتهای فرآیندی علمی می پردازد وبه انتقال فرآورده های دانش اکتفا نمی کند. همچنین این برنامه آموختن روش و مسیر کسب علم را یکی از اهداف اصلی آموزش علوم می داند(سند ملی برنامه درسی جمهوری اسلامی ایران ،1391). یکی از اقدامات اساسی برای دستیابی به این مقصود تألیف کتاب بر مبنای تقویت فرآیندهای شناختی است که به زعم صاحب نظران توجه به مراحل حل مسئله از آن جمله است. هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب علوم پایه هفتم از نظر میزان توجه به این رویکرد است. روش تحقیق، توصیفی و از نوع تحلیل محتواست. ابزار تحقیق فرم تحلیل محتوا با توجه به مراحل حل مسئله شامل: برخورد با موقعیت مبهم(مسئله)،گردآوری اطلاعات، ساختن فرضیه، آزمایش فرضیه و نتیجه گیری است. در تجزیه و تحلیل داده ها از روش آنتروپی شانون استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که در مجموع محتوای کتاب 35 درصد فعال (حداقل به یک مرحله توجه شده است) و 65 درصد غیر فعال است. همچنین محتوای کتاب در مقوله های تصاویر ومتن با مراحل حل مسئله انطباق لازم را ندارد، اما از نظر فعالیتها (تکالیف وتمرینها) انطباق لازم را داراست و در محتوای فعال، مراحل اول تا چهارم با ضریب اهمیت به ترتیب 378/0،257/0، 253/0 و 125/0بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
۵۹۵.

بررسی تأثیرکارورزی فکورانه در برنامه درسی تربیت معلم بر رشد شایستگی های دانشجو معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره ششم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱

کلید واژه ها: تهران شایستگی برنامه درسی تربیت معلم کارورزی فکورانه دانشگاه فرهنگیان دانشجومعلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴۴ تعداد دانلود : ۲۵۰۵
هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر کارورزی فکورانه در برنامه درسی تربیت معلم بر رشد شایستگی های حرفه ای دانشجومعلمان است. روش پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و در زمره طرح های پژوهشی شبه آزمایشی، از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه ی آماری شامل کلیه ی دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان تهران است که در سال تحصیلی 94-1393 برای اولین بار برنامه جدیدکارورزی را گذرانده اند؛ روش نمونه گیری از نوع نمونه گیری در دسترس بود. حجم نمونه، 66 نفر بود که درگروه آزمایش 34 نفر و در گروه کنترل 32 نفرشرکت داشتند. ابزار سنجش پژوهش حاضر، پرسش نامه محقق ساخته بود. روایی آن مورد تایید متخصصان دانشگاهی قرار گرفته و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 90/0 به دست آمد. داده های گردآوری شده در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون t مستقل و t همبسته، کوواریانس) مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد میزان شایستگی حرفه ای دانشجو معلمانی که با برنامه درسی کارورزی فکورانه آموزش دیدند نسبت به گروهی که با روش سنتی کارورزی را آموزش دیدند؛ بیشتر بود. در مجموع می توان نتیجه گرفت که در توسعه شایستگی های دانشجو معلمان، حضور و عمل و بازاندیشی بر عمل توسط دانشجومعلمان در کلاس درس، تعامل مدرسه و دانشگاه، حمایت استاد کارورزی و معلم راهنما، اهداف مشترک و هماهنگ مدرسه و دانشگاه، مسأله یابی، سمینار، کارگاه و پژوهش روایتی مؤثر است.
۵۹۶.

ردیابی مؤلفه های برابری آموزشی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال یازدهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴۳ 73 - 98

کلید واژه ها: برنامه درسی مطالعات اجتماعی برابری آموزشی دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۱ تعداد دانلود : ۲۱۲
در سال 1390 سند تحول بنیادین نظام تعلیم و تربیت به تصویب رسید. یکی از مؤلفه های این سند تأکید بر برابری آموزشی بود. هدف اصلی پژوهش حاضر، ردیابی مؤلفه های کانونی برابری آموزشی در برنامه درسی قصد شده، تدریس شده و کسب شده در درس مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 95-1394 براساس مدل مک کوان بود. بر این اساس، سه مؤلفه کانونی برابری آموزشی (تکثر فرهنگی، جنسیت و وضعیت اقتصادی- اجتماعی) در کتاب هاى مطالعات اجتماعی به عنوان "برنامه درسی قصد شده " مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین تعداد دوازده نفر از معلمان دوره ابتدایی پایه های سوم تا ششم (هر پایه سه معلم) برای بررسی "برنامه درسی اجرا شده " و نیز دوازده نفر از والدین دانش آموزان دوره ابتدایی پایه های سوم تا ششم (هر پایه سه والد) در شهر شیراز برای بررسی "برنامه درسی کسب شده " به روش نمونه گیری هدفمند و تکنیک گلوله برفی تا حد رعایت قاعده ی نقطه اشباع انتخاب شدند. نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان داد که در برنامه درسی قصد شده، در مؤلفه جنسیت بر نقش مادری برای دختران و نقش اقتصادی برای پسران تأکید شده است. مؤلفه تکثر فرهنگی حوزه مغفول به شمار می رفت و در مؤلفه اقتصادی- اجتماعی بر شهرنشینی و قشر متوسط تأکید شده است. همچنین، در برنامه درسی اجرا شده، در مؤلفه جنسیت بر نقش مادری برای دختران و نقش اقتصادی برای پسران تأکید شده است، در مؤلفه تکثر فرهنگی، معلمان خود را مروج تکثر فرهنگی ندانستند و در مؤلفه اقتصادی- اجتماعی بر قشر متوسط شهری تأکید داشتند. از طرفی، در برنامه درسی کسب شده، نگرش دختران و پسران همسو بر استقلال مالی و کسب شغل و پایگاه اجتماعی بالا بود. همچنین عدم تساهل و مدارا در تفاوت های فرهنگی را در نگرش و رفتارشان نشان می دادند و بیشتر بر وضعیت اقتصادی- اجتماعی بالا و آن هم زندگی در شهرهای بزرگ تأکید داشتند.
۵۹۷.

ملاحظات روش شناختی پژوهش در حیطه برنامه درسی در ایران و آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال دهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۴۰ 95 - 120

کلید واژه ها: رویکرد پژوهش برنامه درسی ایران آمریکا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۵ تعداد دانلود : ۲۴۸
پژوهش حاضر با هدف شناسایی رویکردهای پژوهش در حوزه برنامه درسی ایران و آمریکا صورت گرفته است. به این منظور دو مجله علمی-پژوهشی مطالعات برنامه درسی ایران و مطالعات برنامه درسی آمریکا با استفاده از روش نمونه گیری ملاک محور انتخاب و از میان مقاله های چاپ شده در این دو مجله، تعداد 100 مقاله داخلی و 100 مقاله خارجی مرتبط با برنامه درسی به روش نمونه گیری ملاک محور انتخاب و در چهار حیطه شامل؛ روش پژوهش، ابزار پژوهش، شیوه نمونه گیری، شیوه تحلیل آماری مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که در پژوهش های داخلی برنامه درسی، رویکرد کمی و در پژوهش های خارجی، رویکرد کیفی غالب است. همچنین، بررسی روند تحول رویکردهای پژوهش مربوط به حوزه برنامه درسی ایران در پنج سال مورد مطالعه (1388 تا 1393) و پژوهش های آمریکا (2009 تا 2014) نشان داد که روند پژوهش های برنامه درسی در ایران و آمریکا از کمی به کیفی و ترکیبی سیر کرده است و این روند در آمریکا وضوح بیشتری داشته است.
۵۹۸.

نقد نظریه رایج برنامه درسی پنهان؛ ضرورت چرخش پارادایمی از برنامه درسی قصد نشده به برنامه درسی قصد شده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال دهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۴۰ 123 - 144

کلید واژه ها: برنامه درسی پنهان قصد شده قصد نشده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۸ تعداد دانلود : ۴۳۱
هدف مقاله حاضر، نقد نظریه رایج برنامه درسی پنهان از منظر رویکرد غیر قصد شده این نوع برنامه درسی است. آنچه امروزه در ادبیات برنامه درسی، پنهان خوانده می شود ناظر به یادگیری های ضمنی است که یادگیرنده بدون قصد قبلی سیاست گذاران و برنامه ریزان برنامه درسی، بدان دست پیدا می کند. درواقع آنچه در طیف کنترلی برنامه ریزان درسی قرار ندارد، برنامه درسی پنهان خوانده شده است. این مقاله بر آن است نقدی بر این رویکرد داشته، این نوع نگاره و نگاه را به چالش کشیده و در عوض نگاه متفاوت و بدیلی ارائه نماید. در نگاه جدید، استدلال می شود برنامه درسی پنهان اساساً نمی تواند قصد نشده نباشد، چون در این صورت با مفهوم برنامه و به تبع آن، برنامه درسی پنهان در تضاد خواهد بود. این نوشتار استدلال می کند که یادگیری های دیگری غیر از برنامه درسی قصد شده در کلاس وجود دارد و شاید پر کشش تر و پرانرژی تر از برنامه درسی رسمی باشد، اما نمی تواند عنوان آن «برنامه» و «پنهان» باشد. این نوع پدیده می تواند هر چیزی به غیراز برنامه درسی پنهان باشد. همان طوری که در اصل مقاله نیز بدان اشاره شده است، محقق آن را «یادگیری» می نامد، آن هم یادگیری ضمنی، اما آن را برنامه درسی نمی داند و نیز به آن برنامه درسی پنهان اطلاق نمی کند. پایان مقاله، تأکید خود را بر ارائه قرائتی متفاوت از قرائت رایج برنامه درسی پنهان اختصاص داده و مؤلفه های این نوع برنامه را که اتفاقاً هم پنهان است و هم قصد شده در اختیار خواننده قرار می دهد.
۵۹۹.

مبانی عصب- فرهنگی یادگیری و رشد: به سوی یک برنامه درسی پاسخگو به فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال یازدهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴۳ 1 - 20

کلید واژه ها: برنامه درسی مبانی عصب - فرهنگی علوم اعصاب فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۸ تعداد دانلود : ۲۲۳
با وجود پیشرفت فزاینده دانش بشری درباره مبانی عصب- فرهنگی یادگیری و رشد انسان، کاربردها و دلالت های برخاسته از این دانش جدید برای نظریه و عمل برنامه درسی و تدریس همچنان به عنوان حوزه ای مغفول باقی مانده است. در همین راستا، مقاله حاضر با روش مرور تلفیقی، ضمن جمع بندی یافته های پژوهش علوم اعصاب فرهنگی در حوزه یادگیری و رشد، به معرفی بینش ها و پیام های این یافته ها برای بهبود فهم یادگیری و کاربردهای آن در برنامه درسی مدارس می پردازد. نتیجه مرور مطالعات اخیر حاکی از آن است که مغز پیوسته خودش را با محیط فرهنگی سازگار می کند و ساختار و کارکرد خود را منطبق با آن تغییر می دهد. بر اساس یافته های این مطالعات، تفاوت های عصبی و رفتاری میان فرهنگ ها برخاسته از تعامل منحصر به فرد میان عوامل مختلف ژنتیکی، فیزیولوژیکی و فرهنگی است. همچنین یافته های اخیر در حوزه مغز و فرهنگ بیانگر آن است که تجربه فرهنگی نقش مهمی در شکل دهی و رشد مکانیزم های مغزی زیربنای شناخت دارد و رشد هیجانی نیز به شکلی بنیادی تحت تاثیر کیفیت محیط فرهنگی واقع می شود. این بینش های تازه ایده ای را پشتیبانی می کند که به عنوان «برنامه درسی پاسخگو به فرهنگ» شهرت یافته است. رویکرد پاسخگو به فرهنگ بر این ادعاست که احترام به جهان بینی های متفاوت معلمان و دانش-آموزان از بافت های فرهنگی متفاوت باید در کانون توجه برنامه های درسی مدارس قرار گیرد. برنامه ریزان درسی و سیاستگذاران تربیتی باید نه تنها موجودیت فرهنگ های متعدد را بپذیرند، بلکه به تنوع فرهنگی به دیده احترام نگریسته و فرصت هایی فراهم نمایند تا افراد درون فرهنگ های مختلف در شناخت و رشد فرهنگ خود و سایر فرهنگ ها سهیم شوند.
۶۰۰.

بررسی کیفیت پذیرش ارزش های چندفرهنگی در فضای آموزشی: مطالعه موردی یک دبستان دخترانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال یازدهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴۳ 99 - 124

کلید واژه ها: انسان شناسی آموزش و پرورش ارزش های چندفرهنگی آموزش چندفرهنگی اتباع خارجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۲۶۲
این تحقیق، مطالعه ای انسان  شناختی است که به بررسی کیفیت روابط اجتماعی بین دانش آموزان، معلمان و والدین دانش آموزان ایرانی و غیرایرانی در یک دبستان دخترانه می پردازد که حدود یک چهارم دانش آموزان آن را اتباع افغانستانی تشکیل می دهند. روش مورد استفاده در تحقیق روش کیفی مردم نگاری بوده که مشتمل بر استفاده از فنون مشاهده، مشاهده همراه با مشارکت، مصاحبه و گفتگو می باشد. تحقیق نشان می دهد که عدم پیگیری راهبردهای آموزش چندفرهنگی در فضای آموزشی دارای تنوع فرهنگی، به عدم درک متقابل، عدم مدارای فرهنگی و در نهایت همسان سازی دانش آموزان با فرهنگ عمومی منجر شده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان