درخت حوزه‌های تخصصی

زمینه: سلامت عمومی و باورهای غیرمنطقی نقش مهمی در زندگی شغلی و خانوادگی معلمان دارند و به نظر می رسد که خود نیز تحت تاثیر شرایط کاری معلمان هستند. هدف از این پژوهش، بررسی مقایسه سلامت عمومی و باورهای غیرمنطقی معلمان مدارس استثنایی و عادی مقطع ابتدایی شهرستان یزد بود. روش: جامعه موردپژوهش همه معلمان مقطع ابتدایی مدارس استثنایی و عادی شهرستان یزد در سال تحصیلی 93-1392 بود. نمونه پژوهش (60نفر معلمان مدارس استثنایی و 60نفر معلمان مدارس عادی) بودند که با استفاده از شیوه نمونه گیری به ترتیب سرشماری و هدفمند تعیین شدند. برای جمع آوری داده ها از 2ابزار؛ پرسش نامه باورهای غیرمنطقی جونز و پرسش نامه سلامت عمومی گلدبرگ استفاده شد. پردازش داده های پژوهش با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل واریانس چندمتغیره و رگرسیون چندگانه به روش ورود همزمان) انجام گرفت. یافته ها: تحلیل داده ها، فرضیه های پژوهش را تایید کردند و نشان دادند که بین باورهای غیرمنطقی و سلامت عمومی معلمان مدارس استثنایی و عادی تفاوت وجود دارد (001/0P<). نتایج تحلیل رگرسیون نیز حاکی از این بود که باورهای غیرمنطقی -انتظار بیش ازحد از خود، تمایل به سرزنش و اجتناب از مشکلات- توان پیش بینی سلامت عمومی معلمان مدارس عادی و بی مسئولیتی عاطفی و کمال گرایی توان پیش بینی سلامت عمومی معلمان مدارس استثنایی را دارد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل می توان نتیجه گرفت تغییر باورهای غیرمنطقی معلمان مدارس استثنایی می تواند به تغییر رفتار، سازگاری اجتماعی و سلامت عمومی بهتر آن ها انجامد.

"در این پژوهش، اثر بخشی روش حساسیت زدایی منظم بر اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی با کنترل ترتیب تولد در دانش آموزان دختر پایه سوم مقطع راهنمایی شهر بهبهان بررسی شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر سال سوم مقطع راهنمایی بهبهان در سال تحصیلی 87- 1386 و نمونه آن 42 نفر از این دانش آموزان را شامل می شود که به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ایی انتخاب و در دو گروه آزمایشی و گواه گمارده شده اند. ابزار استفاده شده در این پژوهش عبارت است از پرسشنامه اضطراب امتحان اسپیل برگر و معدل نیمسال اول و دوم دانش آموزان، به عنوان عملکرد تحصیلی آنها در نظر گرفته شد. طرح پژوهش، از نوع طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه است. پس از انتخاب تصادفی گروه های آزمایشی و گواه ابتدا در هر دو گروه پیش آزمون اجرا شد. سپس، مداخله آزمایشی (روش حساسیت زدایی منظم) در گروه آزمایشی اجرا شد و پس از اتمام برنامه آموزشی، از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر روش های آمار توصیفی نظیر میانگین و انحراف معیار از روش های آمار استنباطی همانند تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که روش حساسیت زدایی منظم، کاهش اضطراب امتحان و افزایش عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر گروه آزمایشی را در مقایسه با گروه گواه باعث شد. "

زمینه: افسردگی حالت دائمی غم و اندوه و یکی از شایع ترین اختلالات روان شناختی در سراسر دنیاست. تا چند دهه پیش باور بر آن بود که افسردگی یک اختلال ویژه بزرگسالان است و کودکان به آن مبتلا نمی شوند؛ اما پژوهش ها و نظریه ها طی دهه های اخیر نشان از وجود این اختلال از ابتدای زندگی دارند. نتیجه گیری: افسردگی در کودکان بسیار جدی تر از بزرگسالان است؛ زیرا نشان از احتمال وراثتی بودن اختلال یا وقوع یک ضربه دارد و همچنین احتمال تداوم آن تا سال های بزرگسالی بسیار است. همچنین به دلیل اینکه کودکان در دوران حساس رشد مغزی قرار دارند، وجود اختلال در این سنین می تواند منجر به بدعملکردی بسیاری از ساختارهای مغزی کودک طی سال های آتی عمرش شود. افسردگی می تواند تبعات بسیاری در پی داشته باشد که از بدعملکردی در زندگی روزمره آغاز و ممکن است به خودکشی بینجامد. به همین منظور برای آشنایی مخاطبان با ماهیت این اختلال و آشنایی با راهبردهای کلی به منظور کمک به این کودکان و از میان برداشتن تفکرات قالبی، در این مقاله ویژگی های تشخیصی، سبب شناسی و درمان های افسردگی کودکان با تاکید بر نقش والدین و معلمان معرفی و تشریح شده است.

بررسی شیوه تصمیم گیری و برنامه ریزی های موجود در مورد روز شمار تحصیلی، امکان شناخت مشکلات احتمالی و اصلاحات مورد نیاز را فراهم می سازد. از این رو، در این مقاله مقایسه حجم زمان آموزش در ایران با برخی کشورها مقایسه شده و مشکلات ناشی از تقویم تحصیلی فعلی مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق مورد استفاده، توصیفی، تحلیلی بوده است. جامعه آماری از سه گروه دبیران، مدیران و کارشناسان آموزش متوسطه دو شهر اصفهان و یزد تشکیل شده است. تعداد 180 نفر از دبیران با استفاده از روش نمونه گیری دو مرحله ای متناسب با حجم و 35 نفر از مدیران با روش نمونه گیری تصادفی ساده از جامعه مورد نظر انتخاب گردیدند. برای جمع آوری نظریات دبیران و مدیران، از پرسش نامه استفاده شده و برای جمع آوری داده های کیفی از کارشناسان (16 نفر)، مصاحبه نیمه سازمان یافته به عمل آمده است. برای تجزیه و تحلیل داده های کمی پژوهش، در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی از نرم افزار SPSS استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده های کیفی حاصل از مصاحبه، روش مقوله بندی به کار گرفته شده است. نتایج حاصل از مقایسه زمان آموزش نشان می دهد که حجم واقعی زمان آموزش در ایران نسبت به کشورهای توسعه یافته کمتر است. یافته های پژوهش همچنین حاکی از آن است که الگوی روز شمار تحصیلی کشور در ایجاد یا زمینه سازی برخی از مشکلات موثر بوده است. این الگو در بروز مشکلاتی چون ایجاد اضطراب در فراگیرنده برای یادگیری محتوا، خستگی و دل زدگی معلم از تدریس، فرسودگی زود هنگام او و کاهش کارایی کمی و کیفی نظام تاثیر دارد.

در پژوهش حاضر پنج سؤال پژوهشی با هدف تحلیل میزان توجه کتاب های درسی فارسی، دینی، اجتماعی و تاریخ دوره ابتدایی و راهنمایی به محورها و مؤلفه های مفهومی مرتبط با دفاع مقدس، طرح و مورد بررسی واقع شده است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است، جامعه پژوهش نیزشامل چهار عنوان کتاب درسی فارسی، دینی، اجتماعی و تاریخ دوره ابتدایی و راهنمایی تحصیلی چاپ سال تحصیلی 83-82 (در مجموع بیست و چهار جلد کتاب درسی) بوده است که همه آن ها به عنوان نمونه انتخاب و مورد بررسی واقع شده اند. ابزار اندازه گیری، چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بوده و یافته های پژوهش نیز با بهره گیری از شاخص آماری توصیفی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته است. عمده ترین یافته های پژوهش بیانگر آن است که: 1. در مجموع چهار عنوان کتاب مورد بررسی 903 مرتبه به مؤلفه های مفهومی مرتبط با دفاع مقدس توجه شده است. روند مذکور در کتاب های فارسی، دینی، اجتماعی و تاریخ به ترتیب 486، 149، 181 و87 مرتبه بوده است، بنابراین در کتاب های فارسی بیش ترین و در کتاب های تاریخ کم ترین توجه به مفاهیم دفاع مقدس شده است. 2. در بین چهارده محور مفهومی مورد بررسی بیش ترین توجه به محور واژه ها و اصطلاحات دفاع مقدس وکم ترین توجه به محور خسارت های اجتماعی بوده است و به دو محور مفهومی؛ ابتکار، خلاقیت و خودکفایی هیچ گونه توجهی نشده است.3. بیش ترین توجه به محور ها و مؤلفه های مفهومی دفاع مقدس به ترتیب در کتاب های درسی پایه تحصیلی دوم راهنمایی، پنجم ابتدایی، چهارم ابتدایی، سوم ابتدایی، سوم راهنمایی، اول راهنمایی، اول ابتدایی و دوم ابتدایی بوده است.4. در کتاب های درسی پایه دوم راهنمایی بیش ترین توجه به مفاهیم دفاع مقدس شده است و در کتاب های درسی پایه دوم ابتدایی هیچ گونه توجهی به این مفاهیم نشده است.

تحقیق حاضر بر آن است که تاثیر ورزش صبحگاهی را بر کاهش پرخاشگری کودکان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر بررسی کند. به این منظور 60 نفر از دانش آموزان عقب مانده ذهنی خفیف را بین سنین 10 الی 13 سال انتخاب کرده و با استفاده از پیش آزمون پس آزمون گروه کنترل و گزینش تصادفی تاثیر برنامه ورزش صبحگاهی را بر کاهش پرخاشگری این کودکان مورد سنجش قرار داده است . به منظور اجرای آزمایش گروه نمونه به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند آزمون ناکامی روزنزوایک به عنوان پیش آزمون در مورد گروه نمونه اجرا گردید و سپس گروه آزمایش به مدت سه ماه و هر هفته شش روز تحت آموزش قرار گرفتند. در طول این دوره گروه گواه هیچ گونه آموزشی را دریافت نمی کردند پس از خاتمه دوره آزمایش ، آزمون ناکامی روزنزوایک از دو گروه آزمایش و گواه به عمل آمد و در پایان نتایج تحلیل آماری به کمک طرح اندازه گیری های مکرر تفاوت معنا داری را بین دو گروه نشان داد یافته ها همچنین نشان داد که گروه آزمایشی در نمره تطابق با گروه رشد پیشرفت قابل ملاحظه ای داشته و تمایلات پرخاشگرانه آنها به شدت کاهش یافته است.

مقاله حاضر با عنوان ""تبیین رویکردهای غالب روش شناختی پژوهش در حوزه ی فلسفه ی تعلیم و تربیت، و نیز تحلیل روش شناختی رساله های دکتری در کشور ایران"" به تبیین رویکردهای غالب(رویکرد استنتاجی و رویکرد تحلیلی)از زوایای: الف) تعریف فلسفه ی تعلیم و تربیت، اهداف و وظایف آن از منظر هر رویکرد، ب) مراحل دستیابی به دانش، ج) ارائه ی شاخص هایی که معرِّف و نمایانگر این رویکردها باشد، و د)چگونگی مراحل مختلف تحقیق با توجه به رویکردهای مربوطه، به لحاظ روش شناختی پرداخته است. پس از بررسی رساله های فلسفة تعلیم و تربیت انجام شده در ایران، طی سال های 85-75، رویکرد تحلیلی و رویکرد استنتاجی به عنوان رویکردهای رایج و غالب روش شناختی پژوهش در این حوزه شناخته شد. بدین سان یک چارچوب نظری حاصل می شود که خود، زمینه ای جهت توصیف و تحلیل روش شناختی رساله های دکتری فلسفه ی تعلیم و تربیت انجام شده در ایران فراهم می نماید. بنابراین وضعیت موجود روش شناختی در حوزه مذکور به ترسیم و نقد کشیده می شود.

تحقیق حاضر برای پاسخ دادن به این سئوال انجام شده که: آیا مشکلات آموزشی درس انشا را می توان شناسایی و دسته بندی کرد؟ برای پاسخ دادن به این سئوال از بین کلیه دانش آموزان دوره راهنمایی و دبیران درس انشا در استان خوزستان در سال تحصیلی 80-79، 1500 دانش آموز و 300 دبیر از پایه های سه گانه به طور تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. فهرست مشکلات با بررسی متون پژوهشی و نظرخواهی از دبیران و دانش آموزان طی دو پرسشنامه تدوین گردید. سپس داده های بدست آمده از اجرای این پرسشنامه ها با روش تحلیل عوامل پردازش شدند. یافته های پژوهش نشان داد که مشکلات آموزشی درس انشا از دیدگاه دانش آموزان را می توان در چهار عامل شامل: 1) مشکلات ساختاری، 2) مشکلات اجرایی، 3) مشکلات تدریس و 4) راهنمایی و انتخاب موضوع و همین مشکلات را از دیدگاه دبیران می توان در سه عامل 1) مشکلات مربوط به نوشتن، 2) مشکلات مربوط به تدریس و 3) مشکلات آموزشی به ترتیب اولویت دسته بندی کرد. مهمترین اهداف درس انشا را دبیران پرورش نیروی تفکر و تخیل، توانایی نوشتن و فرصت ابراز عقاید و افکار دانسته اند.

هدف از نقد کتاب ها بالابردن کیفیت آن ها و آگاهی بیش تر و بهتر دانشجویان و خوانندگان آن هاست. برنامه ریزی درسی یکی از درس های تخصصی گروه علوم تربیتی است، ولی متأسفانه در این زمینه منابع زیادی نداریم؛ اکثر کتاب هایی که در این زمینه چاپ شده اند به علت حجم زیاد، ثقیل بودن، یا ناهم خوانی با سرفصل های شورای عالی برنامه ریزی برای معرفی کردن به دانشجویان، به منزلة منبعی که مناسب برای واحد درسی دانشگاهی باشد، درخور استفاده نیستند. در این مقاله کتاب اصول برنامه ریزی درسی، تألیف محمدحسین یارمحمدیان، به طور اجمال معرفی و در ادامه از دو دیدگاه، ظاهری و محتوایی، نقد و بررسی شده است.

نظام طراحی، تدوین و اجرای برنامه های دوره آموزش عمومی و متوسطه ایران با چالش ها و آسیب های زیادی، چه از نظر برداشت از مفهوم برنامه درسی و چه از نظر طراحی و تدوین برنامه درسی، رو به روست. از مهم ترین چالش ها و آسیب های این نظام، متمرکز بودن نظام طراحی و تدوین برنامه درسی و انعطاف نداشتن در برنامه های درسی است. برنامه های درسی کم توجه با بی توجه به تفاوت های فردی و شناختی دانش آموزان، کم توجه به تفاوت های اقلیمی، فرهنگی، اجتماعی، قومی، منطقه ای، کم توجه به تحولات علمی، آموزشی، فرهنگی در تراز جهانی، کم توجه یا بی توجه به رویکردهای جدید و تحولات حوزه برنامه درسی و انتظارات تازه از برنامه های درسی است. گذار نظام برنامه ریزی درسی ایران به سمت عدم تمرکز در طراحی و تدوین برنامه های درسی و تاکید بر برنامه های درسی مبتنی بر مدرسه، که در حقیقت نوعی فلسفه عمل در سطح مفهومی و ادراکی نیز هست، امری حتمی است. اما فرایند تغییر به سمت تمرکز زدایی و ایجاد انعطاف نامحدود نیست و با موانع و محدودیت هایی روبهروست که مهم ترین آنها به ادراکات معلمان، سطح تخصص و توانایی آنها در استفاده از پژوهش و برنامه ریزی بر می گردد. در عین حال، برنامه های درسی باید درجه هایی از وحدت و هماهنگی ملی نیز به همراه داشته باشد.

مقاله حاضر از نوع مروری است که با توجه به منابع کتابخانه ای به رشته تحریر در آمده است. هدف از نگارش این مقاله بررسی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است. نتیجه نشان می دهد که پیشرفت تحصیلی دانش آموزان یکی از سازه هایی است که از دیرباز مورد توجه بوده و تحقیقات بسیاری را به خود اختصاص داده است. متخصصین تعلیم و تربیت همواره کوشیده اند شرایطی را فراهم نمایند تا محصلین بیشترین کارایی تحصیلی را از خود نشان دهند. امروزه مهمترین نقش مدارس این است که دانش آموزان را در پیشرفت تحصیلی یاری نماید. به طور کلی پیشرفت تحصیلی را توانایی آموخته شده یا اکتسابی حاصل از دروس ارائه شده یا به عبارت دیگر، توانایی آموخته شده با اسایی فرد در موضوعات آموزشگاهی می دانند که به وسیله آزمون های استاندارد شده، اندازه گیری می شود.

طرح پژوهشی حاضر یک مطالعه تک موردی بود که با هدف بررسی اثربخشی آموزش والدین بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان adhd اجرا شد. آزمودنی های طرح، چهار مادر دارای کودک مبتلا به adhd بوده اند. به منظور کنترل تاثیر دارو، کودکان از میان کودکان adhd که حداقل به مدت 6 ماه تحت درمان دارویی با ریتالین قرار داشتند، مورد انتخاب قرار گرفتند.

هدف از این تحقیق، بررسی و مقایسة تأثیر شیوه های مختلف تمرین بدنی و ذهنی بر یادگیری مهارت شوت بسکتبال بود. به منظور تحقق اهداف 40 نفر از دانش آموزان عقب ماندة ذهنی آموزش پذیر مبتدی مقطع راهنمایی استان تهران به صورت تصادفی انتخاب شده و بر اساس نمره های پیش آزمون و بهرة هوشی در 5 گروه 8 نفری همگن سازماندهی شدند. پس از توجیه کلی در مورد چگونگی انجام تمرینات مربوط، آزمودنی ها تمرینات خود را به مدت 8 هفته، هر هفته 3 جلسه و هر جلسه به تعداد 30 تکرار انجام دادند. جمع آوری اطلاعات لازم در زمینة چگونگی وضعیت و پیشرفت آزمودنی ها در مهارت ملاک، با استفاده از آزمون پرتاب آزاد بسکتبال از نقطة پنالتی صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها که با استفاده از آزمون آماری K-s، t همبسته، تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون تعقیبی توکی انجام شد، نشان داد که تمرین بدنی و ذهنی بر یادگیری حرکتی دانش آموزان عقب ماندة ذهنی تأثیر معنی داری داشته است و تمرین بدنی که تمرین ذهنی دنبال شود، به بیشترین میزان یادگیری منجر می شود. ازاین رو، نتایج تحقیق نشان می دهد ترکیب تمرین بدنی و تمرین ذهنی در افراد کم توان ذهنی به بیشترین میزان یادگیری منجر می شود.

زمینه: کودکان با ناتوانی های یادگیری ویژه، 4/5 درصد کل جمعیت را تشکیل می دهند، بنابراین شناسایی و تشخیص نوع مشکلات این کودکان، لازم به نظر می رسد. هدف از پژوهش حاضر، معرفی الگوی نقاط قوت و ضعف برای شناسایی و تشخیص کودکان با ناتوانی های یادگیری ویژه بود. به این منظور با روش مروری، متون اصلی شامل کتاب ها و مقاله های علمی در این زمینه طی سال های 1995 تا 2016 از پایگاه های معتبر اطلاعاتی استخراج شد و مورد بررسی قرار گرفت. مرور ادبیات پژوهش نشان داد یکی از الگوهایی که برای شناسایی کودکان با ناتوانی یادگیری ویژه از آن استفاده می شود، الگوی نقاط قوت و ضعف است. این الگو، خود به 3الگوی هماهنگی استعداد- پیشرفت، هماهنگی-اختلاف و تطابق-عدم تطابق، اشاره دارد که همگی آن ها به ارزیابی و شناسایی مشکلات و توانایی های کودکان با ناتوانی های یادگیری ویژه می پردازد.

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی دیدگاه دبیران درباره عوامل مؤثر بر عدم استفاده از وسایل کمک آموزشی در جریان یاددهی و یادگیری در مدارس متوسطه استان مازندران بوده است. روش انجام این تحقیق توصیفی ـ پیمایشی، و جامعه آماری کلیه دبیران مقطع متوسطه استان مازندران که دارای سابقه تدریس بیش از دو سال داشته اند را، شامل می شده است. از کل جامعه آماری به روش نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه ای به تعداد 360 نفر طبق جدول نمونه گیری مورگان انتخاب گردید، و داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری گردید و در تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. نتایج تحلیل داده های تحقیق حاکی از آن بود که عواملی چون نگرش منفی دبیران نسبت به وسایل کمک آموزشی، کمبود و عدم وجود وسایل کمک آموزشی، تراکم دانش آموزان در کلاس درس، عدم تسلط معلمان در به کارگیری وسایل کمک آموزشی، و نارسایی در شیوه مدیریت مدارس بر عدم به کارگیری وسایل کمک آموزشی در جریان یاددهی و یادگیری تاثیرگذار است.