درخت حوزه‌های تخصصی

زمینه: روایی و پایایی از مسائل مهم در حوزه آزمون سازی محسوب می شوند.رویکرد سیستمی مفهومی است با کارکردهای بسیار که تعامل افراد شاغل در بخش های گوناگون یک نظام را موردتوجه قرار می دهد. هدف: پژوهش حاضر باهدف ساخت، هنجاریابی و اعتباریابی مقیاس رویکرد سیستمی در برنامه ریزی آموزشی و به روش توصیفی-پیمایشی به انجام رسیده است. روش: جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مدیران و معلمان دبیرستان ها و مدارس راهنمایی غرب استان مازندران بود که از بین آنها 483 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسشنامه محقق ساخته رویکرد سیستمی روی آنها اجرا شد. یافته ها: پس از گردآوری داده ها، ضریب پایایی آزمون با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ، 981/0 محاسبه شد. تحلیل عاملی سؤالات رویکرد سیستمی بیانگر آن بود که بیش از 328/61 درصد واریانس موردنظر توسط عامل های این پرسشنامه تبیین می شود. پس از یک بار چرخش عوامل از نوع واریماکس، همبستگی میان هر سؤال با هر عامل در بهترین حالت مشخص شد و بر اساس آن پنج عامل (نگرش راهبردی؛ مدیریت راهبردی؛ توجه به واقعیات، اهداف و محیط کار؛ توجه به مقتضیات، پیچیدگی و تکالیف؛ مدیریت دانش و اطلاعات) به عنوان مؤلفه های رویکرد سیستمی در برنامه ریزی آموزشی، استخراج و نام گذاری گردید. بحث و نتیجه گیری: با توجه به خصوصیات روان سنجی مطلوب، می توان از این پرسشنامه برای سنجش میزان رویکرد سیستمی کارکنان شاغل در مراکز آموزشی همچون آموزش وپرورش و دانشگاه ها استفاده کرد و زمینه اصلاح و بهبود برنامه های آموزشی را فراهم آورد و به طورکلی، بهره وری نظام های آموزشی را افزایش داد.

هدف پژوهش حاضر تعیین ویژگی های روان سنجی ISALEM-97 و مقایسه سبک های یادگیری شناختی در دانشجویان بود. نمونه پژوهش شامل 759 نفر بود که برای دو مرحله انتخاب شدند. در مرحله اول برای سنجش ویژگی های روان سنجی ISALEM-97، 55 نفر به نسبت مساوی و با روش نمونه گیری در دسترس از دانشکده های یازده گانه دانشگاه شهید بهشتی انتخاب شدند. در مرحله دوم به منظور مقایسه سبک های یادگیری دانشجویان، 704 نفر به نسبت مساوی و با روش تصادفی طبقه ای از دانشکده ها انتخاب شدند. ISALEM-97 و LSI کلب بر حسب مورد روی آنها اجرا شد. در تجزیه و تحلیل یافته ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسن، مجذور کای دو متغیری و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج معرف میانگین 6.05 تا 6.75 از 7 برای روایی صوری، 0.46 تا 0.59 برای روایی توافقی با LSI کلب و 0.79 تا 0.89 برای پایایی شیوه های یادگیری شهودی، روشمند، تاملی، و عمل گرا بود که مبین درست و مناسب بودن ISALEM-97 برای تشخیص سبک های یادگیری شناختی دانشجویان است. نتایج مقایسه ها حاکی از عدم تفاوت معنادار بین گروه های مقایسه و همخوان با یافته های پژوهش های از این نوع با ISALEM-97 است.

مقدمه: خودکارآمدی به اعتقاد فرد در رابطه با توانایی انجام تکالیف در حوزه ای خاص اشاره دارد که تأثیر جهت بخشی روی انتخاب فعالیت ها و موقعیت های وی دارد و خودکارآمدی معین خواهد کرد که افراد چه مقدار تلاش کنند و چه مدّت در مواجهه با موانع اصرار و پافشاری داشته باشند. هدف از تحقیق حاضر تعیین روایی و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه خودکارآمدی سالمندان (SEEA) روبرت و دولانسکی و وبر (2010) بود. بدین منظور و جهت تأیید روایی سازه پرسشنامه، 425 زن و مرد سالمند (207 مرد و 218 زن) با سطوح مختلف به لحاظ فعالیت بدنی (130 مرد فعال و130 زن فعال، 78 مرد غیرفعال و 87 زن غیرفعال)، به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب و نسخه فارسی مقیاس خودکارآمدی تکالیف روزمره در سالمندان را تکمیل کردند. روش: برای اجرای این پژوهش ابتدا با استفاده از روش ترجمه- باز ترجمه، مقیاس خودکارآمدی تکالیف روزمره توسط سه متخصص روانشناسی ورزش و سه متخصص آموزش از زبان انگلیسی به فارسی و از فارسی به انگلیسی ترجمه و اصلاحات لازم انجام شد. جهت تعیین روایی سازه پرسشنامه از تحلیل عاملی تأییدی مبتنی بر مدل یابی معادلات ساختاری، همسانی (ثبات) درونی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی زمانی (ثبات پاسخ) سؤالات از ضریب همبستگی درون طبقه ای به روش آزمون- آزمون مجدد با دو هفته فاصله، استفاده شد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان دهنده برازش مطلوب مدل مقیاس نسخه فارسی خودکارآمدی سالمندان می باشد. شاخص های برازندگی (055/0RMSEA=، 001/0= CFI، 99/0 TLI=)، همسانی درونی (خودمراقبتی 987/0، تحرک 986/0 و کل پرسشنامه 987/0) و پایایی زمانی (خودمراقبتی 74/0، تحرک 82/0 و کل پرسشنامه 83/0) قابل قبولی برخوردار شد، که بیانگر روایی و پایایی مطلوب نسخه فارسی پرسشنامه خودکارآمدی سالمندان می باشد. نتیجه گیری: از نسخه فارسی پرسشنامه خودکارآمدی سالمندان می توان به عنوان ابزاری روا و پایا جهت مطالعه و ارزیابی خودکارآمدی سالمندان ایرانی بهره گیری نمود.

زمینه و هدف: اضطراب مرگ، وسواس مرگ و افسردگی مرگ سه بعد نگرش های مرضی نسبت به مرگ را تشکیل می دهند. مقیاس های اضطراب مرگ و وسواس مرگ در ایران اعتباریابی شده اند. هدف پژوهش حاضر اعتباریابی مقیاس افسردگی مرگ جهت سنجش بعد سوم نگرش مرضی نسبت به مرگ در ایران بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر در یک بررسی زمینه یابی و پس رویدادی انجام شده و از نوع توصیفی- مقطعی است. نمونه ای به حجم 894 نفر به روش نمونه گیری تصادفی از دانشگاه های شهر تبریز انتخاب و با مقیاس افسردگی مرگ (Templer و همکاران) و مقیاس اضطراب مرگ (Templer) مورد آزمون قرار گرفتند. داده ها با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی و همبستگی پیرسون تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی با استفاده از روش تحلیل مؤلفه های اصلی نشان داد این پرسش نامه مقیاسی چند بعدی بوده و عوامل چهارگانه ناامیدی مرگ، شکست مرگ، تنهایی مرگ و پذیرش مرگ به ترتیب بیشترین میزان واریانس را تبیین می کنند (71/49 درصد واریانس کل). به منظور بررسی روایی همزمان از اجرای همزمان مقیاس اضطراب مرگ استفاده شد که حاکی از روایی همزمان مطلوب می باشد (68/0=r ,001/0 < P). علاوه بر این، سه نوع پایایی بازآزمایی(76/0=r ,001/0 < P)، تنصیفی (77/0=r ,001/0 < P) و همسانی درونی (78/0=r ,001/0 < P) گزارش شد. نتیجه گیری: با توجه به خصوصیات روان سنجی مطلوب، ابزار حاصل از پژوهش حاضر می تواند در تحقیقات مربوط به مرگ قابلیت کاربرد داشته باشد.

زمینه: بی حوصلگی به عنوان یک حالت تنفر یا ناسازگاری با هر نوع تجربه تکراری مثل کار روزانه یا برخورد با افراد کسل کننده و ملال آور و بی قراری زیاد در شرایطی که رهایی از یکنواختی امکان پذیر نیست، تعریف می شود. هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین ساختار عاملی مقیاس آمادگی برای بی حوصلگی در دانشجویان ایرانی انجام شد. روش: جامعه پژوهش حاضر کلیه دانشجویان دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 92-1391 بودند که تعداد 400 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند و به پرسشنامه آمادگی برای بی حوصلگی فارمر و ساندبرگ پاسخ دادند. همه آزمودنی ها بصورت داوطلبانه پرسشنامه ها را تکمیل کردند و برگرداندند. داده ها با استفاده از نرم افزار 19 SPSS و LISREL تحلیل شد. یافته ها: نتایج ساختار عاملی پژوهش حاضر حاکی از وجود دو عامل تحریک درونی و تحریک بیرونی بود، به گونه ای که تحریک درونی 11 سؤال و تحریک بیرونی 10 سؤال را به خود اختصاص داد. بحث و نتیجه گیری: صاحب نظران عوامل متفاوتی را برای سبب شناسی بی حوصلگی معرفی کرده اند که می توان آنها را متأثر از عوامل شخصیتی یا ذهنی دانست. به دلیل ارتباط بی حوصلگی با عملکرد تحصیلی، استفاده از یافته های پژوهش حاضر به آموزش و پرورش و دانشگاه ها، روان شناسان، مشاوران و روان پزشکان و پژوهشگران توصیه می شود.

مقدمه: روش های فرافکن و از جمله آن ها آزمون های ترسیمی توجه بسیاری از روان شناسان و درمانگران را برای شناسایی اختلالات روانی کودکان به خود جلب کرده اند. پژوهش حاضر به منظور مقایسه ی شاخص های ترسیمی آزمون ترسیم خانواده ی جنبشی در کودکان عادی و طلاق انجام شد.\nروش کار: حجم نمونه ی این پژوهش توصیفی علی-مقایسه ای شامل 60 دانش آموز پسر (30 فرزند طلاق و 30 فرزند عادی) در شهر بجنورد در فروردین و اردیبهشت 1394 بود. کودکان طلاق به صورت هدف مند و چندمرحله ای انتخاب شدند. با بررسی پرونده کودکان طلاق، مشارکت معلم و مدیر مدرسه، 30 کودک عادی به عنوان همتا به صورت تناظر یک به یک در مولفه های سن، جنس، پایه ی تحصیلی، تحصیلات والدین، موقعیت اجتماعی-اقتصادی والدین و محل زندگی انتخاب شدند. نقاشی کودکان توسط سه ارزیاب آموزش دیده و ناآگاه نسبت به عضویت گروهی آزمودنی ها، طبق دستورالعمل نمره گذاری آزمون، بررسی و نمره داده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون مجذور خی دوطرفه با کمک نرم افزار آماری SPSS نسخه ی 22 استفاده شد.\nیافته ها: طبق نتایج آزمون، از 26 نشانه ی ترسیمی آزمون ترسیم خانواده ی جنبشی، فراوانی 16 نشانه بین دو گروه، معنی دار بود (05/0>P). بقیه ی نشانه ها دارای تفاوت معنی داری نبودند (05/0<P).\nنتیجه گیری: با توجه به معنی داری تفاوت بین نشانه های مشکلات روانی (افسردگی، اضطراب، پرخاشگری و روابط میان فردی اعضای خانواده) دو گروه در این آزمون و توان افتراقی بالای این آزمون در تشخیص مشکلات روانی بین کودکان عادی و طلاق، می توان آن را در شناسایی و تشخیص مشکلات روانی کودکان در مدارس و کلینیک های مشاوره به کار برد تا با شناسایی زودهنگام و درمان به موقع، بتوان از تاثیرات منفی بیشتر و مخرب آن ها در آینده ی کودک جلوگیری نمود.

این پژوهش با هدف ساخت، اعتباریابی و رواسازی پرسش نامه پایبندی زنان به آموزه های همسرداری در اسلام انجام گرفت. آموزه های همسرداری در اسلام مربوط به زنان به روش تحلیل محتوا، استخراج شد و ارزیابی روایی محتوا، روایی سازه و اعتبار آزمون به روش پیمایشی با انتخاب خوشه ای، از نمونه 374 نفر از جامعه زنان متأهل اصفهان انجام شد. 80 گویه از 123 گویه اولیه پیشنهادی از نظر کارشناسان دارای روایی محتوایی بالایی بودند. در روایی سازه به روش تحلیل عاملی، شش عامل به دست آمد که شاخص کفایت نمونه برداری 847/0 و نتیجه آزمون بارتلت، نشان داد حجم نمونه برای تحلیل عاملی مناسب است. از سوی دیگر، همبستگی مثبت و معنی دار هر یک از سؤالات پرسش نامه با نمرة کل پرسش نامه و هر یک از عامل ها و کل پرسش نامه، بیانگر روایی سازه به روش همسانی درونی است. ضریب آلفای کرونباخ در مرحله آزمایشی و نهایی به ترتیب (827/0 و 895/0) نشان دهنده اعتبار پرسش نامه است. میزان همسانی درونی بر اساس ضریب اسپیرمن – براون و ضریب دونیمه سازی گاتمن و همبستگی دو فرم در مرحله آزمایشی و در مرحله نهایی معنی دار است و ضریب آلفای نیمه اول و نیمه دوم در مرحله نهایی به ترتیب 839/0 و 8/01/0 است. ضریب همبستگی آزمون – باز آزمون در نمونه 31 نفری به فاصله زمانی یک ماه 927/0 در سطح معناداری 001/0 به دست آمد. بنابراین پرسش نامه، از روایی و اعتبار مطلوبی برخوردار است.

هدف کلّی از این پژوهش، بررسی ساختار عاملی، پایایی و روایی مقیاسِ همدلی اساسی در دانش آموزان دبیرستانی شهر شیراز بود. مشارکت کنندگان پژوهش 700 نفر (340 دانش آموز پسر و360 دانش آموز دختر) از دانش آموزان دبیرستانی شهر شیراز بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و مقیاس همدلی اساسی و خرده مقیاس های ارتباط با همسالان و پرخاشگری را تکمیل کردند. به منظور تحلیل داده ها از روش آلفای کرونباخ، بازآزمایی، تحلیل عامل اکتشافی و روایی همگرا و واگرا استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی به روش مؤلفه های اصلی حاکی از وجود 2 عامل به نام های ابعاد عاطفی و شناختی بود. نتایج بررسی اعتبار سازة عاملی نشان داد که دو خرده مقیاس همدلی اساسی 7/37 واریانس را به خود اختصاص می دهند و پایایی آزمون به روش آلفای کرونباخ بین 74/0 تا 80/0 و  به روش باز آزمایی بین 72/0 تا 80/0 محاسبه شد. همچنین در تحقیق حاضر، دختران همدلی بیشتری را در مقایسه با پسران از خود نشان دادند. بر اساسِ این نتایج، مقیاس همدلی اساسی ابزاری معتبر برای ارزیابی میزان همدلی در نوجوانان ایرانی است و می تواند مورد استفادة متخصصان قرار گیرد.

اینترنت، بخشی مهم از زندگی روزمره جامعه کنونی است. مدل پذیرش فن آوری دیویس سعی در تحلیل چگونگی استفاده از اینترنت دارد. نگرش به اینترنت، یکی از متغیرهای مدل مذکور است. مقاله حاضر سعی در اعتباریابی پرسش نامه نگرش به اینترنت دارد. روش تحقیق پیمایشی و اطلاعات آن از بین دانشجویان مقاطع کارشناسی و کارشناسی­ارشد دختر و پسر دانشگاه های اصفهان و آزاد اسلامی واحد دهاقان جمع آوری گردیده است. ابزار پژوهش، پرسش نامه نگرش به اینترنت جونز و کلارک (1994) می باشد. ابزار تحقیق از پایایی 84/0 برخوردار بوده است. تحلیل عاملی بیانگر آن بود که تمامی40 گویه ابزار تحقیق قابل تقلیل در سه عامل هستند که معرف روایی سازه ابزار می­باشد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که نگرش دانشجویان به اینترنت در سطح بالایی ابراز شده است. تفاوت معناداری در نگرش به اینترنت بر حسب جنسیت، نوع دانشگاه و هم­چنین بر حسب مقطع تحصیلی مشاهده نشد.

"هدف از تحقیق حاضر ساخت فرم کوتاه «مقیاس استرس پلیس ایران» (Iran Police Stress Scale:IPSS) به وسیله تحلیل عوامل (factor analysis) و سنجش اعتبار و پایایی آن بود. 3650 نفر از کارکنان ناجا در سراسر کشور IPSS را تکمیل کردند. براساس تحلیل عوامل اطلاعات جمع آوری شده، 40 آیتم از 85 آیتم پرسشنامه حذف و در نتیجه فرم کوتاه IPSS (موسوم به(Iran Police Stress Scale-Abbreviated From:IPSS-A) تهیه شد. اعتبار IPSS-A(validity) از طریق تعیین ضریب همبستگی بین فرم بلند و فرم کوتاه (برای عامل اول r=0.98 و برای عامل دوم (r=0.96 و پایایی (reliability) آن به وسیله دو روش بازآزمایی (test-re-test) (برای عامل اول r=0.78 و برای عامل دوم (r=0.80 و همسانی درونی (internal consistency) «ضریب آلفای کرانباخ»، (برای عامل اول a=0.98 و برای عامل دوم a=0.96) محاسبه شد. در کل، ضرایب اعتبار و پایایی به دست آمده برای IPSS-A بسیار رضایت بخش بود، در سطح p<0.001 معنادار است. طبق نتایج این تحقیق IPSS-A واجد شرایط لازم برای کاربرد در پژوهش های روان شناختی و تشخیص بالینی استرس پلیس است. "