درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: مهارت های اطلاع یابی به مهارت های بازیابی اطلاعات، ارزیابی اطلاعات، سازماندهی اطلاعات و تبادل اطلاعات تقسیم شده است. کسانی که این مهارت ها را کسب کرده باشند در جستجوی مستقل اطلاعات و انجام تحقیق توانمند خواهند شد. این پژوهش به منظور تعیین مهارت های اطلاع یابی در پایگاه های اطلاعاتی پیوسته ی موجود در کتابخانه ی ملی دیجیتال پزشکی (Iranian national medical digital library یا INLM) در بین دستیاران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شد. روش بررسی: این پژوهش از نوع پیمایشی بود که در سال 1389انجام شد. از بین 659 نفر از دستیاران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، تعداد 248 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و با کمک جدول مورگان انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه گردآوری گردید. روایی پرسش نامه با نظر متخصصان تعیین شد و پایایی آن با استفاده از alpha Cronbach's، 83/0 تعیین شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و جداول توزیع فراوانی توسط نرم افزار SPSS نسخه ی 18تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، تنها 9/3 درصد از دستیاران، دوره ی آموزشی INLM را گذرانده اند و تنها 2/16 درصد از آن ها در INLM ثبت نام کرده اند. بیشترین میزان آشنایی آن ها با پایگاه Up to Date بود (3/38 درصد). بیشترین میزان استفاده ی آن ها نیز از همین پایگاه بود (8/25 درصد). آن ها بیشتر از جستجوی پیشرفته استفاده می کردند (4/48 درصد) و بیشتر از فیلدهای زبان و زمان برای محدود کردن جستجو استفاده می کردند. 2/49 درصد از آن ها از عملکرهای منطقی استفاده می کردند. تنها 3/13 درصد آن ها با امکانات پایگاه های اطلاعاتی برای مدیریت نتایج جستجو آشنا بودند و تنها 5/5 درصد آن ها همیشه به ارزیابی صحت و دقت اطلاعات بازیابی شده می پرداختند. نتیجه گیری: میزان آشنایی و استفاده ی دستیاران از پایگاه های اطلاعاتی بسیار کم بود. برگزاری کارگاه های سواد اطلاعاتی و کارگاه های استفاده از پایگاه های اطلاعاتی می تواند نقش مهمی در افزایش استفاده از پایگاه های اطلاعاتی و کارهای پژوهشی آن ها داشته باشد.

در فهرستنویسی موضوعی، فهرستنویس برای بیان محتوای موضوعی کتاب در دست فهرستنویسی، اغلب از سرعنوان(های) موضوعی استفاده میکند. نحوة قرار گرفتن یک سرعنوان یکسان، در فهرستبرگه های متفاوت، ممکن است متفاوت باشد. یک سرعنوان ممکن است تنها سرعنوان تخصیص یافته به یک فهرستبرگه، یا با یک یا چند سرعنوان دیگر همراه باشد. در حالت دوم، بسته به رتبه سرعنوان در میان سرعنوانهای دیگر، آن سرعنوان به طور نظری، دارای وزن متفاوتی خواهد بود. امّا در تمامی این موارد، این سرعنوانها به گونه­ای مساوی در نظر گرفته میشوند؛ نکته­ای که می­تواند بر بازیابی اطّلاعات تأثیری منفی بگذارد. نوشتة حاضر تلاش می­کند برای حلّ این مشکل در فهرستنویسی سنّتی، نرم افزارهای کتابخانه­ای، و مارک ایران، راه حلهایی پیشنهاد نماید.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت مقاله های منتشرشده در زمینه رفتار اطلاعیابی در نشریات فارسی طی سال های 1375 تا 1388 است. روش: این پژوهش با روش کتابسنجی و با ابزار سیاهه وارسی انجام شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد از 81 مقاله بازیابی شده 6/92 درصد تالیف و 40/7 درصد ترجمه است. سهم مردان 4/58 درصد است و64/66 درصد از مقاله ها دارای یک پدید آورنده می باشند. 37/70 درصد از مقاله ها پژوهشی است که 96/85 درصد آنها به روش پیمایش توصیفی انجام شده است و ابزار گردآوری اطلاعات 49/96 درصد از پرسشنامه میباشد. 35/40 درصد از پژوهش ها به بررسی رفتار اطلاعیابی اعضای هیئت علمی پرداخته اند. در این بین فصلنامه کتاب، نشریه مرکز اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران دارای درجه علمی _ ترویجی، با انتشار 23 مقاله در زمینه رفتار اطلاعیابی بیشترین مقاله های مورد بررسی را منتشر کرده است.

وب به عنوان بستر فعالیت موتورهای جستجو، ساختاری نموداری دارد. این ساختار حرکت خزنده ها در موتورهای جستجو را به روشهایی منطبق بر خود محدود میسازد. مقاله حاضر، به بررسی تأثیر ساختار وب بر چگونگی حرکت خزنده ها و فعالیت نمایه سازها در موتورهای جستجو می پردازد. پس از بحثی مقدماتی در باب نمودارهای جهت دار و فرایند کار خزنده، عمده ترین روشهای حرکت خزنده در سطح وب شامل حرکت «عمق ـ شروع»، «توزیع ـ شروع» و «بهترین ـ شروع» مطرح شده و سپس واحد سازهیابی و چگونگی تشکیل درختهای سازهیابی از قالب HTML مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

مقدمه: پژوهش یکی از شاخص های مهم موفقیت جوامع در حوزه های مختلف علمی، تکنولوژی، اقتصادی و ... است. استادان و دانشگاهیان هم از جمله مهم ترین گروه های دارای رسالت علمی و اجرایی در این زمینه هستند. در این راستا در مقاله ی حاضر، تعیین نیازهای پژوهشی استادان هدف پژوهش بوده است. روش بررسی: پژوهش توصیفی تحلیلی، مقطعی و گذشته نگر است که بر روی 119 نفر از استادان هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با به کارگیری پرسش نامه ی محقق ساخته (95/0 = α) در سال 1386 انجام شده است. نمونه ها به نسبت جمعیت انتخاب شده به صورت انفرادی و حضوری دعوت به همکاری شدند. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSSنسخه 15 در سطح آمار توصیفی گزارش گردید. یافته ها: عمده ترین یافته های پژوهش عبارتند از: میانگین نمرات به دست آمده در زمینه ی نیازهای اجتماعی 91/3، نیازهای سازمانی 9/3، نیازهای آموزشی 81/3 و نیازهای حمایتی پشتیبانی 93/3 بوده است. بیشترین گزارش از نیاز استادان نیز مربوط به تعریف بودجه ی مناسب و آزاد کردن زمان کافی برای پژوهش بوده است. نتیجه گیری: استادان در حوزه ی پژوهش نیازهای مختلفی داشته اند ولی بیش از همه حمایت های اقتصادی را اذعان نمودند. در مجموع لازم است تا دانشگاه برنامه های منظم و هدفمندی برای حضور علمی و فعال استادان در حوزه ی پژوهش داشته باشد.