علوم کتابداری

نمایش ۱۴۱ تا ۱۶۰ مورد از کل ۱٬۵۲۳ مورد.

۱۴۱.

تحلیل و مقایسه شبکه مفهومی سرعنوان موضوعی فارسی و مقایسه آن با سرعنوان موضوعی کتابخانه کنگره ، سرعنوان موضوعی سیرز و چکیده نامه کتابداری و اطلاع رسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم اخوتی محمدرضا داورپناه محمدحسین دیانی بختیار شعبانی ورکی

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۶)

کلید واژه ها: شبکه مفهومی سرعنوان موضوعی فارسی سرعنوان موضوعی کتابخانه کنگره سرعنوان موضوعی سیرز و چکیده نامه کتابداری و اطلاع رسانی (لیزا)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۲۳ تعداد دانلود : ۸۷۸

هدف: هدف نظام های سازماندهی دانش کمک به بازیابی مؤثر اطلاعات است، بنابراین، ابزارهای ذخیره و بازیابی از جمله سرعنوان های موضوعی باید متناسب با پیشرفت های علمی پیش روند. مفایسه شبکه مفهومی حاکم بر سرعنوان موضوعی فارسی و روابط بین واژه ها با شبکه مفهومی سرعنوان های موضوعی کتابخانه کنگره و سیرز در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی و لیزا هدف این مقاله است. روش: به منظور انجام این مطالعه تطبیقی اصطلاحات مرتبط با حوزه کتابداری و اطلاع رسانی از ابزارهای مورد بررسی استخراج و مقایسه گردیدند. یافته ها: سرعنوان موضوعی فارسی در سطح نسبتاً پایینی مفاهیم مرتبط با کتابداری و اطلاع رسانی را پوشش می دهد، روابط بین مفهوم-واژگان را به اندازه کافی نمایش نمی دهد. لیزا بیشترین میزان مفهوم-واژگان را به خود اختصاص داده است (5088 مفهوم-واژه). سرعنوان موضوعی کتابخانه کنگره با 829 مفهوم-واژه در مرتبه دوم قرار داشت و سپس سرعنوان موضوعی سیرز (391). بنابراین لازم است ابزارهای ذخیره و بازیابی اطلاعات ضمن روزآمد شدن، بتوانند پاسخگوی نیازهای کاربران در هر حوزه از علم باشند.

۱۴۲.

ساخت و اعتباریابی مقیاس سنجش اثربخشی سازماندهی مواد در کتابخانه های دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالحسین فرج پهلو فریده عصاره ملیحه نیک کار

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۵)

کلید واژه ها: مقیاس روش دلفی کتابخانه های دانشگاهی سازماندهی مواد سنجش اثربخشی رویکرد ارزش های رقابتی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۰۹ تعداد دانلود : ۸۹۲

هدف: هدف پژوهش حاضر ساخت و اعتباریابی مقیاس سنجش اثربخشی با نگاهی جامع در کتابخانه های دانشگاهی است. در این مقیاس به سازماندهی مواد به عنوان یکی از فعالیت های عمده کتابخانه توجه شده است. روش : ساخت این مقیاس بر اساس رویکرد ارزش های رقابتی با تأکید بر مدل های چهارگانه ارزش های رقابتی انجام گرفته و برای این منظور هشت عامل کلیدی در نظر گرفته شده است که عبارتند از: برنامه ریزی، بهره وری، مدیریت و دسترسی به اطلاعات، ایجاد نظم و ثبات، نیروی کار منسجم، نیروی کار ماهر، انعطاف پذیری، و جذب منابع. بر اساس این هشت عامل 54 گویه با استفاده از منابع معتبر کتابداری و اطلاع رسانی و تجربیات عملی مدیریتی تهیه شد. مجموعه این گویه ها در قالب یک پرسش نامه با استفاده از روش دلفی به نظرخواهی 30 نفر از اساتید و متخصصین رشته گذاشته شد که در دور دوم به اتفاق نظر رسید. برای رسیدن به اتفاق نظر از آزمون فریدمن و برای تعیین روایی گویه ها از آزمون سازگاری درونی و برای تعیین پایایی آن ها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها:بر اساس یافته های پژوهش، اعضای دلفی 53 گویه (52 گویه اولیه و یک گویه جدید) را در هشت عامل کلیدی برای سنجش اثربخشی در فعالیت سازماندهی مواد کتابخانه های دانشگاهی پذیرفتند.

۱۴۳.

بررسی وضعیت انتشار داستان های بازنویسی شده از شاهنامه و مثنوی برای کودکان و نوجوانان از سال 1369 تا 1389(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم مقدم زهرا اباذری هاجر زارعی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۱۹ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۷۴)

کلید واژه ها: مثنوی مولوی متون کهن ادبیات کودکان و نوجوانان بازنویسی شاهنامه فردوسی کودکان و نوجوان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۹۸۴ تعداد دانلود : ۱۸۶۹

هدف: هدف اصلی این پژوهش تعیین وضعیت انتشار داستان های بازنویسی شده از شاهنامه و مثنوی برای کودکان و نوجوانان از سال 1369 تا 1389 در ایران به منظور شناسایی کاستی های موجود در این زمینه است. روش: پژوهش حاضر توصیفی است و به روش کتابخانه ای انجام گرفته است. در این پژوهش برای گردآوری داده ها از سیاهه وارسی استفاده شده است. نمونه آماری شامل 63 داستان مثنوی و 171 داستان شاهنامه است که با استفاده از نمونه گیری از بین 594 عنوان کتاب انتخاب شده است. یافته ها: بررسی سال انتشار آثار بازنویسی شده نشان داد که با گذر سال ها بر تعداد داستان های بازنویسی افزوده شده است. بیشترین شمارگان داستان های شاهنامه و مثنوی بین 3000 تا 5000 بوده است. 2/84 درصد کتاب ها در تهران و 8/15 درصد در شهرستان ها و 84 درصد کتاب ها تنها یک بار چاپ شده اند. 4/65 درصد کل کتاب ها دارای تصاویر رنگی هستند. 8/43 درصد از کتاب ها تا 20 صفحه و 6/8 درصد از کتاب ها نیز بیش از 150 صفحه دارند. تنها 18 کتاب شاهنامه و 6 کتاب مثنوی دارای ویراستار هستند. برای گروه سنی «الف» هیچ کتابی از شاهنامه به چاپ نرسیده است و تنها 1 کتاب از مثنوی برای این گروه سنی چاپ شده است. 145 داستان شاهنامه و 44 داستان مثنوی به شیوه بازنویسی ساده و 26 داستان شاهنامه و 19 داستان مثنوی به شیوه خلاق نوشته شده است. بیشتر داستان های بازنویسی شده شاهنامه از بخش پهلوانی و بیشتر داستان های بازنویسی شده مثنوی از دفتر اول و سوم گرفته شده است. اصالت/ارزش: از آن جایی که در سال های اخیر بازنویسی از متون کهن برای کودکان و نوجوانان از نظر کمی رشد قابل ملاحظه ای داشته است؛ لازم است تا ارزیابی های دقیق تری بر این نوع متون صورت گیرد. به نظر می رسد در این زمینه پژوهش های چشمگیری صورت نگرفته است. پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی وضعیت انتشار این نوع آثار، کاستی ها را شناسایی نماید و پیشنهادهایی به مسؤلان و نویسندگان ادبیات کودک ارائه دهد.

۱۴۴.

روش نوین انطباق هستی شناسی با استفاده از پیکره های متنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بعثت کسایی مسعود رهگذر علیرضا وظیفه دوست

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۲۸ بهار ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی۷۳)

کلید واژه ها: انطباق هستی شناسی یادگیری ماشین پیکره متنی روش نایوبیز شباهت معنایی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری نمایه سازی و چکیده نویسی اصطلاح نامه ها و هستی شناسی ها

تعداد بازدید : ۱۴۴۰ تعداد دانلود : ۸۰۶

امروزه، استفاده از هستی شناسی برای مقاصد گوناگونی در حال گسترش است. اما، در مواقعی به خاطر تفاوت هایی که در ساخت هستی شناسی در مراکز مختلف وجود دارد، امکان تبادل دانش بین دو هستی شناسی میسر نیست. برای حل این مشکل، روش های مختلفی برای انطباق هستی شناسی ارائه شده است که برخی از آنها مبتنی بر فنون یادگیری ماشین است. انطباق هستی شناسی یا به عبارت دیگر تشخیص مفاهیم متناظر در هستی شناسی های مختلف دارای کاربرد های متنوعی است. در این مقاله، یک روش جدید ارائه شده است که با بهره گیری از یادگیری ماشین و نیز پیکره های متنی به عنوان منبع دانش از شباهت های معنایی بین هستی شناسی ها جهت انطباق استفاده می کند.

۱۴۵.

نمایه ساز ماشینی منابع فارسی: مدلی یک پارچه برای پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عمار جلالی منش سیروس علیدوستی محمود خسروجردی

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۲۹ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۷۶)

کلید واژه ها: نمایه سازی نمایه سازی ماشینی «یو .ام.ال » مدل مفهومی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۹۴ تعداد دانلود : ۹۹۵

نمایه سازی ماشینی به گونه ای از نمایه سازی گفته می شود که در آن با استفاده از الگوریتم رایانه ای، واژه های کلیدی یک مدرک از عنوان یا متن، استخراج و سپس به شکل مدخل های نمایه مرتب و سازمان دهی می شوند . با وجود نیاز روزافزون به کاربرد رایانه در نمایه سازی، تاکنون برای زبان فارسی، نمایه ساز ماشینی ساخته نشده است . از این رو در این مقاله نتیجه بررسی و شناخت جنبههای علمی و عملیاتی این سیستم نمایهسازی در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران ارائه می شود که بر پایه مأموریت و دانش سازمانی خود یکی از آماده ترین بسترها را برای ساخت اینگونه نمایه ساز دارد. به این منظور، ابتدا به پیوند میان نمایه سازی و بازیابی اطلاعات، مباحث نظری و سیر تحول نمایه سازی ماشینی، نمایه سازی ماشینی از دیدگاه های عملیاتی و فرایندی، پروژه های موفق نمایه سازی به زبان های گوناگون در دنیا پرداخته شده و نیازمندیهای نمایه ساز ماشینی برای زبان فارسی توصیف شده است . سپس اجزای یک نمایه ساز برای زبان فارسی تشریح و مدل مفهومی نمایه ساز ماشینی و همچنین روابط میان اجزا، جزئیات زیرسیستم ها، و مدل مفهومی سیستم طراحی شده اند. در پایان، نیازمندی های ساخت نمایه ساز ماشینی برای این پژوهشگاه به بحث گذاشته شده است و وضعیت پروژه های انجام شده و تجربه های موجود در این زمینه نیز تبیین شده اند.

۱۴۶.

تطور حقوق مؤلف در تاریخ اسلام و تاریخ غرب مدرن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدحسن اصغرنیا مرتضی اصغرنیا

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۴ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۹۶

کلید واژه ها: فقه تاریخ اسلام حق مؤلف آثار مکتوب غرب مدرن مالکیت فکری و معنوی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۳۵ تعداد دانلود : ۸۳۸

هدف: شناسایی سیر تطور حقوق مؤلف در تاریخ اسلام و تاریخ غرب مدرن روش/ رویکرد پژوهش: ، تحلیل محتوا؛ ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه وارسی. یافته ها: تاریخ اسلام و تاریخ غرب مدرن دربردارنده تلاش های متعدد برای حفاظت از حق مؤلف است، آثار فقه شیعه و سنّی از دیرباز، و کنوانسیون های بین المللی و موافقتنامه های حقوقی منعقدشده در غرب مدرن در قرون اخیر، شواهد این تلاش ها هستند.

۱۴۷.

کاربرد و تعدیل قانون زیف و الگوی آماری زو در بازشناسی واژه های بازدارنده زبان فارسی با استفاده از خوشه زبانی مقالات علمی- پژوهشی رشته کتابداری و اطلاع رسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدجواد هاشم زاده زینب نخعی حسین مرادی مقدم

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۶)

کلید واژه ها: نمایه سازی خودکار واژه های بازدارنده قانون زیف بسامد واژگانی الگوی آماری زو

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۸۲ تعداد دانلود : ۵۴۴

هدف: شناسایی و استخراج سیاهه هایی نظام مند از واژه های بازدارنده به منظور استفاده در نمایه سازی خودکار متن های فارسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی روش: روش تحلیل محتوا است. جامعه پژوهش، 56 مقاله بودند که 20 مقاله با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. یافته ها: از مجموع 15557 واژه موجود در متن مقالات، مطابق با الگوی زو، قبل از تعدیل واژه ها، 1368 و بعد از تعدیل، 468 واژه؛ مطابق قانون زیف نیز قبل از تعدیل، 217 و بعد از تعدیل، 607 واژه به عنوان واژه بازدارنده شناخته شدند. هم چنین از مجموع 1989 واژه موجود در چکیده مقالات، مطابق با الگوی زو قبل از تعدیل واژه ها، 148 و بعد از تعدیل، 173 واژه و بر اساس قانون زیف، قبل از تعدیل60 و بعد از تعدیل، 186 واژه به عنوان واژه بازدارنده استخراج شدند. در هر دو روش رابطه مستقیمی بین بسامد واژه ها و احتمال بازدارنده بودن آن ها مشاهده شد. بالاترین درصد واژه های بازدارنده (44/39 درصد) بدون احتساب بسامد، در متن مقالات و با کاربرد الگوی آماری زو به دست آمد. نتایج این پژوهش به افزایش کارایی، کاهش حجم فایل درونداد و صرفه جویی در زمان و هزینه ذخیره و بازیابی اطلاعات منجر می شود.

۱۴۸.

تحقیقات تحلیل محتوا در ادبیات کودکان و نوجوانان ایران از سال 1353-1390(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی محمدی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۱۹ بهار ۱۳۹۲ شماره ۷۲

کلید واژه ها: ادبیات کودکان و نوجوانان ایران تحقیقات تحلیل محتوا داستان های کودکان و نوجوانان شعر کودکان و نوجوانان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری ادبیات کودک و نوجوان

تعداد بازدید : ۴۹۵۲ تعداد دانلود : ۲۶۱۷

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی سیر مطالعات تحقیقات تحلیل محتوا در ادبیات کودکان و نوجوانان ایران و مشخص کردن زمینه های تکراری و خلاءهای موجود برای محققان در پژوهش های آتی و هدایت پایان نامه های دانشجویی است. روش: پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای انجام گرفته است. جامعه پژوهش را 42 تحقیق صورت گرفته با استفاده از روش تحلیل محتوا تشکیل می دهند که 11 عنوان آن به صورت مقاله در مجلات تخصصی منتشر شده و 31 عنوان در قالب پایان نامه نوشته شده اند. یافته ها: پژوهش های شناسایی شده در سه گروه تحقیقات تحلیل محتوای داستان های تألیفی، تحقیقات تحلیل محتوای داستان های ترجمه ای و تحقیقات تحلیل محتوای اشعار دسته بندی شدند. 34 اثر در خصوص تحلیل محتوای داستان های تألیفی، 4 اثر در خصوص تحلیل محتوای داستان های ترجمه ای و 4 عنوان در خصوص تحلیل محتوای اشعار صورت گرفته که 24 مورد از آنها به بررسی یک موضوع خاص در داستان ها پرداخته اند. اصالت/ارزش: تحقیقات تحلیل محتوا آیینه تمام نمایی از فعالیت های علمی هر حوزه می باشد که پژوهش های صورت گرفته را معرفی کرده و خلاءهای موجود را نشان می دهد. بررسی جایگاه رشته های مختلف دانشگاهی و نوع دانشگاه ها اعم از دانشگاه های دولتی و آزاد در انجام پژوهش های تحلیل محتوا در حوزه ادبیات کودکان و نوجوانان، معرفی افراد تأثیرگذار در هدایت پایان نامه های تحصیلی، بررسی چالش های موجود و ارائه راهکارهای متناسب از ویژگی های برجسته پژوهش حاضر هستند که برای اولین بار با رویکرد متن پژوهی در این حوزه نوشته شده است.

۱۴۹.

شناسایی قارچ های مخرب اسناد و نسخ کاغذی آرشیو کتابخانه و موزه ی ملی ملک و تأثیرات ناشی از آن ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محسن محمدی آچاچلویی علیرضا کوچکزایی

منبع: گنجینه اسناد سال بیستم و سوم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۹۲)

کلید واژه ها: کاغذ قارچ سلولز کتابخانه و موزه ی ملی ملک آسیب های بیولوژیک قارچ شناسی لکه های قارچی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۹۰۲ تعداد دانلود : ۱۴۲۶

هدف: هدف از این پژوهش شناسایی قارچهای موجود بر نسخ خطی آرشیو موزه و کتابخانهی ملی ملک و تأثیرات ناشی از آنها بر کاغذ و سلامت افراد در تماس با آثار است روش / رویکرد پژوهش: در این پژوهش روش یافتهاندوزی میدانی، آزمایشگاهی و کتابخانهایست. ابتدا آثار بر اساس تأثیرات بصری قارچها، در شش دستهی کلی قرار گرفتند و سپس نمونههایی از آثار شاخص هر دسته به منظور کشت و شناسایی قارچ، در شرایط استریل برداشتهشد. جهت کشت از محیط سابورو دکستروز آگار استفاده شد و قارچها بر اساس خصوصیات و ویژگیهای ماکروسکپی، میکروسکپی و مرفولوژی شناسایی شدند. سپس بر اساس نتایج حاصل، تأثیرات آنها بررسی شد. یافتهها و نتایج پژوهش: بررسیها نشان میدهد که قارچهای موجود بر آثار کاغذی موجود در آرشیو موزه و کتابخانهی ملی ملک به ترتیب پراکنش شامل کلادوسپوریوم (هرباریوم)، پنیسیلیوم (اکسپانسوم)، آسپرژیلوس نیجر، رایزوپوس (استولونیفر)، سفالوسپوریوم، آسپرژیلوس گلاوکوس و آلترناریا آلترناتا است، که جز قارچهای سلولوتیکاند، و با تولید آنزیمهای سلولاز، منجر به تخریب ساختاری سلولز کاغذ و تغییرات بصری متفاوت بر آنها میشوند. بر این اساس قارچ کلادوسپوریوم (هرباریوم) عامل ایجاد لکههای درشت آبی تیره تا سیاه، آسپرژیلوس نیجر لکههایی به شکل نقاط کوچک سیاه، آسپرژیلوس گلاوکوس لکههای قهوهای، آلترناریا آلترناتا لکههای تیره قهوهای تا سیاه، سفالوسپوریوم لکههای گلبهای و صورتی تا قرمز مایل به قهوهای و قارچهای رایزوپوس (استولونیفر) و پنیسیلیوم (اکسپانسوم) نیز لکههای زرد روشن تا زرد مایل به قهوهای در آثار بررسی شده، است. علاوهبر این با توجه به قابلیت تولید مایکوتوکسین و سموم مختلف، این قارچها مشکلات متعددی را برای سلامتی افراد ایجاد میکنند. از اینرو لزوم درمان سریعتر این آثار امری روشن است.

۱۵۰.

تأملاتی بر نمایه سازی تصاویر: یک تصویر ارزشی برابر با هزار واژه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: صالح رحیمی مرتضی کوکبی فریده عصاره علیرضا نوروزی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۱۹ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۷۳

کلید واژه ها: نمایه سازی تصاویر ذخیره و بازیابی تصاویر نمایه سازی مفهومی نمایه سازی محتوایی فاکسونومی رده بندی مردمی نمایه سازی مشارکتی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری

تعداد بازدید : ۲۶۱۲ تعداد دانلود : ۹۸۸

هدف: هدف از نگارش این مقاله بررسی روش های مختلف نمایه سازی تصاویر است. از آن جایی که یک تصویر ارزشی برابر هزار واژه دارد، مقاله حاضر پیرامون اهمیت تصویر و نمایه سازی آن بحث می کند. روش: در این مقاله با بررسی و مرور متون حوزه نمایه سازی تصاویر بر اساس روش اسنادی (کتابخانه ای) و به شیوه پژوهش توصیفی، رویکردهای مختلف در نمایه سازی تصاویر مورد مداقه قرار گرفته است. یافته ها: در مقایسه با نمایه سازی متون، نمایه سازی تصاویر دارای پیچیدگی های بیشتری است. تصاویر دارای ویژگی های مختلف و سطوح معنایی بیشتری هستند و این خود باعث تفاوت در روش های نمایه سازی و بازیابی تصاویر می گردد. اصالت/ارزش: این مقاله شیوه های مختلف نمایه سازی (نمایه سازی مفهوم- محور، نمایه سازی محتوا- محور و نمایه سازی مشارکتی یا فاکسونومی) تصاویر را مورد بررسی قرار می دهد. در این مقاله همچنین ویژگی ها و محدودیت های نمایه سازی مفهوم- محور که مبتنی بر متن است و تشخیصی انتزاعی و شفاهی از مفاهیم سطح بالا (واژگان) در یک تصویر دارد، و نمایه سازی محتوا- محور که مبتنی بر پیکسل است و از الگوریتم های رایانه ای برای تشریح ویژگی های سطح پایین (رنگ، بافت، شکل ...) استفاده می کند بررسی شده است.

۱۵۱.

فیلدهای رابطه ای و میزان کاربرد آن ها در پیشینه های کتابشناختی فارسی برای نمایش روابط میان آثار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرتضی کوکبی فریده عصاره رقیه حجازی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۴ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۹۴

کلید واژه ها: نرم افزار رسا یونی مارک روابط کتابشناختی فیلد رابطه ای الگوی اف.آر.بی.آر.

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۴۷ تعداد دانلود : ۷۳۳

هدف: وضعیت فیلدهای رابطه ای در نرم افزار رسا و میزان کاربرد آنها در پیشینه های کتابشناختی فارسی بررسی شده است.. روش/رویکرد پژوهش: پیمایشی با استفاده از سیاهه وارسی محقق ساخته. یافته ها: علاوه بر تفاوت میان تعریف فیلدهای رابطه ای یونی مارک و نرم افزار رسا، در 21 درصد موارد از فیلدهای رابطه ای مورد نیاز برای پیشینه ها استفاده شده است. نتیجه گیری: میزان کاربرد فیلدهای رابطه ای در پیشینه های کتابشناختی فارسی پایین است. کاربرد مناسب فیلدهای رابطه ای یونی مارک، هم از نظر تعریف آنها در نرم افزار و هم استفاده برای نمایش روابط کتابشناختی، می تواند راهی برای برقراری پیوند میان پیشینه ها باشد.

۱۵۲.

گرایش موضوعی کتاب های تألیفی و ترجمه شده کتابداری و اطلاع رسانی طی سال های 1373- 1387(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرتضی امرایی احسان گرایی صبا سیامکی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۴ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۹۵

کلید واژه ها: ترجمه کتاب کتابداری و اطلاع رسانی گرایش موضوعی تألیف

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری پژوهش های کتابداری،روش پژوهش در کتابداری

تعداد بازدید : ۱۴۴۵ تعداد دانلود : ۷۵۴

هدف: بررسی گرایـش موضوعی کتاب هـای فارسی تـألیفی و ترجمه شده حـوزه کتابداری و اطلاع رسانی طی سال های 1373- 1387. روش/ رویکرد پژوهش: ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه وارسی است. جامعه آماری را 472 عنوان کتاب منتشر شده در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی طی سال های 1373- 1387 تشکیل می دهدکه از طریق جست وجو در اُپک کتـابخانه ملی بازیابی شدند. بـه منظور اطمینان از جامعیت داده هـای گـردآوری شده، از سایت نـاشران حـوزه کتـابداری و اطلاع رسانی، سایت خانه کتاب و بخش انتشاراتی دانشگاه های کشور استفاده شده است. یافته ها: کتاب های تألیفی بیشتر از کتابهای ترجمه شده است اما سال 1384 بیشترین کتاب ترجمه شده منتشر شده است. محمدحسین دیانی پرکارترین نویسنده و علی شکویی پرکارترین مترجم هستند. فهرستنویسی و رده بندی با 6/9 درصد بیشترین سهم از بین کتاب های تألیفی، و مرجع و خدمات اطلاع رسانی با 8/13 درصد، بیشترین سهم را در بین کتاب های ترجمه شده به خود اختصاص داده اند.

۱۵۳.

سخن سردبیر؛آسیب های پژوهش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: غلامرضا فدائی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۱۹ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۷۳

کلید واژه ها: علوم انسانی آسیب های پژوهش تقلیدگرایی مدرک گرایی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری پژوهش های کتابداری،روش پژوهش در کتابداری

تعداد بازدید : ۱۴۰۵ تعداد دانلود : ۶۲۷

۱۵۴.

ارزیابی عوامل تاثیرگذار بر رفتارخرید آنی (مطالعه موردی: خریداران پوشاک و البسه جدید در پاساژهای شهرکرج )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: وحیدرضا میرابی ابوالقاسم غلامرضا تهرانی

منبع: تحقیقات بازاریابی نوین سال سوم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۹)

کلید واژه ها: عزت نفس هیجان رفتار مصرف کننده خرید آنی میل ناگهانی توسعه بازاریابی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری خدمات امانت

تعداد بازدید : ۲۸۲۸ تعداد دانلود : ۱۳۲۸

در این تحقیق به بررسی اثر غیر قابل ذکر میانجیگرایانه مقاصد خرید در وقوع رفتار خرید آنی پرداخته و این که خصوصیات مصرف کننده (هیجان و عزت نفس) و دانشی که مصرف کننده درباره محصولات جدید دارد، به طور مستقیم و بی واسطه بر وقوع یا عدم وقوع خرید آنی محصولات جدید، تاثیر گذارند. در تجزیه و تحلیل پرسشنامه از مباحث استنباطی و توصیفی آماری استفاده شده است. این تحقیق با عنوان ارزیابی عوامل تاثیرگذار بر رفتار خرید آنی با هدف بررسی تاثیر مولفه های خرید آنی و در نهایت در جهت کمک به توسعه بازاریابی در کشور صورت گرفته شده است.این تحقیق از نظر هدف یک تحقیق کاربردی و از نوع تحقیقات توصیفی_ پیمایشی می باشد. داده های مقطعی این تحقیق بوسیله پرسشنامه در سال 1391 در سطح شهر کرج در پاساژهای فروش البسه و پوشاک جمع آوری شده است. برای نمونه آماری از روش خوشه بندی و برای انتخاب خوشه های مورد نظر از روش تصادفی و برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک استفاده شده است. با استفاده از داده های جمع آوری شده ویژگیهای جمعیت شناختی از طریق آمار توصیفی و فرضیات تحقیق از طریق آمار استنباطی مورد بررسی قرار گرفته است ، که بر اساس آن بیشترین میزان تاثیر بین متغیرهای هیجان مصرف کننده و رفتار خرید آنی به صورت مثبت می باشد.کمترین میزان تاثیر بین متغیرهای دانش محصول جدید و قصد خرید به صورت مثبت می باشد.از مجموع 9 فرضیه تحقیق هفت فرضیه مورد پذیرش و دو فرضیه دیگر رد گردیدند.

۱۵۵.

بررسی کیفی نقش کتابخانه های عمومی در ایجاد و ارتقای اعتماد اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رحمان ابراهیمی سکینه علیپور نجمی

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۶)

کلید واژه ها: پژوهش کیفی سرمایه اجتماعی اعتماد اجتماعی نظریه زمینه ای کتابخانه عمومی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۹۱ تعداد دانلود : ۸۴۹

هدف: هدف این پژوهش بررسی نقش کتابخانه های عمومی در ایجاد و ارتقای اعتماد اجتماعی جامعه است. روش:این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی بوده و راهبرد به کار برده شده در این پژوهش، راهبرد نظریه زمینه ای ست. در پژوهش حاضر 37 عضو کتابخانه، 45 شهروند و 16 کتابدار از چهار کتابخانه عمومی برتر شهر تهران، با استفاده از روش نمونه گیری نظری، به عنوان اعضای نمونه انتخاب شده اند. داده های مورد نیاز این پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و مشاهده گردآوری، و برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده و رسیدن به نظریه، از روش رمزگذاری نظری استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که کتابخانه های عمومی مورد مطالعه می توانند از طریق ایجاد حس برابری، برقراری تعامل اجتماعی بین اعضا و کارکنان و ارایه خدمات کتابخانه ای بهتر به مراجعان، به عنوان ایجادکننده و ارتقا دهنده اعتماد اجتماعی در جامعه ایفای نقش کنند. این امر، با استفاده از دو رویکرد نهادی و اجتماعی می تواند انجام شود. ولی در حال حاضر، نمود کمتری از این نقش، در کتابخانه های مورد مطالعه مشاهده شد.

۱۵۶.

پیشنهاد چارچوبی نو برای کتابشناسی توصیفی- تحلیلی با تأکید بر دیدگاه انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: لیلا عبدی اکبر صیادکوه آمنه سادات طاهریان

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۱۹ بهار ۱۳۹۲ شماره ۷۲

کلید واژه ها: ک‍ت‍اب‍ش‍ن‍اس‍ی کتابشناسی توصیفی کتابشناسی تحلیلی کتابشناسی انتقادی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۲۲۶ تعداد دانلود : ۱۲۹۷

هدف: با توجه به اهمیت کتابشناسی در تهیه منابع کتابخانه، ضروری است که آنها بر مبنای چارچوبی سازمان مند تنظیم شوند تا از اِتلاف زمان و هزینه، نارضایتی مخاطبان، یکدست نبودن ساختار و ارزیابی سطحی جلوگیری شود. از آنجایی که بررسی متون حاکی از نبود چنین ابزاری برای تدوین و نقد کتاب شناسی ها بود، هدف پژوهش حاضر ارائه چارچوبی توصیفی- تحلیلی در این راستا بوده است. روش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های اَسنادی است. با اتخاذ رویکردی کیفی، سه دسته از متون مرتبط با موضوع و مسئله پژوهش شامل: 1. متون کتاب شناسی (400 منبع)؛ 2. چارچوب های کتابشناسی در متون انگلیسی (در سطحی محدودتر و در دسترس)؛ 3. متون روش تحقیق و مرجع شناسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی، بررسی شدند. با توجه به اصل اشباع مقوله هاگردآوری داده ها تا جایی ادامه یافت که دیگر اطلاعات جدیدی در راستای مسئله تحقیق به دست نیاید. فیش ها به شیوه تحلیل محتوای کیفی بررسی، دسته بندی و تحلیل شدند و مقوله های لازم استخراج شدند. تعدیل و اصلاح مقوله ها و چارچوب به دست آمده تا پایان تحقیق همچنان ادامه داشت ضمن آن که با استفاده از نظرات متخصصان مربوط و نیز پیاده سازی بر روی 10 کتاب در حوزه اسطوره نیز اعتباریابی گردید. نتایج: با تحلیل محتوای کیفی، چارچوبی شامل دو قسمت توصیفی و تحلیلی حاصل شد. 3 مقوله فرعی به دست آمده در بخش توصیفی، اطلاعات کتابشناختی، معرفی کوتاه نویسنده، آثار او، اجزای کتاب و رئوس مطالب را دربر می گیرد. بخش تحلیلی خود به دو قسمت موضوعی و انتقادی تقسیم شد. مقوله های فرعی به دست آمده در قسمت موضوعی شامل 3 مورد هدف نویسنده به لحاظ موضوعی، هدف نویسنده به لحاظ نوع مخاطب و نوع اثر به لحاظ تأثیرگذاری است. در قسمت انتقادی نیز که سهم عمده چارچوب حاصل را به خود اختصاص داد، 20 مقوله فرعی شامل چاپ کتاب، اعتبار ناشر، اعتبار نویسنده، تطابق عنوان کتاب با محتوای آن، فهرست مطالب، ارزشیابی پیشگفتار و مقدمه، سبک و نثر، ویژگی منحصر به فرد کتاب، تحلیل مطالب، میزان دستیابی نویسنده به هدف (به لحاظ موضوعی)، میزان دستیابی نویسنده به هدف (به لحاظ تطابق با مخاطب)، میزان پوشش مباحث اصلی کتاب، دیدگاه حاکم بر کتاب یا نشانه های سوگیری نویسنده، استقلال مطالب کتاب، نتیجه گیری، جدول ها و نمونه ها، پانویس ها و پی نویس ها، منابع، نمایه ها و وضعیت ترجمه، به دست آمد. اصالت/ارزش: چارچوب حتی الامکان جامع، مانع و نوین حاصل از پژوهش حاضر می تواند در تدوین و ارزیابی کتاب ها و کتابشناسی ها استفاده شود و راهنمای نویسندگان، محققان، منتقدان و مخاطبان آنها باشد و فعالیت های علمی مربوط را هدفمند و یکدست کند.

۱۵۷.

تدوین سناریوهای متصور برای آینده نهاد رسانه ای کتابخانه های عمومی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جلال غفاری قدیر طاهر روشندل اربطانی محمدصادق ضیایی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۱۹ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۷۴)

کلید واژه ها: سناریو آینده نگاری رسانه های گروهی کتابخانه عمومی رسانه های نوظهور

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۹۲۲ تعداد دانلود : ۱۰۴۵

هدف: هدف تحقیق حاضر، تدوین سناریوهای متصور برای آینده کتابخانه های عمومی ایران است. در این تحقیق، کتابخانه های عمومی با توجه به جایگاه و کارکردهایش، به مثابه یک رسانه ارتباطی تبیین شده است. روش: در پژوهش حاضر از ساخت سناریو به منظور پرداختن به چندگانگی و غیرقابل پیشبینی بودن آینده استفاده شده است. مدل سناریونویسی در این تحقیق مدل دو در دو بوده که از تقاطع دو پیشران دارای عدم قطعیت شکل می گیرد، به همین دلیل لازم بود تا ابتدا فهرستی از پیش ران ها شناسایی شود. برای استخراج عدم قطعیت های اساسی، از روش دلفی بر پایه جمع آوری نظریات کارشناسان و متخصصان از طریق ارسال پرسشنامه استفاده شد. یافته ها: یافته های نشان داد که اساسی ترین عدم قطعیت ها در حوزه کتابخانه های عمومی فضای فیزیکی در مقابل فضای مجازی، منابع فیزیکی در مقابل عنوان منابع مجازی، و محلی گرایی در مقابل جهانی گرایی به شمار می آیند. البته از جهتی منابع مجازی وابستگی ذاتی به فضا و مکان مجازی دارند لذا این دو عدم قطعیت تجمیع و به عنوان یک محور مورد استفاده قرار گرفت و چهار سناریو بر مبنای دو عامل زیر شناسایی شد: الف) «فضا و منابع» که دو سر طیف آن «مجازی» و «فیزیکی» است و ب) «جهت خدمات» که دو سر طیف آن «ترویج منابع فرهنگی محلی و بومی» و «ترویج فرهنگ جهانی» است. این چهار سناریو با نام های1- کتابخانه بهعنوان هاب محلی2- کتابخانه بهعنوان مرکز رسانه 3- کتابخانه به عنوان کتابخانه مجازی و 4- کتابخانه به عنوان شبکه مجازی اطلاعات معرفی شدند. اصالت/ارزش: مقاله حاضر در صدد است تا با استفاده از فنون فرارشته ای آینده پژوهی، زمینه های حضور اثربخش کتابخانه های عمومی را در میان رقبای رسانه ای خصوصاً رسانه های نوظهور فراهم کند.

۱۵۸.

موضوع های پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتر رشته کتابداری و اطلاع رسانی از سال 1384-1388 در دانشگاه های دولتی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی شرفی علی جلالی دیزجی مهدی علیپور حافظی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۴ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۹۵

کلید واژه ها: ایران پایان نامه ها علوم کتابداری و اطلاع رسانی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری پژوهش های کتابداری،روش پژوهش در کتابداری

تعداد بازدید : ۶۳۲۸ تعداد دانلود : ۱۸۳۳

هدف: دسته بندی موضوعی پایان نامه های رشته کتابداری و اطلاع رسانی در دانشگاه های دولتی ایران. روش/ رویکرد پژوهش:. 292 پایان نامه کتابداری و اطلاع رسانی دفاع شده میان سالهای 1384تا 1388 در ده دانشگاه دولتی ایران در 12 گروه موضوعی کلی و 17 موضوع فرعی بر مبنای نظام موضوعی ISTA و LISTA دسته بندی شد. داده ها با استفاده از لیست کنترل گردآوری شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای EXCEL و SPSS انجام شد. یافته ها: کتابداری 22%، ، بازیابی 21%، ، کتابسنجی 14%، ، موتورهای جست وجو 11%، ، منابع چاپی و الکترونیکی 5/6%، صنعت اطلاعات و فهرستنویسی هرکدام 6%، مدیریت اطلاعات 5% ، موضوعات متفرقه 4%، نشر الکترونیک 3% ، و ارتباطات علمی 5/1%درصد از پایان نامه ها را تشکیل می دهد ؛ در موضوع رده بندی هیچ پایان نامه ای یافت نشد.

۱۵۹.

مقایسه میزان اهمیت ملاک های رایج انتخاب کتاب کودک برای والدین و کودکان در شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محسن نوکاریزی مجید ضیغمی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۱۹ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۷۴)

کلید واژه ها: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کتاب کودک انتخاب کتاب کتابخانه عمومی کودکان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری ادبیات کودک و نوجوان

تعداد بازدید : ۱۹۷۳ تعداد دانلود : ۱۰۲۲

هدف: هدف پژوهش، مقایسه ی مقایسه اهمیت ملاک های رایج انتخاب کتاب کودک برای والدین و کودکان بوداست. روش: این پژوهش به روش ارزیابانه انجام گرفت. جامعه شامل دو جامعه گروه فرعی بود: نخست جامعه جامعه کودکان سنین 7 تا 12 سال شهر مشهد و عضو کتابخانه کتابخانه عمومی یا کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و جامعه جامعه دوم شامل والدین آن ها بود. از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شد. ابزار گردآوری اطلاعات دو پرسشنامه بود. یافته ها: نتایج، مناسب ترین ملاک های والدین، کودکان و ملاک های رایج، هم چنین اهمیت مؤلفه های فرعی هر کدام از آن ها را مشخص کرد. والدین و کودکان هر کدام 9 مؤلفه را به عنوان مؤلفه های پیشنهادی خود معرفی کردند. بیش ترین همخوانی بین نظرات کودکان با ملاک های رایج شورای کتاب کودک، در ملاک کیفیت زبان و شیوه نگارش و بیش ترین همخوانی بین نظرات والدین با ملاک های رایج شورای کتاب کودک، در ملاک کیفیت تصویر بود. کم ترین همخوانی نظرات والدین و کودکان با ملاک های شورای کتاب کودک در کیفیت ارائه مشخص شدبود. در اولویت بندی ملاک های اصلی انتخاب کتاب، کودکان همانند والدین، کیفیت محتوا را اولویت اول، و کیفیت ارائه را اولویت آخر خود انتخاب کردند. هم چنین، در انتخاب کتاب کودک تفاوت معناداری بین وزن ملاک های والدین و کودکان در انتخاب کتاب کودک وجود داشت. و با این حال، بین وزن ملاک هایی کودکان دختر و پسر، و نیز بین وزن ملاک های پدرها و مادرها در انتخاب کتاب کودک تفاوت معناداری وجود نداشت. اصالت/ارزش: اهمیت این پژوهش در آشکار کردن مناسب ترین ملاک های کودکان و والدین در انتخاب کتاب کودک است. چرا که ممکن است اساس تصمیم گیری والدین و کودکان برای انتخاب کتاب کودک، ملاک های آن ها باشد.

۱۶۰.

مطالعه الگوهای جمعیت شناختی و رفتاری خوانندگان برای اشاعه گزینشی اخبار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی کاظمی محمد توکلی زاده راوری مهدی تویسرکانی راوری

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی (پیام کتابخانه سابق) سال هجدهم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۷۱

کلید واژه ها: نظر مدیریت رابطه با مشتری علائق خبری مخاطبان خبر اشاعه گزینشی اطلاعات

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۹۷ تعداد دانلود : ۷۴۴

هدف: هدف این تحقیق نشان دادن الگوهایی برای شناسایی علایق خبری خوانندگان از طریق وب⁮کاوی نظرات آنان به منظور اشاعه گزینشی اخبار است. روش: داده⁮های این پژوهش، تعداد 840 خبر از وبگاه خبری یاهو است که از تاریخ 1/3/2011 تا 10/5/2011 منتشر شده و منبع آنها آسوشیتدپرس است. این اخبار با فن خوشه⁮بندی موضوعی دسته⁮بندی، و به صورت نظری تحلیل شدند. یافته⁮ها: بر اساس نتایج، 18 درصد از اخبار بیش از مقدار متوسط مورد توجه قرار می⁮گیرند، بنابراین، طبق توزیع 20 به 80 می توان امید داشت که 80 درصد از مراجعه⁮کنندگان به خبرهای برجسته علاقه نشان دهند. یافته دیگر نشان داد که میزان توجه به موضوعات خبری بین جنس مذکر و مؤنث تفاوت وجود دارد. بنابراین باید در تعیین خبرهای برجسته، بین مخاطبان خبری مؤنث و مذکر تفاوت قائل شد. محل زندگی تقریباً 70 درصد از نظردهندگان، ایالات متحده آمریکا بود. بنابراین، احتمالاً وبگاه⁮های غیر انگلیسی زبان، درصد بسیار بالاتری از مخاطبانشان از یک ملیت خواهند بود و همگنی بیشتری خواهند داشت. طبق یافته دیگر، 21 درصد از نظردهندگان فعال بودند. این موضوع نیز با الگوی 20 به 80 نزدیک است. بر اساس دست⁮آورد دیگر تحقیق، تعداد نظرات انتهایی خبرهای هم⁮خوشه تقریباً مساوی بود. با شناخت این⁮گونه خبرها می⁮توان سایر خبرهای هم⁮خوشه را به خواننده خبر اشاعه داد. یافته⁮های این تحقیق نشان می⁮دهد که الگوی فروش متقاطع برای اشاعه گزینشی اخبار قابل پیاده⁮سازی است زیرا برخی از خوشه⁮های موضوعی علاقه⁮مندان مشترکی دارند. اصالت/ارزش: نظرات ارائه شده ذیل هر خبر اینترنتی، منبع مهمی برای تصمیم⁮گیری و برنامه⁮ریزی جهت هدایت اخبار و اطلاعات به صورت گزینشی به سوی مخاطبان است. این تحقیق می⁮تواند الگوهای خوبی را از طریق تحلیل نظرات ذیل خبرها، جهت اشاعه گزینشی خبر و سایر محتواهایی از نوع خبر ارائه دهد.

درخت حوزه‌های تخصصی