درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی نحوه توزیع کتابخانههای عمومی شهر شیراز و تعیین بهترین مکان برای احداث کتابخانه های عمومی این شهر می باشد. روش: به منظور ارزیابی نحوه توزیع کتابخانههای عمومی، دادههای توصیفی با استفاده از مطالعه، مشاهده، مصاحبه جمع آوری شد و دادههای مکانی با استفاده از نقشهها گردآوری گردید. سپس دادههای گردآوری شده در محیط نرمافزار سامانه اطلاعات جغرافیایی وارد و پایگاه داده مکانی تشکیل شد. با استفاده از تلفیق لایه ها، نخست توزیع فضایی کتابخانه های موجود ارزیابی و سپس الگوهایی جهت استقرار کتابخانه های عمومی در شهر شیراز طراحی شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که کتابخانههای عمومی شهر شیراز به لحاظ نحوه توزیع در وضعیت مطلوبی قرار ندارند و توزیع کتابخانه ها در شهر شیراز به صورت اتفاقی صورت گرفته است. همچنین الگوهایی جهت استقرار کتابخانههای عمومی شهر شیراز در سطح محله، ناحیه، منطقه و مرکزی ارائه شد. اصالت/ارزش: از معیارهای رشد و توسعه فرهنگی در هر جامعه میزان استفاده از کتابخانهها به خصوص کتابخانههای عمومی است و استفاده از کتابخانههای عمومی نیز در گرو سهولت دسترسی به آنهاست. با توجه به رشد و توسعه جمعیت، مسئله دسترسی چالش برانگیزتر شده و لزوم اهمیت مکانیابی برای کتابخانههای عمومی را آشکارتر میکند.

امروزه نیاز ها در شهرها بسیار پیچیده شده اند و بنابراین شهرها به هوشمندسازی نیازمند هستند. این پیچیدگی ها از یک طرف، عمدتا بخاطر ارتباطات زیادی است که بین سیستم های مختلفی مانند حمل و نقل، شبکه های ارتباطی، سیستم های تجاری بوده و از طرف دیگر، شهروندانی است که با همه ی این سیستم ها در ارتباط هستند، می باشد. همچنین فرآیند هماهنگ سازی سریع شهرها با تکنولوژی های نوین، بصورتی سریع و کارا نیز به نوبه خود تاثیر بسزایی در این پیچیدگی دارد. در این راستا، یکی از مهمترین نیازها در برنامه ریزی برای هوشمندسازی یک شهر، استفاده بهینه از تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات می باشد. پس برای پیاده سازی یک شهر هوشمند، نیاز به تعریفی واضح و دقیق از آن داریم. درک هرچه بهتر مفاهیم مورد نظر در شهر هوشمند باعث پیاده سازی و ارزیابی بهتر حوزه های درگیر همچون ""محیط زیرساخت"" و ""محیط سرویس دهی"" می گردد. تحقیقات زیادی در رابطه با شهر هوشمند انجام شده است اما هیچکدام برمبنای سیستم های توصیه گر و جمع سپاری، به معماری مشخصی نرسیده اند. این تحقیق، به منظور هوشمند سازی شهر تهران صورت گرفته است. پس از بررسی ادبیات موضوع و تعاریف گوناگون، در ابتدا به بررسی بیست شهر مطرح هوشمند در سطح جهان پرداخته شده و سپس تعریفی از شهر هوشمند برای شهر تهران ارائه می گردد که از اینترنت اشیاء در آن بصورتی کاربردی استفاده شده است. در ادامه، پس از بررسی معماری های گوناگون بر اساس شاخص های بدست آمده از ادبیات تحقیق، معماری پیشنهادی ارائه می شود. در این معماری، پنج لایه زیرساخت ها، جمع آوری داده ها، مدیریت و پردازش داده ها، خدمات و برنامه های کاربردی پیش بینی شده اند. سپس اجزا هر لایه مشروحا توضیح داده شده اند. نهایتا، این تحقیق به این نتیجه رسید که با ایجاد نوآوری در معماری های متداول بوسیله بهره گیری از ایده های ""جمع سپاری"" و ""سیستم های توصیه گر"" می توان باعث بهبود در سیستم حمل و نقل هوشمند، سیستم های مدیریت انرژی هوشمند و خانه هوشمند در حوزه شهر هوشمند شد.

در این پژوهش نظرهای دانشجویان با پیشینة تحصیلی در مقطع متوسط در رشته های ریاضی/ تجربی و انسانی/ اجتماعی کارشناسی کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی همراه با پاسخهای آنها به رضایت از محتوای درسها و استادان و نیز نمرات کسب شده در دوره کارشناسی کتابداری و اطلاع رسانی مورد بررسی قرار گرفته است. نظرهای اعلام شده درباره رشته، خواهان تغییرات زیاد در محتوای درسها و شیوه تدریس استادان است. دانشجویان در مجموع از محتوای درسها بیشتر از شیوه های تدریس استادان راضی هستند. عملکرد تحصیل دانشجویان شبانه بهتر از عملکرد تحصیلی دانشجویان روزانه است، اما رضایت دانشجویان روزانه بیشتر از رضایت دانشجویان شبانه است. عملکرد تحصیلی دختران بهتر از عملکرد تحصیلی پسران است. در مجموع با پذیرش دانشجویان از رشته هایی غیر از علوم انسانی/ اجتماعی مدرسان گروه را دچار چالش کرده است، ام ّّا گروه آموزشی کتابداری عملاً از همان محتوا، روشها و شیوه های آموزشی قبلی استفاده میکند. پاسخدهی به شرایط جدید تغییرات زیادی را در محتوای درسها و شیوه های آموزشی طلب میکند.

هدف: هدف این تحقیق نشان دادن الگوهایی برای شناسایی علایق خبری خوانندگان از طریق وبکاوی نظرات آنان به منظور اشاعه گزینشی اخبار است. روش: دادههای این پژوهش، تعداد 840 خبر از وبگاه خبری یاهو است که از تاریخ 1/3/2011 تا 10/5/2011 منتشر شده و منبع آنها آسوشیتدپرس است. این اخبار با فن خوشهبندی موضوعی دستهبندی، و به صورت نظری تحلیل شدند. یافتهها: بر اساس نتایج، 18 درصد از اخبار بیش از مقدار متوسط مورد توجه قرار میگیرند، بنابراین، طبق توزیع 20 به 80 می توان امید داشت که 80 درصد از مراجعهکنندگان به خبرهای برجسته علاقه نشان دهند. یافته دیگر نشان داد که میزان توجه به موضوعات خبری بین جنس مذکر و مؤنث تفاوت وجود دارد. بنابراین باید در تعیین خبرهای برجسته، بین مخاطبان خبری مؤنث و مذکر تفاوت قائل شد. محل زندگی تقریباً 70 درصد از نظردهندگان، ایالات متحده آمریکا بود. بنابراین، احتمالاً وبگاههای غیر انگلیسی زبان، درصد بسیار بالاتری از مخاطبانشان از یک ملیت خواهند بود و همگنی بیشتری خواهند داشت. طبق یافته دیگر، 21 درصد از نظردهندگان فعال بودند. این موضوع نیز با الگوی 20 به 80 نزدیک است. بر اساس دستآورد دیگر تحقیق، تعداد نظرات انتهایی خبرهای همخوشه تقریباً مساوی بود. با شناخت اینگونه خبرها میتوان سایر خبرهای همخوشه را به خواننده خبر اشاعه داد. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که الگوی فروش متقاطع برای اشاعه گزینشی اخبار قابل پیادهسازی است زیرا برخی از خوشههای موضوعی علاقهمندان مشترکی دارند. اصالت/ارزش: نظرات ارائه شده ذیل هر خبر اینترنتی، منبع مهمی برای تصمیمگیری و برنامهریزی جهت هدایت اخبار و اطلاعات به صورت گزینشی به سوی مخاطبان است. این تحقیق میتواند الگوهای خوبی را از طریق تحلیل نظرات ذیل خبرها، جهت اشاعه گزینشی خبر و سایر محتواهایی از نوع خبر ارائه دهد.

با توسعه و گسترش فناوری، کتابخوان های دیجیتال و ابزارهای همراه روزبه روز با اقبال عمومی بیشتری مواجه می شوند. ماهیت فناوری و تغییر روندهای رفتار مصرف کننده نه تنها تعاریف و مفاهیم کلیدی صنعت نشر را دگرگون کرده و به کمرنگ شدن تمایز بین محورهای تولید و توزیع منجر شده است، بلکه ناشران را وادار به بازنگری در ساختار کسب و کار خود کرده است. ناشران باید از خود بپرسند «ارزش افزوده ای که برای مشتریان و جامعه در جهان دیجیتالی شده ایجاد می شود چیست؟ و چه مدل های جدیدی در کسب و کار نشر دیجیتال وجود دارد؟» مقالة حاضر تلاشی است برای افزایش میدان دید و ایجاد بینشی مختصر جهت پاسخ دهی به این سؤالات. بدین منظور در ابتدا ساختار تغییرات و نوآوری در بازار نشر مورد توجه قرار گرفته است، سپس با توضیحی بر مدل کسب و کار سه مؤلفة اصلی آن یعنی معماری محصول، مدل درآمدی، و معماری خلق محصول بررسی شده و در پایان با موشکافی الگوی رایجِ «پرداخت در ازای محتوا»، سایر مدل های کسب و کار در نشر دیجیتال بیان شده اند.

در پژوهش حاضر، عبارتهای کلیدی از متون مقاله های فارسی به صورت خودکار جداسازی گردیده است. استخراج عبارتها مبتنی بر روشهای آماری، نحوة توزیع واژگان، مجاورت و ... صورت پذیرفته است. سیستمی که بر پایه پژوهش حاضر طراحی گردیده، با توجه به بازخوردهای کاربر از قابلیت یادگیری برخوردار است، با توجه به بازخوردهای کاربر از قابلیت یادگیری برخوردار است، به گونه ای که در طول زمان مرتباً به کارایی آن افزوده میشود. استخراج عبارتهای کلیدی میتواند در پهنه گسترده ای از مسائل از جمله در طراحی سیستمهای بازیابی اطلاعات، کاربر داشته باشد.

هدف این پژوهش ارزیابی معیارهای گزینش مجله در پایگاه گزارش های استنادی نشریات فارسی (جی.جی.سی.آر.) مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری است، که این ارزیابی با معیارهای موجود در موسسه علمی تامسون موسوم به (آی.اس.آی) سنجیده خواهد شد. در این پژوهش، از روش پیماشی و ارزیابانه استفاده شده است که ابزار گردآوری اطلاعات در آن، یک سیاهه وارسی مشتمل بر یک معیار کلی با 4 مؤلفه است، همچنین به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار اکسل استفاده شده است. یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که در بخش ارزیابی مجله ها، پایگاه پی.جی.سی.آر، 75/117 امتیاز کسب کرده است. بدین معنی که این پایگاه، 20/89 درصد از این شاخص ها را رعایت می کند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف عارضهیابی سیستم کتابخانه های عمومی به ارزیابی عملکرد کتابخانه های عمومی شهرستان یزد پرداخته است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از نظر زمان، تک مقطعی می باشد. روش انجام پژوهش به شیوه سندی و پیمایشی است. استراتژی به کار گرفته شده، استراتژی تحلیل مبتنی بر مدل سازی ریاضی و با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ها می باشد. جمع آوری داده ها با استفاده از مستندات و پرسشنامه انجام شده است. دامنه مکانی پژوهش، کتابخانه های عمومی شهرستان یزد و دامنه زمانی آن سال 1387 می باشد. پس از جمع آوری داده ها، مدل ریاضی مناسب جهت ارزیابی عملکرد کتابخانه ها تدوین و نتایج با استفاده از نرم افزارهای WINQSB و SPSS تحلیل شدند. یافته ها: با طراحی و اجرای مدل مناسب تحلیل پوششی داده ها، میزان کارایی کتابخانه های عمومی شهرستان یزد مشخص شد. در این مدل که دارای بازده متغیر نسبت به مقیاس است 11 کتابخانه که معادل 55 درصد از کتابخانه ها می باشند، دارای کارایی کامل یعنی یک بودند. همچنین نتایج رتبه بندی ورودی ها و خروجی ها با استفاده از تکنیک SAW نشان داد که از بین ورودی ها، تعداد کارمند و از بین خروجی ها، تعداد اعضای دارای کارت عضویت دارای بیش ترین اهمیت در عملکرد کتابخانه ها می باشند. در یک جمع بندی کلی می توان گفت علی رغم وجود امکانات نسبتاً مناسب در حوزه زیرساخت های کتابخانه های عمومی شهرستان یزد، جذب کاربران به استفاده از کتابخانه در قالب شاخص های تعداد کتاب به امانت گرفته شده و استفاده افراد از کتابخانه چندان مطلوب نبوده است. اصالت/ارزش: امروزه با توجه به رشد و اهمیت فزاینده سازمان ها در اجتماع، ارزیابی عملکرد آن ها بسیار مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر تلاش دارد تا با به کارگیری یکی از روش های کمی در زمینه ارزیابی عملکرد، به ارزیابی عملکرد کتابخانه های عمومی شهرستان یزد بپردازد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نگرش کتابداران و کارکنان کتابخانه های عمومی تحت پوشش نهاد کتابخانه های عمومی شهرستان کرمان نسبت به خصوصی سازی انجام گرفته است. روش: روش به کار رفته در این پژوهش پیمایشی- توصیفی است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه ی پایان نامه ی خورشید (1377) استفاده شد. این پرسشنامه نظر کتابداران و کارکنان را در 6 بُعدِ فردی، اقتصادی، فرصت پیشرفت عادلانه، امنیت شغلی، قوانین دولتی و از خود گذشتگی می سنجد. ضریب پایایی بهدست آمده برای این پرسشنامه 934/0 است. جامعه ی پژوهش شامل کلیه ی کتابداران و کارکنان کتابخانه های عمومی تحت پوشش نهاد کتابخانه های عمومی شهرستان کرمان در سال 1390 می باشد. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد که کتابداران در بُعدِ فردی آگاهی و علاقه ای نسبت به خصوصی سازی ندارند. در بُعدِ اقتصادی، کتابداران معتقدند که خصوصی سازی سبب گسترش منافع اقتصادی سازمان و کشور می شود. در بُعدِ فرصت پیشرفت عادلانه، کتابداران اعتقاد ندارند که خصوصی سازی فرصت پیشرفت عادلانه را به همه می دهد. در بُعدِ امنیت شغلی، کتابداران اظهار داشتند که خصوصی سازی امنیت شغلی آنها را حفظ نمی کند. در بُعدِ قوانین دولتی، کتابداران موافق اصلاح قوانین دولتی جهت تسریع روند خصوصی سازی هستند؛ و در نهایت در بُعدِ از خود گذشتگی، کتابداران حاضر به قربانی کردن عقاید و افکار خود به منظور پیشرفت سازمان هستند. ارزش/اصالت: پژوهش حاضر برای نخستین بار است که نظر کتابداران و کارکنان کتابخانه های عمومی را نسبت به خصوصی سازی می سنجد و از این جنبه متفاوت می باشد.

پژوهش حاضر با هدف تبیین کیفیت نمایه سازی و رتبه بندی اشیای محتوایی حاوی عناصر فراداده­ای هسته دوبلین و مارک 21 مبتنی بر زبان نشانه گذاری گسترش پذیر (XML) توسط موتورهای کاوش عمومی، و مقایسه آنها با یکدیگر به روش تجربی انجام شد. جامعه پژوهش را صد شیء محتوایی مبتنی بر XML در قالب دو گروه تشکیل میداد؛ گروه اول حاوی پیشینه­های فراداده­ای هسته دوبلین، و گروه دوم حاوی پیشینه­های فراداده­ای مارک 21 که بر روی دو حوزه فرعی http://www.dcmixml.islamicdoc.com و http://www.marcxml.islamicdoc.com انتشار یافته بود. حوزه­های فرعی مورد مطالعه به دو موتور کاوش گوگل و یاهو معرفی شدند. کیفیت نمایه سازی پیشینه­های فراداده­ای درج شده در اشیای محتوایی و تفاوت نمایه سازی و رتبه بندی آنها بررسی گردید. تمامی عناصر پیشینه­های فراداده­ای مورد مطالعه توسط موتورهای کاوش گوگل و یاهو نمایه سازی شدند. بر اساس نتایج آزمون غیر پارامتری یومان ـ ویتنی، تفاوتی میان کیفیت نمایه سازی پیشینه­های فراداده­ای هسته دوبلین و مارک 21 مبتنی بر XML توسط موتورهای کاوش گوگل و یاهو مشاهده نگردید. میزان معناداری تفاوت رتبه بندی اشیای محتوایی حاوی عناصر فراداده­ای هسته دوبلین و مارک 21 در دو موتور کاوش گوگل و یاهو نیز با استفاده از آزمون «یومان ـ ویتنی» محاسبه گردید. بین رتبه بندی اشیای محتوایی حاوی دو طرح فراداده ای در موتور کاوش گوگل تفاوت معناداری مشاهده نشد، اما وضعیت رتبه بندی اشیای محتوایی حاوی دو طرح فراداده­ای در موتور کاوش یاهو، تفاوت معناداری داشت. یافته­های پژوهش نشان داد هیچ یک از دو طرح فراداده­ای هستة دوبلین و مارک 21 مبتنی بر XML، از لحاظ دسترس پذیری توسط موتورهای کاوش عمومی، نسبت به یکدیگر برتری ندارند

به منظور ارزیابی دقیق وضعیت مقاله های فصلنامه «کتابداری و اطلاع رسانی» و تبیین الگوی رفتاری محققان این حوزه، تحقیقی با استفاده از روش تحلیل استنادی صورت گرفت. پس از تجزیه و تحلیل داده ها مشخص شد که 219 مقاله (165 مقالة تألیفی و 54 مقالة ترجمه ای) با میانگین 3/7 برای هر شماره در قالب 104مقالة نظری و 61 مقالة پیمایشی منتشر شده اند که 165مورد آنها را یک نفر، 29 مورد را دو نفر و 2 مورد را 3 نفر نوشته بودند. 198 نفر محقق در نوشتن این مقالات همکاری داشتند. مقطع تحصیلی نویسندگان 74 مقاله، کارشناسی ارشد و 63 مقاله، دکتری بود. 1748 استناد در این مقاله ها به کار رفته بود که میانگین 9/11 برای هر مقاله تعیین شد. در بین محملهای اطلاعاتی، مقاله ها قبل از کتابها و پایان نامه ها قرار گرفت و نشان داد که محققان این حوزه بیشتر مقاله محور هستند. منابع زبان انگلیسی در استنادها با اندکی اختلاف، بالاتر از زبان فارسی قرار گرفت. تعیین نیم عمر داده ها نشان داد که کتابهای لاتین با 14 سال و 2 ماه و منابع اینترنتی با 4 سال و 5 ماه بیشترین و کمترین نیم عمر را به خود اختصاص داده بودند. به «دانشنامه کتابداری» در بین کتابها و «عباس حری» و «محمدحسین دیانی» در بین پدیدآورندگان کتابها، «دیانی» و «فتاحی» در بخش مقاله ها و پایان نامة «عصاره» در بخش پایان نامه ها بیش از همه استناد شده بود. فصلنامه های کتابداری و اطلاع رسانی با «فصلنامه کتاب» در کنار 3 مجلة دیگر به عنوان مجلات هستة این رشته در فارسی انتخاب شدند.