علم اطلاعات و دانش‌شناسی

نمایش ۳٬۰۰۱ تا ۳٬۰۲۰ مورد از کل ۷٬۲۷۳ مورد.

۳۰۰۱.

ساختار و محتوای خط مشی دسترسی و ارائه خدمات بخش نسخه های خطی کتابخانه های کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضیه یزدان نیا سعید رضایی شریف آبادی منصوره باقری

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات (کتاب سابق) سال بیست و دوم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۳ (پیاپی ۸۷)

کلید واژه ها: دسترسی خط مشی نسخه های خطی نهاد کتابخانه های عمومی کشور کتابخانه آستان قدس رضوی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران کتابخانه ملی ملک کتابخانه ملی تبریز

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۶۳۲ تعداد دانلود : ۶۷۳

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی مولفه های موجود درخط مشی دسترسی بخش نسخه های خطی کتابخانه های کشور و تحلیل دیدگاه تهیه کنندگان اینگونه خط مشیها انجام شده است. روش/رویکرد پژوهش: با استفاده روش تحلیل محتوا از نوع کیفی به تحلیل خط مشی مدون دسترسی و ارائه خدمات بخش خطی کتابخانه های کشور پرداخته است. یافتهها: در خط مشی مدون کتابخانه های کشور 9 مولفه وجود دارد که هر یک دارای مقوله ها و زیر مقوله های متعدد است. کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران با 4 مولفه کمترین و کتابخانه ملی ایران با 9 مولفه بیشترین معیارها را برای دسترسی به نسخه های خطی خود تعیین کرده است. نتیجهگیری: اهمیت مولفه ها در خط مشی ها مختلف است. دو مولفه ارائه منابع و خدمات به مراجعان و شرایط و مشخصات استفاده کنندگان از مولفه های مهم و اساسی خط مشی ها هستند

۳۰۰۲.

شناسائی نیازهای اطلاعاتی و میزان رضایت مراجعه کنندگان کتابخانه های سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی خادمیان اعظم خواجه نامقی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات (کتاب سابق) سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۸۸)

کلید واژه ها: نیازهای اطلاعاتی کتابخانه های عمومی سازمان کتابخانه ها موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی رضایت مراجعه کنندگان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۵۲۵ تعداد دانلود : ۷۳۳

هدف: نیازهای اطلاعاتی و میزان رضایت جامعه کتابخانههای سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی (41 کتابخانه) را از نظر مراجعه کنندگان، کتابداران، و مسئولان کتابخانهها بررسی شناسائی شده است. روش/ رویکرد پژوهش: دادهها با استفاده از سه پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است. حجم نمونه مربوط به مراجعه کنندگان، با استفاده از جدول مورگان تعیین شد و در مورد کتابداران و مسئولان کتابخانهها همه جامعه مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها: بیشتر مراجعهکنندگان، زن (حدود 60 درصد) و دارای تحصیلات دانشگاهی (حدود 40 درصد) و آموزشگاهی (حدود 60 درصد) هستند. مراجعهکنندگان بیشترین نیاز خود را به کتاب؛ و در بین انواع کتابها، به کتابهای درسی و کمکدرسی اعلام کردهاند. در بین موضوعها، بهترتیب داستان و رمان، رایانه و اینترنت، دینی و مذهبی عمومی، شعر و نثر ، ریاضیات، فیزیک، و شیمی در اولویت قرار دارند. همچنین، بهترتیب، از کیفیت کتابها و سپس، کمیت یعنی تعداد نسخهها، و در انتها جامع بودن موضوعی کتابها رضایت دارند. بیشتر مسئولان کتابخانهها مرد و دارای مدرک تحصیلی کارشناسی کتابداری هستند. نسبت کتابداران زن و مرد تقریباً مساوی است و تقریباً نیمی از آنها دارای مدرک تحصیلی کارشناسی کتابداری هستند. مسئولان و کتابداران، در بین انواع کتابها، بیشترین نیاز را به کتابهای کمک درسی و درسی؛ و در بین موضوعها بیشترین نیاز را به داستان و رمان، رایانه و اینترنت، فیزیک و ریاضیات ذکر کردهاند. نتیجهگیری: دانشآموزان و دانشجویان مراجعان اصلی کتابخانهها هستند و باید نیازهای اطلاعاتی آنها در اولویت قرار گیرد. مقایسه نظر مراجعهکنندگان با کتابداران و مسئولان کتابخانهها نشان میدهد که بین نظر آنها تفاوت اندکی وجود دارد. هر کتابخانه از جامعه و ویژگی خاصی برخوردار است و نیازمند تدوین خطمشی ویژهای است.

۳۰۰۳.

ویکی ها به عنوان ابزارهای مدیریت دانش در سازمان ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین پاشائی زاد

منبع: علوم و فناوری اطلاعات دوره ۲۷ پاییز ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۶۷)

کلید واژه ها: مدیریت دانش ویکی دانش مشارکتی نرم افزار اجتماعی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۹۳۴ تعداد دانلود : ۸۶۳

شرکت ها و سازمان ها در تلاش برای ارتقا و حفظ دانش و خرد کارکنان، در روش های مختلف طبقه بندی غرق شده اند. توجه به جنبه هایی از یک برنامه موفقیت آمیز مدیریت دانش می تواند منجر به خلق مزیت های رقابتی بسیاری گردد. از این رو، راه حل های متعددی برای مدیریت دانش، خلق و به کارگرفته شده است. ناخرسندانه، بسیاری از این راه حل های کاربردی به دلیل آنکه بیشتر بر فنّاوری تأکید داشته اند تا ایجاد یک فضای مساعد برای دریافت و به اشتراک گذاری دانش، با شکست مواجه شده اند. طرح های نوآورانه مدیریت دانش وسیله ای برای گردآوری و سازماندهی و دسترسی به اساسی ترین سرمایه یک شرکت یا سازمان، یعنی دانش، فراهم می کنند. نرم افزارهای اجتماعی و ابزارهای ارتباطی برای همکاری و تعامل با به کارگیری فنون اجتماعی به جای اجزای نرم افزاری، باعث به دست آوردن دانش از طریق روش های متعدد شده اند. ظهور و گسترش فنّاوری های اطلاعاتی، به ویژه اینترنت، امکانات بسیار زیادی را برای توسعه دانش در بین همه اعضای جوامع انسانی فراهم نموده است. یکی از پیامدهای بسیار مفید این فنّاوری، تولّد نوع خاصی از ابزارهای تولید دانش توسط عموم مردم و به صورت مشارکتی به نام ویکی1 است که امکان مشارکت و سهیم شدن تمامی افراد جامعه را در تولید و خلق و نیز مدیریت دانش فراهم نموده است. ویکی، نوعی نرم افزار سرور یا خدمتگر است و از یک یا مجموعه ای از صفحات وبی تشکیل شده و با این هدف طراحی شده است تا هر فردی که به آن دسترسی داشته باشد بتواند محتوای آن را با استفاده از یک زبان نشانه گذاری2 ساده شده، نوشته یا اصلاح نماید. در این مقاله، یکی از راه حل های نرم افزار اجتماعی، یعنی روش ویکی، در تولید و مدیریت دانش مورد بررسی قرار می گیرد.

۳۰۰۴.

بررسی عناصر و مؤلفه های رابط کاربر در نظام های بازیابی اطلاعات مبتنی بر خوشه بندی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید مهدی حسینی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات بهار ۱۳۹۰ شماره ۳ (پیاپی ۶۵)

کلید واژه ها: خوشه بندی رابط کاربر نظام های بازیابی اطلاعات نظام های خوشه بندی موتورهای جستجو

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۳۹۱ تعداد دانلود : ۱۲۳۳

موتورهای خوشه بندی، به موازات دو روش جستجوی کلیدواژه ای و مروری، برای کمک به بازیابی اطلاعات مرتبط موجود در وب، در سطح وسیعی، به کار میروند. در این نظام ها، رابط کاربر، به عنوان نقطه تماس با کاربران و برای استفاده از بازخورد در بهبود پرسش کاربر، از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف این مقاله، شناسایی عناصر و مؤلفه های مهم رابط کاربر نظام های خوشه بندی است. ابتدا، در مورد ضرورت استفاده از خوشه بندی در نظام های بازیابی اطلاعات، مبانی نظری، الگوریتم ها، کاربردها، و معیارهای ارزیابی خوشه بندی بحث شده است. سپس، ضمن شناسایی 10 موتور خوشه بندی بیان شده در متون حوزه بازیابی اطلاعات در وب، عناصر و مؤلفه های رابط کاربر این گونه نظام ها و عملکرد هر کدام، به تفکیک، توضیح داده شده است. در پایان، میزان استفاده از عناصر و مؤلفه های شناسایی شده در موتورهای خوشه بندی مورد مطالعه، بیان شده است.

۳۰۰۵.

تاثیر عوامل فرهنگ سازمانی بر استقرار فرآیندهای مدیریت دانش در معاونت فناوری و برنامه ریزی سازمان امور مالیاتی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمید رحیمیان هانیه شامی زنجانی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)

کلید واژه ها: فرهنگ سازمانی مدیریت دانش سازمان امور مالیاتی کشور

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۱۲۴ تعداد دانلود : ۲۱۰۲

پژوهش حاضر یک مطالعه موردی است که به روش پیمایشی و به منظور بررسی تاثیر عوامل فرهنگ سازمانی بر استقرار فرآیندهای مدیریت دانش در معاونت فناوری و برنامه ریزی سازمان امور مالیاتی کشور انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، کارشناسان معاونت فناوری و برنامه ریزی این سازمان بوده است. ابزار پژوهش از دو پرسشنامه نیمرخ فرهنگ سازمانی و استقرار فرآیندهای مدیریت دانش تشکیل شده است. پرسشنامه اول، به بررسی هفت مؤلفه فرهنگ سازمانی شامل رقابت پذیری، مسئولیت اجتماعی، حمایت گری، نوآوری، تاکید بر پاداش، جهت گیری عملکرد، و ثبات پرداخته است. پرسشنامه دوم نیز شش فرآیند ایجاد، جذب، سازماندهی، ذخیره، انتشار، و کاربرد دانش را بررسی کرده است. نتایج پژوهش نشان داد که وضعیت مؤلفه های فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش از نظر کارشناسان در سطح متوسط بود. میان فرهنگ سازمانی با استقرار فرآیندهای مدیریت دانش، رابطه مثبت و معنی دار 70/. وجود داشت. همچنین، میان هر یک از مؤلفه های هفتگانه فرهنگ سازمانی با فرآیندهای مدیریت دانش رابطه مثبت و معنی داری وجود داشت. تحلیل رگرسیون همزمان نیز چنین نتیجه داد که فقط دو مؤلفه جهت گیری عملکرد و مسئولیت اجتماعی در پیش بینی متغیر استقرار فرآیندهای مدیریت دانش نقش مؤثر داشته اند.

۳۰۰۶.

کاربرد دو روش تصمیم گیری در تحلیل رتبه بندی متخصصان از مدل های تغییر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم ناخدا غلامرضا فدایی سیروس علیدوستی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)

کلید واژه ها: ایران کتابخانه های دانشگاهی مدیریت تغییر مدل های تغییر مدل های تصمیم گیری چندشاخصه

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۱۶ تعداد دانلود : ۱۰۱۲

تحقیق حاضر قصد دارد با استفاده از روش اتفاق نظر (اجماع) متخصصان و تحلیل رتبه بندی های نظرات، به گزینش از بین مدل های مدیریت تغییر بپردازد تا در نهایت به مدل تغییری که با ابعاد گوناگون و مسائل مطرح در کتابخانه های دانشگاهی ایران تناسب داشته باشد، دست یابد. در نتیجه، این کتابخانه ها خواهند توانست این مدل را در راستای غلبه نسبی بر چالش های ناشی از تغییر و بهبود مدیریت تغییر به کار گیرند. با استفاده از روش اتفاق نظر، پرسشنامه پژوهش شامل سه مدل تغییر انتخاب شده از ادبیات و شاخص هایی برای رتبه بندی آنها، به تعدادی از خبرگان علم کتابداری و اطلاع رسانی و علم مدیریت ارائه شد. تحلیل نظرات خبرگان و انتخاب گزینه برتر، با استفاده از دو روش مدل های تصمیم گیری چندشاخصه انجام شد. یافته های به دست آمده، گزینش مدل تغییر برای خدمات اطلاع رسانی را توسط خبرگان تایید کرد.

۳۰۰۷.

برنامه ریزی راهبردی فنّاوری اطلاعات و ارتباطات استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا شجاعی زهرا پاشایی سورکالی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات دوره ۲۷ پاییز ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۶۷)

کلید واژه ها: فرآیند تحلیل شبکه ای ماتریس SWOT ماتریس QSPM برنامه ریزی راهبردی فناوری اطلاعات کارت امتیازی متوازن فناوری اطلاعات6 ماتریس عوامل داخلی و خارجی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۶۴۳ تعداد دانلود : ۸۳۷

در دنیای متغیر و بسیار پیچیده امروز، سازمان، مؤسسه، منطقه، و کشوری که در اندیشه شناخت توانایی ها، ظرفیت ها، قوّت، و ضعف های داخلی و نیز محیط خود نباشد، بیتردید با مشکلات فراوانی روبرو خواهد بود. تدوین راهبرد1 در سازمان ها و بخش های مختلف جامعه، پاسخی است به تحولاتی که در عرصه های مختلف در حال وقوع است تا دستیابی به اهداف سازمان تسهیل گردد. با توجه به اهمیت روزافزون فنّاوری اطلاعات در جوامع امروزی، برنامه ریزی راهبردی2 برای بهره گیری از این فنّاوری توانمندساز بیش از پیش اهمیت یافته است. استانداری مازندران با درک صحیح این موضوع، اقدام به تدوین برنامه راهبردی فنّاوری اطلاعات برای استان مازندران نموده است که در این مقاله به تجزیه و تحلیل آن پرداخته شده است. در مرحله اول تحقیق، با توجه به نظرات ذینفعان و سازمان ها و ادارات دولتی استان، بیانیه چشم انداز و مأموریت و اهداف استان تعیین شده است. در مرحله دوم، به تشکیل ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و عوامل خارجی و رتبه بندی عوامل شناسایی شده با استفاده از روش فرایند تحلیل شبکه ای3 پرداخته شده است. در مرحله سوم، با توجه به نقاط قوّت و ضعف و فرصت و تهدیدهای فنّاوری اطلاعات، ماتریس سوات4 تشکیل شده و راهبرد های استان تدوین گردیده است. در نهایت نیز با استفاده از ماتریس کمّی برنامه ریزی راهبردی5 به اولویت بندی راهبرد های استخراجی پرداخته شده است. براساس نتایج اولویت بندی، می توان گفت که راهبردهای اختصاص بودجه جداگانه به فنّاوری اطلاعات در سطح استان، الزام به تبعیت از معماری یکپارچه و توسعه نظام های سازمانی و بین سازمانی یکپارچه، زمینه سازی جهت جذب منابع ملی و استانی برای توسعه زیرساختار و کاربردهای فنّاوری اطلاعات، و آگاه سازی و فرهنگ سازی مدیران و شهروندان در استان، بالاترین اولویت ها را به خود اختصاص داده اند.

۳۰۰۸.

ارزیابی سرمایه های فکری و اجتماعی شرکت های رتبه بندی شده توسط شورای عالی انفورماتیک ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کامران فیضی محمدحسین رونقی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات دوره ۲۷ پاییز ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۶۷)

کلید واژه ها: سرمایه فکری سرمایه ساختاری سرمایه رابطه ای سرمایه انسانی سرمایه اجتماعی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۸۷۳ تعداد دانلود : ۷۳۸

در جهان رقابتی کنونی، یک شرکت علاوه بر توجه به سرمایه های فیزیکی، نیازمند کنترل و ارزیابی سرمایه های غیرفیزیکی نیز است. در این بین، حفظ و نگهداری سرمایه های فکری و اجتماعی یک سازمان از جایگاه ویژه ای برخوردار است. مقاله حاضر ضمن معرفی ابعاد مختلف این دو سرمایه حیاتی، به ارزیابی آنها در بین سازمان های ایرانی که در صنعت پویای فنّاوری اطلاعات مشغول فعالیت هستند، پرداخته است. در ادامه، پژوهشی پیمایشی با هدف سنجش ابعاد گوناگون سرمایه های فکری و اجتماعی در بین سازمان های رتبه بندی شده توسط شورای عالی انفورماتیک ایران و مقایسه رابطه این نوع سرمایه ها با رتبه بندی آنها توسط این شورا انجام شده است. هدف دیگر این پژوهش، بررسی ارتباط بین سرمایه فکری و اجتماعی و امتیاز هر شرکت در قالب یک مدل است. در این پژوهش، ارتباطات بین عوامل در قالب فرضیه هایی مورد تحلیل آماری قرار گرفته اند و نتایج به اختصار بیان شده است.

۳۰۰۹.

بررسی سازگاری قواعد ثبت ویژگیهای موجودیتهای گروه اول و دوم اف.آر.بی.آر. در RDA با طرح فراداده ای توصیف شیء(MODS)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ملیحه درخوش زهره میرحسینی افشین موسوی چلک

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲

کلید واژه ها: ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی توصیف و دسترسی به منبع،آر.دی.ای( RDA)/ . طرح فراداده ای توصیف شیء مودس(MODS)/ موجودیت های گروه اول موجودیتهای گروه دوم) اف.آر.بی.آر.(FRBR)

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۳۳۵ تعداد دانلود : ۸۴۹

هدف: تعیین سازگاری قواعد توصیف و دسترسی به منبع(RDA) مربوط به ثبت ویژگیهای موجودیتهای گروه اول و دوم الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی ، با طرح فراداده ای توصیف شیء (MODS)می باشد. روش شناسی: جامعه مورد پژوهش شامل الف- اجزاء اصلی، فرعی و ویژگیهای طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس) و ب - قواعد توصیف و دسترسی به منبع که مربوط به ثبت ویژگیهای موجودیتهای گروه اول و دوم اف.آر.بی.آر. در آر.دی.ای. می شود. روش این پژوهش، روش تطبیقی برای بررسی سازگار کردن قواعد مذکور با اجزاء مختلف طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس) است که در نهایت به ارائه برچسبهای مبتنی بر زبان نشانه گذاری گسترش پذیر(ایکس.ام.ال.) به منظور ارائه اطلاعات توصیفی منابع مختلف بر اساس قواعد آر.دی.ای. منجر خواهد شد. یافته ها: به طور کلی 440 قاعده از فصلها ی 2 تا 11 در آر.دی.ای. شناسایی و تحلیل شد که تعداد 440 ترکیب مبتنی بر طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس) با این قواعد سازگار گردید و از 296 جزء اصلی مودس استفاده شد. با توجه به یافته های این پژوهش، تمامی قواعد مورد نظر در آر.دی.ای. با طرح فراداده-ای توصیف شیء(مودس) سازگار بوده و می توان برای اطلاعات استخراجی از محتوای همه این قواعد، معادلی در مودس به دست آورد. در بعضی از قواعد که معمولا به منظور ایجاد نقاط دسترسی به موجودیتهای گوناگون کاربرد دارند، برای سازگار کردن قواعد با اجزاء مودس باید از بیش از یک جزء اصلی استفاده نمود. نتیجه گیری: مطابق 3 سئوال اساسی این پژوهش از بین 20 جزء اصلی طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس)، 16 جزء با توجه به محتوای قوانین فصلهای مبتنی بر ثبت ویژگیهای موجودیتهای گروههای اول و دوم اف.آر.بی.آر. که تا کنون کامل شده است، در این سازگاری مورد استفاده قرار گرفته است. با توجه به یافته های پژوهش، میان قواعد مورد نظر این پژوهش در استاندارد توصیف و دسترسی به منبع(آر.دی.ای.) و طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس)، سازگاری صد در صد و کامل وجود دارد و می توان تمامی اطلاعاتی را که برای منبع مورد توصیف با استفاده از قواعد آر.دی.ای. به دست می آید را در قالب طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس) توصیف کرد. همچنین می توان از یافته های این پژوهش که ترکیباتی از اجزاء اصلی، فرعی، ویژگیها و مقادیر طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس) سازگار شده با محتوای قواعد آر.دی.ای. هستند، برای توصیف منابع استفاده کرد.

۳۰۱۰.

معرفی مدل ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ملیکا خوشبخت

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات (کتاب سابق) سال بیست و دوم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۳ (پیاپی ۸۷)

کلید واژه ها: مزایا معایب پیشینه های کتابشناختی اف.آر.بی.آر.

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۹۷۶ تعداد دانلود : ۵۵۸

هدف : مدل « اف.آر.بی.آر. » یا ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی، مدلی مفهومی است که به دنبال غنی سازی پیشینه های کتابشناختی است. این مقاله، به دنبال شناسایی و درک مدل، معایب، و مزایای آن است. روش/ رویکرد پژوهش: مقاله حاضر، مقاله ای مروری است که با تمرکز بر گزارش های ایفلا و مقالات نگارشیافته در مورد مدل « اف.آر.بی.آر. » نگارش یافته است. یافتهها: « اف.ار.بی.ار » محیطی برای ایجاد حداکثر پیوندهای ممکن میان عناصر کتابشناختی است. این مدل ابزاری مناسب را جهت بازیابی اطلاعات در اختیار کاربران قرار میدهد و از دوبارهکاریهای موجود در پیشینههای کتابشناختی جلوگیری میکند. نتیجه گیری: « اف.آر.بی.آر. » محیطی برای ایجاد حداکثر پیوندهای ممکن میان عناصر کتابشناختی است. این مدل، ابزاری مناسب را جهت بازیابی اطلاعات در اختیار کاربران قرار می دهد و از دوباره کاری های موجود در پیشینه های کتابشناختی جلوگیری می کند.

۳۰۱۱.

بررسی وضعیت واحد درسی «مواد سمعی- بصری» در رشته کتابداری و اطلاع رسانی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: مرجان کیان مهدیه چیت ساز نصرت ریاحی نیا

منبع: فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی سال دوم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۵)

کلید واژه ها: دانشجویان کتابداری و اطلاع رسانی مواد دیداری شنیداری دانشگاه خوارزمی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری آموزش کتابداری

تعداد بازدید : ۱۷۰۸ تعداد دانلود : ۹۹۳

هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت واحد درسی مواد سمعی- بصری در دوره کارشناسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی است. روش پژوهش، توصیفی با رویکرد پیمایشی است. جامعه آماری، کلیه دانشجویان کارشناسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی دوره های روزانه و شبانه دانشگاه خوارزمی در سال تحصیلی 90-1389 که این واحد درسی را گذرانده اند (155 نفر)، هستند. براساس جدول مورگان تعداد 110 نفر از طریق شیوه نمونه گیری تصادفی ساده، به عنوان نمونه انتخاب شده اند. ابزار پژوهش، پرسش نامه محقق ساخته شامل مجموعه 26 سؤالی به صورت 23 سؤال بسته پاسخ در مقیاس لیکرت، یک سؤال دو گزینه ای با مقیاس بله و خیر و دو سؤال باز پاسخ است که روایی آن با نظر متخصصان تعیین و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرانباخ 84/0 محاسبه شد. پس از گردآوری اطلاعات، داده های پژوهش در دو بخش آمار توصیفی (فراوانی و درصد) و آمار استنباطی (آزمون t تک گروهی) با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 15، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که میزان شناخت دانشجویان نسبت به استفاده از مواد دیداری شنیداری مختلف، متفاوت است، به گونه ای که نحوه استفاده از برخی مواد دیداری شنیداری را نمی شناسند. دانشجویان از این واحد درسی به صورت عملی رضایت داشتند و برگزاری درس به صورت نظری صرف را مناسب نمی دانستند. همچنین بر لزوم وجود واحد دیداری شنیداری تأکید داشتند، اما همگام با پیشرفت های فن آوری، خواستار تغییر محتوا و سرفصل این واحد درسی بودند.

۳۰۱۲.

ارزیابی اصطلاحنامه های مبتنی بر وب پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران: رویکرد توصیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فخرالسادات محمدی محدثه دخت عصمتی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات بهار ۱۳۹۰ شماره ۳ (پیاپی ۶۵)

کلید واژه ها: ارزیابی جستجوی اطلاعات اصطلاحنامه های پیوسته نظام های ذخیره و بازیابی اطلاعات پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۹۱ تعداد دانلود : ۱۲۶۲

اصطلاحنامه های پیوسته برای کاربردپذیری و آسانی استفاده باید دارای مجموعه ویژگی های خاص و عام باشند. ویژگی های عام آنها مانند ویژگی های عام طراحی صفحات وب و وب سایت ها هستند و ویژگی های خاص آنها، قابلیت های ویژه این اصطلاحنامه ها برای کاربرد در وب را در بر می گیرند. در این پژوهش، اصطلاحنامه های پیوسته پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات، با توجه به استاندارد های تدوین اصطلاحنامه های یک یا چندزبانه و استاندارد طراحی صفحات وب، به وسیله یک سیاهه وارسی و به روش تحلیل محتوای صفحات وب، مورد ارزیابی قرار گرفته اند. تلاش شده است تا معیار های مد نظر درج شده در سیاهه وارسی با مشاهده مستقیم صفحه وب اصطلاحنامه ها و جستجو در آن بررسی شود. نتایج نشان می دهد که این اصطلاحنامه ها ساختار مطلوبی دارند، اما برای کاربردپذیری مبتنی بر وب مناسب نیستند و قابلیت های آنها برای جستجو و دسترسی به منابع اطلاعاتی در مقایسه با اصطلاحنامه های معادل خارجی بسیار اندک است و رابط کاربری آنها برای برقراری ارتباط با کاربر اصطلاحنامه، ضعیف عمل می کند.

۳۰۱۳.

بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و تعهد سازمانی در میان کارکنان کتابخانه های دانشگاه تهران: بر اساس مدل فرهنگ سازمانی دنیسون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدصادق ضیایی طاهر روشندل اربطانی عباس نرگسیان

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۵ بهار ۱۳۹۰ شماره ۱ 49 - 72

کلید واژه ها: انطباق پذیری ثبات و سازگاری درگیر شدن در کار فرهنگ سازمانی ماموریت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۲۴ تعداد دانلود : ۲۴

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین ابعاد فرهنگ سازمانی دنیسون و تعهد سازمانی کارکنان کتابخانه های دانشگاه تهران در سال 1389 انجام شد. روش: پژوهش حاضر از حیث هدف یک تحقیق کاربردی و از حیث نحوه گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی- پیمایشی به شمار می آید و از حیث ارتباط بین متغیرهای تحقیق از نوع همبستگی و به طور مشخص مبتنی بر مدل سازی معادلات ساختاری است. جامعه آماری شامل مدیران و کارکنان کتابخانه های دانشگاه تهران است. یافته ها: نتایج آزمون فرضیات به روش مدلسازی معادلات ساختاری نشان دهنده آن است که بین فرهنگ سازمانی و ابعاد آن (درگیر شدن در کار، سازگاری، انطباق پذیری و ماموریت) با تعهد سازمانی کارکنان کتابخانه های دانشگاه تهران رابطه معنی دار وجود دارد.

۳۰۱۴.

طرح پژوهشی طراحی الگویی برای ذخیره و سازماندهی کتابهای چاپ سنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منوچهر آراسته رحمت الله فتاحی اسدالله آزاد

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره چهاردهم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۴)

کلید واژه ها: مارک ایران ذخیره و سازماندهی کتابهای چاپ سنگی یونی مارک فرمت کتابشناختی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۳۴ تعداد دانلود : ۱۱۲۲

نبود سامانی نظام مند برای ذخیره سازی و سازماندهی اطلاعات کتابهای چاپ سنگی در کشور و در نتیجه نبود امکان دسترسی و استفادة مؤثر از این منابع ارزشمند، منجر به شکل گیری اندیشه بررسی الگوی مناسب برای ذخیره و سازماندهی این گروه از منابع اطلاعات گردید. برای این منظور، پس از مطالعة مبانی نظری و بررسی برخی از شیوه ها، اصول و استانداردهای سازماندهی منابع اطلاعات، الگویی برای ذخیره سازی و سازماندهی اطلاعات نسخه های چاپ سنگی کشور مبتنی بر فرمت مارک ایران[1] و یونی مارک[2] ارائه شد. در این پژوهش، به منظور شناسایی، دسته بندی و کدگذاری عناصر (فیلدها و فیلدهای فرعی) فرمت مارک ایران، مقابله شد. همچنین، هر عنصر کتابشناختی و نسخه شناختی مربوط به کتابهای چاپ سنگی که در فرمت مارک ایران موجود نبود، شناسایی و با فرمت یونی مارک مقابله شد. سپس عنصرها در بلوکها، فیلدهای اصلی و فرعی قرار گرفت. یافته ها نشان داد فرمت مارک ایران با افزودن فیلدهایی از فرمت یونی مارک، تا حد زیادی میتواند برای ذخیره و بازیابی اطلاعات متنوع منابع چاپ سنگی مناسب باشد

۳۰۱۵.

اطلاعات، ارتباطات و دانش شناسی در مطبوعات

نویسنده: مهشید کریمی

منبع: کتاب ماه کلیات سال چهاردهم فروردین ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۶۰)

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی ارتباطات و علوم ارتباطی

تعداد بازدید : ۱۴۵۹ تعداد دانلود : ۹۲۲

۳۰۱۶.

میزان رضایت مندی استفاده کنندگان کتابخانه های عمومی استان خراسان شمالی از فضا و معماری کتابخانه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا مرادپور محمد مهوش

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی (پیام کتابخانه سابق) سال هفدهم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۶۶

کلید واژه ها: خراسان شمالی معماری کتابخانه طراحی کتابخانه فضاهای کتابخانه ای

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۰۸۶ تعداد دانلود : ۶۱۲

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین میزان رضایت مندی استفاده کنندگان کتابخانه های عمومی خراسان شمالی از معماری کتابخانه ها و بررسی نقاط قوت و ضعف معماری آن ها می باشد. روش: روش پژوهش پیمایشی- توصیفی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. جامعه آماری شامل کلیه افراد شهرنشین استان خراسان شمالی که امکان استفاده از کتابخانه های عمومی را دارند و نیز کتابداران و مدیران کتابخانه های عمومی می باشد. حجم نمونه آماری 140 نفر برآورد و برای نمونه-گیری از روش تصادفی طبقه بندی شده استفاده گردید. همچنین بررسی و تحلیل داده ها به کمک نرم-افزار spss16 انجام شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که میزان رضایت مندی در 5 معیار از 9 معیار معرفی شده، کم تر از حد متوسط (3) است. همچنین بالاترین میانگین وزنی (3.34) تنها اندکی بالاتر از حد متوسط (3) است. بنابراین چنین به نظر می رسد که میزان رضایت مندی در معیارهای عمومی ارزیابی معماری کتابخانه ها در مجموع نسبتاً پایین است. از نظر پرسش شوندگان وجود فضاهای جنبی و رفاهی نسبتاً مهم توصیف شد. میانگین های وزنی پرسش های مربوط به میزان مشکلات و ضعف های معماری فضاهای اصلی کتابخانه ها (3.17 تا 4.03) نشان داد که از نظر پرسش شوندگان معماری داخلی فضاهای اصلی کتابخانه ها در مجموع دارای شرایط نامطلوبی بوده و مشکلات زیادی دارد. همچنین بین «میزان رضایت مندی کلی از فضاهای کتابخانه» و سایر معیارهای عمومی ارزیابی معماری کتابخانه رابطه معنی دار و مستقیم مشاهده شد. بین «میزان رضایت مندی کلی از فضاهای کتابخانه» در بین سه گروه مدیران، کتابداران و مراجعان، تفاوت معنی دارای مشاهده نشد. اصالت/ارزش: یافته های این پژوهش می تواند به مسئولان و مدیران بخش های مرتبط در شناسایی نقاط قوت و ضعف معماری فضاهای کتابخانه ای و در تصمیم سازی و سیاست گذاری متناسب کمک کند. همچنین یافته های این پژوهش می تواند به برنامه ریزان، مشاوران، طراحان و معماران کتابخانه در برنامه ریزی کالبدی مناسب و طراحی کارآمد و هماهنگ با نیازهای مراجعان یاری رساند.

۳۰۱۷.

چارچوبی جهت بررسی تأثیر تصمیم گیرندگان سازمانی بر موفقیت فرآیند داده کاوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: هانیه حاجی صفری شعبان الهی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات دوره ۲۷ پاییز ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۶۷)

کلید واژه ها: داده کاوی بازخورد عوامل حیاتی موفقیت کشف دانش تصمیم گیرندگان سازمانی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۱۷۵ تعداد دانلود : ۵۵۵

امروزه تحقیقات کمی به ارزیابی طرح های داده کاوی در زمینه حل مشکلات سازمانی پرداخته اند. یک داده کاو موفق به دنبال حل یک مسأله تجاری تعریف شده است. برای اینکه نتایج داده کاوی، کاربردی و در عمل قابل -استفاده باشد، داده کاو باید این نتایج را برای افراد اهل کسب و کار شرح دهد. فرآیند تعاملی بین داده کاو و افراد درون حوزه کسب و کار، در واقع یک فرآیند تسهیم دانش است. در این تحقیق با ارائه یک چارچوب، تأثیر تصمیم گیرندگان سازمانی بر فرآیند و نتایج داده کاوی بررسی گردید. با بررسی مبانی نظری موضوع، عوامل حیاتی موفقیت طرح های داده کاوی شناسایی شد و نقش تصمیم گیرندگان سازمانی در هر یک از گام های داده کاوی مورد بررسی قرار گرفت. سپس، چارچوب مفهومی تأثیر تصمیم گیرندگان سازمانی بر موفقیت فرآیند داده کاوی تدوین شد. براساس نظرات خبرگان، چارچوب پیشنهادی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت، چارچوب نهایی تأثیر تصمیم گیرندگان سازمانی بر موفقیت فرآیند داده کاوی ارائه گردید. تحلیل نظرات خبرگان نشان داد که با تسهیم دانش نتایج داده کاوی با تصمیم گیرندگان سازمانی، «یادگیری در عمل» و «اقدام یا درونی سازی» و «یادگیری زدایی (اجرا کردن)»، به عنوان عوامل موفقیت طرح های داده کاوی حاصل می شوند. همچنین، نتایج بررسی اهمیت بازخورد تصمیم گیرندگان بر روی گام های داده کاوی نشان داد که گرفتن بازخورد از تصمیم گیرندگان می تواند بیشترین تأثیر را بر روی گام «استخراج دانش و نمایش مدل» و کمترین تأثیر را بر گام «پاک سازی و پیش پردازش داده» داشته باشد.

۳۰۱۸.

مطالعه وضعیت وب سایت های دانشگاه های برتر کشورهای جهان اسلام: یک مطالعه وب سنجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرضیه گل تاجی فرشته دیده گاه

منبع: علوم و فناوری اطلاعات تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)

کلید واژه ها: وب سنجی کشورهای جهان اسلام ضریب تاثیر گذاری وب شاخص های وب سنجی رتبه بندی وب سایت ها

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۹۸۹ تعداد دانلود : ۱۳۴۵

با توجه به اهمیت وب سایت های کتابخانه های دانشگاهی، هدف این پژوهش بررسی وضعیت وب سایت های دانشگاه های برتر کشورهای جهان اسلام از نظر شاخص های وب سنجی بوده است. داده های پژوهش حاضر از موتور جستجوی آلتاویستا و وب سایت وب سنجی استخراج گردیده است. در این مقاله، دانشگاه های برتر کشورهای جهان اسلام بر اساس تعداد پیوندها، ضریب تاثیر، رتبه جهانی، و شاخص هایی از جمله اندازه، نمایانی، فایل های غنی ، و اسکالر رتبه بندی شده اند. نتایج نشان داد که رابطه معنی داری بین ضریب تاثیر وب سایت با شاخص هایی از جمله رتبه جهانی، اندازه، فایل های غنی، و اسکالر وجود دارد، اما رابطه معنی داری بین ضریب تاثیر وب سایت و نمایانی آن مشاهده نشد.

۳۰۱۹.

مجله های فارسی حوزه کشاورزی و استاندارد: میزان همخوانی مجله های علمی - پژوهشی حوزه کشاورزی با استاندارد نشر مؤسسه بین المللی ایزو (ویژه نامه علم سنجی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عباس گیلوری طیبه شهمیرزادی احمد یوسفی جواد بشیری فردین کولاییان

منبع: علوم و فناوری اطلاعات تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۷۱ تعداد دانلود : ۱۲۲۵

استاندارد به مجموعه دستورکار ها و راهنماهای اجرایی و یا توصیه هایی اطلاق می شود که در تولید، ایجاد، خلق، یا انتشار کالا، محصول یا مدارک و منابعی خاص مورد استفاده قرار می گیرد. در این پژوهش، میزان رعایت استانداردهای نشر مؤسسه بین المللی استاندارد (ایزو) در مجله های علمی-پژوهشی چاپی فارسی حوزه کشاورزی مورد بررسی قرار گرفته است. ساختار انتشاراتی و اجزای اطلاعاتی که باید در بخش های مختلف یک مجله وجود داشته باشند در مجله های علمی-پژوهشی فارسی حوزه کشاورزی بررسی شده است. عناصر اطلاعاتی موجود بر روی صفحه عنوان، فهرست مندرجات، عناوین مکرر، پانویس ها، چکیده، اطلاعات صفحه اول مقالات در مجله، ساختار استناد به منابع مورد استفاده، و فهرست منابع از جمله عناصر اطلاعاتی هستند که در این پژوهش مورد بررسی و آزمایش قرار گرفته اند. 47 مجله علمی- پژوهشی حوزه کشاورزی که تا بهمن 1387 در حال انتشار بوده اند، جامعه پژوهش این تحقیق را تشکیل می دهد. روش پژوهش، پیمایشی از نوع توصیفی است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که میزان رعایت استانداردهای ایزو در مجله های مورد بررسی 47/53 درصد بوده است. در حوزه کشاورزی، هیچ ناشر خصوصی اقدام به انتشار مجله علمی- پژوهشی ننموده است. رعایت استاندارد در بخش هایی چون ارائه چکیده و کلیدواژه مقاله در سطح بالایی قرار داشته است.

۳۰۲۰.

عارضه یابی سیستم کتابخانه های عمومی با استفاده از تحلیل حساسیت در مدل های تحلیل پوششی داده ها (مطالعه موردی: کتابخانه های عمومی شهرستان یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید محمود زنجیرچی محمدحسین طحاری مهرجردی محمد زارعی محمودآبادی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی (پیام کتابخانه سابق) سال هفدهم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۶۷

کلید واژه ها: ارزیابی عملکرد تحلیل پوششی داده ها عارضه یابی تکنیک SAW

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۷۶۴ تعداد دانلود : ۸۷۰

هدف: پژوهش حاضر با هدف عارضهیابی سیستم کتابخانه های عمومی به ارزیابی عملکرد کتابخانه های عمومی شهرستان یزد پرداخته است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از نظر زمان، تک مقطعی می باشد. روش انجام پژوهش به شیوه سندی و پیمایشی است. استراتژی به کار گرفته شده، استراتژی تحلیل مبتنی بر مدل سازی ریاضی و با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ها می باشد. جمع آوری داده ها با استفاده از مستندات و پرسشنامه انجام شده است. دامنه مکانی پژوهش، کتابخانه های عمومی شهرستان یزد و دامنه زمانی آن سال 1387 می باشد. پس از جمع آوری داده ها، مدل ریاضی مناسب جهت ارزیابی عملکرد کتابخانه ها تدوین و نتایج با استفاده از نرم افزارهای WINQSB و SPSS تحلیل شدند. یافته ها: با طراحی و اجرای مدل مناسب تحلیل پوششی داده ها، میزان کارایی کتابخانه های عمومی شهرستان یزد مشخص شد. در این مدل که دارای بازده متغیر نسبت به مقیاس است 11 کتابخانه که معادل 55 درصد از کتابخانه ها می باشند، دارای کارایی کامل یعنی یک بودند. همچنین نتایج رتبه بندی ورودی ها و خروجی ها با استفاده از تکنیک SAW نشان داد که از بین ورودی ها، تعداد کارمند و از بین خروجی ها، تعداد اعضای دارای کارت عضویت دارای بیش ترین اهمیت در عملکرد کتابخانه ها می باشند. در یک جمع بندی کلی می توان گفت علی رغم وجود امکانات نسبتاً مناسب در حوزه زیرساخت های کتابخانه های عمومی شهرستان یزد، جذب کاربران به استفاده از کتابخانه در قالب شاخص های تعداد کتاب به امانت گرفته شده و استفاده افراد از کتابخانه چندان مطلوب نبوده است. اصالت/ارزش: امروزه با توجه به رشد و اهمیت فزاینده سازمان ها در اجتماع، ارزیابی عملکرد آن ها بسیار مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر تلاش دارد تا با به کارگیری یکی از روش های کمی در زمینه ارزیابی عملکرد، به ارزیابی عملکرد کتابخانه های عمومی شهرستان یزد بپردازد.

درخت حوزه‌های تخصصی