درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف این پژوهش تدوین نقشه استراتژی خدمات کتابخانه های عمومی برای بهبود کیفیت آنها در چهار بُعد رضایت کاربران، مالی، رشد و یادگیری و فرایندهای داخلی با استفاده از مدل سازی ساختاری تفسیری است. روش: این پژوهش از نظر نوع هدف توصیفی و از نظر نتیجه کاربردی است و با روش پیمایش تک مقطعی و میدانی انجام شده است. شیوه گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه، مصاحبه و مطالعات کتابخانه ای بود. جامعه آماری این پژوهش کتابخانه های عمومی شهر یزد بوده است. از بین کتابخانه های عمومی شهر یزد سه کتابخانه به صورت تصادفی انتخاب و از 7 متخصص کتابداری به عنوان خبره برای پاسخگویی به پرسشنامه استفاده گردید. روایی پرسشنامه پژوهش حاضر توسط خبرگان و استادان دانشگاهی مورد تأیید قرار گرفت و پس از تأیید، بین خبرگان منتخب توزیع و داده ها جمع آوری شد. یافته ها: مدل ارائه شده در این پژوهش و همچنین سطح بندی انجام شده توسط مدل سازی ساختاری تفسیری نشان می دهد که منابع مالی مورد نیاز برای انجام برنامه ها و اهداف کتابخانه و به کارگیری پرسنل دارای انگیزه بالا با تخصص کتابداری، در پایین ترین سطح قرار دارد و بر دیگر عوامل تأثیرگذار و دارای بیشترین نفوذ است. اصالت/ارزش: نتایج حاصل از این پژوهش می تواند اولویت بندی صحیح مسائل کتابخانه ها را، از جمله سامان دهی به بخش اداری و مالی که در اولویت اول طبق این پژوهش است، یادآور شود. همچنین به کارگیری نقشه استراتژی در کتابخانه ها می تواند گامی مؤثر برای بهبود و ارتقاء سطح کیفیت خدمات کتابخانه های عمومی باشد.

هدف: هدف این پژوهش بررسی رابطه تمایل به دورکاری و تعهد سازمانی (تعهد عاطفی، تعهد مستمر، و تعهد هنجاری) کتابداران دانشگاه های دولتی شهر اصفهان بود. روش: روش این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آن کتابداران دانشگاه های دولتی شهر اصفهان (دانشگاه اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، دانشگاه صنعتی اصفهان) در سال تحصیلی ۱۳۹۱-۱۳۹۲ بود (۱۶۴ نفر). به منظور تعیین حجم نمونه از فرمول نمونه گیری کوکران (۱۰۷ نفر) و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه تعهد سازمانی آلن و می یر (۱۹۹۰) و پرسشنامه محقق ساخته دورکاری بود. روایی پرسشنامه توسط اساتید متخصص تأیید و پایایی آن به روش آلفای کرونباخ ۸۶/۰ محاسبه گردید. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی توسط نرم افزار آماری SPSS استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که تعهد سازمانی با تمایل به دورکاری کتابداران دانشگاه های دولتی شهر اصفهان ارتباط معناداری دارد. بین میانگین تمایل به دورکاری با هیچ یک از متغیرهای جمعیت شناختی تفاوت معنادار وجود ندارد. همچنین بین میانگین تعهد سازمانی با متغیرهای جمعیت شناختی جنسیت، پست سازمانی، دانشگاه محل خدمت، و سطح تحصیلات تفاوت معنادار وجود ندارد ولی در دو متغیر رشته تحصیلی و سابقه خدمت کتابداران تفاوت معنادار است. با توجه به اینکه برخی فعالیت های کتابخانه ای به شرط وجود زیرساخت های مناسب قابلیت دورکاری را دارند، مدیران می توانند با توجه به معیارهای تعهد سازمانی برنامه ریزی مناسبی جهت اجرای آن را انجام دهند.

ازآنجاکه یکی از چالش های کلیدی در درآمدزایی از دانش برخواسته از پژوهش های دانشگاهی، تصمیم گیری در مورد مدل مناسب کسب وکار برای انتقال از دنیای دانشگاهی به دنیای کسب وکار است؛ پژوهش حاضر در راستای طراحی مدل کسب وکار [1]پژوهشگاه های دولتی انجام گرفته است. با توجه به نبود مدل کسب وکار بومی در این حوزه، به عنوان یک پژوهش ابتدایی و همچنین جدید و ذهنی بودن موضوع، روش مورداستفاده در این پژوهش برای دست یابی به ایده های نوآورانه و استخراج مؤلفه های مدل کسب و کار اجتماعی پژوهشگاه های دولتی روش دلفی [2]بوده که اعضای آن از میان متخصصان حوزه کسب وکار به صورت هدفمند انتخاب شدند. فرایند دلفی در این پژوهش تا زمان رسیدن اعضای هیئت رئیسه [3]دلفی به یک اجماع قابل قبول در مورد مؤلفه های اصلی 3 دور متوالی تکرار شد و مؤلفه های استخراجی از آن با استفاده از روش آنتروپی شانون [4]وزن دهی شد. درنهایت ده مؤلفه اصلی آگاهی از نیازهای جدید قبل از انجام پژوهش، ارزش پیشنهادی، جریان درآمدی، آگاهی از آخرین پیشرفت های فنّاورانه، ساختار هزینه، ارزیابی کسب وکار، منابع کلیدی، فعالیت های کلیدی، بخش بندی مشتریان و امکان سنجی برای مدل کسب وکار پژوهشگاه های دولتی به ترتیب اهمیت استخراج گشت؛ که از این 10 مؤلفه، دو مؤلفه آگاهی از نیازهای جدید قبل از انجام پژوهش و آگاهی از آخرین پیشرفت های فنّاورانه مؤلفه های پیشنهادی از طرف اعضای هیئت رئیسه و هشت مؤلفه دیگر مؤلفه های موجود در مدل های کسب وکار مطرح دنیا بودند. نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر نشان داد لزوماً تمامی سازوکارهای سنتی دنیای کسب وکار از قابلیت استفاده در بدنه های عمومی [5]برخوردار نیستند و در نظر گرفتن تعدادی مؤلفه بومی مبتنی بر نظر خبرگان هیئت رئیسه دلفی در طراحی مدل کسب وکار پژوهشگاه های دولتی ضروری است.

هدف: این مقاله به دست نوشته های عارفان شیعی می پردازد. روش: توصیفی – تحلیلی و مقایسه ای است که نسخه مورد نظر با نسخه نفیس و معتبر مرجود در کتابخانه مجلس شورای اسلامی مطابقت داده شده است. یافته ها: پیرجمال اردستانی بزرگترین عارف شیعه در قرن نهم هجری است یکی از دستنویس های به جا مانده از آثار وی نسخه کوچکی است که در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران محفوظ است این نسخه بسیار ارزنده و معتبر که بازمانده قرن نهم است از گزند حوادث در امان نمانده و دارای افتادگیها و آسیب دیدگیهای فراوانی است و چون تا کنون هیچ معرفی کامل و بررسی دقیقی در مورد آن انجام نشده اهمیت و درجه اعتبار آن همچنان مسکوت مانده است. علاوه بر این نسخه مذکور حاوی اطلاعات با ارزشی در زمینه نوع تذهیب، تزیین و تهیه نسخ خطی در دوره تاریخی تیموری و در محدوده جغرافیایی عَراق عجم است که پژوهشگران میتوانند اطلاعات ارزشمندی از آن به دست آورند. بنا به دلایل یاد شده در این مقاله پس از مقابله دقیق این نسخه با نسخه نفیس و معتبری که در موزه کتابخانه مجلس شورای اسلامی محفوظ است، میزان اهمیت، اصالت، اعتبار ؛ و مضمون و مقدار مطالب افتاده به دست آمده و نشان داده شده است

هدف: شناسایی و ارزیابی عناصر و ویژگی های مهم در طراحی بخش های مجموعه سازی درنرم افزارهای رسا و سافام. روش/ رویکرد پژوهش: ابزار گردآوری داده هاسیاهه تهیه شده براساس نرم افزارهای معرفی شده در خارج و منابع موجود بود. سیاهه وارسی براساس نظر متخصصان و صاحبنظران تهیه و تکمیل شد. معیارها در هشت عنصر اصلی و 203 ویژگی فرعی قرار گرفتند. اعتبار هر معیار با مشورت با متخصصان و صاحبنظران کنترل شد. یافته ها: نرم افزار سافام 76 درصد و نرم افزار رسا 62 درصد با عناصر و ویژگی های پیشنهادشده همخوانی داشتند. در نرم افزار سافام 8 عنصر سیاهه و نرم افزار رسا 6 عنصر آن را شامل می شد و فاقد دو عنصر بودجه و پیگیری منابع بود. هر دو نرم افزار به تمامی این عناصر اهمیت بسیار داده اند. ویژگی ها در عناصر امور مالی و ثبت صورتحساب، بودجه و پیگیری منابع با امتیاز 6 از اهمیت بسیار برخوردار بودند. ویژگی های عناصر جست وجو و کارگزار با امتیاز 7/5 ، ویژگی های عنصر سفارش با امتیاز 1/5 ، و ویژگی های عناصر قابلیت عمومی و ثبت منابع با کسب 9/4 در رتبه های دوم تا چهارم قرار گرفتند. نتیجه گیری: عناصر و ویژگی های مهم برای ارائه الگو در بخش مجموعه سازی نرم افزار کتابخانه ای مشخص شد ویژگی هایی کم اهمیت تر حذف شدند ، الگوی نرم افزار مجموعه سازی با مرکزیت عنصر سفارش منابع طراحی شد.

هدف: حضور وب سایت های تخصصی و دانشگاهی در محیط وب دلیلی بر اعتبار این گونه وب سایت ها در محیط وب است . هدف اصلی این پژوهش تحلیل میزان حضور دانشگاه های پایتخت های کشورهای جهان اسلام در محیط وب می باشد. روش: روش پژوهش حاضر، روش تحلیل پیوندها است که یکی از روش های وب سنجی محسوب می شود. در این مقاله خود پیوندی، مجموع پیوندها، و مجموعه صفحات نمایه شده در موتور کاوش جهت بررسی حضور وب سایت های دانشگاه های پایتخت های جهان اسلام در محیط وب بررسی گردید. جامعه پ ژوهش حاضر 204 وب سایت بود که به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات برخی از آن ها فقط 173 وب سایت مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: پس از بررسی شاخص های وب سنجی مورد نظر، بررسی یافته ها نشان داد که وب سایت دانشگاه های کشور ترکیه (آنکارا)، با توجه به شاخص های مطالعه شده در این مقاله بیش ترین حضور را در بین 10 وب سایت برتر دانشگاه های مورد مطالعه داشته اند. بررسی نتایج همچنین نشان داد که میزان حضور دانشگاه های ایران میان دانشگاه های برتر کشورهای اسلامی در محیط وب کمرنگ است

اطلاعات مفهومی سیال است ، به طوری که هر زمان بخواهیم آن را بررسی کنیم چند وجهی و چندگانه می شود، همین امر سبب شده چنین فرض شود که اطلاعات در خود نوعی گوناگونی و چندگانگی دارد. به دلیل وابستگی متقابل و تنگاتنگی که بین اطلاعات و متغیرهای گوناگون دیگر وجود دارد استفاده از یک مدل صرفا اطلاعاتی کافی نیست و برای تحلیل کارآمد و موفق یک موقعیت باید رشته های بیشتری فعالانه در تجزیه و تحلیل وارد شوند. نقش تفکر فرارشته ای در اینجا به معنای بهره بردن از این رهیافت چندگانگی است، رهیافتی که حاکی از میل به ایجاد وحدتی است که به تشریح جایگاه ها و مدل ها می انجامد و بازشناسی و گسترش مفاهیم چندگانه را سبب می شود . بدین ترتیب جایگاه ها و مدل ها به روش جدیدی تشریح و تبیین شده و مورد نقد و واکاوی قرار می گیرد . بدیهی است که تنها از طریق فعالیت عملی در حوزه اطلاع رسانی نمی توان به شناختی جامع از این رشته دست یافت. برای پاسخ دادن به مسائل اساسی که حوزه اطلاعات و اطلاع رسانی با آن مواجه است دانستن آن علم لازم است ولی کافی نیست؛ در مقایسه، بنیان مستحکمی از علم اطلاعات که ریشه در سنت های پژوهشی گسترده ای دارد برای هر فعال در حوزه اطلاعات و اطلاع رسانی امکان دسترسی به نتایج جمعی بسیاری از اذهان دیگر و تجربه کلی یک رشته کلی تر را فراهم می سازد. اگر چه دانش اطلاعات و اطلاع رسانی تا اندازه ای با عمل اطلاع رسانی گسترش می یابد، اما این نه عمل، که تحقیق روشمند و نظام مند در خصوص اطلاعات – و دیگر موضوعات وابسته – است که پژوهش اطلاع رسانی را تشکیل می دهد ؛ عناصر علم اطلاعات نشات گرفته از عناصر مختلفی است که عمل اطلاع رسانی یکی از این منابع است. از این روی، مقاله حاضر برآن است تا نقش تفکر فرارشته ای را در علم اطلاعات مورد بررسی قرار دهد.

عوامل زمینه ای، نقش کلیدی در استقرار موفقیت آمیز مدیریت دانش در سازمان ها دارد. این تحقیق با مفروض دانستن اینکه مهمترین عوامل زمینه ای استقرار مدیریت دانش در هر سازمان نظام فناوری اطلاعات، فرایند های دانش و فرهنگ سازمانی است و بهره گیری از این مبانی منجر به استفاده هرچه کامل تر از دانش موجود در سازمان می شود، در پی تبیین و سنجش وضعیت هر یک از این عوامل برای استقرار مدیریت دانش است.  این پژوهش با هدف شناسایی عوامل زمینه ای مدیریت دانش در سازمان مدیریت بحران شهرداری تهران انجام شد و پرسشنامه ای در میان کارکنان سازمان مدیریت بحران شهرداری تهران در 22 منطقه شهرداری در مورد وضعیت و میزان اهمیت هرکدام از این عوامل در زمینه استقرار مدیریت دانش درجه بندی شده و با استفاده از نرم افزار SPSS و با توجه به آزمون فریدمن به رتبه بندی این عوامل پرداخته شد. بر اساس داده های منتج شده بر اساس دیدگاه کارکنان سازمان مدیریت بحران شهرداری تهران مهمترین عامل برای استقرار مدیریت دانش بودن فرهنگ سازمانی درست و حامی، برای استقرار آن است، چرا که در صورتی ما تمامی زیر ساخت های مرتبط با استقرار مدیریت دانش را در یک سازمان فراهم کنیم ولی فرهنگ سازمانی که شامل عناصر مشارکت در تصمیم گیری، حمایت مدیریت  و حس تعلق سازمانی می باشد، در سازمان نباشد، مدیریت دانش مستقر نخواهد شد. به همین ترتیب و در ادامه اولویت بندی عوامل، نظام فناوری اطلاعات در جایگاه دوم و فراینده های مدیریت دانش در جایگاه سوم اولویت گذاری شده است. بنابراین قبل از راه اندازی و به کار گماری نظام فناوری اطلاعات، باید فرهنگ سازمانی در این زمینه که مدیران و کارکنان به راحتی دانش ضمنی خود را در اختیار سایرین قرار دهند به وجود بیاید چون هر چند که ما بتوانیم ساختار های فناوری را به صورت صیحیح فراهم کنیم و فرایند های مدیریت دانش را به صورت اصولی اجرا کنیم ولی فرهنگ سازمانی تقویت کننده این وضعیت نباشد به صورت قطع به یقین نظام مدیریت دانش سازمان نا کارآمد خواهد بود.