از دهه 90 به بعد، ما همواره شاهد خبررسانی از رویدادهای جهانی به کمک ماهوارهها بودهایم. کار ویژه این تصاویر و «این که آنها با ما چه میکنند؟» دغدغة این مقاله است.
حوادث پس از 11 سپتامبر، اقدامات نظامی گستردة پس از آن و تصاویری که به کمک گیرندههای ماهوارهای به اتاقهای نشیمن سرازیر شده است، دستمایهای است تا با مورد تردید قرار دادن واقعیت نمایی تصاویر ماهوارهای از ایجاد یک حس تعلیق، همانند آنچه در بازیهای رایانهای حاصل میشود، در تجربة جهانی شده «تماشا» با شما گفتگو شود.
سال گذشته، برجهای دوقلوی سازمان تجارت جهانی در امریکا فرو ریخت و با فرو ریختن خود، جهان کهنة سیاست را به بازاندیشی نسبت به عملکرد خود در قبال تشکیلات، شبکهها، حکومتها و کشورهایی که ضدیتی آشکار و پنهان با غرب دارند، برانگیخت. کشورهایی که علیرغم هیبت و منزلت سیاسی رسمی و آشکارشان، در نهانکدة اسرار، افعال، اقوال و باورها، چهره دیگری را میپرورند. شاخصترین خطوط ملموس این چهره، کینهای برانگیخته، سازمان یافته و به ظاهر ایدئولوژیک نسبت به جهان پیشرفته صنعتی و در رأس آن ایالات متحدة امریکاست.
"جنگهای جدید نه تنها موجب ویرانی شهرها و آبادیها و کشتار وسیع انسانها میشوند بلکه فکر، عقیده، شجاعت، اطمینان و میل به جنگیدن را در انسانهای مورد هجوم از میان میبرند.
«جنگ روانی» با استفاده از رسانههای جهانگستر پدیدهای است که چهرة جنگهای دوران پست مدرن را تغییر داده است، تا آنجا که حتی زمان آغاز و پایان یک جنگ چندان مشخص نیست.
مؤلف در مقاله حاضر میکوشد با تبیین مفهوم جنگ روانی، اهداف جنگ روانی، ابزار سیاسی و برخی از تاکتیکهای آن از قبیل: تنهاسازی دشمن و آتش تهیه (تدارک آتش تبلیغاتی) را توضیح دهد و نحوة ارسال اخبار و تصاویر توسط خبرنگاران و تصویربرداران حاضر در صحنة جنگ عراق و امریکا را با توجه به تأثیر آن در پوشش اخبار این جنگ نشان دهد"
اینترنت و امنیت ملی موضوع میزگرد این شماریه نشریه است.
اینترنت چیست؟ امنیت ملی چیست؟ چرا امنیت ملی با اینترنت ارتباط پیدا میکند؟ آیا اینترنت تاثیر مثبتی بر زندگی جوامع بشری دارد؟
آیا امنیت ملی توسط اینترنت تهدید میشود؟ اینترنت در کشورما چه شرایطی دارد؟ ما برای استفاده صحیح از اینترنت چه باید بکنیم؟ و...
اینها همه مسائلی است که در این میزگرد مطرح ساختهایم. حجتالاسلام والمسلمین دکتر حسامالدین آشنا، محقق و مدرس دانشگاه امام صادق، آقای دکتر سپهری راد، دبیر شورای عالی انفورماتیک و آقای دکتر یونس شکرخواه، محقق و مدرس دانشگاه در دفتر نشریه گردهم آمدهاند و در مورد اینترنت و امنیت ملی به بحث و تبادل نظر پرداختهاند.
"نگارندة این مقاله، با اشاره به نقش مهم رسانههای گروهی به عنوان رکن چهارم دموکراسی، به تشریح چگونگی پوشش ناقص و یک جانبه اخبار مربوط به تهاجم نیروهای امریکایی و انگلیسی به عراق و کوتاهی رسانههای گروهی غرب به ویژه نیوزیلند در انعکاس صحیح این رویداد میپردازد و موضوعاتی چون حمله مستقیم به خبرنگاران، ترتیب نمایش موهوم تبلیغاتی از سرنگونی مجسمه صدام در بغداد، سرپوش گذاردن بر تلفات غیرنظامی و جنگ رسانهای را مورد بررسی قرار میدهد.
وی در پایان، با طرح برخی پرسشهای بدون پاسخ درباره جنگ عراق، بر لزوم تلاش رسانههای گروهی جهان در عمل به رسالت واقعی خود در تبیین دموکراسی و یافتن پاسخ مناسب برای این پرسشها تأکید میورزد.
"
برجام، توافقنامه ای بین ایران، آمریکا و کشورهای اروپایی برای حل و فصل مناقشات هسته ای ایران بود. اما با خروج ترامپ از برجام، این توافقنامه به اهداف خود دست نیافت. ایران، یکسال پس از خروج آمریکا نیز به تعهدات خود عمل کرد ولی پس از یکسال به تدریج اجرای تعهدات خود را کاهش داد. رسانه های گوناگون بر مبنای گفتمان خود، نسبت به پوشش اخبار کاهش تعهدات برجامی ایران، اقدام کردند. العربیه فارسی و خبرگزاری صداوسیما، دو رسانه مهم منطقه هستند که هرکدام از زاویه نگاهی متفاوت و بر اساس گفتمان های خود، این اخبار را برای مخاطبان فارسی زبان خود پوشش دادند و ما در این پژوهش به مطالعه، بررسی و تحلیل گفتمان این دو رسانه پرداخته ایم. روش پژوهش این مقاله، تحلیل گفتمان بر مبنای رویکرد گفتمان کاوی ون دایک است. بازه زمانی مورد مطالعه در این پژوهش، از روز چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ تا 20 آبان ماه 1398 است. متون موردمطالعه 8 خبر از مجموع 141 خبر العربیه فارسی و 7 خبر از بین 329 خبر خبرگزاری صداوسیما است که در بازه زمانی مذکور به پوشش اخبار کاهش تعهدات برجامی ایران پراخته اند، نمونه ها، به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. یافته های مقاله نشان می دهد در العربیه فارسی، ایران عامل ناامنی منطقه خاورمیانه و تهدیدی برای جامعه جهانی معرفی می شود گفتمان ایران هراسی ترویج می شود. در مقابل خبرگزاری صداوسیما برگفتمان مقاومت، اقتدار و ضداستکباری تاکید دارد و معتقد است ایران به منظور حفظ منافع ملی اقدام به کاهش تعهدات برجامی خود کرده است.
امروزه رسانههای گروهی نقش اساسی و مهمی را در شکل دادن به حیات ملتها ایفا میکنند و ازجمله عوامل موثر در توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع و مخصوصا کشورهای درحال توسعه بهشمار میآیند.
اما به رغم کارکردهای مثبت رسانهها، متاسفانه امروزه کشورهای سلطهجو با نفوذ در عرصه های گوناگون نظام ارتباطی و رسانهای، تمایلات و خواستههای نامشروع خود را به مخاطبان جهان سوم تحمیل میکنند.
از یکسو شبکههای وسیع خبررسانی که عمدتا در اختیار مجموعههای سیاسی و اقتصادی غرب قرار دارند با ارسال اخبار و اطلاعات تحریف شده و مغرضانه، افکارعمومی جهان سوم را گمراه میکنند و از سوی دیگر با برنامههای تلویزیونی و سینمایی جذاب به القاء اطلاعات و باورهای نادرست درباره مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، به مخاطبان جهان سوم میپردازند.
در مقاله حاضر تلاش شده است جنبههای مختلف این جریان و علل آن بررسی شود.
دیوان کیفری بین المللی به عنوان یک مرجع قضایی بین المللی در تحقق عدالت کیفری بین الملل به عنوان یک کنشگر فعال مورد توجه حقوق بین الملل می باشد.از طرف دیگر با رشد و پیشرفت فن آوری های اطلاعات و ارتباطات کاربرد اینترنت در نهادهای حقوقی مختلف در سطوح داخلی و بین المللی بیشتر می گردد. دیوان کیفری بین المللی با اینترنت دارای رابطه مستقیم می باشد و اینترنت به عنوان یک تکنولوژی در اختیار دیوان قرار می گیرد. دیوان می تواند از طریق اینترنت با قربانیان جنایات بین المللی ارتباط بر قرار نماید و اینترنت به عنوان وسیله جمع آوری اطلاعات از سوی دیوان مورد استفاده قرار گیرد دیوان از طریق اینترنت امکان دسترسی به اطلاعات قضایی دیوان و اصل علنی بودن محاکمات را فراهم می سازد. اینترنت وسیله ای مؤثر جهت تضمین عدالت کیفری بین المللی و حمایت از حقوق بشر باید تلقی گردد و دیوان به وسیله اینترنت می تواند در نظام جهانی عدالت کیفری بین المللی تأثیرگذار باشد و از این طریق در جهت تضمین عدالت کیفری بین المللی و حمایت از حقوق بشر گام بردارد.
در زیر آسمان و روی شن های صحرا در خاورمیانه ، حادثه ای رخ داد که درنیا ، از سیصد سال پیش نظیرش را ندیده بود این حادثه وقوع یک جنگ جدید ، متناسب با روش های نوین تولید ثروت و بازتاب یک فراگرد تازه اقتصادی در غرب و ژاپن در دهه های اخیر بود زیرا نحوه وقوع این جنگ ، با روش هایی که انسان معاصر برای تولید ثروت در پیش گرفته است پیوندی محکم داشت
هر چند مفهوم واقعی ( توسعه ) که یکی از مهمترین موضوعات مورد بحث سارمانهای بین المللی است ، به خوبی تشریح نشده است ، معذالک ابتدا توسط محققان و سیاستمداران امریکایی مورد استفاده قرار گرفت و خیلی زود در اروپا و کشورهای نسبتا صنعتی جا افتاد.
جریان بین المللی وفراملی برنامه های تلویزیونی ، موضوع برخی از مطالعات دو دهه گذشته بوده است. رشد سخت افزار تکنولوژی ارتباطی با توسعه تولید و توزیع نرم افزار برنامه همگانی گردیده و به همان نسبت تحقیق در این زمینه را سرعت بخشیده است.
کنکاش در نسبت دین و رسانه و به تعبیر دیگر یافتن فصلی مشترک میان مطالعات دو حوزه مهم دینی و رسانهای، فرصت مبارکی است تا نخست موضوع در هر دو حوزه چنان که بایسته است، مطرح شود و سپس ارائه دستاورد اندیشهورزیهای موجود و بیان نیازها سمت و سوی تکاپوهای آینده را نشان دهد......
عدالت از جمله مفاهیم و ارزشهایی است که در علم اقتصاد به آنها پرداخته نمیشود.اصولا بسیاری از اقتصاددانان معاصر، بویژه پیروان مکتب نئوکلاسیک، هیچ داعیهای در این زمینه ندارند و آن را مسکوت گذاشتهاند.علت این امر آن است که عدالت از مقوله «هست و نیست» خارج است و بیشتر به «بایدها و نبایدها» میپردازد، که علم اثبات گرای امروز به آنها بیاعتناست. نتیجه چننی وضعی، نابرابریهای شدید اجتماعی و اقتصادی و حتی سیاسی در سطح کشورها و جوامع و به صورت وسیعتری در جامعه جهانی است.پیشرفتهای فنآورانه، رشد اقتصادی و حتی توسعه هم، نه خواستهاند و نه توانستهاند این درد کهنه بشری را التیامی در خور اعتنا بخشند. بلکه برعکس، به علت جهت گیری خاص و ظریف خود، روزبروز بر وخامت اوضاع افزودهاند.
اما جامعه مسلمانان نمیتواند نسبت به این وضع بیاعتنا باشد،زیرا هدف اسلام رشد معنویت انسانها و رساندن آنها به کمال است و این فهم، بدون برآورده شدن حداقل احتیاجات انسان ناممکن میگردد. عدم عدالت اقتصادی، باعث تامین نشدن احتیاجات گروه بزرگی از انسانها میشود و این مانع بزرگی برسر راه کمال معنوی آنهاست.
حضرت امامخمینی(ره)باتوجه به این موضوع، درجای جای سخنان خود برایجاد عدالت اقتصادی و نقش و اهمیت آن در بقای جامعه و حرکت آن به سوی اهداف عالی اسلام تاکید میورزند و به آن عنایت ویژهای دارند. در این قسمت از مقال برآنیم تا نظری براندیشه ها و فرمایشهای ایشان بیفکنیم تا بتوانیم سخنان حکیمانه آن فقیه فرزانه را چراغی فراروی آینده سازیم.
"رسانههای قرن 18 و 19 (که تنها به صورت مکتوب وجود داشتند) نقش آگاهیبخشی در جهت کسب آزادیهای اجتماعی و سیاسی را برای مردم ایفا میکردند، اما به نظر میرسد رسانههای عصر حاضر، اعم از الکترونی و نوشتاری در جهت مهار دموکراسی به نفع صاحبان قدرت عمل میکنند.
یافتن پاسخ پرسشهای زیر دغدغة امروز صاحبنظران وسایل ارتباط جمعی است:
ـ معنای واقعی دموکراسی چیست؟
ـ کارکرد اساسی تلویزیون از بدو پیدایش چه بوده است؟
ـ آیا کارکردهای تلویزیون با پیشرفت دموکراسی هم سو بوده است یا هر یک از این دو در خلاف جهت یکدیگر در حرکت بودهاند؟
ـ آیا تلویزیون همان پیامبری است که مکلوهان وعده داد؟
تمام این پرسشها را میتوان در بررسی نقش و جایگاه تلویزیون در پیشبرد یا توقف دموکراسی پاسخ داد. مقاله حاضر کوششی در این زمینه است.
"
در میزگرد حاضر خانم دکتر شهیندخت خوارزمی کارشناس علوم ارتباطات و توسعه و دکتر علی اکبر فرهنگی جامعه شناس و استادیار دانشگاه و کارشناس مسائل فرهنگی و توسعه شرکت داشته اند.
"پرداختن به نقش رسانهها در نحوة نگرش عمومی مردم به بحرانهای بینالمللی، به مثابه یکی از عوامل مهم انگارهسازی، از اهمیت خاصی برخوردار است. اصولاً در جریانهای سیاسی خارجی، هنگامی که کشوری دارای موضعگیری است، اطلاعرسانی رنگ و بوی خاصی به خود میگیرد و در گزینش خبر، از روشهای خاصی برای تنظیم و انعکاس آن استفاده میشود.
نویسنده در این مقاله به نقش رسانه ملی در حوادث یازدهم سپتامبر و چگونگی پوشش این حوادث در اخبار سیما پرداخته و برای رسیدن به این هدف کوشیده است به دو پرسش پاسخ دهد 1ـ مطالب ارائه شده درباره حوادث یازدهم سپتامبر در اخبار سیمای جمهوری اسلامی ایران به چه میزان بوده است؟ 2 ـ آیا اخبار تلویزیون ایران توانسته است موضعگیری کشورمان را در قبال این حادثه به خوبی منعکس کند؟
شایان ذکر است این مقام برگرفته از پژوهشی با همین عنوان است که در مرکز تحقیقات مطالعات و سنجش برنامهای صداوسیما انجام شده است.
"
صاحبنظران بسته به تعریفی که بر می گزینند ، به مولفه های مختلفی در کالبد شکافی فرهنگی جامعه اشاره می کنند و برای آن تقسیماتی مثل فرهنگ مادی و غیر مادی ، فرهنگ کهن و نو فرهنگ ملی و جهانی ، فرهنگ شرق و غرب ، فرهنگ عوام و نخبگان و ... قائل می شوند.