فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۰۱ تا ۳۲۰ مورد از کل ۷۱۱ مورد.
۳۰۳.

روایت و واقعیت

نویسنده:

کلید واژه ها: روایت واقعیت تاریخ‏نگارى و واقعه تاریخى

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات کلیات و فلسفه‌ تاریخ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات شخصیت ها
تعداد بازدید : ۲۰۶۰
نوشته حاضر، نقدى است بر چهار تن از بزرگان اندیشه در حوزه فلسفه تاریخ با محوریت دو موضوع مهم و کلیدى در بحث روش‏شناسى و فلسفه علم تاریخ؛ یعنى روایت و واقعیت. به‏طور خلاصه در این بحث، ساختار روایت به‏عنوان محورى‏ترین عنصر در تاریخ‏نگارى و ارتباطش با واقعیت و نیز این که چگونه روایت مى‏خواهد واقعیت تاریخى را براى خواننده تبیین نماید و این‏که آیا ساختار روایتىِ روش تاریخ‏نگارى فعلى مى‏تواند تمامى هستى تاریخ را منتقل کند یا خیر، به اجمال بررسى شده است. ضمن این مبحث، آفت‏هایى که بر عنصر روایت در روش تاریخ‏نگارى روایى مترتب است نیز ارزیابى شده است و در نهایت، این پرسش را در برابر ذهن خواننده قرار مى‏دهد که چه روش جامعى را مى‏توان براى ثبت و ضبط کامل وقایع تاریخ، تدارک دید و ابداع نمود تا بتوان کوچک‏ترین وقایع تاریخ را در جایگاه خودشان ثبت کرد.
۳۱۴.

تاریخ، زبان و روایت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فلسفه تاریخ زبان بازنمایی عینیت متن روایت ادبیات فوکو تاریخ‏گرایی نوین گرینبلات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۸۵۰
تاریخ بر اساس شواهد و رویدادهای واقعی زندگی انسانی شکل می گیرد و تاریخ‏نگار با مشاهده این رویدادها یا بر اساس نقل شاهدان سعی می کند توصیف ها و تحلیل هایی علمی از آن‏ها عرضه کند. این توصیف و تحلیل، البته در مطالعه بعد فرهنگی یک جامعه سهم به‏سزایی دارد. آن‏چه در این مقاله به آن پرداخته می شود این است که سرانجام، این توصیف ها و تحلیل ها از وقایع تاریخی بیشتر به صورت متونی زبانی (کتب و مقالات) برای آیندگان باقی می ماند. به عبارت دیگر، حاصل تقریباً تمام این مشاهدات و تحلیل ها، به یک نظام ارتباطی زبانی یعنی «متن» (به ویژه کلامی) تغییر یا تقلیل می یابد. بنابراین، اسناد و متون تاریخی تابع توان ها و محدودیت‏های زبان هستند. سؤال‏های این مقاله از این قرارند: آیا تاریخ‏نگاری مانند ادبیات داستانی تنها از طریق بازنمایی زبانی ممکن می شود؟ متون تاریخی چه محدودیت‏های زبانی دربردارند؟ تا چه اندازه متن تاریخی می تواند عینیت داشته باشد؟ آیا می توان سرشت تاریخ را متنی خواند؟ آیا روش‏های روایت‏پردازی تاریخ‏نگاری با روش‏های روایت‏پردازی داستان تفاوت ماهیتی دارد؟.
۳۱۵.

درآمدى بر مفهوم، فرایند و ویژگى‏هاى تاریخ‏نگارى شفاهى

نویسنده:

کلید واژه ها: تاریخ شفاهى تاریخ‏نگارى شفاهى مصاحبه کننده مصاحبه شونده و خاطرات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳۷
تاریخ‏نگارى شفاهى یکى از گونه‏هاى تاریخ‏نگارى است که در دهه‏هاى اخیر، رونق یافته و مانند بسیارى از مقوله‏هاى دیگر، تعریفى مورد وفاق ندارد. توجه به ثبت شفاهى حوادث تاریخى را در دیار غرب به یونان باستان نسبت داده‏اند، اما پیوند تاریخ‏نگارى با سنت نقل شفاهى حدیث در دوره اسلامى، میراثى شایسته ژرف‏کاوى براى پیشینه این‏گونه تاریخ‏نگارى پدید آورده است. تاریخ‏نگارى شفاهى به مفهوم امروزى آن، در سال‏هاى نزدیک به جنگ دوم جهانى با انگیزه‏اى غیر تاریخى در محیط‏هاى نظامى غرب آغاز شد، ولى به سرعت، رونقى در خور یافت و به دیگر کشورها از جمله سرزمین ما نیز راه یافت. در این مقاله پس از مرورى بر تعریف و پیشینه تاریخ‏نگارى شفاهى و فرایند آن، نقش و جایگاه مصاحبه کننده و مصاحبه شونده در تاریخ‏نگارى شفاهى و نیز تعامل تاریخ‏نگارى مکتوب و تاریخ‏نگارى شفاهى اجمالاً بررسى شده، سپس ویژگى‏هاى تاریخ‏نگارى شفاهى در دوازده بند شمرده شده است. بخش پایانى مقاله در درنگى کوتاه به یکى از پیوندهاى تاریخ‏نگارى شفاهى با ارزش‏ها و هنجارهاى دینى و فرهنگى توجه کرده است.
۳۱۶.

روش‏شناسى تاریخى ـ تحلیلى ابن‏خلدون

کلید واژه ها: عمران ابن‏خلدون روش‏شناسى تاریخى جامعه‏شناسى شرایط مورخ و علمیّت‏تاریخ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴۳
عبدالرحمن بن محمد بن خلدون (732-808ق) فقیه و مورخ نواندیش، براى بازشناسى تحلیل و علل ضعف و انحطاط مغرب اسلامى، طرحى نو در مورد روش‏شناسى تاریخى ارائه کرد و با انتقاد سازنده از مورخان تاریخ نقلى، اطلاعات و آگاهى لازم و شرایط مورخان را طرح کرد. ابن‏خلدون راه‏هاى شناخت اخبار صحیح را از اکاذیب و افسانه‏ها نشان داد و از رابطه جامعه‏شناسى و تاریخ، سخن گفت و دو علم را در قالب یک علم، تحت عنوان عمران براى تحلیل علّى حوادث تاریخى مطرح نمود و سرانجام علمیّت تاریخ را در قالب تحلیل عقلانى منقولات تاریخى به اثبات رساند. در این مقاله، روش‏شناسى تاریخى ـ تحلیلى وى به شیوه توصیفى ـ تحلیلى بررسى مى‏شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان